Vísir - 30.09.1933, Blaðsíða 5

VISIR
Þrír hðfuðkostir:
Lítil straumnotkun,
mikið Ijósmagn,
löng ending.
Það er margfaldur sparnaður, að nota að eins liinar straum-
spöru V.I.R. rafmagnsperur. Kosta adeins 1 krónu.
Helgi Magnússon & Co.
Hafnarstræti 19.
Nuddið i G. H.
Eg játa hreinskilnislega, að
mér finst áfengisbannið hafa
mistekist i framkvæmdinni liér
hjá okkur. Sömu söguna munu
aðrar þjóðir hafa að segja, þær
er reynt liafa að banna inn-
flutning áfengis. Bannið hefir
víst alstaðar mistekist, þar sem
það liefir verið reynt, og áfeng-
ismál bannþjóðanna eru ein-
hver mestu vandamálin nú
sem stendur, þegar frá eru tal-
in kreppumálin, þ. e. þau mál,
sem beinlínis standa í sambandi
við lieimskreppuna.
En ekki eru allar syndir guði
að lcenna og eins er um þetta.
Vandræði áfengismálanna eru
ekki banninu að kenna. Þau eru
fyrst og fremst hannféndum að
kenna. Andstæðingar áfengis-
hannsins hafa gert alt, sem gert
verður, til þess að koma i veg
fyrir, að bannið gæti oi'ðið að
gagni. Þeir hafa sagt lýðnum,
að sjálfsagt væri að brjóta
bannlögin. Menn gæti reitt sig
á það, að lögin yrði fljótlega
afnumin, ef nógu rösklega væri
gengjtð fram i lagabrotunum.
Um að gera að brjóta lögin svo,
að við ekkert yrði ráðið.
Svona, eða þessu líkt, hafa
bannféndur „prédikað á stétt-
unum“ í meira en 20 ár. Og
þeir hafa altaf átt greiðan að-
gang að blöðum, sem flutt hafa
fyrir þá róginn um bannið og
bannlögin. Þar á hefir hvorki
verið þrot né endir. Hinir „hug-
vitssömu“ bannféndur hafa lap-
ið upp úr útlendum blöðum alt
sem þeir gátu í náð af óhróðri
um bann og bannstefnu. Þeir
hafa sleikt út um og kjamsað,
hvenær sem þeir rákust á veru-
lega magnaðar tröllasögur urn
það, hversu afleitlega bannið
reyndist úli í löndum.
Mér leiðast allir ofsatrúar-
menn, hvort sem þeir trúa á
djöfulinn, brennivínið eða eitt-
hvað annað. Þeir eru eitur í
mínum beinum, greyin, enda
hvimleiðir öllu sæmilegu fólld.
En leiðinlegastir eru þó þeir
„ný-umventu“. Þeir fara alla-
jafna geyst, rétt eins og sá gamli
sjálfur sé á hælum þeirra. —
Það er kunnugt um Guðmund
prófessor Hannesson, að hann
var stækur bannmaður lengi
vel fram eftir. Skrifaði hann
hér áður fyr vel og skynsam-
lega um bannið, og varð ekki
annað séð, en að hugur fylgdi
máli. Þólti mörgum bannvini
og hindindismanni vænt um
Guðmund fyrir afskifti hans af
málinu. Hann er iðnismaður
liinn mesti og nuddaði við það
jafnt og þétt, að gylla bann-
stefnuna í augum fólksins. Kom
læknisfræðileg þekking hans
þar að góðu haldi og sjálfsagt
munu ýmsir hafa snúist til
bannlagatrúar fyrir fortölur
þessa fróða manns. Skal Guð-
mundur hafa þökk fyrir störf
sín í þágu vínbannsins á þeim
árum. Eg er ekki viss um, að
aðrir hafi orðið málinu að öllu
meira gagni en liann, þó að vit-
anlegt sé, að fjölmargir menn,
miklu ritfærari, hafi lagt því
lið sitt.
En svo komu sinnaskiftin.
Mér er ekki kunnugt, hversu
snögglega þau komu. Ef til vill
liafa þau komið liægt og hít-
andi, en hitt má líka vera, að
þau hafi komið ærið snögglega,
þvi að slikt hendir oft, en gefst
einatt misjafnlega. — Dettur
mér í því sambandi í liug sag-
an um manninn, sem lieilagur
andi kom yfir i Reykhólakirkju
forðum. — Hann hafði verið
skynsemistrúarmaður alt til
þess tíma, en svo var það einn
messudag, að heilagur andi kom
yfir hann í kirkjunni og rugl-
aði svo fyrir honum, að liann
náði sér ekki upp filá þeirri
stundu. Þótti kunnugu fólki
miður, að svona skyldi fara,
því að maðurinn var liinn nýt-
asti og allvel vitiborinn.
Svipað þessu mætti líklega
segja um G. H. — Mörgu þvi
fólki, sem vænt þótti um hann
sakir starfseminnar fyrir bann-
málið, þykir nú miður, er hann
ræðst á sjálfan sig og kenning-
ar sínar, en slæst í lið með
brennivins-dýrköndum og fer
svo geyst og gálauslega, að
undrun sætir.
Þegar íhugaðar eru röksemd-
ir G. H. með og móti banni,
verður þegar í stað ljóst, að þar
er stórkostlegur áhalli. Rök-
semdir hans með banni voru
allar skynsamlegar. Þær voru
bornar fram af einlægum um-
bótaliug liins greinda og fróða
manns. Þær virtust bera því
vitni, að liöf. væri einkar-hug-
arlialdið, að firra þjóðina böli
ofdrykkjunnar og jafnvel venja
hana af hinni smávægilegustu
vinnautn. Þetta var lofsvert og
þakkarvert. —
Nú er svo komið fyrir þess-
um manni, að hann notar livert
tækifæri til þess, að ráðast á
bannið og bannstefnuna. En nú
er fátt um röksemdirnar, eins
og við er að búast. Nú er grip-
ið til þess, að lepja upp úr hlöð-
um útlendra bannfénda alls-
konar óþverra og Iáta á „þrykk
út ganga“ hér.
Það er auðvitað mál, að ekki
verður orðum fegrað, að bann-
lög hafa mistekist víða um lönd.
En þess ber að gæta, að sterk
öfl hafa verið að verki, sem öll
hafa að því unnið, að bannið
skyldi mistakast. Ógrynni fjár
smygla áfengi inn í bannlönd-
in, og eins til hins, að prédika
fánýti bannstefnunnar. Áfengis-
i kóngarnir hafa verið ósínkir á
fé, er um það hefir verið að
ræða, að spilla fyrir bannstefn-
unni í ræðu og riti og koma
áfenginu inn í bannlöndin. Hafa
auðjarlar þessir, sem Balckus
liefir gyll í bak og fyrir, liafl
ótölulegan grúa leiguþýja i
þjónustu sinni, sem ráðnir liafa
verið til þess, að vinna í þjón-
ustu drykkjuskaparins um all-
ar jarðir.
Eg kannast við það, eins og
eg sagði áðan, að hannið hefir,
að mínum dómi, mistekist hér
lijá okkur. Eg hefi ekki tima
til þess að sinni, að ræða or-
sakir þess, frekara en hér er
gert, en rétt væri þó að rita
ítarlega um málið, áður en
þjóðaratkvæðis verður leitað
um bannið nú í haust.
Eg er þeirrar skoðunar, að
bannið eigi að standa í fullu
gildi eftirleiðis, þrált fyrir alt,
sem að því má finna. Það er
á valdi þjóðarinnar sjálfrar, að
taka fyrir kverkarnar á verstu
hættunni: heimabrugginu. Eins
og nú hagar til, er áfengi brugg-
að út um allar sveitir og ekk-
ert g-ert til þess, að koma í veg
fyrir þann atvinnurekstur. —
Þessu er hægt að kippa í lag,
ef þjóðin vill.
Eg liefi orðið þess var, að
nuddið i G. H. og raunar ýms-
um öðruin liefir haft þau álirif,
að fólk er heldur að snúast á
sveif með bannlögunum. Því
leiðist þetta eilífa sarg og nudd
og fær hálfgerða óbeit á þeim
mönnum, sem allar stundir eru
að japla á því, að áfengis-
bann liljóti æ að verða þjóðinni
til ófarnaðar og smánar.
Væri því liklega réttast, að G.
H. og aðrir því líkir menn,
héldi nú nuddinu áfram sem
kappsamlegast fram eflir
haustinu. Það gæti orðið til
þess, að snúa hugum margra
manna að banni og bindindi.
25. ágúst 1933.
Bindindisvinur.
Mjög stórfenglega
hlutaveltu heldur glímufélagiS
Ármann í K. R. húsinu á morgun
kl. 5. VerSur þar mjög margt
ágætra og verSmætra muna, þvi
óvenjuvel geklc aö safna til hluta-
veltunnar aS þessu sinni. Happ-
drætti veröur um 500 kr. og skift-
:st þa'ö þannig: 3 vinningar 100
kr. hver, 4 vinningar 50 kr. hver.
Einnig veröur farseöill til Akur-
eyrar, málverk og stækkuö ljós-
mynd í happadrættinu eöa alls 10
vinningar. Eiinfremur veröa
kynstrin öll af öðrum ágætum
dráttum svo sem: Mörg tonn af
kolum, mörg hundruð pund af salt-
fiski, 2 tunnur olía, margir sekkir
af hveiti, margir sekkir af kart-
öffum og rófum, kjöttunna, margir
kjötskrokkar og margt fleira.
Vafalaust verður margt manna á
hlutaveltunni, því margur mun
vilja freista gæfunnar og slá þar
með tvær flugur í einu höggi með
þvi aö styöja hina fjölbreyttu
starfsemi Glímufél. Ármanns hér í
bænum um leiö. Á hlutaveltunni
verða engin núll. Iþ.
Mullersskólinn.
Foreldrar sem ætla að láta börn
sín (5—8 ára) iðka leikfimi i Mull-
sllra fyrsta. Tekið skal fram i um-
sókninni hvort börnin eigi heldur
að sækja árdegis eða síðdegistím-
ana. Viðtalstimi i skólanum er í
dag frá 4—7 síðd., en á morgun,
sunnud., frá kl. 2—4 siðd. Mullers-
sóklinn hefir síma 3738.
íþ.
Farsóttir og manndauði
í Reykjavik vikuna 10.—16.
sept (i svigum tölur næstu viku á
undan): Hálsbólga 37 (36). Kvef-
sótt 61 (65). Kveflungnabólga 2
(4). Gigtsótt o (3). Iðrakvef 24
(24). Munnangur 4 (o). Illaupa-
ersskólanum í vetur, og hafa enn
hefir verið varið til þess, að I ekki sent ákveðnar umsóknir fyr-
! ir þau, eru beðnir að gera það hið
bóla 2 (o). Ristill 1 (o). Þrimla-
sótt 1 (o). Mannslát 8 (6). —
Landlæknisskrifstofan. (FB.).
Farsóttir og manndauði
i Reykjavik vilcuna 17.—23.
sept. (i svigum tölur næstu viku
á undan) : Hálsbólga 36 (37)-
Kvefsótt 38 (61). Kveflungna-
bólga 2 (2). Gigtsótt 2 (o). Iðra-
kvef 27 (24). Inflúensa I? (o).
Taksótt 1 (o). Munnangur 7 (4).
Hlaupabóla o (2). Ristill o (1).
Þrimlasótt 2 (1). Heimakoma 1
(o). Stingsótt 2 (o). Mannslát 11
(8). — Landlæknisskrif stof an.
(FB.)
46 ára
er í dag frú Sigurbjörg
Bjarnadóttir, Hverfisg. 107.
V erslunarskólinn
verður settur á morgun kl. 2
e. h. í kaupþingssalnum.
Samkoma
verður haldin i Varðarliúsinu
á morgun (sunnudaginn) kl. 8
e. li. Eric Ericson trúboði frá
Vestmannaeyjum, og Jónas
Jakobsson frá Blönduósi tala.
Söngur og liljóðfærasláttur.
Starfsemi Hvítabandsins
er almenningi að svo góðu
kunn, að óþarfi ætti að vera að
fjölyrða um. Félagið hefir
komið upp stóru og myndarlegu
sjúkraheimili við Skólavörðu-
slíg, sem mun taka til starfa i
vetur. Hefir það vitanlega vcrið
ýmsum erfiðleikum liáð, að
koma jiessari þörfu stofnun
upp, en með ósérplægni og
dugnaði hafa Hvítabandskon-
urnar unnið að settu marki.Eins
og geta má nærri, jafn erfitt
og liefir verið i ári að undan-
förnu, þarf enn að velta mörg-
um steini úr götunni. — Hefir
Hvítabandið nú áformað að
halda hlutaveltu innan skamms,
til ágóða fyrir starfsemi sína.
— Verður þvi bráðlega leitað
liðsinnis bæjarbúa í þessu efni.
Þarf ekki að efa, að menn
bregðist vel við, og styrki fé-
lagið með gjöfum. Félagið berst
fyrir þörfum málefnum af
miklum áhuga og dugnaði. —
Sjúkraheimili þess verður áreið-
anlega þjóðþrifastofnun. Mun
því félagskonum verða vel til,
er þær lialda lilutaveltu sina, því
að þær eiga allan stuðning góðra
manna skilið. A.
Otvarpið. v
10,00 Veðurfregnir.
12,15 Hádegisútvarp.
16,00 Veðurfregnir.
19.30 Veðurfregnir.
19,40 Tilkynningar. Tónleikar.
20,00 Klukkuslátfur.
Vetrardagskrá Útvarps-
ins liefst. Erindi.
20.30 Tónleikar.
(Útvarpstríóið).
21,00 Fréttir.
21.30 Grammófóntónleikar:
íslensk lög (nýjar plöt-
ur). —
Danslög til kl. 24.
Hitt og þeíta,
Kappakstursslys.
Frá Monza, Ítalíu, er símað
10. sept.: Þrír af frægustu bif-
reiðakappakstursmönnum álf-
unnar biðu bana i Grand Prix
de Monza kappakstrinum i dag,
þeir Joseph Champari og Um-
herto Borzasccliini, sem báðir
eru ítalskir, og Pólverjinn Chai-
kowski greifi. Ivappaksturs-
1 mennirnir fórust allir með sama
. liætti, bifreiðir þeirra fóru um,
Laugardaginn 30. sept. 1933.
Sviðnir diikahansar
DILKAKJÖT,
LIFUR og
HJÖRTU,
HANGIKJÖT,
KINDABJÚGU.
Laugav. 78. Sími 1834 og 2834.

Herbergi
með húsgögnum óskast nú þeg-
ar til áramóta lianda ungri
stúlku háskólagenginni, ís-
lenskri frá Canada. Hún vill
helst búa þar sem hún gæti
verið með fjölskyldunni dag-
lega, sömuleiðis væri liún fús
til að kenna ensku ef óskað
væri. — Tilboð óskast sent að
Ási. Sími: 3236.
xjppboa
Eftir kröfu hæjargjaldker-
ans í Reykjavík og að undan-
gengnu lögtaki, verða liestarnir
Gammur og Örn seldir við op-
inbert uppboð, sem lialdið verð-
ur í Tungu, mánudaginn 2. okt.
kl. 21/2 síðdegis. Ennfremur
verður þar seld jörp óskila-
hryssa. Greiðsla fari fram við
liamarshögg.
Lögmaðurinn í Reykjavik,
30. september 1933.
Björn Þórðarson.
þar sem slæm beygja er á vegin-
um, tveir þeirra á nákvæmlega
sama blettinum.
(FB).
Norskar loftskeytafregnir.
Oslo, 26. sept. FB.
Dómur er fallinn í lögmannsrétt-
inum í Kristianssand í máli þeirra
Walter Berntsens og Gunvalds
Johnsen, er sakaSir voru um aS
hafa myrt Klaus Barth aS yfir-
lögöu ráöi, en einnig voru þeir
sakaöir um ikveikju, þjófnaö, inn-
brot og svik. — Hinir ákæröu
fcngu 20 ára fangelsi. — Um
10.000 manns hafSi safnast saman
fyrir utan réttarsalinn er dómur-
inn var upp kveðinn. Æpti múg-
urinn mjög, er fariS var aftur meS
fangana í fangelsiS.
Skipið Hirundo frá Drammen,
sem strandaSi á strönd Kína,brotn-
ar sennilega í spón á strandstaSn-
um, aS því er skeyti hermir, sem
útgerSarfélaginu hefir borist.
E.s. Bergensfjord á 20 ára af-
mæli þessa dagana. SkipiS hefir
flutt 150.000 farþega yfir Atlants-
haf á þessum árum.
Gengi í Oslo í dag: London
19.90. Hamborg 154.25. Paris
25.25. Brússel 90.25. Amsterdam
260.00. New York 4.20. Zurich
125.25. Stokkhólmur 103.00 K.höfn
89.25. Helsingfors 8.90. Madrid
54.50. Rómaborg 43.00. Prag 19.25.
Varsjá 72.50.
Oslo, 27. sept. FB.
Sættir hafa komist á út af bæj-