Vísir - 07.05.1934, Blaðsíða 2

VISIR
Símskeyti
—o---
Rómaborg 7. maí. FB.
Aukin herskipasmíði.
Tilskipun um aukafjárveitingu
aS upphæð 480 milj. líra til smíða
nýrra herskipa hefir veriö birt í
hinu opinbera málgagni.
Tilskipunin er í fimm liöum og
gerir ráð fyrir að útgjöldin til her-
skipasmiða aukist um 50 milj. lira
1935—36- 150 milj. 1936—37, 120
milj. 1937—38, 100 milj. 1938—
1939 og 1939—1940 60 rnilj.
1. og á smíði hinna nýju
herskipa aö vera lokið 1940.
í greinargerðinni segir, að ákvörö-
un um hina auknu herskipasmíði
hafi verið tekin vegna mikillar,
aðkallandi nauðsynjar. Er nú til
þess vitnað, er konungurinn sagði,
er hann setti þingið sxðast: „Frið-
urinn verður ekki betur trygður
fyrir Ítalíu með öðru nxóti en
því að gera landvarnirnar sem full-
komnastar og þess vegna leggur
ríkisstjómin áherslu á, að her og
floti verði út búinn sem best má
verða.“ (United Press).
Utan af landL
—o—•
6. mars. FÚ.
Jökulfararnir voru ókomnir til
bygða í gær.
Útvarpið var hringt upp frá
ICálfafelli í dag, og sagt að í gær
hefðu nokkrir menn úr Fljóts-
hverfi íarið upp undir jökulinn, til
þess að svipast að fylgdarmönnum
jökulfaranna. Komu Fljótshverf-
ingar að tjaldi þeirra, og var það
mannlaust og rifið í tætlur af und-
anförnum illviðríun. Á tjaldstaðn-
um fanstnxiði frá fylgdarmönnunum
þremur, og var þar sagt, að þeir
hefðu farið í annað sinn upp á jök-
ulinn 30. f. m. með farangur. Þess
var og getið, að ])eir vissu ekki
hve lengi þeir mundu verða í þeirri
för, en giskuðu á 3—5 daga. í
fyrra skiftið fóru þeir upp á jök-
ulinn þann 24. f. m. og þykir lík-
legt að þeir hafi síðan verið send-
ir eftir meiri farangri.
Siglufirði 6. maí. FÚ.
Útsvörin á Siglufirði.
Niðurjöfnun útsvara hér á
Siglufirði er nýlokið. Alls var jafn-
að niður 165.200 kr. á 850 gjald-
endur. Útsvarsskráin er nú prent-
uð þar í fyrsta sinni.
Hæst útsvar bera: Goos 15.000
kr., Thorarensen 6.100 kr., Shell
6000 kr., Oliuverslun íslands 6000
kr., Ásgeir Pétursson & Co. 3600
lci\, Ingvar Guðjónsson 3600 kr.,
Samvinnufélag ísfirðinga 3600 kr.,
Týnes 4500 kr., og Halldór Guð-
mundsson 3500 kr.
Þjóðmálaskraf
á víð og dreif.
—o—
Fjárhagur bænda.
Þegar kreppan komst i al-
gleyming og íslenskar fram-
leiðsluvörur hríðféllu í verði á
erlendum markaði, skrifuðu
Tíma-kommúnislar langar rit-
gerðir um það, að nú væri urn
að gera að framleiða sem allra
mest.
Hugsunin líklega sú, ef um
nokkura hugsun hefir þá verið
að ræða, að þegar íslenskt kjöt
væri nálega óseljanlegt á erlend-
um markaði,væriþaðhinn mesti
búhnykkur, að leggja í aukinn
kostnað, til þess að framleiðsla
hins afar-verðlága eða óselj-
anlega kjöts, gæti vaxið um aíl-
an helming! Bjargráðið væri
æfinlega það, þegar einhver
vörutegund seldist tiltakanlega
illa eða alls ekki, að auka þá
framleiðslu hennar sem allra-
allra mest!
Menn áttu vísl nokkuð örð-
ugt með að átta sig á þessum
visdómi. En „kollupiltar“ lögðu
undir flatt og drápu titliuga. Og
þeir voru drýldnir að vanda og
gáfu í skyn, að ekki væri við
þvi að búast, að venjulegir
„íhaldsmenn“ hotnuðu mikið í
hinum hærri verslunar-vísind-
um! Þeir hefði ekki samvinnu-
mentunina og kynni ekki þá list,
að vinna fyrir aðra!
En kjölið héll áfram að falla
í verði, ullin hrapaði niður úr
öllu valdi og gærur urðu óselj-
anlegar. En kollupiltar voru
drýldnir eftir sem áður og laut-
uðu fyrir munni sér: Um að
gera að framleiða miklu-miklu
meira!
Kvartanir fóru smám saman
að herast um það, að margir
bændur væri að vcrða verulega
illa stæðir. Þá brugðu þeir við,
.Tónas og Tryggvi, og efndu lil
„brynjugerðarinnar“ frægu. —
Og skömmu síðar þóttust þeir
vera búnir að gera hæmfum ein-
hverskonar töfrabrynj u, sem
mundi vernda þá og verja gegn
ölluin áföllum! Nú væri búand-
mönnum hvergi hætt, þó að í
fangið blési. Og fleiri speki-
menn, hagir á hendur og tungu,
bællust í hópinn. Og sumir fóru
að tala um „livarfbaug krepp-
unnar“ og „blóð viðskiftanna“,
en aðrir skeggræddu um „speg-
ilgljáandi flöt velmegunarinn -
ar“ vestur í Bandaríkjum Norð-
ur-Ameríku.
En ekkert dug'ði. Efnahag
bænda fór linignandi, þrátt fyr-
ir brynjugerð, vangaveltur og
háfleyg orð. Og þar kom, að
ekki þótti fært að slá þvi á frest,
að kanna efnaliag þeirra og
ráða bætur á sárustu vandræð-
unum.
Rannsóknin leiddi í ljós, að
skuldir bænda mundu nema
eitlhvað 33 miljónum króna, en
eignir tvöfaldri þeirri uppliæð.
Því er ekki að leyna, að marg-
ir höfðu húist við því, að hag-
ur bænda væri miklu bágborn-
ari, en raun bar vitni. En hitt
er líka víst, að ýmsir bændur
cru gersamlega eignalausir, og
er ilt til þess að vila, að þeir
skuli líklega einna síst geta orð-
ið aðnjótandi þeirrar hjálpar,
sem til er stofnað af hálfu rík-
isvaldsins.
Kreppulánasjóði ðr ætlað að
létla undir með bændum og hcf-
ir hann til nmráða í þvi skyni
eða á að liafa 11—12 miljónir
króna. Þetla er all-álitleg hjálp.
Ef gerl er ráð fyrir, að bændur
sé alls um 7000 og að f járhæð-
.iiiui væri skift jafnt milli þeirra
allra, kæmi 1600—1700 krónur
i lilut. En nú er að gætandi,
að margir bændur ganga frá,
svo að hjálpin verður hlutfalls-
lega meiri á hvern.
Landhúnaðurinn hefir verið
styrktur all-myndarlega að und-
anförnu. Árið 1930 er talið, að
framlög ríkisins í þágu bænda
og búaliðs liafi numið alls 1.-
,500.000 krónum. Þetta nemur
15 miljónum króna á 10 árum,
að framlögunum óbreyMum, og
verður ekki annað sagt, en að
þvílíkar styrkveitingar sé alt-
sómasamlegar, þegar litið er á
efnihag þjóðarinnar i lieild
sinni, og liliðsjón liöfð af frum-
ferði rikisvaldsins gegn sjávar-
útvegi og frjálsri verslun.
Frá atvinnuvegunum verða
allar tekjur þjóðarinnar að
koma. Þegar einhver atvinnu-
grein ber sig ekki og er styrkt
í ríkum mæli, verður að gera
ráð fyrir, að féð til þeirra lilula
komi frá einhverri annari at-
vinnugrein eða öðrum atvinnu-
greinum, sem betur eru stæð-
ar og bera sig í rekstri, því að
annars kostar eyðast sjóðir eða
skuldir vaxa, sem styrkveiting-
unum nemur.
Tíma-kommúnistar eða
„kollupiltar“ hafa löngum liald-
ið því fram, að sjávarútvegur-
inn græddi á tá *og fingri og
þyldi livers konar álögur. Og
samkvæml þeim skoðunum
hafa þeir rejuit að hlaða á út-
gerðina tollum á tolla ofan. Sér-
slaklega liafa þeir þó sýnt tog-
ara-útgerðinni magnaðan fjand-
skap og löngum setið um færi
lil þess, að sliga hana með
drápsklýfjum tolla og skalta.
Síldarútveginn reyndu þeir að
leggja í rústir með liinni
heimskulegu og alræmdu ein-
okun. Beint tjón ríkissjóðs af
því fyrirtæki verður sennilcga
ekki undir einni miljón króna,
en óbeina tjónið verður ckki
tölum talið.
Það er ánægjulegt, að gela
rétl landbúnaðinum hjálpar-
hönd, þegar hann slendur Iiöll-
um fæti. Landbúnaðurinn er
vissulega svo mikilvægur fyrir
lieill og framtíð þjóðarinnar, að
aðrar atvinnugreinir vilja að
sjálfsögðu mikið á sig leggja
lionum til styrktar og eflingar.
— En þegar engin atvinnugrein
þjóðarinnar ber sig i rekstri ár
eftir ár, er liætl við að óliægt
verði um þess konar lijálp til
lengdar. —
Þegar allir eru í vandræðum
og ríkissjóður hefir litlu að
niiðla, verður að gæla þess, að
hjálpin komi sem allra réttlát-
legast niður. Þá getur verið
varasamt, að veita fjárstraum-
inum í eina átl, án allrar rann-
sóknar á hag og afkomuliorfuin
þcirra manna, sem undir byrð-
unum eiga að standa.
Það mun hafa verið á þing-
inu 1932, sem einhver lielsti
„fjárinálaspekingur“ Tíma-
manna iýsti yfir því i ræðu, að
um þær mundir væri allar at-
vinnugreinir þjóðarinnar rekn-
ar með tapi — „nemg ölgerðin“.
' Frh.
Alþýðnblaðið
og andstæðingar jafnaðarmanna.
—o— ,
III.
„Gáfnaljós“ socialista fer
með þau ósannindi í grein
sinni 3. maí, að Visir dásami
„kommúnista og nazista“. Eng-
in lilraun er gerð til þess að
finna þessum orðum stað, enda
er það ekki liægt. Er það ekki i
fyrsta skifti, sem þeir, er i
Alþbl. skrifa, bera fram órök-
studdar ásakanir á liendur and-
stæðingum sínum. Má af því
nokkuð marka manngildi
þeirra og menningu — og álit á
lesendum blaðsins, að þeir
telja óþarft að sanna það, sem
þeir fara með, og oft og tiðum
afsanna sínar eigin staðhæfing-
ar með tilvitnunum úr greinum
andstæðinganna, annaðhvort af
einskærri grunnhygni eða þá
því, að þeir telja Alþýðublaðs-
lesendurna ekki dómbæra um,
livað séu rök og livað ekki. Er
lesendum blaðsins með þessn
gerð óvirðing.
Skoðun Vísis á kommún-
isma og nazisma og yfirleitt
hverskonar einræði er svo
kunn, að það er óþarft að taka
fram, að blaðið liefir alt af
fylgt lýðræði og þingræði og
'gerir enn. Það er ennfremur
alkunnugt, að Sjálfstæðisflokk-
hrinn er mótfallinn einræði í
hvaða mynd sem er. Um þetta
segir svo m. a. í ávarpi því til
kjósenda, er landsfundur Sjálf
stæðismanna samþykti: „Stétta-
flokkarnir liafa allir alræði ein-
stakrar stéttar á stefnuskrá
sinni, en slíkt einræði hlýtur að
leiða til harðstjórnar og ofbeld-
is. Og enn liefir íslenskt lýðræði
fengið andstöðu úr nýrri átt,
þar sem er liinn nýi flokkur
eða hreyfing þjóðernissinna. Þó
sú lireyfing sé vakin sem mót-
alda gegn kúgunartilraúnum
kommúnista, og sé að ]iví leyti
skiljanleg og eðlileg innan vé-
banda hins islenska þjóðfélags,
þá er þess vel að gæta, að enn
er hún í reifum erlendrar
stefnu, sem ekki samrýmist
hugmyndum Islendinga um
lýðræði."
Staðhæfing Alþýðublaðshöf-
undarins um, að blöð sjálf-
stæðismanna dásami „komm-
únista og nazista“ eru órök-
studd og sproltin af gremju út
af þvi, að alþýðan vildi ekki
rölta á eftir olíujarlinum H. V.,
Stefáni Jóhanni og slíkum herr-
um þ. 1. maí, sem nú eru slegn-
ir ótta af tilliugsuninni um, að
hún fylgi þeim ekki að kjör-
borðinu.“
*
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 6 stig, ísafirði
8, Akureyri 6, Skálanesi 4, Vest-
mannaevjum 6, Sandi 6, Kvígindis-
ctal 9, Hesteyri 3, Blöncluósi 7,
Siglunesi 4. Grímsey 2, Raufar-
höfn 2, Fagradal 3, Hólum í
Hornafirði 6, Reykjanesvita 7. —•
Yfirlit: Lægð viS Austurland á
hraðri hreyfingu noi'ðvestur eftir.
Onnur fyrir suðvestan land á
hreyfingu noröaustur eftir. Horf-
ur: SuBvesturland, Faxaflói,
Breiöafjöröur: Suöaustan kaldi og
skúrir i dag, en hvass með rign-
ingu í nótt. Vestfirðir, Noi-ðurland:
Norðanátt. Sumstaðar allhvass
meö rigningu, eða slyddu í dag,
en gengur í austur í nótt. Norð-
austurland, Austfirðir: Bi-eytileg
átt og rigning í dag, en vaxandi
suðaustan átt í nótt. Suðaustur-
land: Hægviðri fram eftir degin-
um, en síðan vaxandi suðaustanátt
og rigning.
Ásgeir Ásgeirsson
forsætisráðherra og lrú hans
voru meðal farþega hingað á
Deltifossi i gærmorgun.
Hjónaefni.
Trúlofun sina liafa opinber-
að ungfrú Lilja Sigurðardóttir,
verslunarmær, Skólavörðustíg
14 og Runólfur Eiríksson frá
Berghyl í Hrunamannahreppi.
Skip Eimskipafélagsins.
Gullfoss kom í gær að vestan
og norðan. ,Goðafoss er í Ham-
borg. Brúarfoss kom til Vest-
mannaeyja í dag. Dettifoss kom
frá útlöndum í gærmorgun. —
Lagarfoss er á Hvammstanga.
Selfoss er á útleið. Aukaskipið
Bisp kom frá Kaupmannaliöfn
í gærmorgun. „Sigrid“ er í Hull.
Fer þaðan í kvöld, áleiðjs liing-
að. —
Pálmi Hannesson
rektor lagði af stað héðan í
gær, áleiðis austur í Skaftafells-
sýslu. I för með honum var
kona dr. Nielsens, sem kom
hingað frá Danmörku ný-
lega og hafði gerl ráð fyrir að
biða eftir mgnni sínum hér.
200 ferðir
á milli Islands og útlanda,
sem skipstjóri, liefir Júlíus
Júliníusson skipstjóri á Brúar-
fossi farið. Brúarfoss ér vænt-
anlegur hingað í fyrramálið.
Af veiöum
hafa komið Kári Söhmmdarson
með 64 lifrarföt og Baldur með 58.
Gengið í dag.
Slerlingspund ...... kr. 22.15
Ðollar ............. — 4.34
100 ríkismörk.......— 171.61
— frakkn. frankar — 28.82
— belgur .......... — 101.70
— svissn. frankar . — 141.26
— lírur............ — 37.55
— mörlc finsk .... — 9.93
— pesetar ..........— 60.27
— gyllini ..........— 295.17
— tékkósí. lcr...— 18.43
— sænskarkr.......— 114.31
— norskar kr.....— 111.39
— danskar kr. ... — 100.00