Vísir - 23.06.1935, Page 2

V ISÍ ft
Eimskipaf élag f slands 1934
Adalfundui* í gæx».
London 22. júní. FB.
Frá París er símaö, a'ð Anthony
Eden ætli, þegar hann kemur úr
RómaborgarferSinni a'S loknum
umræSunum viS Mussolini, aS
koma aftur til Parísar og ræSa þá
frekara viS Laval forsætisráS-
herra, aSallega um mál, sem standa
í sambandi viS bresk-þýska flota-
málasamkomulagiS, er hefir vakiS
mikla óánægju frakkneskra og
ítalskra stjórnmálamanna. Eins og
íyrri fregnir herma, eru Bretar og
Frakkar staSráSnir í aS halda á-
fram samvinnunni, sem veriS hefir
þcirra milli síSan á heimsstyrjald-
Þokup valda tof-
u.m og slysum
á siglingaleiðum.
London 22. júní. FB.
Miklar þokur hafa valdiS erfiS-
leikum og slysum á siglingaleiS-
um á Ernrarsundi. Hafa orSiS
margir árekstrar milli skipa, en af
leiSingar sumra eru ekki mjög al-
varlegar. Þó er ókunnugt um afdrif
þýska eimskipsins ,,Genua“, en á-
resktur varS milli þess og breska
eimskipsins „Grainton“. Tvö bresk
skip strönduSu, en annaS þeirra
Eins og getiS var um í sím-
fregnum í fyrravor eignuSust fá-
tæk hjón í Ontario í Canada, fimrn-
bura. Liföu þeir allir og var reist-
ur sérstakur spítali handa þeim
arárunum, en Frökkum hefir mis-
likaS svo stórlega samningsgerS
Breta viS ÞjóSverja, aS þaS er tal-
iS, aS Anthony hafi fengiS mjög
viSkvæmt og vandasamt hlutverk
í hendur aS þessu sinni, þ. e. aS
vinna aö þvi, aS sambúS Breta og
Frakka geti, þrátt fyrir óánægju
þá, senr upp er komin, orðiS jafn
vinsamleg í framtíSinni og hún
hefir veriö. Hinsvegar eru hæfi-
leikar hans til þess aS sætta og
vinna aS samkomulagi svo miklir,
aS menn gera sér vonir um mik-
inn árangur af för hans. (United
Press.)
hefir náSst á flot aftur. (United
Press.)
40 stunda
vinnuvika.
Oslo 22. júní. FB.
Á Alþjóöa verkamálaráðstefn-
unni í Genf var i gær meS 81 gegn
33 atkvæöum samþykt aS leggja
til, að gert verSi alþjóSasamkomu-
lag um 40 klst. vinnuviku. Full-
trúar atvinnurekenda voru mót-
fallnir tillögunni, aö undanteknum
fulltrúum atvinnurekenda i Banda-
ríkjunum og Ítalíu.
þar sem þeir eru aldir upp undir
Iæknisumsjá. í maí s. 1. áttu
'fimmburarnir afmæli og var
myndin hér aS ofan tekin af þeim
þá.
Á venjulegum staö og tíma, þ. e.
í Kaupþingssalnum kl. 1, var aSal-
fundur Eimskipafélagsins settur
og haldinn í gær. ASsókn var
sæmileg. Afhentir höfSu veriS at-
kvæSamiSar fyrir um 40% hluta-
fjárins.
Formaður félagsstjómar, Egg-
ert _ Claessen, setti fundinn. BauS
hann sérstaklega velkomna þangað
þá Emil Nielsen, fyrrverandi
íramkvæmdarstjóra félagsins, og
Ásrnund P. Jóhannsson, fulltrúa
Vestur-íslendinga. Tóku fundar-
menn undir þaS meS lófaklappi. *
Var þá kosinn fundarstjóri Jó-
hannes bæjarfógeti Jóhannesson,
svo sem veriö hefir fjöldamörg
undanfarin ár. FundarSkrifari var
einnig endurkosinn Tómas Jónsson
borgarritari.
Eggert Claessen skýrði frá hag
félagsins óg frámkvæmdum á
liönu ári, en Halldór Kr. Þor-
steinsson lag'öi fram endurskoöa'ða
árs-reikninga.
Emil Nielsen flutti fundinum
kveSju Sveins Björnssonar, sendi-
herra. Lét hann í ljós gleði sína
yfir aS eiga þess enn kost aS sitja
aSalfund félagsins. ÞakkaSi hann
stjórn og framkvæmdarstjóra gó'ð-
an rekstur félagsins. Hann gat
þess, að nú hefSi þaS áorkast, aS
skip félagsins kæmust undir ís-
lenskt ríkiseftirlit frá byrjun næsta
árs, en hingaS til hafa þau verið
undir dönsku ríkiseftirlití. Skip-
unum væri vel haldiö viS og sí-
felt væri unniS aö umbótum á
þeim. Flokkun skipanna færi nú
fram hér á landi. ÓskaSi hann fé-
laginu allra heilla.
Samþykt var tillaga frá Ás-
mundi P. Jóhannssyni þess efnis,
aS fundurinn teldi æskilegt, aö
stjórn félagsins innleysti vaxta-
miöa þótt fram kæmu síöar en
innan fjögurra ára frá gjalddaga,
en eftir samþyktum (lögum) fé-
lagsins fyrnast þeir þá. Var þess-
ari tillögu tekið vel af stjórninni,
og samþykti fundurinn hana.
Fram kom tillaga urn aS fund-
urinn léti í ljós óánægju yfir því,
að aðrir en EimskipafélagiS veldu
skipum sínum nöfn er endaði á
foss, svo sem komiS hefir fyrir,,
nú síöast á nýju farþegaskipi. Var
tillagan samþykt í einu hljóSi.
Kossinn var í stjóm af hálfu
Vestur-íslendinga Árni Eggerts-
son með 10549 atkvæðum. Dr. Jón
Stefánsson fékk 15 atkvæSi.
í stjórn félagsins voru kosnir:
Hallgrímur Benediktsson meS
11575 atkvæöum, Plalldór Þor-
steinsson meö 10598 atkvæðum,
Jón Ásbjörnsson meS 10473 atkv.
Allir endurkosnir. — EndurskoS-
unarmaður var endurkosinn ÞórS-
ur Sveinsson í einu hljóöi, sömu-
leiðis varaendurskoðandi GuS-
mundur B.öðvarsson.
Ásmundur P. Jóhannsson færSi
fundinum kveSju meSstjórnanda
síns, Árna Eggertssonar, og ann-
ara Vestur-íslendinga. Brýndi
hann enn fundarmenn og lands-
menn yfirleitt, svo sem hann
kvaSst oft hafa gert áður, aS
standa saman um Eimskipafélagið.
Þlallgrímur Benediktsson þakk-
aSi verslunarstétt landsins, kaup-
mönnum og kaupfélögum fyrir
góSan stuSning og viSskifti. Var
tekiS undir ræðu hans meS fer-
földu húrra.
Um hag félagsins.
Hluthafar fá 4%.
NiöurstaSa rekstrarreiknings ár-
iö sem leiö, má teljast góð. ÁSur
en til afskrifta kemur er tekjuaf-
gangur 634 þús. kr., þar af er
mjög ríflega variö til afskrifta á
bókuöu eignarverði skipa 0g ann-
ara eigna, rúmlega 494 þús. kr.
Eru þá afgangs til rá'ðstöfunar á
fundinum 140 þús. kr.
Fundurinn samþykti í einu
hljóöi tillögur stjórnarinnar um
skifting arSsins:
Lagt í eftirlaunasjóS kr. 30.000.
Lagt í varasjóð kr. 25.000.
Til hluthafa 4%, kr. 67.230.
Auk þess fær stjórn og endur-
iskoSendur þóknun eins og áSur,
en til næsta árs eru rúmar 8000
kr. fluttar.
Eftir framangreindar afskriftir,
er bókaö verö skipanna orðið, sem
hér segir:
Gullfoss..............kr. 50.000
GoSafoss ............. — 420.000
Brúarfoss.......... — 600.000
Dettifoss ............. — 960.000
Lagarfoss ..............— 30.000
Selfoss ............... — 30.000
Þessar eru ejgnir sjóSa félags-
ins:
VarasjóSur....... kr. 159.469.50
Gengisjöfnunarsj. — 208.982.60
EftirlaunasjóSur . — 485.059.24
ÞaS er mjög ánægjulegt til þess
aS vita, aS vaxtagreiSálur félags-
ins hafa lækkaS um 35 þús. kr. á
árinu. Eru þar enn að koma fram
hagkvæmar afleiöingar af lán-
töku 'félagsins í London, sem
GuSm. Vilhjálmsson kom í kring
1933. ViS þessar 35.000 kr. bætast
í raun og veru 18 þúsundir, vegna
lækkaöra vátryggingargjalda er
leiddu af lántökunni.
Siglingar.
Millilandasigling skipa félagsins
hefir veriS þessi á árinu sem leiS:
‘Gullfoss i2jd fei'ð,
Goðafoss 11 ferðir,
Brúarfoss 11 feröir,
Lagarfoss 8 ferSir,
Selfoss 12 ferðir,
Dettifoss 11)4 ferð.
Hvað siglingin kostar.
Eflaust þykir mörgum fróSleik-
ur i því aö fá aö vita, hvaS sigl-
ing skipanna kostar. Er því rétt
aS hér sé birt yfirlit um þetta. Er
þá miöaö við kostnaS viS sigling
hverrar sjómílu:
/
Dettifoss................kr. 15.98
Goðafoss...................— I4-71
iBrúarfoss ................— 14-35
Lagarfoss .................— 13.04
Gullfoss.................. — 13.03
Selfoss....................— 9.10
Vegalengdir.
Þá er hér tafla' um vegalengdir,
sem skipin hafa farið 1934, talið
í sjómílum:
Brúarfoss ........ 44-243 sjómílur
Dettifoss ....... 42.263 —
Gullfoss ......... 42.117 —
GoSafoss.........41.017 —
Selfoss........... 34.291 —
Lagarfoss ........ 31.601 —
AS lokum segir svo í skýrslu fé-
lagsstjóniarinnar, að þaö sem af sé
þessu ári sé farþegaflutningur á-
mótamikill sem hann var um sama
leyti í fyrra. Eftir því ætti að mega
vænta áframhaldandi velgengni fé-
lagsins.
Slys við heræfingar.
Berlín 21. júní (F.Ú.)
í vesturhluta Bandaríkjanna
varð ógurlegt slys viS heræfingar
loftflotans. HernaSarflugvél var
aS lenda og rakst á bifreiS. Þeir
menn, sem í bifreiöinni voru, biðu
allir bana, en þrír flugmenn, sem
sátu í flugvélinni slösuSust hættu-
lega.
Fjölgun
I.
Það þykir nú liklega nokkuð
hjáróma, að vera að tala um
fjölgun presta. Tiðarandinn
liefir verið sá, að amast heldur
við prestunum og telja þá
óþarfa. Þeir væri gagnslausir
með öllu og eiginlega algerlega
ofaukið. Það gæti , verið,
að eitthvert gagn hefði verið
að þeim hér áður fyr, en nú
væri því lokið. — Og kenninga-
gutlið þeirra væri ekki nokk-
urri manneskju til uppbygging-
ar.
Þessar kenningar um gagns-
leysi prestanna eru sprotnar úr
sama jarðvegi og kommún-
ismi og socialismi. — Hafa
flokksdeildir kommúnista og
socialista og kommúnistadeild
framsóknarflokksins lagst á
eitt um það, að linjáta í kirkju
; og kristindóm og gera lítið úr
starfi prestanna. Og það liefir
verið ymprað á ]iví af öllum
þessum flokksdeildúm, að eng-
inn guð væri til og að þessvegna
gerði ekkert til um það, livernig
menn færi að ráði sínu. Enginn
hefði „fyrir sál að sjá“ og þyrfti
því ekkert að óttast eftir dauð-
ann. Þá væri öllu Iokið, alt
„klappað og klárt“! Aðálalriðið
væri, að hafa sem mest upp úr
þessu lífi, þessari einu tilveru,
þvi að engin önnur væri til.
Predikanir um forsjón guðs og
fagurt liferni væri ekkert annað
en vélabrögð hinna ríku, fundin
upp í þeim tilgangi einum, að
sætta fátæklingana við kvalirn-
ar hér í heimi. Riku niðingamir
segði fólkinu, sem þeir væri að
kvelja, að það gerði svo sem
ekkert til um þessa skanim-
vinnu æfitíð hér. Hún væri
ekkert á móti allri eilífðinni, en
þar væri öllum fátæklingum
reiðubúinn yndislegur sama-
staður — að minsta kosti öllum
þeim, sem tryði einlæglega á
forsjón guðs og væri ekki að
derra sig hér á jörðunni.
Þetta hefir verið predikað
fyrir fólkinu, einkanlega „á
stéttunum", en líka á prenti, þó
að þar liafi að vísu verið farið
heldur gætilegar. Svo var að
sjá, sem allmargir gleypti við
þessu um stund, en við nánari
íhugun, þar sem skynsemin
fékk að ráða, hafa ýrnsir kom-
ist á aðra skoðun og vilja nú
ekki hlusta á neinar guðleys-
is-prédikanir. Þetta vita rauðu
foiingjarnir og þess vegna eru
þeir nú heldur að minka við sig
þá iðjuna, að guðlasta á prenti.
Þeir urðu þess varir á sínum
tíma og eru alt af að verða þess
varir, að leiðbeiningar alþýðu-
flokksstjómarinnar í „Alþýðu-
bókinni“ um það, að hengja
skuli presta og sprengja kirkjur
í loft upp, eru ekki teknar sem
góð og gild vara. Fólkið hefir
andstygð á þvílíku heimsku-
bulli og fyrirliturallarlivatning-
ar til níðingsyerka. Það er
miklu siðsamara og skynsamara
en dónarnir og skrípin, sem
þóttust vera að fá því lærdóms-
kver i hendur, er ungað var út
„Alþýðubókinni“.
II.
Eins og allir vita hefir prest-
um verið fækkað mjög hér á
landi á síðustu áratugum. Mörg-
um prestum skildist, að með því
athæfi (þ. e. prestafækkuninni)
væri ríkisvahlið að lýsa van-
þóknan sinni á starfsemi þeirra.
Það væri verið að lýsa yfir þvi,
að í raun réttri mundi presta-
stéttin óþörf. Það væri því sjálf-
sagt að fækka prestum svona
smátt og smátt, uns fáir væri

Bresk-þýska flotamála-
samkomulagið.
Bretar og Frakkar ásáttir um að halda áfram góðri
samvinnu, þó að Frökkum líki að vísu miður sam-
komulag Breta og Þjóðverja.
Fimmburarnir heimsfrægu.
presta.
eftir eða kannske engir. — Þeir
væri þvi deyjandi stétt, sem
margir óskuðu að aldauða yrði
sem allra fyrst.
Þetta mun þó ekki hafa vak-
að fyrir þeim, sem fyrir klerka-
fækkuninni börðust á þingj,
heldur fyrst og fremst, að spara
fé ríkissjóðs. Það er auðvitað
lofsvert, að vilja fara sparlega
með opinbert fé, en eitthvað er
þó öfugt við það, að byrja á
þeim flokki manna, sem það
hlutverk hefir með höndum sér-
staklega, að vaka yfir sálarheill
þjóðarinnar. — (
Eg sagði áðan, að rauða for-
ingjasveitin væri farin að hægja
á sér með guðlastið og presta-
róginn — svona í allra álieyrn
og opinberlega. En stundum
gleyma ])eir sér og kemur þá í
ljós hinn sanni hugur. Svo
var það, til dæmis að taka, á
þingi í vetur, að einn hinna
rauðu forsprakka gleymdi sér
alveg. Hann vildi koma þvi til
leiðar, að nokkur hluti þess
fjár, sem ætlaö er andlegrar
stéttar mönnum, yrði tekinn af
þeim og T-’arið til eflingar liland-
foragerð í sveitum. Hlandfora-
tillagan mun þó eklci hafa náð
fram að ganga í það sinn, en
hún sýnir hugarfar hinna rauðu
forsprakka gagnvart kirkju og
kristindómi. Það speglast. í
lilandfora-tillögu þingmannsins,
sem gleymdi sér.
III.
Nú er enn fitjað upp á því
að fækka prestum til mikilla
muna. Milliþinganefnd í launa-
málum liefir komist að þeirri
niðurstöðu, að vel færi á því?
að „skera niður“ kennimenn
landsins. Þeir mætti svo sem
missa sig. — Yrði tillögur
nefndarinnar að lögum og
kæmist í framkvæmd má með
alhniklum rélti svo að orði
kveða, að prestastéttin yrði
gagnslaus, að því er tekur til
predikunarstarfsins. Prestaköll-
in yrði þá svo stór, að víða livar
hefði söfnuðurinn lítiSL eða ekk-
ert af prestinum að segja sem
sálusorgara sínum. Presturinn
kæmist ekki i það samband við
söfnuðina, sem nauðsynlegt
verður að teljast, til þess að
nokkurt safnaðarlíf geti þrifist
og þróast. — Hin persónulegu
kynni yrði sama sem engin,
nema kannske við þann hluta
fólksins, sem húsett væri í ná-
grenni við prestinn. Hann yrði
meira og minna ókunnugur
maður öllu öðru safnaðarfólki.
En það væri mikil afturför frá
því sem nú er — eg tala nú ekki
um frá því sem áður gerðist,
áður en tekið var upp á því, að
steypa saman prestaköllum og
fækka prestunum.
Eg liefi ekki átt þess kost, að
sjá rökstuðning milliþinga-
nefndarinnar í þessum efnum,
en eg geri ráð fyrir, að spam-
aðurinn sé enn hafður að yfir-
skini og að prestafækkunin eigi
af þeim sökum að vera mikill
búhnykkur fyrir þjóðina.
1 Það er meira en hæpið, að
þjóðin græddi á nýrri presta-
fækkun. Eg er þeirrar skoðun-
ar, að liún mundi beinlínis
tapa. Prestarnir, mjög margir
að minsta kosti, liafa verið and-
lcgir leiðtogar safnaðanna, og
margir eru það enn. Og þeir
hafa verið vinir og ráðunautar
fólksins. Til prestsins síns liefir
fólkið leitað i margvíslegum
þrengingum, bæði efnalegum
og andlegum og iðulega fengið
huggun og hjálp. Vitanlega liafa
verið til undantekningar, þvi að í