Vísir - 26.06.1935, Blaðsíða 2

VÍSÍR
1 1
Síra Bjarni Jónsson
prófastur.
25 ára stapfsafmæli.
Þann 26. júní 1910 á 5.
sunnud. eftir Trínitatis var séra
Bjarni Jónsson vígður lil þess
að vera 2. prestur við dóm-
kirkjuna. Hann var þá 28 ára
að aldri, candidat með fyrstu
einkunn frá liáskólanum ílvaup-
mannahöfn, og liafði um fáein
ár verið skólastjóri við barna-
skóla ísafjarðarkaupstaðar, og
samtímis haldið þar uppi barna-
guðsþjónustu í kirkju kaupstað-
arins. —
Nú átti hann að taka að sér
preststarf í stærsta söfnuði
landsins; hugðu margir gott til
liins unga og efnilega manns, og
vaintu mikils af honum, Ixitt
enn væri hann óreyndur i prest-
skap Hann átti líka stórt vina-
lið í bænum, þar sem hann var
fæddur og uppalinn; var hann
og mjög borinn fram á bænar-
örinum af mörgum trúuðum
vinum. —
Sjálfan óaði hann við að talca
að sér hið vandasama verk;
hann hafði mjög næma tilfinn-
ingu fyrir ábyrgðinni, sein þvi
íylgdi, og setti sér fyrir sjónir
erfiðleikana og mannlegan van-
mátt, og hins vegar hinar liáu
kröfur Guðs og manna til
þeirra, er þetta starf eiga að
hafa. Hann vissi og, að eigi var
það til léttis, að eiga að vinna
þar sem liann var uppalinn, því
að oft hefir viljað ásannast, að
spáinaður er ekki mikils met-
inn í fæðingarborg sinni. En
traustið til Guðs varð þó kvíð-
anum yfirsterkara, og hann tók
til sín orð Guðspjallsins, þau
er Jesús sagði við Pétur: „Legg
út á djúpið!“ og „Vertu ó-
hræddur, héðan i frá skaltu
menn veiða!“ Hann lagði svo
út á djúpið, eftir Drottins orði,
með þeim einlæga ásetningi, að
hafa „Guðsorð fyrir leiðarstein
í stafni og stýra siðan beint í
Jesii nafni á liimins hlið.“
Þegiar nú vinir hans — og
þeir eru fleiri en nokkur veit af,
líta lil baka í dag' á þessi 25 ár,
þenna aldarfjórðung, sem liðinn
er síðan, þá þakka þeir guði
fyrir hann og starf hans með
bæn og ósk að enn séu mörg ár
eftir af starfstíma lians. Starfið,
sem liann liefir unnið liingað til,
er svo stórt og umfangsmikið,
og sífelt vaxandi í þessum lirað-
stækkandi bæ. Menn dást að
starfsþoli hans, alúð og árvekni
í starfinu og mörgum er það
ráðgála, hvernig hann liefir get-
að og getur enn risið undir öllu
því, er á hann hleðst. Samt hefir
hann aldrei tekið starfið létt,
heldur verið allur og óskiftur i
því með huga og sál; hann
gengur að hverju verki í prests-
þjönustunni með alvöru og
vandvirkni.
Það yrðu liáar tölur, ef telja
skyldi upp hin einstöku prests-
verk, hve mörg börn hann hefir
skírt, hve mörg ungmenni
fcrmt, hve mörg Iijón gefið
saman, live margar jarðarfarir
liaft o. s. frv. En af háum lölum
þekkja menn ekki prestinn,
lieldur af liinu, hvernig verkin
eru unnin og af hendi leyst. Það
er mest um vert. Eg hygg að
allir séu sammála um skyldu-
rækni séra Bjarna, trúmensku
hans og alúð, að hverju verki
sem hann gengur. Fyrir utan öll
þessi embættisverk eru ótalin
þau, sem engin skýrsla er hald-
in yfir, sjúkravitjanir, viðtöl við
menn leynt og ljóst, hluttaka í
gleði og sorg manna, þálttaka í
ýmsum vandkvæðum þeirra,
sem prestsins leita. — Má geta
isér til þess, hvílíkt vera muni
i svo stórum söfnuði sem þessi
er, en yfir þessari umfangs-
mestu huldu starfsemi hvílir
blæja trúnaðarins, sem jafnvel
bestu vinir fá ekki að skygnast
i gegn, og þessi liulda starfsemi
er því meiri sem menn treysta
prestinum betur, og það veit eg,
að fjölda margir treysta séra
Bjarna betur en flestum öðrum.
Margir halda að aðalstarf
prestsins sé fólgið i predikun-
arstarfseminni, að semja og
flytja ræður, en jxítt það sé
mikilsvert og taki mikinn tíma,
þá er það samt ekki hið þýðing-
armesta, heldur hitt sem eg hefi
minst á. — En þar fyrir er
ræðugerðin mikils varðandi lið-
ur i starfseminni. Hve margar
predikanir og ræður bæði i
kirkjunni og á fjölda mörgum
fundum og samkomum séra
Bjarni hefir lialdið í þessi 25
ár, veit eg ekki, býst ekki við að
hann viti það sjálfur, en eg veit
að liann vill leggja líf og sál inn
í þær allar. Mér liefir oft verið
það ráðgáta, hvernig liann liefir
gelað afkastað svo miklu i
þeirri grein Hann er jafnan
reiðubúinn að vinna að verki
sínu, og telur ekki eftir sér að
tala á kristilegum fundum og
samkomuin stórum og smáum,
eftir því sem tök eru til. Starf
lians t. d. i K. F. U. M. og K. F.
U. K. er mikið og álítur hann
það starf heyra kirkjunni til og
þar af leiðandi starfssviði sínu.
Hann hefir í fjölda mörg ár
verið formaður K. F. U. M. og
stutt félagið með ráðum og dáð,
og unnið þar til mikillar bless-
unar. —
Ekki er það tilgangur þessar-
ar greinar að tala um predikara-
kosti hans, heldur að eins að
benda á hve mikið starf hann
liefir leyst af hendi fyrir söfn-
uðinn og bæinn, að eins vil eg
taka það fram sem mér finst
mest um vert vi'ð predikunar-
starf séra Bjarna og það er
þelta, að ræður hans allar eru
vitnisburður um Krist og liann
krossfestan. Hann vill gera Jes-
um dýrðlegan fyrir álieyrend-
uin sínum, og kann ekki að láta
undan víkja frá heilbrigðum og
ákveðnum kristindómi; línur
boðskaparins eru skýrar og
beinar og allir vita, hvar lrann
stendur i boðskap og starfi.
Þetta hefir aflað honum vin-
sælda, trausts og virðingar
góðra manna. Hann er fastur
fyrir í stefnu sinni og rás, gæti
sagt með skáldinu:
„Nec tardum opperior, nec
præcedentibus insto“, lætur ekki
tefjast af þeim, sem dragast aft-
ur úr, né eltir þá, sem undan
vilja ana.
Þessi grein á hvorki að vera
mannlýsing á síra Bjarna né
heldur prestsskaparsaga hans,
aðeins nokkrir pennadrættir um
starf hans, sem stöðugt hefir
farið vaxandi með árunum. Er
hér því ekki farið út í að lýsa
kostum lians að öðru leyti, \in-
festi hans og umgengni heima
og heiman, skemlilegri og virðu-
legri framkomu hans á manna-
mótum og í félagslifinu, mundi
það verða oflangt mál og al-
kunnugt þeim, sem hafa kynst
honum vel. — Síra Bjarni varð
dómkirkjuprestur árið 1924 og
prófastur 1932. ,
Á þessum vígsludegi lians
munu hlýir og þakklátir hugir
ótal manna hér í bæ og annars
staðar á Iandinu flytja honum
árnaðaróskir og bænir fyrir
framtíðarstarfi hans og þakka
Guði fyrir liann.
Fr. Friðriksson.
Hiim ágæti
starfsbróðip
Þegar sira Bjarni Jónsson
dómkirkjuprestur á 25 ára af-
mæli sem prestur hér í höfuð-
staðnum, langar mig að rétta
lionum höndina á þakklætis
skyni. Eg liefi verið samverka-
inaður hans hér rúman helm-
ing' þessara 25 ára. Eg hugsa
um fjölmargar samverustund-
ir með síra Bjarna, lieima hjá
honum og annarsstaðar, sem
hafa verið mér sem presti ó-
metanlegar. Hann tók mér í
upphafi sem bróður. Og öll
þessi ár hefir liann verið mér
brúðir í starfi mínu, eldri bróð-
ir og reyndari, sem eg gat lært
svo margt af. Reynsla lians í
prestsstarfi er orðin mikil. Og
eg get eklci liugsað mér sam-
verkamann, er betur kunni að
miðla yngi'i starfsbróður af
fjársjóði þeirrar reynslu, en
hann. Þó að svo kunni að þykja
að við séum ólíkir um margt,
segi eg' það satt, að öll þessi
samslarfsár hefir sr. Bjarni
verið kennari minn, um leið og
hann var mér bróðir og vinur,
alt frá því, er eg, ungur og ó-
reyndur, tók að mér liið vanda-
samasta slarf.
Eg bið afsökunar á þvi, að
eg hefi í þessum örfáu linum
talað nokkuð um sjálfan mig.
En þetta átti að vera persónu-
leg kveðja og þökk fyrir upp-
örvun og fræðslu i samstarfi.
í sambandi við öll mín kynni
af síra Bjarna Jónssyni liugsa
eg' um orðin í 2. Kor. 4,6: „En
Guð, sem sagði: Ljós skal skina
fram úr myrkri! hann lét það
skína í lijörtu vor, til þess að
birtu legði af Jældringu vorri á
dýrð Guðs, eins og liún kom
i ljós i ásjónu Jesú Krists.“
Það munu fleiri en eg liafa
fundið, að síra Bjarni Jónsson
er einn þeirra manna, sem
birtu leggur frá. Og allir vita,
að liann leynir því ]ekki, að
ljós hans er Krislur. Þess vegna
hefir heill fylgt starfi hans.
Eg og fjölmargir vinir sira
Bjarna í fríkirkjusöfnuðinum
óskum honum og ástvinum
hans allrar blessunar.
Árni Sigurðsson.
Þjúðrerjar
hafa skuldbundið sig
til þess að nota ekki
kafbáta til árása á
kaupför, þó til styrj-
aldar kæmi.
London 25. júní. FB.
Á fundi í neðri málstofunni
í dag var bresk-þýska flota-
málasamkomulagið rætt, og
var undir umræðunum borin
fram fyrirspurn til ríkisstjórn-
arinnar, sem Sir Bolton Eyres
Monsell flotamálaráðherra
svaraði. Fyrirspurnin var á þá
leið, hvort þýsku fulltrúarnir
liefði gefið nokkura yfirlýsingu
viðvíkjandi notkun kafbáta, ef
til styrjaldar kæmi. Flotamála-
ráðlierrann upplýsd, að þýsku
fulltrúarnir liefði lýst yfir þvi,
að Þjóðverjar vildi fúslega
undirgangast, að skuldbinda sig
til að liverfa aldrei að þvi ráði,
að hefja ótakmarkaðan kaf-
bátaliernað, og mundu þeir þvi
ekki, ef til styrjaldar kæmi,
nota kafbáta til árása á kaup-
för. Þetta loforð var gefið,
sagði flotamálaráðherrann, án
nokkurs fyrirvara um, hvað
önnur sjóveldi kynnu að skuld-
binda sig til í þessum efnum.
(United Press).
Jakobína
Johnson.
ÞaS er kunnara er írá þurti a‘ð
segja hversu niargt hefir verið og
er enn ágætra karla og kvenna
meðal Islendinga í Vesturheimi.
Þeir hafa yfirleitt getið sér þar hiö
læsta orð, fyrir starfsemi, dugnað
prúðmensku og löghlýöni. Mætir
menn þarlendir hafa hvaS eftir
annaS gert þetta aS umtalseíni og
taliS íslendinga vera öSrum þjóS-’
um til fyrirmyndar í mörgu. Þetta
er mikils um vert. Og fagnaSarefni
má þaS vel vera öllum íslending-
um, aS þeir, sem aS heiman fara,
komi ættjörS sinni.fram til sóma
í hvívetna. Mér hefir altaf fundist
þaS furSulegt hve vel Vestur-ís-
lendingar hafa hakliS þjóSarein-
kennum sínum og hversu vel þeir
hafa varðveitt tungu sína, miSaS
viS þá feikna örSugleika, sem þeir
eiga viS að stríSa í þessum efnum.
Hin ensku eSa amerísku áhrif eru
$vo öflug, aS aSrir skilja ekki til
hlítar en þeir, sem dvalist hafa
vestra. Og þaS er fyrirsjáanlegt
hvernig fer aS lokum. En eldar ís-
lenskunnar hafa logaS furðu skært
vestra á heimilunum og þar, sem
íslenskir mennogkonur hafa kom-
iS saman, og gera enn. Eg hefi
komiS á heimili vestra í sveitum
og smábæjum, þar sem piltar og
stúlkur um tvítugt, fædd vestra,
töluSu aSdáanlega hreint og fall-
egt mál, þótt orSafjöldi þeirra væri
eSliIega takmarka'Sri en íslenskra
unglinga. Þegar um ]>etta er rætt,
ber aS drepa á, hvernig á því geti
staöið, að íslensk tunga og íslensk
áhrif hafa orðiS svona lifseig
vestra. Þar kemur án efa margt til
greina. Innflytjendurnir sjálfir
hafa haldiS áfram aS lesa íslenskar
bækur og blöð, íslenskan hefir verið
tungan, sem töluð var í félagsskap
þeirra ,og þeir hafa lifað hálfu lífi
sínu heima, í huganum, þrátt fyrir
alt, og það hefir mótað líf þeirra
í nýja landinu, og haft sín sterku
áhrif á börn þeirra. Þeir hafa loks
átt sín eigin skáld og rithöfunda,
sem hafa glætt ástir þeirra til þess,
sem íslenskt er, og sum þessara
skáld ber hátt, svo sem Step-
han G. Stephansson, og fleiri. En
hér er þó enn eitt ótalið, og það
er ekki síst um vert. Eg held jafn-
vel, að þar sé einhver sterkasta
stoðin, sem alt það, sem íslenskt er
í Vesturálfu, hefir hvílt á, hvílir
á og hvíla mun, meðan íslensk tunga
er töluð vestan hafs. Það eru áhrif
mæðranna á vestur-íslensku heimil-
unum. Konur innflytjendanna eiga
ef til vill mestan þáttinn í því,
hversu íslenskan hefir orðið lifseig
handan hafsins. Þær fluttust, flest-
ar, til hins nýja lands frá heimil-
unum i sveitinni, þar sem siður var,
að lesið væri á vökunni, sögur sagð-
ar eða kveðið, þar sem fræðsla
barna og unglinga fór framaðmestu
eða öllu leyti á heimilunum, og á-
hrif hinnar gömlu sveitamenning-
ar fluttu þær. með sér, og það varð
börnum þeirra til góðs í hinu nýja
landi. Þau urðu þar fyrir íslensk-
um áhrifum í uppvextinum. Þeim
var sagt frá íslandi, því sem þar
hafði gerst. Þeim var sagt frá æsku-
stöðvum foreldranna, þar sem þau
höfðu þolað súrt og sætt, og mér
segir svo hugur um, að tíðast hafi
verið sagt frá því, sem líklegast var
til að hafa góð og göfgandi áhrif.
Þrátt fyrir skamma viðdvöl meðal
unglinga af íslenskum ættum vestra,
varð eg þess oft var, a'ð fyrir þeim
hafði verið lýst nákvæmlega ýmsu
í sveitunum heima, t. d. þegar fært
varfrá, rekið á fjall, frá heyskapar-
störfum, fjallferðum o. f 1., o. fl,-
Um þetta alt mætti skrifa langt mál,
en hér skal þó staðar numið, því
að í stuttri grein verður þetta ekki
rakið ítarlega. En af þeim orsökum
var á þetta minst, að það kom fram
í hugann við að tala við Jakobinu
Johnson, vestur-íslensku skáldkon-
una, er nú er hingað komin t baði
Landssambands íslenskra kvenfé-
laga, ungmennafélaganna og* Félags
Vestur-Islendinga. Það var ákaf-
lega vel til fundið, að bjóða skáld-
konunni heinr, ekki aðeins vegna
þess, að hún er fremst skáldkona
vestur-íslensk og, hefir þýtt fjölda
íslenskra kvæða af nákvæmni og
sm^kkvísi á enska tungu, og þar
með unnið íslandi og íslenskum
bókmentum ómetanlegt gagn, held-
ur ber og vissulega að lita á
hána sem fulltrúa vestur-íslenskra
kvenna,sem eins og a'S framan get-
ur hafa átt svoi mikinn þátt í aÖ
treysta þann grundvöll, sem alt það,
er íslenskt er, livílir á í Vestur-
heimi.
Þykir nú hlýða, þótt mikið hafi
verið um Jakobinu Johnsoti skrif-
að, fyrr og síðar, að segja lítið eitt
frá ættum hennar og starfi.
Jakobina Johnson var fædd 24,
október 1883, að- Hólmavaði við
Laxá í SuðurpÞingeyjarsýslu, og
voru foreldrar hennar Sigurbjörn
Jóhannsson frá Fótaskinni (Hellu-
landi), en hann var alkunnur hag-
yrðingur, og seinni kona hans Mar-
ia Jónsdóttir. Jakobina fluttist vest-
ur um haf með foreldrum sínum
fimm ára að aldri. Settust þau að
í Argyle-bygð í Manitoba, einhvérri
elstu og blómlegustu íslensku bygð-
inni vestra, og í Manitoba ólst Jak-
obinar upp og hlaut mentun sína.
Þegar hún hafði lokið skólanámi
var hún kenslukona um tveggjá ára
skeið. Hún giftist uug ísaki Jóns-
syni frá Háreksstöðum, góðum og
gegnum manni og bókelskuin, og
fluttust þau vestur að Kyrrahafi
og hafa átt heima i Seattle nærri
allan þann tíma, sem liðinn er frá
þvi þau fluttust þangað vestur. Þar
er heimili þeirra enn í dag. Eiga
þau sjö börn, og er hið elsta um
þrítugt. Sex þeirra eru enn hjá for-
eldrum sínum eða öll, nema einn
sonur, sein er kvæntur rnaður og
býr i Seattle.
Hér í bæ dvelst Jakobina John-
son á heimili Vilhjálms Þ. Gísla-
sonar, og þar átti sá, er þessar lín-
ur ritar, viðtal við hana í gær. Hún
lét í ljós innilega ánægju yfir að
vera komin heim og mikið þakklæti
í garð allra þeirra, sem höfðu stuðl-
að að því, að hún átti þess kost
að koma og sjá land föður og móð-
ur.
„Mér þykir ákaflega vænt um það
alt saman,“ segir hún hlýlega og af
yfirlætisleysi, „og það er ekkert,
sem dregur úr gleði minni, nema
ef það væri tilhugsunin um það,
hvað mikið er fyrir mér haft, en
eg má ekki láta það draga úr gkð-
inni. Allir hafa sýnt mér frábæra
ástúð og hugulsemi, ekki síst hinir
ágætu menn og konur, sem eru i
móttökunefndinni. Mun eg ávalt
minnast með gleði samverustundar
með þeim á heimili formanns néfnd-
arinnar, frú Guðrúnar J. Erlings.
Já, það er indælt, að vera kornin
og nú vildi eg verða ung í annað
sinn og geta numið sem allra mest.“
„Dagarnir hafa verið sólarlitlir,
síðan þú komst, en vonandi breytir
til hins betra, ef þú ferÖ að skoða
þig um í sveitunum.“
„Það hefir ekki komið að sök.
Eg hefi verið hér í bæntim og kynst
mörgu ágætu fólki.“
„Hvert á land er í ráði, að þú
farir ?“
„Eg býst við aö fara með nokkr-
um þeirra, er sæti eiga í móttoku-
nefndinni í Fljótshlíð, innan
skamms. Svo mun eg sitja fund í
Félagi Vestur- íslendinga, og þá
fer að líða að því, að eg fari norð-
ur, til æskustöðvanna. Verður
frændkona mín, Jóhanna Friðriks-
döttir með mér í þeirri för.“
„Hefir þú hitt marga Þingeyinga
hér?“
„Já, svo marga, að eg hefi undr-
ast yfir. Margir þeirra hafa glatt
mig með því að heimsækja mig, og
það hefir verið mér mikið ánægju-
efni að kynnast þeim.“
Talið berst nú að bókmentastarfi
Jakobinu Johnson. Hún lætur lítið