Vísir - 16.10.1935, Blaðsíða 2

VISIR
ítalir slá eign sinni á
Adua og hérudin þar i
kring.
Rómaborg, 15. okt.
Tilkynt hefir verið opinberlega, að De Bono, yfir-
stjórnandi Austur-Afríkuhers ítala, hafi í dag lýst yfir
því, í nafni konungsins á Ítalíu, að ítalir hafi slegið
eign sinni á Adua og héruðin þar í kring. (United Press
— FB.). —
Bretar ad-
vara ítali.
Bretastjóm hefir tilkynt
ítölsku stjórninni, að hún
telji Addis Abeba og Dire
Dawa óvíggirtar borgir,
sem óheimHt sé að ráðast á
úr lofti. — ítalir lofa að
iaka betta til athugunar.
Oslo 15. okt.
Breska ríkisstjórnin hefir tilkynt
ítölsku ríkisstjórninni, að hún telji
Addis Abeba og Dire Dawa í A-
bessiniu óvíggirtar borgir, sem
meö öllu sé óheimilt samkvæmt
gildandi aljjjóðalögum, að gera á-
rásir á úr lofti. — Samkvæmt sím-
skeyti til Dagbladet hefir ítalska
stjómin ákveöiö aö taka tillit til
þessarar bendingar iBretastjómar.
Hefir ítalska hermálaráöuneytiö
sent yfirstjórn ítalska hersins í
Austur-Afriku tilkynningu um
þetta. (NRP—FB).
Hawariate
/ <er nú staddur í Belgíu tU
vopnakaupa fyrir Abessin-
iustjóra. — Hann telur
Abessiniumenn fullvissa
um sigur.
Kalundborg, 15. okt. — FÚ.
Hawariate, fullirúi Abessiniu-
'manna i Þjóðabandalaginu, er
nú staddur i Belgíu, og kaupir í
óða önn vopn fvrir Abessiníu.
Hann hefir í bláðaviðtali sagt,
að þess sé enginn kostur að
semja við Ítalíu, nema hún kalli
her sinn burt úr Abessiníu. Enn-
fremur segir hann, að Abess-
iníumenn séu fullvissir um sig-
ur. ítalir muni smámsaman
eyða kröftum sínum og fé í bar-
áttu við þá örðugleika, sem þeir
eigi við að etja í Abessiníu, ián
þess þó að hafa neina von um
úrslitasigur.
Sáttaumleit-
anip Lavals.
London, 15. okt. — FÚ.
1 dag gengur margskonar
orðrómur um það, að Laval hafi
lagt fram nýjar tillögur í því
skyni, að stöðva ófriðinn milli
Ítalíu og Abessiníu. I gær
kvaddi hann bresku og ítölsku
sendiherrana ó fund sinn í Par-
ís. Það er sagt, að Laval hafi
látið fara. l>ess á leit við Mússó-
líni, að liann gerði grein fyrir
því, hverjar væru þær minstu
ívilnanir sem hann gæti sætt sig
við, til þess að endi yrði bund-
inn á ófriðinn. Hann á meira að
segja að hafa gefið í skyn, að
framkvæmdum refsiaðgerða
yrði frestað þar til Mússólíni
hefði svarað þessu.
í London er því neitað í dag,
að breska stjórnin hafi nokkura
vitneskju um, að neinar slíkar
nýjar tillögur hafi komið fram,
og þótt svo væri, þá mundi fyrst
verða að leggja þær fyrir þjóða-
bandalagið. Samtímis keinur
fregn um það frá London, að
breska stjórnin sé ekki líkleg til
þess, að fara lengra í sáttatil-
boðum sínum, en hún gerði í
ágústmánuði.
Frönsk blöð tala samt sem
áður í dag uin það, að nýjar
sáttaumleitanir eigi sér stað, og
að þeim miði nokkuð áfram.
Ansten Cbamberlaio
og afstaða Frakka.
'London 15. okt. (FÚ).
Franska blaðiS „Soir“ birtir í
dag viötal viö enska stjórnmála-
manninn Austen Chamberlain. í
þessu viötali kemst hann svo aö
oröi, aö hann sé bæöi hissa og hafi
brugöiö stórkostlega viö þá tergðu
og eigingirni, sem Frakkland hafi
sýnt í afskiftum sínum af Abessi-
niudeilunni. Hann kemst ennfrem-
ur svo að orði, að nú sé um þaö
að ræða, ekki einungis, hvort hægt
sé aö koma í veg fyrir þetta striö,
heldur hvort skipulag á alþjóöa-
viöskiftum eigi að líða undir lok
eöa lifa. Hann segir, að næstu vik-
ur múni gefa um það örlagaþrung-
inn vitnisburð. „Ef Þjóðabanda-
lagssáttmálinn sigrar, meö þeim
skilningi, sem i honum felst, ])á er
þar meö gefið fordæmi, sem hlýt-
ur aö verða ákvarðandi fyrir við-
lika athafnir í framtíðinni. En ef
hinsvegar þjóðirnar, sem í Þjóða-
bandalaginu eru, bregðast á þess-
ari stundu, verður afleiðingin sú,
að Bretland hlýtur að álíta sig
leyst frá skuldbindingum þeim,
sem Þjóðabandalagssáttmálinn
lcggur því á herðar“.
Endahnúturinn.
Ráðherrarnir gera grein fyrir atkvæði sinu!
Við atkvæðagreiðsluna um
þingsetu Magnúsar Torfasonar
í gær, þurftu ráðlierrarnir Ey-
steinn Jónsson og Hermann
Jónasson að „gera grein fyrir
atkvæði sínu“. Báðir greiddn
þeir atkvæði á móti því, að M.
T. yrði látinn víkja af þingi. En
báðuni hefir þeim verið það
ljóst, að með því var réttlætið
fyrir borð borið. Þess vegna
urðu þeir að afsaka sig með
sérstakri greinargerð fyrir af-
stöðu sinni. I rauninni hafa all-
ir ræðumenn stjórnarflokk-
anna játað það, í þessum um-
ræðum, um þingsetu M. T., ým-
ist beint eða óbeint, að hann
ætti að víkja af þingi. Nú hafa
ráðherrarnir játað þetta líka.
M. T. játaði þetta óbeinlínis,
með því að halda sér dauðahaldi
í þá firnu, að hann væri enn í
bændaflokknum. Jónas Guð-
mundsson gerði það með all-
livössum ummælum í garð
þeirra manna, sem yfirgæfi
flokk sinn og vildu þó ekki af
sjálfdáðuin leggja niður slík
trúnaðarstörf, sem flokkurinn
hefði falið þeim. Jónas Jónsson
gerði það með þvi að færa það
eitt fram M. T. til afsökunar, að
bændaflokkurinn ætti það ekki
skilið, að hann léti honum eftir,
þingsætið, af því að i þeim
flokki væri svo vondir menn og
þeir liefði verið svo vondir við
Magnús og við hann (J. J.)
sjálfan. Og svo bætast ráðherr-
arnir við með sínar játningar.
Eysteinn Jónsson gerði þá
grein fyrir sínu atkvæði, að því
hefði verið yfirlýst af liálfu
bændaflokksins, fyrir síðustu
kosningar, að flokksmenn lians
skyldu engum flokksböndum
háðir, og þess vegna gæti liaim
ekki fallist á, að M. T. ætti að
víkja af þingi, þó að hann hefði
yfirgefið flokkinn. Virðist þó
hæpið, að leggja þann skilning
i slíka yfirlýsingu, þó að liún
liefði verið gefin, að „flokks-
mennirnir“ ætti ekki einu sinni
að vera háðir því flokkshandi,
að vera í flokknum! Hermann
Jónasson hætti því við fyrirvara
Eysteins í sinni greinargerð, að
í þessu efni ætti eitt og liið sama
að ,gúnga yfir alla þingmenn,
bæði' kjördæmaþingmenn og
uppbótarþingmenn, og því gæti
hann ekki greitt atkvæði með
þvi að M. T. væri látínn fara.
Um fyrirvara Eysteins má
segja, að hann sé hið mesta
„þarfaþing“ fyrir framsóknar-
menih Ef uppbótarþingmaður
úr fíokki sócialista skyldi „slíta
samvinnu“ við flokk sinn og
snúast gegn stjórninni, þá er
Eysteinn frjáls og óbundinn af
því, hvernig hann greiddi at-
kvæði um þingsetu M. T. Allir
vita, að flokksbönd socialista
eru rammari en svo, að nokkur
maður geti verið „flokksmaður“
l>eirra, án þess að vera í flokki
með þeim o,g í fullri samvinnu
við þá! Samkvæmt fyrirvara
Eysteins, væri framsóknar-
mönnum því bæði rétt og skylt
að úrskurða livern þann upp-
hótarþingmann, sem sviki
socialista, út úr þinginu.
Viðbót Hermanns, við þenn-
an fyrirvara Eysteins, á auðvit-
að rætur sínar að rekja til hins
sérkennilega gáfnafars höfund-
arins. Hann sagði í ræðu á
laugardaginn, að af því að kjör-
dæmaþingmennirnir væri miklu
fleiri en upphótarþingmennirn-
ir, þá væri miklu minni nauð-
syn á því, að tryggja rétt flokk-
anna gagnvart þeim. Auðvitað
má ekki ætlast til ]>ess af Her-
manni, að hann geti gert sér
grein fyrir því, að í þessu efni
hlýtur sitthvað að gilda um
kjördæmaþingmenn og uppbót-
arþingmenn. Þingmaður kosinn
í kjördæmi ber fyrst og fremst
ábyrgð gagnvart kjósendum í
kjördæmi sínu, sem hafa kosið
liann beinni kosningu! Uppbót-
arþingmaðurinn er kosinn af
flokki sínum, óbeinni kosningu,
án þess að kjósendur viti hvaða
mann þeir eru að kjósa, og
hann ber þvi fyrst og fremst
ábyrgð gagnvart flokknum.
Hins vegar játar Hermann það
með fyrirvara sínum, alveg eins
og hinir, að uppbótarþingmað-
ur, sem hefir yfirgefið flokk
sinn, ætti að vikja af þingi, og
jafnframt játar hann, að það
sé ekkert í lögum, sem banni að
víkja lionum af þingi, þó að
hann telji ekki rétt að gera það,
af því að ólieimilt er að víkja
kjördæmaþingmanni af þingi
þegar eins stendur á!Enaf þessu
leiðir, að Hermann er í rauninni
ekki alveg eins frjáls ferða
sinna eins og Eysteinn, ef svo
bæri undir, að sljórninni kæmi
vel að geta vikið uppbótarþing-
manni af þingi. Hefir liann í
þessu efni skort hrekkjavit á
við embættishróður sinn.
Það er skylt að vekja athygli
á því, að talsvert öðru máli er
að gegna um frainkomu social-
ista en framsóknarmanna i
þessu máli. í þvi sambandi
skiftir glamur Jónasar Guð-
mundssonar um „þrælahald“ í
þinginu engu máli. Hann dró
enga dul á það, að hann teldi
slíkt „þrælahald“ alveg sjálf-
sagt innan flokkanna, þannig
að engum þingmanni gæti liald-
ist það uppi, að sitja á þingi
eftir að liann hefði yfirgefið
flokk sinn. Hann leiddi að vísu
alveg hjá sér að gera grein fyrir
þvi, livernig ætti að fara að, ef
þingmaðurinn þverskallaðist og
virti flokksagann að vettugi.
Hins vegar skuldbatt hann
flokk sinn siðferðislega til þess
að láta eitl yfir alla ganga i því
efni, og gerði enga tilraun til
aðiialda neinum bakdyrumopn-
um fyrir sig og sína flokks-
menn, eins og framsóknarmenn
gerðu. Framsóknarmenn hafa
beinlínis áskilið sér rétt til þess
að breyta algerlega um afstöðu,
ef svo vill verkast. Framkvæmd
laga og réttar í þessum efnum
sem öðrum, samkvæmt þeirra
siðferðiskröfum, á að fara eftir
þvi, hver í hlut á í hvert sinn.
Það er það, sem þeir kalla að
breyta eftir „lífsskoðun hins
nýja tíma“!
Rugl Jónasar
„gamla“.
1 42. thl. Tímans, sem út kom
daginn fyrir þinghyrjun,ergrein
eftir Hriflu-Jónas, sem heitir:
„Þarf að óttast framtiðina?“ í
grein þessari er lýst með mörg-
um orðum live ástand sé nú gott
á íslandi og gleymir höf. þá
ekki að telja þar til skólahús
sin og „hinn endurreisia fimtar-
dóm þjóðveldisins“. Ennfremur
að vélbátar skriði nú fyrir landi
(togara er eðlilega ekki minst
á), að ágæt strandgæsluskip séu
nú hinir nýju landvættir. (Ný-
lega þóttist hann raunar liafa
verið að reyna að selja þessa
„landvætti“ út í heimi). Þjóðin
sé sjálfstæð og andlega sem
efnalega í liraðvaxandi blómg-
un. Nei — það þarf ekki að
kvíða framtíðinni, l>ó að Reyk-
víkingar geri það, segir J. J. —
En það eru færri bjartsýnir í
höfuðstaðnum en réttlátir í Só-
dómu, staðhæfir karlinn. Þarna
hittir J. J. naglann á liöfuðið.
Það er svo sem ekkert kvíðaefni,
þó að rauðliðar stjórni landinu
áfram — þó að þeir ráði að
nafninu til yfir fé landsmanna.
Er þó sjálfstæðið í þeim rnálum
fokið út í veður og vind og ís-
lendingar gengnir Brelum á
liönd um fjárráð. Hvaða ástæða
er til að óttast framtíðina fyrir
menningu landsmanna, með öll
fallegu skótahúsin, þar sem
rauðblesóttir Tíma-kennarar
eiga að leiða unglingana tit
mentunar og meiriþroska,ogút-
varpið þar sem afdankaður
dagbleðils ritstjóri og upp-
gefinn sósiatistaklerkur fræða
landsmenn hlutlaust af sínum
margreyndu dygðum um tíðindi
úr „borg og bý“. Bóndinn, sem
stynur undan verslunarkúgun
sósialista, þarf svo sem engu að
kvíða. — Hvaða ástæða er til
annars en að Jiann blessi stjórn-
aryöidin og framtíðina um leið
og hann fær ostana sina og
súra skyrið sent heim aftur —
eða borgi sektina fyrir rjóma-
flöskuna, sem lögregla „hænda-
vinanna“ fann í hílnum lijáhon-
um! Hann á liklega að lála
huggast, þegar liann gengur inn
i kaupfélagsbúð, sem er lögð
marmaraplötum, en á sama
tima liggur aðflutningur á nauð-
synlegasla byggingarefni, handa
þeim, sem reisa vilja ibúðarhús,
midir miklum takmörkunum.
Og hví skyldi strandgæslan ekki
vera til að hugga liina sjálf-
stæðu þjóð, dg þá einkum Reyk-
víkinga, sem vikum saman haía
horft á nýjasla gæsluskipið
liggja úti á Skerjafirði, við að
bjarga togara fyrirEnglendinga,
og' einkum þegar endirinn á
stappinu varð sá, að togarinn
sekkur enn dýpra og alveg til
botns að lokum og með honum
vonin um björgunarlaun og
„uppslátt“ handa dyggum skip-
stjóra, sem var gamall flutn-
ingamaður á Jónasi í snatt út
um land og áður hafði með
„berum höndum“ bjargað skipi
austur á söndum! Hungurdauð-
inn er rekinn frá dyrum segir
liöf. Það er munur eða var á síð-
ustu öld. Rétt er það. En það er
minst fyrir aðgerðir J. J. eða
lians manna, ef fólki þvi, sem
nú gengur félaust eftir sumarið
verður á einhvern hátt séð far-
borða, því loforðin um „vinnu
handa öllum sem vildu vinna“
eru ekki til þess að kasta Ijóma
á framtíðina -— þau hafa aldrei
verið lialdin frekar enn önnur
loforð. Og svona mætti lengi
telja. En þeir sem áreiðanlega
þurfa ekki að kvíða í náinni
framtíð eru allar bitlingakindur
rauðliðanna, sem liður vei á
garðanum. — Þeir þurfa ekki að
óttast það sem framundan er
og heldur ekki þeir aðrir, sem
ljá vilja fylgi sitt núverandi
valdhöfum, því þeir eru furðan-
lega lagnir á að firtna smHgur
þar sem Eysteinn hefir geymt
einhverja skildinga, þó fé skorti
átakanlega þegar nota á það til
nauðsynlegra framkvæmda í
„ílialdskjördæmum“.
J. J. finst kvíði við framtið-
ina ástæðuiaus. Það er svoglæsi-
legt — svo líklegt til þjóðar-
heilia, að sjá rauðliðana sigla
enn út og nú með Magnús
Torfason í stafni — þessa
ómerkilegustu af öllum ómerki-
legum „fígúrum“, sem nú er að
finna ineðal hásetanna á þeirri
fleytu.
Islensk framtíð! Hvað er að
óttast? —
l
E.
Sókn fypir-
skipud á
Ogadenvíg-
stöðvunum.
London 15. okt.
Frá Harrar barst sú fregn í gær-
kveldi (mánudagskveld), at5 Nasi-
bu hershöföingi heföi fyrirskipað
alnienna sókn á Ogadenvígstööv-
unum.
Hríðarveðnr og
fannfergi í Noregi.
Oslo 15. okt.
Mikið fannfergi og ofviöri hef-
ir verið undanfarna daga á Hauk-
elifjell og þar í grend. Umferð hef-
h' tepst á öllum vegum og eru bíl-
ar víöa að hálfu á kafi í snjó og
sumstaðar hefir fent alveg yfir þá.
Á einum stað er talið, að bilþ sem
er á kafi í snjó, náist ekki fyrr en
að vori. (NRP—FB).