Vísir - 08.01.1937, Blaðsíða 3

VÍSIR
Yerslwnar"
stéttin op
fátæii fðlkiö.
Terslnnarmannafélag
Beykjafiknr bjtíur um
500 fátækum körnum á
jðlatrésskemtun.
Sá þáttur er verslunarstéttin í
Reykjavík á í því, að styrkja
og gleðja fátæka alþýðu þessa
bæjar, beint og óbeint, er orð-
inn nieiri en menn ahnent gera
sér grein fyrir.
Undanfarna vetur liefir verið
starfrækt hér skipulögð hjálpar-
starfsexni til handa bágstöddum
bæjarbúum, eða hin svokallaða
„Vetrarhjálp“. Árangurinn af
þessari slarfsemi hefir orðið
mikill og þó fyrst og fremst, að
öðru jöfnu, vegna mjög góðra
undirtekta og skilnings af hálfu
verslunarstéttarinnar í þessum
bæ.
Sífeldum árásum og miskun-
arlausri kúgun af liendi þeirra
manna, er kalla sig verndara
lítilmagnans, svarar verslunar-
stéttin í Reykjvik með því að
miðla hinum bágstöddu af litl-
um og stöðugt minkandi efn-
um. i
Undanfarin 40 ár liefir Versl-
unarmannafélag Reykjavíkur
baldið árlega jólatrésskemtun,
þar sem það býður fleiri hundr-
uðurn fátækra barna. í gær
bauð félagið hátt á fimta huridr-
að börnum til jólatrésfagnaðar
að Hótel Borg, þar sem þeim
var veitt rikulega, og var það
ánægjuleg sjón, að sjá hin bros-
liýru andlit barnanna, sem
frjáls og óþvinguð fyltu lrina
stóru sali á Hótel Borg.
Það er svo með verslunar-
stéttina, að hennar góðverk eru
flest gerð persónulega og eigi
í hámæli höfð; en þess er vert
að geta, sem gert er.
, Verslunarmannafél. Reykja-
víkur á þakkir skilið fyrir á-
gæta forgöngu í þvi að gleðja
hin mörgu börn, sem ef til vill
annars hefðu farið á mis við
hina mestu gleði barnanna —
jólatrésskemtun. h.
Glappaskot síldarfit-
Tegsnefodar Iijálpar
Norðmönnnm á rnss-
nesknm markaðl.
Kaupmannahöfn, 7. jan.
(Einkaskeyti).
1 tilefni af ákvörðun þeirri
sem norska síldarmálanefndin
hefir teldð upp. að auglýsa
norska síld í rússneskum blöð-
um, segir Joharinessen verslun-
arráðunautur í viðtali við Nor-
egs Handeís- og Sjöfartstid-
ende: „Mér virðist svo, sem
Sovét-Rússland muni nú líta
nokkuð öðrum augum á versl-
unarsamband sitt við Noreg svo
að möguleilcar séu nú fyrir auk-
inni sölu til Sovét-Rússlands á
árinu 1937, einkum síldarsölu.
eftir þau mistök sem urðu á
síldarkaupunum frá íslandi.“
En þá hefir þó ekki verið sam-
ið um nein kaup af þessu tægi.
(FO.).
Arabar vinna ad því,
ad koma upp arabisku
stórveldi.
Þeir vinna enn að áformum sínum á friðsamlegan
hátt, en óeirðirnar í Palestina voru þó af þeim rót-
um runnar, að Arabar þar telja sér hættu búna af
ótakmörkuðum innflutningi Gyðinga þangað, sem
því næst gæti orðið Þrándur í Götu fyrir hinum
miklu áformum þeirra um stofnun stórs, arabisks
ríkis.
Kunnur Bandaríkjamaður,
sem dvalist hefir um langt skeið
í Palestina, dr. McCowon, held-
ur því fram, að fyrir Aröbum
vaki að slofna stórt voldugt
arabiskt ríki. Hann segir, að
þeir óttist, að innflutningur Gyð-
inga í Palestina leiði til þess, að
erfiðara verði að vinna að þessu
óformi, og það sé ein höfuðor-
sök óeirðánna, sem þar urðu í
haust og vetur.
Dr. McCowon var í Pale-
stina uppreistarárin 1921 og
1929 og loks í fyrra. Hann er
yfirmaður kunnrar mentastofn-
unar í Paleslina (Pacific School
of Religion) og forseti American
School of Oriental Research í
Palestina.
„Menn verða að gera sér
ljóst,“ sagði hann við komu sína
til Bandaríkjanna fyrir nokk-
uru,“ að augu 70 miljóna Ar-
aba og 250 miljóna Múliamm-
eðstrúarmanna mæna á Jerúsal-
em. Hún er í þeirra augum
lielgasta borg veraldarinnar,
næst Mekka. Aröbum í Palestina
hefir verið lijálpað á marga
lund af Aröbum í öðrum lönd-
um. Næst, þegar Arabar í Pale-
stina gera uppreist, verða sam-
tökin sterkari og hjálpin annar-
staðar frá meiri.
„Menn hafa ekki gert sér
skiljanlegt í Evrópu og Ame-
ríku,“ sagði dr. McCowon enn-
fremur,“ að i Irak er samskon-
ar hreyfing og í Palestina. í
stuttu máli er það svo, að í
næstu löndum er uppi hreyfing
meðal Araba, sem fer í þá átt,
að koma upp svo öflugu veldi,
að stórveldi geti talist, — nýju,
voldugu arabisku ríki, sem geti
farið sínu fram, án þess að liirða
um vilja stórveldanna í Ev-
rópu.“
Dr. McCowon hrósar Bretum
fyrir stjórn þeirra á Palestina
sem þeir hafa umráðarétt yfir
og hann telur skipulagninguna
ó innflutningi Gyðinga hafa far-
ið vel úr hendi, en því megi
ekki gleyma, að Arabar hafi
mikið til síns máls, því að sann-
leikurinn sé sá, að með sívax-
andi innflutningi Gyðinga yrði
þeim algerlega bolað á burt frá
Palestina, og það myndi Arabar
annarstaðar aldrei þola. Ef það
gerðist, risi allur hinn arabiski
heimur upp til varnar Aröbum
í Palestina og þá yrði hafin um
leið baráttan fyrir nýju, ara-
bisku ríki.
„Arabar í Palestina,“ segir
dr. McCowon, „viðurkenna, að
þeir geti ekki kept við Gyðinga
í iðnaði og verslun, en krefjast
þess, að þeir fái að starfa í land-
inu eins og þeir hafi áður gert.
Réttur þeirra til landsins er
eldri en réttur Gyðinga til þess,
sem að eins hafi ráðið yfir land-
inu í 5 eða 6 aldir, en Arabar
hafi átt þar heima í 12 aldir.
Frjósömustu og bestu hlutai
landsins eru þegar komnir í
hendur Gyðinga og Arabar eru
sárgramir, þótt þeir hafi orðið
að beygja sig i bili.“
En það eiga nrilril tíðindi eft-
ir að gerast þarna eystra, segir
dr. McCowon, þegar Arabar
hefja baráttuna fyrir hinu nýja,
arabiska ríki með fullum krafti.
a.
Rádning
liinna nýju
lögregln—
þj óna.
Lögreglustjóri sendi borgar-
sljóra Reykjavíkur eftirfarandi
bréf i gærmorgun um ráðningu
20 nýrra lögregluþjóna i
Reykjavík:
Samkvæmt þeirri ákvörðun
dómsmálaráðherra, að lögreglu-
þjónum í Reykjavík skuli fjölg-
að úr 40, sem þeir nú eru upp
í 60, vil eg hér með leggja það
til, að eftirtaldir umsækjendur
um þessar lögregluþjónastöður
verði ráðnir lögregluþjónar:
Auðunn Sigurðsson, Leifs-
igötu 23, Rvík.
Guðmundur Jónsson, Garða-
vegi 2, Hafnarfirði. ,
Guðni Jónsson, Nönnugötu 4,
Rvík.
Hafsteinn Hjartarson, Njáls-
götu 35, Rvík.
Hallgrímur Jónsson, Óðinsg.
23, Rvík. ,
Haraldur Jerisson, Vitastíg
8A, Rvik.
! Hermundur Valdemar Tóm-
asson, Njálsgötu 49, Rvík.
Hjörtur Eyvindsson Guð-
mundsson, Sólvallag. 14, Rvík.
Ingólfur Sveinsson, Granda-
veg 37, Rvík.
Jakob Jónsson, Ránargötu 12,
Rvík.
Jóhann Óskar Ólafsson, Ei-
rílcsgötu 23, Rvik.
Lárus Axel Helgason, Þórs-
liöfn.
Magnús Pétursson, Suður-
götu 20, Rvik.
Ólafur Guðmundsson, Laug-
arvatni.
Ólafur Jón Símonarson,
Nönnugötu 1, Hafnarfirði.
Pétur Kristinsson, Fjölnisveg
9, Rvik.
Steinþór Ásgeirsson, Tungu,
Rvík.
Þórarinn Hallgrímsson, Lauf-
ásvegi 57, Rvik.
Þórður S. Ásgeirsson, Akra-
nesi.
Þórður Benediktsson, Óðins-
götu 23, Rvik.
Þeir Auðunn Sigurðsson og
Haraldur Jensson hafa nú á
annað ár, Auðunn síðan 1. júlí
1935, og Haraldur síðan 1. júní
s. á. gegnt lögregluþjónsstörf-
um hér í Reykjavík, sem auka-
menn, og reynst starfi sínu á-
gætlega vaxnir. Legg eg þvi til
að þeir verði nú þegar skipaðir
lögregluþjónar.
Hina umsækjenduma, sem að
framan greinir legg eg til að
séu settir í stöðurnar til reynslu,
og mun eg síðar, er þeir hafa
verið nægan reynslutíma í starf-
inu, gera tillögur um skipun
þeirra, er eg tel hafa sýnt sig
starfinu vaxna.
Umsóknir fyrgreindra lög-
regluþjónaefna ásamt vottorð-
um um læknisskoðun á þeim,
læt eg fylgja hér með.
Til borgarstjórans í Reykjavik.
(sleoskl sjálfstæði.
1 æviminningu, sem eg las
einhversstaðar ekki alls fyrir
löngu, stendur að N. N. hafi
andast á heimili dóttur hans.
Hvers? verður lesandanum að
spyrja fyrst, því að enginn mað-
ur er þarna tilnefndur, sem
þetta „hans“ geti átt við. En
brátt kemur í Ijós, að það var
á lieimili dóttur sinnar, sem
maðurinn andaðist, og að þarna
er þvi um mjög hroðalega mál-
villu að ræða. Því nriður er
þessi ferlega vitleysa í meðferð
fornafna farin að verða nokk-
uð algeng, og má furðu gegna,
að enginn skuli hafa orð á þvi
gert, hver þörf er á, að slikum
ósóma í ritmáli sé útrýmt. önn-
ur óhæfa, sem ástæða er til að
benda á, er það, hversu ljúft
eigi allfáum virðist vera, að
nota danska orðið stemning.
Slíkt orð er í fullkomnu ósam-
ræmi við íslenskan hugsunar-
liátt og styðst ekki við neina
merkingu sagnarinnar að
stemma. Menn þyrftu að hug-
leiða meir en gert er, hversu
óholl áhrif það hefir á andlegt
sjálfstæði vort, að meta útlend
orð og málvenjur meir en það
sem íslenskt er, og hversu ná-
tengt ætlunarverk íslensku
þjóðarinnar er því, að henni
hefir betur teldst en öðrum
þjóðum af sama ættstofni, að
varðveita samhengið í norrænu
máli.
1. des. |
Helgi Pjeturss.
Leiðrétting.
f greininni „Yinsemd við Ný-
ál“ liafði nrisprentast óefni fyr-
ir áhrif, og fallið úr orðið lifa
(fullkonmara lifi). H. P.
Niðurstöður hins nýja kaup-
samnings milli Bókbindarafé-
lags Reykjavíkur og Félags
Bókbandsiðnrekenda.
Samkomulag hefir náðst um
nýja kaupsamninga milli Bók-
bindarafélags Reykjavíkur og
Félags Bókbandsiðnrekenda.
Bókbindarafélagið sagði upp
sanmingum 1. október siðast-
liðin og krafðist kauphækkunar
og ýmissa annara kjarabóta.
Helstu atriðin sem félagið hefir
fengið í hinn nýja samning
sinn eru:
1. Vinnutimi er frá kl. 8—5
þar frá dregst kaffitími 10 mín.
fyrir og eftir hádegi sem greið-
ist með fullu kaupi.
2. Kaup sveina hækki um
kr. 4.50 á viku.
3. Kaup stúlkna hækki um
kr. 3.25 á viku.
4. Aukavinna greiðist hér
eftir með viðbótinni 35% á
fyrstu 4 stundir eftir vinnu-
hættun og til hádegis á sunnu-
dögum, en síðan með viðbót-
inni 50%.
5. 1. maí sé frídagur frá liá-
degi.
6. Greitt sé hálft kaup fyrir
alt að 12 veikindadögum á ári.
7. Eigi mega vera fleiri en
4 námssveinar á bókbandi á
samningatímabilinu.
8. Samningurinn er gerður
til 3 iára en kaup hækkar eftir
vísitölu Hagstofunnar að %
hlutum en lækkar að %. Auk
þess skal tekið tillit til gengis-
lækkunar nemi hún meiru en
15%.
Norðmenn óttast ef ls-
lesdlngar fella krónuna.
Kaupmannahöfn, 7. jan.
(Einkaskeyti).
Tidens Tegn skýrir frá því,
að Sölusamlag islenskra fisk-
framleiðenda liafi skorað á Al-
þirigi og ríkisstjórn að fella is-
lensku krónuna. Segir í blaðinu,
að verðfelling islensku krónunn-
ar mundi koma sér mjög illa
fyrir Norðmenn, þar sem ís-
lendingar gætu þá selt saltfisk
og aðrar afurðir fyrir lægra
verð en Norðmönum væi'i
deyft og væri þó samkepnin
>egar orðin nægilega harðvítug.
(FÚ.).
Fdrust 3 enskir
togarar t Noröor-
sjónum um daginn?
Osló, 7. jan.
Frá Ona er símað, að rekið
lafi brot ór legubekksbaki o. fl.
úr breska togaranum Colling-
wood, sem saknað hefir verið
frá því fyrir áramót. Er talið
liklegt, að skipið hafi fengið á
sig svo stórlcostlega sjói i rúm-
sjó, að það hafi brotnað og
sokkið, og öll áhöfnin, 17
manns, druknað.
Frá Ilaugasundi er símað, að
hafnarstjóranum þar hafi verið
tilkynt, að við Föyna liafi rekið
á land brot úr skut tveggja báta,
sem að líkindum liafi verið á
enskum togurum. — Sam-
kvæmt Haugasunds Avis óttast
merin, að þrir enskir togarar
liafi farist í ofviðri því, er sein-
ast fór yfir Norðursjó.
(NRP. — FB.).
Skipafregnir.
Gullfoss er á leið til Kaup-
mannahafnar frá Leith. GoSafoss
er í Hamborg. Brúarfoss fór frá
Kaupmannahöfn í morgun áleiöis
til Leith. Dettifoss og Lagarfoss
eru í Kaupmannahöfn. Selfoss er
i London. Brimir er á útleiö með
bátafisk að vestan. Baldur fór á
veiðar í gær.
Brúðkaup
Júlíönu Hollands-
prinsessit fór
fram í gæp.
London, í gær„
Brúðkaup Júliönu Hollands-
prinsessu og Bemliards prins,
sem nú liefir verið gerður að
prinsi í Niðurlöndum fór fram í
morgun.
Fvrst vorti þau gefin saman i
borgaralegt lijónaband og fór sú
athöfn fram í ráðhúsinu í Haag,
en ekki í höllinni, eins og áður
hefir tíðkast við konunglegar
giftingar i Hollandi. Þvi næst
óku hjónin til Groote Kerk (en
sú kirkja var bygð á 15. og 16.
öld) og þar fór fram hin kirkju-
lega athöfn. Brúðurin var klædd
í hvítan gljá-silkikjól með
grísku sniði, og 6 metra löngum
slóða, en hafði sveig úr gull-
aldinablómum á höfði og mitt-
isband úr samskonar blómum.
I dag er nrikil veisla í höll-
ínni og mun hún standa fram
undir morgun. Brúðhjónin gera
ráð fvrir að eyða hveitibrauðs-
dögum sínum í Tyrol.
Áður en sól kom upp, voru
göturnar sem liggja frá höllinni
að ráðhúsinu í Haag og þaðan
að Groote Iierk, orðnar troð-
fullar af fólki sem safnast liafði
þar fyrir til þess að sjá brúð-
hjónin og drotninguna. Brúð-
hjónin óku í gyltum vagni, en
drotningin í krystalvagni þeim,
sem hollenska þjóðin hafði gef-
ið henni i brúðargjöf, er hún
gekk að eiga Henri hertoga af
Mecklenberg-Schwerin fvrir 35
árum.
Júliana, einkabarn drotning-
arinnar og ríkiserfingi, heitir
fullu nafni Júlíana Lovisa
Emma María Willielmina, og er
fædd 30. apríl 1909 og er þvi á
28. árinu, en Bernliard Leopold
prins er fæddur 29. júni 1911 og
er því tveim árum og tveim
mánuðum vngri en kona hans.
(FÚ.).
K.F.U.
— A. D.-fundur í kvöld kl.
8V2. — Síra Friðrik Friðriks-
son talar. Félagskonur, fjöl-
mennið!
Til auglýsenda.
Auglýsendur eru vinsamlegast beðnir að skila aug-
lýsingum til blaðsins ekki síðar en kl. 10.30 árdegis
þann dag sem þær eiga að birtast. Auglýsingar sém,
koma eftir þann tima verða að bíða næsta dags.
Húsmæður!
Eftirtaldar verslanir vilja benda yður á, að þær
selja flest, sem þér þarfnist til heimilisins og senda yður
það heim.
Vörur: Nafn: Sími:
Matvðrnr: Liverpool 1135
Branð,kðknr:ÚIi Þðr KiaPParSt. «. 3292
Kjðt: Búrfell 1505
Fisknr: Fiskbnð Baldnrsg. 39 2307
Eöl: g IfHr Kol & Satt 1120
oass" j^; ■ r',
Bníáhðldí Liverpool 1135
Breinlætisv. Sápnbúðin Lau,av. 3e 3131