Vísir - 08.02.1938, Blaðsíða 3

Yiðskifíaskráln:
Kröfnr om verlhækkon mjélknr vegna
gallats skipnlags.
Mjúlkurverölagsnefnd ákveðnr verðið.
októbermánuði síðastliðn-
* um samþyktu bændur í
Mjólkursamlagi Kjalar-
nesþings að farið skyldi fram á
hækkun útsöluverðs á mjólk
upp í 45 aura pottinn.
Var inikill óliugur i bændum
í haust er það sýndi sig að liey
þeirra voru léleg og fyrirsjáan-
legt að þeir þyrftu mikinn fóð-
urbæti til að fá sæmilega nyt
úr kúnum, en jafnframt hækk-
aði fóðurhætirinn verulega í
verði.
sölunefnd sem hefir úrslitavald
um hækkun mjólkurinnar. Má
vænta þess, að nefndin verði
hráðlega lcölluð saman og að þá
fáist úr því skorið hvort skatt-
leggja eigi Reykvíkinga til að
lialda uppi skipulagi á mjólkur-
framleiðslunni, sem fram-
kvæmd er á rangan liált af
mönnuin, sem þar ættu ekki að
koma nærri.
en Helgi á þó eina óteflda skák
fram yfir hina.
í kvöld kl. 8 hefst sjöunda
umferðin og keppa þá þessir í
meistaraflokki: Einar Þorvalds-
son með livítt móti Baldri Möll-
er (þetta getur orðið úrslita-
skák þingsins), Eggert Gilfer
með hvítt móti Ásm. Ásgeirs-
syni og Sleingr. Guðmundsson
með hvitt móti Guðbjarti Vig-
fússyrii. Vferður þessi uniferð
mjög spennandi og vafalaust sú
.skemtilegasta hingað til. Teflt
verður kl. 8 í Varðarhúsinu.
Niðursuðuverksmiðjan.
Þessir bændur, sem allir eiga
bú sín hér í námunda við
Reykjavík liafa nú háð þriggja
ára baráttu við mjólkurskipu-
lagið. f þrjú ár hafa þeir reynt
að koma því til vegar að slíkar
breytingar yrðu á þvi gerðar að
það gæti talist viðunandi og
verð það sem greitt væri bænd-
um gæti hækkað. En öll þessi
barátta hefir orðið árangurs-
laus og nú stendur auk þess fyr-
ir dyrum að hefja framkvæmd
liinna nýju ákvæða um jafnt
verð til allra bænda, livort sem
þeir eru austan fjalls eða vest-
an, en liér i nærsveitunum hafa
bændur hingað til miðað búskap
sinn við það að þeir gætu setið
að Reykjavíkurmarkaðinum,
þar sem þeir einir eru þannig í
sveit settir að þeir geti fullnægt
þessum markaði.
Eflir að bændurnir í M. K.
höfðu gert áðurnefnda samþykt
beindu þeir henni til landbún-
aðarráðherra og mjólkurverð-
lagsnefndar. Síðan líður fram í
nóvember án þess að landbún-
aðarráðherrann aðhafist nokk-
uð, en þá skipaði hann loks
liina svonefndu mjólkurvcrð-
lagsnefnd, sem stofnuð hafði
verið með lögum, en ekki form-
lega skipuð fyrr en þetta.
Páll Zoplioníasson er formað-
ur nefndarinnar og skipa hana
að öðru léyti fulltrúar neytenda
og framleiðenda austanfjalls,
en enginn fulltrúi úr nærsveit-
um Reykjavíkur.
Á þinginu i vetur, fyrir jól-
in, var mjólkurmálið eitt af
þeim málum, sem samið var
um milli sósíalista og Tíma-
liðsins.
Tímaliðið hafði þá ungað
út lögum sínum um jafnt
verð til allra hænda á verð-
lagssvæðinu, en í því formi
sem það kom fram, var það
fyrst og fremst ætlað sem
kosningabeita fyrir hændur i
sýslunum austanfjalls.
í kosningabaráttunni kom
þessi tilgangur einnig skýrt í
Ijós. Menn eins og Egill kaupfé-
lagsstjóri í Sigtúnum er óspart
heitti valdi sínu gagnvart bænd-
um í Árnessýslu, sparaði ekki
að liafa það sem grýlu á sjálf-
slæðismenn, að þeir féllust ekki
á frumvarp Tímaliðsins. En
Pétur Magnússon bar fram
frumvarp, er náði sama tilgangi
en í annari rnynd.
En óðara og Tímaliðið hafði
fengið frumvarp sitt samþykt
var það séð, að ekki var nokk-
urt viðlit að framkvæma login.
Þess vegna komu sósíalistar
og Tímamenn sér saman um
að láta afleiðingarnar af skipu-
lagsfrumhlaupi sínu lenda
á Reykvíkingum i hækkuðu
mjólkurverði.
Mjólkurverðlagsnefnd liafði
ekki fyrir fáum dögum verið
kölluð saman, en það er hún cn
ekki bændur sjólfir né mjólkur-
Skákþing
íslendinga
í gær fór fram sjötta umferð
skákþingsins. — 1 meistara-
flokki átti að tefla biðskákir,
sem voru 2 að tölu og átti Ein-
ar Þorvaldsson hlutdeild í báð-
um. Einar vann biðskák sína
við Steingrím, en tapaði fyrir
Baldri. Er þar með lokið fyrri
umferðinni í meistaraflokki og
er Baldur Möller hæstur með
4% vinning; Einar Þorvaldsson
liefir 4, Steingrímur 3, Gilfer j
2(4, Ásmundur 1 og Guðbjartur
engan. — í 1. flokki A fóru leilc-
ar svo, að Sæm. :Ólafsson vann
Garðar Þorsteinsson, Ingimund-
ur Guðmundsson vann Her-
svein Þorsteinsson og Jón Guð-
mundsson vann Óla Valdimars-
son. Biðskákin milli Jóns Guð-
mundssonar og Ingimundar
varð jafntefli. 1 þessum flokki
er Jón Guðmundsson nú hæstur
með 4 vinn. og hefir hann lokið
öllum sínum skákum. Næstir
eru Sæm. Ólafsson með 3(4 v.
og Helgi Kristjánsson með 2(4
v. og eiga háðir eftir að tefla
2 skákir. Aðrir kepp. i þessum
flokki eiga bara eftir eina skák.
í 1. flokki B fóru leikar sem hér
segir: Sig. Lárusson vann
Hjálmar Theódórsson, en jafn-
tefli varð milli Jóns Þorvalds- !
sonar og Jóhanns Snorrasonar \
og Höskulds Jóhannssonar og
Egils Sigurðssonar. Tvær bið-
skákir hafa verið útkljáðar:
Jón Þorvaldsson vann Egil Sig-
urðsson, en Sig. Lárusson og
Jóli. Snorrason gerðu jafntefli.
Sigurður Lárusson er langhæst-
ur í þessum flokki, liefir 5 vinn.
Næslir eru Jóhann Snorrason
með 2(4 vinn. (og biðskákir),
Arnljólur Ólafsson og Egill Sig-
urðsson með 2(4 v. (og 1 bið-
skák) og Jón Þorvaldsson með
2 v. (og 3 biðskákir). 2. flokk-
ur: Helgi Guðmundsson vann
Guðjón Tómasson, Ed. Blorn-
kvist vann Guðm. Guðmunds-
son, Gunnl. Pétursson vann
Þóri Tryggvason, Sigfús Jónas-
son vann Har. Björnsson, Stef-
án Guðmundsson vann Guðm.
Einarsson, jÓlafur Einarsson
vann Gest Pálsson, Karl Gísla-
son vann Jón Emilsson, Guð-
björn Jónsson vann Ingólf
Jónsson, Bjartmar Kristjánsson
vann Sæm. Kristjánsson, Þorl.
Þorgrímsson vann Sig. Jóhanns-
son, Anton Sigurðsson vann
Einar Bjarnason, Kaj Rasmus-
sen vann Svein Loftsson, Aðal-
steinn Halldórsson vann Pétur
JónsSon. Jafntefli gerðu Hákon
Hj. Jónsson og Jón Bárðason og
Björn Axfjörð og Eggert tsaks-
son. Biðskák varð milli Jóhanns
Bernharðs og Kristínusar Arn-
dals. Ingi Eyjólfsson átti frí og
fékk vinning. Hæstur í þessum
flokki er nú Helgi Guðmunds-
son, Gunnl. Pétursson og Sigfús
Jónasson með 4 vinninga hver,
Vepksmiöjan
veröur reist
við Lindap™
gðtu.
F.Ú. 7. febrúar.
Sölusamband íslenskra fisk-
framleiðenda liefir samkvæmt
samþykt síðasta aðalfundar á-
kveðið að reisa i Reykjavik
niðursuðuverksmiðju fyrir fisk
og fiskafurðir.
Hefir félagið þegar fest kaup
í vélum til rekstursins og enn-
fremur keypt fasteign við
Lindargötu 22 í Reykjavík. —
Verður verksmiðjuhúsið reist
þar og er ætlunin að verk-
smiðjan taki til starfa í apríl-
mánuði næstkomandi.
Verksmiðjan mun sjóða nið-
ur þorsk, fiskibollur, fiskibúð-
ing, fiskisúpu og lirogn. Enn-
fremur mun verksmiðjan liafa
tæki til þess að sjóða niður
krækling, rækjur, leturhumar,
gaffalbita og allskonar sildar-
afurðir. Þá verður og hægt að
reykja þar allskonar fisk. —
Kostnaður við fyrirtækið er á-
ætlaður alt að 150 þús. kr.
Bæjarbrnni.
í gærkvöldi brann til kaldra
kola bærinn að Ásmundarstöð-
um á Melrakkasléttu. Bærinn
var timburhús 3,6x13,30 mtr.,
tvílyft, ásamt tveimur skúrum.
Stórviðri var, er bærinn hrann.
Nokkru af innanstokksmun-
um varð bjargað. Bóndinn Jón
Jónsson var ekki heima, er
eldsins varð vart, en kom að
brunanum.
Upptök eldsins eru ókunn.
Bærinn var vátrygður, en inn-
anstokksmunir ekki.
NORSKA
VERKFRÆÐIN GAFÉLAGIÐ
í Oslo liefir lialdið fjölmenn-
an fund, sem helgaður var
fræðslu um Íslandsmálefni og
þar sem Steingrímur Jónsson
rafmagnsstjóri og norski verk-
fræðingurinn Berdal héldu
fyrirlestra um orkustöðina við
Ljósafoss og jafnframt því
skýrði Steingrímur Jónsson frá
ýmsu, sem varðar almenn mál
á íslandi og hvernig högum er
háttað um verklegar fram-
kvæmdir og tækni i landinu.
Vilhelm Finsen, sendisveitar-
fulltrúi flutti síðan stutt erindi
og sýndi sku'ggamyndir frá ís-
landi. Flest blöð i Oslo hafa
getið um þetta íslandskvöld og
flutt viðtöl við Steingrím um
íslensk mál. (F.U.).
Itrloni- if kaifs/sln-
skrá Rsjkjafíknr 1938.
Steindórsprent li.f. hefir i
undirbúningi útgáfu Viðskifta-
skrár eða Atvinnu- og kaup-
sýsluskrár Reykjavíkur 1938.
Mun bók þessi verða kærkom-
in ekki aðeins kaupsýslu- og
verslunarmönnum, vegna
hinná víðtæku upplýsinga, sem
hún hefir inni að lialda. M. ö.
o., með hók þessa í liöndum
geta menn án fyrirliafnar feng-
ið upplýsingar, sem menn ella
kynnu að verða að liafa mikið
fyrir að afla sér. Þarna verða
fullnægjandi upplýsingar um
opinberar stofnanir og sýslun-
armenn, öll starfandi tfélags-
málafélög: íþrótta-, stéttar-,
iðnaðarmanna- og verslunar-
mannafélög og ýms fleiri, skrá
yfir öll atvinnu- og verslunar-
fyrirtæki, ásamt nauðsynleg-
ustu upplýsingum, svo sem um
stofnun, eiganda, framkvæmd-
arstjórn, stað og starfrækslu.
Ýmsar fleiri skrár verða í bók-
inni, svo sem sjá má af augl.
þeirri, sem birt er í blaðinu í
dag. Er kaupsýslumönnum og
öðrum bent á að atliuga augl.,
til þess að fá enn fyllri upplýs-
ingar um hvernig skráin verð-
ur úr garði gerð. Útgáfa lienn-
ar er liin þarfasta, vegna þeirra
miklu nota, sem allur alinenn-
ingur mun hafa af henni, og
vegna þess, að þar verður að
finna á einuin stað í handhægu
formi mikilvægar upplýsingar
um Reykjavík og atvinnulíf
borgarinnar á yfirstandandi
tíma.
Bækur, slikar sem þessar, er
þær fara að koma í endurnýj-
uðum útgáfum, liafa mikið
pildi, að þvi er þróun borga
og atvinnulífs þeirra snertir.
Bókinni á að fylgja nýr upp-
dráttur af Reykjavík og annar
af Islandi. Skrásetning í hana
með almennu letri er ókeýpis
fyrir alla.
Menn eru beðnir að snúa sér
til skrifstofu Steindórsprents
li.f. með upplýsingar sínar (sjá
augl.).
Akurnesfngar festa
kaep á tojara
Á Akranesi liefir nýlega verið
stofnað útgerðarfélag og liefir
það keypt togarann Sindra. Var
það sjálfstæðisfélagið á staðn-
um, sem hvatti mest til stofn-
unar útgerðarfélagsins.
Sindri mun i fyrstu stunda
ufsaveiðar. Hann kernur til
Akraness i dag, og verður reynt
að bræða aflann í fiskmjöls-
verksmiðjunni á Akranesi.
Þetta nýja hlutafélag lieitir
„Viðir“ og er innborgað liluta-
fé þess 20 þús. kr. að upphæð.
Þá hefir verið keptur vélbát-
urinn Svalan frá ísafirði, og
verður hann gerður út frá
Akranesi. Eigandi er Sigurður
Hallbjörnsson.
Á Bergensfjord, sem kom til
Bergen í gær frá New York, var
formaður un dirbúni ngsnefndar
norsku deildarinnar á heims-
snýingunn í New York 1939. —
Norska deildin verður opnuð 1.
maí, daginn eftir að sýningin
verður*sett opinherlega. Ólafur
ríkiserfingi opnar norsku sýn-
inguna. Sama dag verður haldin
þar mikil söngskemtun og ein-
gönngu sungin og leikin norsk
lög. Söngfélag norskra stúdenta
syngur þar. Talið er, að 50 nril-
jónir manna muni skoða sýn-
Jarðarför mannsins nrins og föður okkar,
Jóns Kristjánssonar,
fer fram frá dómkirkjunni miðvikudaginn 9. febr. kl. 1(4-
Guðbjörg S. Jónsdóttir og böm.
Bcbíof , ,
fréttir
i
Jón Pálsson
frá Hlíd.
I
Veðrið í morgun.
i Réykjavík — i st., mestur hiti
í gær i st., minstur í nótt — 2.
Úrkoma í gær 2,8 mm. Sólskin í
1,2 st. Yfirlit: Alldjúp lægi5 yfir
Grænlandshafi. Horfur: Faxaflói:
Suðvestan og sunnan kaldi. Elja-
gangur.
Skipafregnir.
Gullfoss er á Isafirði. GoSafoss
er á leiS vestur og norSur, fór héS-
an i gærkveldi. Brúarfoss er á leiS
til Leith frá Kaupmannahöfn.
Dettifoss er á leiS til Hamborgar
frá Grimsby. Lagarfoss er vænt-
anlegur hingaS eftir hádegi. Sel-
foss er á leiS til Vestmannaeyja
frá Leith. Brimir kom af veiSum
í morgun.
Hjónaefni.
Nýlega hafa opinberaS trúlofun
sína ungfrú Ágústa SumarliSa-
dóttir, Túngötu 18, og SigurSur
Helgason, Fálkagötu BO.
Hjúskapur.
Um síSastliSna helgi voru gefin
saman af lögmanni ÁstríSur
Markúsdóttir og Halldór Jónsson
loftskeytamaSur. Heimili þeirra
•er á Leifsgötu 12.
Sig. Skagfield
söngvari syngur i Gamla Bíó
annaS kvöld kl. 7,15. Skagfield er
á förum af landi burt og óvíst aS
bæjarbúar eigi kost á aS heyra til
hans í bráS. Á söngskránni eru is-
lensk lög og þektar óperuaríur.
Bjami Björnsson
skemtir í kveld í Gamla Bíó kl.
7Á5-
í. R.
hefir beöiS Vísi aS geta þess, aS
útikensla sú, sem átti aö vera á
sunnudaginn var, fyrir þátttakend-
ur í skíSanámskeiSinu, sem hefir
fariS fram aS undanförnu í húsi
K. F. U. M. hér í bæ, verSur næstu
tvo sunnudaga aS KolviSarhóIi. —
Þátttakendur gæti kensluskírteina
sinna og flokksmerkja.
Lögreglulið Reykjavíkur
hélt hinn árlega dansleik sinn
aS Hótel Borg í gærkveldi.
Gengið í dag.
Sterlingspund .........kr. 22.15
Dollar ................ — 443-25
100 ríkismörk....... — 178.49
— fr. frankar....... — !4-Ó3
— belgur.......... — 74.95
— sv. frankar....... — 102.74
— finsk mörk........ — 9-95
— gyllini......... — 247.56
— tékkósl. krónur .. — 15.jS
— sænskar krónur .. — 114.31
— norskar krónur .. — 111.44
— danskar krónur .. — 100.00
Höfnin.
Skallagrímur er væntanlegur í
kveld frá Englandi. Drotningin
fór áleiSis til Kaupmannahafnar í
gærkveldi kl. 6.
Aflasala.
Gyllir seldi í gær 1109 vættir
fyrir 1270 stpd.
Útvarpið í kveld.
18,45 Þýskukensla. 19,10 VeSur-
fregnir. 19.20 Hljómplötur: Sung-
in danslög. 19.50 Fréttir. 20.15 Lr-
indi: Um uppeldi. V. (dr. Símon
Ágústsson). 20.40 Hljómplötur:
Létt lög. 20.45 Húsmæöratimí:
Heilsuvernd (Frú SigríSur Eiríks-
dóttir). 21.00 Symfóníu-tónleikar:
a) Tónleikar Tónlistarskólans. b)
(2I-35) HetjuhljómkviSan. (Ero-
ica), eftir Beethoven (plötur).
22.30 Dagskrárlok.
inguna. — Norðmenn leggja
fram 1.300.000 kr. til sýningar
sinnar. — NRP.-FB.
Berggrav biskup og margir
liáskólakennarar hafa sent
Stórþinginu umsókn um skálda-
laun til handa Carl Scliöien rit-
höfundi. — NRP.-FB.
„Fleyg er tíð, en lengi lærist,
lífæð vor er hermanns spil,
bumbu-slögum hjartað hrærist,
hringir manni grafar til.“
Þegar sú fregn barst út síð-
astliðinn fimtudag, að Jón
Pálsson frá Hlíð væri látinn,
liefði fundist örendur fjærri
heimili sínu laust eftir hádegi
þann dag, setti mig hljóðan. —
Hann liafði verið heima hjá mér
tveimur dögum fyrr, glaður og
reifur, skrafhreifur og skemti-
legur svo sem hans var venja,
þá hann var mættur meðal vina
sinna. Hann lét þá eigi uppi
annað en sér liði vel, væri
hraustur, ynni að sinum áhuga-
málum, sem voru ritstörf og
hljómlistarkensla. Eigi grunaði
mig þá, að á því kvöldi tækjum
við í síðasta skifti hvor í annars
liönd, og þar með væri hinni
löngu samferð okkar lokið. -—
Jóni Pálssyni kyntist eg fyrst
fyrir 16 árum. Hann var þá ný-
kominn frá útlöndum, fjörleg-
ur, kátur og fyndinn, sem hann
og jafnan var til siðustu stund-
ar — þótt á nokkuð annan veg
væri. Við urðum brátt all sam-
rýmdir og hélst vinátta okkar
allar götur síðan. Munu það
liafa verið tiltölulega fáir dagar,
sem við eigi hittumst og rædd-
umst við hin síðustu 10 árin, þá
er við vonim samtímis hér í bæ.
Jón Pálsson var fæddur 3.
april 1892, að Hlíð undir Eyja-
fjölum og kendi hann sig jafn-
an við þann bæ. Voru foreldrar
hans Páll Pálsson, bóndi þar,
sonur Páls smiðs Pálssonar,
prófasts i Hörgsdal, Pálssonar
Jónssonar, klausturhaldara að
Elliðavatni. Voru þeir Páll
smiður afi Jóns Pálssonar og
séra Páll i Þingmúla hálfbræð-
ur, og verður sú ætt eigi frekar
rakin hér, enda landskunn
gáfuætt.
Móðir Jóns, kona Páls í Hlíð,
var Geirlaug Jónsdóttir, konrin
af góðri bændaætt austur þar.
Jón Pálsson var á æskuskeiði
er hann misti föður sinn, og var
hann með móður sinni lieirna
að Hlið allmörg ár eftir það.
I Jón var duglegur maður og að'
eðlisfari ósérhlífinn. Hann fór
ungur til sjávar og reyndist
I hinn vaskasti maður. Eigi ótt-
| aðist hann þótt á gæfi og til
| svaðilfara drægi. Snemmá
| hneigðist hugur hans að fögr-
I um listum. Þegar í æsku orti
I hann smekkleg kvæði létt og
rómantísk og lagði hann sig
talsvert eftir ljóðagerð fram
i eftir æfi. Hann var og frá önd-
verðu hljómelskur maður og
leitaði hann sér, þegar á unga
aldri, talsverðrar fræðslu i
hljómlist og tónfræðum. En
sakir þess, að móðir hans mun
Iiafa búið við fremur litil efni,
varð henni því örðugra, að
styrkja soninn til þeirrar
fræðslu, er samboðin mátti
teljast upplagi hans og gáfum.
Gat liann því eigi farið skóla-
veg fyr en liann sjálfur hafði
aflað sér fjár þar til. Sem full-
tíða maður fór hann á lýðhá-
skólann i Askov. Stundaði hann
nám sitt þar af hinni mestn