Vísir - 09.02.1938, Blaðsíða 3

VlMR
Ennþá er alt í óvissu með
togaraótgerðina.
Stiórnmálaflokkaruir hafa
skipad mexm i neínd med
ntgferdarmönnnm. — ILikis-
stjórnin sýnir sama tómlæti
ogf áðnr.
MÝLEGA hefir verið bætt
r við þremur mönnum, ein-
um af hverjum aðalstjórnmála-
flokkanna, í nefnd þá, sem und-
anfarið hefir unnið að því, að
rannsaka hag útgerðarinnar og
finna úrræði í þeim vanda, sem
þessi atvinnuvegur nú er stadd-
ur í.
Þessir fulltrúar stjórnmála-
flokkanna eru Jóhann Þ. Jósefs-
son alþm. af hálfu Sjálfstæðis-
flokksins, Jón Baldvinsson
bankastjóri af hálfu Alþýðu-
flokksins og Skúli Guðmundss.
son alþm. af hálfu Framsóknar-
flokksins.
Stjórn S. í. F. hafði nú snúið
sér til ríkisstj. með tilmæli um,
að hún lilutist til um að þrír
stærstu stj órnmálaf lolikarnir
tilnefni liver sinn mann til starfs
x nefndinni. — í nefndinni
voru fyrir útgerðarmennirnir
Ólafur Auðunsson, Finnhogi
Guðmundsson, Elías Þorsteins-
son, Haraldur Böðvarsson og
Richard Thors.
Með þvi að hæta við fulltrú-
um stjórnmálaflokkanna vill
stjórn S. í. F. láta það koma
skýrt fram, að æskileg sé sam-
vinna allra stjórnmálaflokka
um lausn á vandamálum út-
gerðarinnar, eins og þeir hafa
raunar altaf óskað. Útvegsmenn
lita á íxxál atvinnuvegarins, sem
mál allrar þjóðarinnar, og á
þeim tímunx, senx nú eru, er á
fáu nxeiri þörf, en ef liægt væri
að gera sameiginlegt átak til að
reisa höfuðatvinnuveg lands-
manna við, í stað þess að stjórn
og Alþiixgi veigrar sér við því
að horfast í augu við ástandið
eins og það er.
Kröfur t i I útgerðarinnar
og kröfur f r á útgerðinni.
Nefnd útgerðarmannanna
ramxsakaði hag atvinnuvegarins
og lagði fram álit sitt fyrir AI-
þingi og ríkisstjórnina. Kröfð-
ust útgerðarmenn þess fyrst og
fremst, að þeir fengju unxráð
yfir öllum gjaldeyri fyrir sjáv-
arafurðir, að vaxtakjör út-
gerðarinnar yx-ðu gerð hagstæð-
ari, að ósanngjörnum og þung-
bærum gjöldum yrði létt af o.
s. fx-v.
Eins og kunnugt er dauf-
heyrðist Alþingi við kröfunum.
Enjgin gjaldeyrisumráð fengust
— engin bætt vaxtakjör og um
leið og þingið rétti þá gjöf að
útgerðinni, að afnema útflutn-
ingsgjaldið, þá tók það aftur
með Ixækkun tolla og skatta
meira en hið niðurfelda út-
flutningsgjald nam.
Samhliða þessum kröfum út-
gerðarinnar til hiixs opinbera
unx bætta aðstöðu kornu svo
kröfur sjónxanna um Ixækkað
kaup.
Þrem mánuðum fyrir áramót
var gildandi samningum sagt
upp frá 1. jan. og þá auglýstur
nýr kauptaxti, sem gerir ráð
fyrir verulegum hækkunum,
sem munu vera aðallega mið-
aðar við hærra verðlag nauð-
synja.
Útgerðarnxenn áttu viðtöl við
ái'amótin. Þeir sýndu þá, að
þeim var þyrnir i auguixi, að
togararnir skyldu fá að leika
lausir.
Alþýðublaðið segir í gær, að
ef útgerðin væri í höndurn so-
cialista væri Irygð atvinna.
Reynslan sýnir annað. Einu
dænxin frá íslenskri togaraút-
gerð urn að menn vinni fyrir
hálfu kaupi eða minna, eru frá
útgerðarhraski socialista.
sanxninganefnd sjómannafé-
lagsins á meðan á þingi stóð og
létu þá uppi, að undirtektir
þeirra undir kröfur um liærra
kaupgjald hlytu að velta á því,
livaða afstöðu hið opinbera tæki
til krafna útvegsins um bætta
aðstöðu x hinurn vaxandi erfið-
leikum.
Þingið leið og það sýndi sig,
að útgerðin var ekki betur stödd
heldur fremur ver, eftir að-
gerðir þess.
Lýstu útgerðarmenn þvi þá
endanlega yfir við fulltrúa sjó-
inanna, að von þeirra um bætta
aðstöðu fyrir aðgerðir þess op-
inhera liefðu brugðist, og sæju
þeir enga leið til að geta staðið
undir hækkuðu kaupgjaldi.
Það mun nú vera komið á
annan mánuð síðan þessir tveir
aðilar liafa átt viði'æðm.' og
nxunu háðir ganga út frá því,
að hvor lialdi fast við sitt og
verði engu um þokað.
Sáttasemjari ríkisins, dr.
Björn Þórðarson, hefir enn ekki
blandað sér í málið, en ef til
viíl má búast við að hann hreyfi
samningaumleitunum áður en
langt um líður. Hann mun ekki
liafa talið til neins að reyna
samninga, en nú liður óðum að
saltfisksvertiðinni og ýtir það
eðlilega undir allar tilraunir i
þá átt að koma á samkomulagi.
ísfisksveiðarnar.
Togararnir eru nú sem óðast
að koma heim af ísfisksveiðum
og hiða þeirra hér böndin við
hafnargai’ðinn, meðan eldd fæst
skráð á þá að nýju, nema fyrir
kauptaxta, sem ekki er viður-
kendur. Síðustu togararnir I
selja næstu daga og hefir þeinx
þá flestunx verið haldið úti ca.
IV2 mánuð, eða sumum siðan
laust fyrir jól og öðrurn frá því
niilli jóla og nýjárs.
Útkoman af veiðunum í heild
mun vera sæmile^g — en ekki
meira.
Markaðurinn var í janúar, að
undanteknum siðustu dögun-
um, einhver sá versti, sem
nxenn nxuna á þessum tima.
Skipin seldu flest fyrir afar lágt
vei'ð og konxust jafnvel niður í
6-700 stpd. En nú um síðastlið-
in mánaðamót batnaði markað-
urinn nxjög mikið. Óveður varð
á norðurmiðunum við Bjarnar-
eyju og í Hvitaliafi og ótið yfir-
leitt á öllunx nxiðum, senx orsak-
aði minkandi framleiðslu og
því hærra vei'ð. Við þetta bætist
að fjöldi enskra togara hafði
verið lagt upp.
Það má þvi segja, að það sé
hrein og' bein tilviljun hve
markaðurinn hefir lagast, og er
ólxætt að fullyrða það, að ef ó-
tíðin hefði ekki skollið á, þá
liefði markaðurinn haldist niðri
og stórtöp orðið á veiðurn í
heild.
Hefðu socialistar fengið að
ráða, hefðu skipin verið stöðv-
uð nú eftir áramótin, einmitt
þegar markaður fór batnandi.
Menn nxuna eftir liávaða þeirra
xit af því, að Arinbjörn hersir
skyldi eklci vera stöðvaður, er
liann kom liingað inn laust eftir
Skákþing
íslendinga
í gær fór fram 7. umferð
skákþingsins. í meistaraflokki
urðu þessi úrslit: Baldur Möller
vann Einar Þorvaldsson, Ásm.
Asgeirsson vann Eggert Gilfer
og Steingr. Guðmundsson vann
Guðhjart Vigfússon. Baldur
hefir nú ö1/^ vinning, Einar og
Steingr. hafa 4, Gilfer 2]/2, Ás-
mundur 2 og Guðbjartur 0.
í 1. flokki voru aðeins tefld-
ar biðslcákir í gær. — í 1. fl. A
vann Sæmundur £)lafsson Helga
Kristjánsson og er nú hæstur í
1. fl. A, nxeð 4% vinning. Næst-
ir eru Jón Guðixxundsson með 4
og Helgi Kristjánsson nxeð 2V2-
1 1. fl. B laulc Jón Þorvalds-
son við 3 biðskákir. Hann vann
Óla Hernxannssoxx, gerði jafn-
tefli við Arnljót Ólafsson, en
tapaði fyrir Jóhanni Snorrasyni.
Iljálmar Theódórsson vann Jó-
hann Snoi'rason og Egill Sig-
urðsson og Höskuldur Jóhanns-
son gerðu jafntefli. í þessunx
flokki er Sig. Lárusson hæstur
með 5 vinninga. Næstir ei'u Jón
Þox-valdsson og Jóliann Snorra-
son með 3% vinn.
í 2. flokki fóru leikar svo, að
Gunnl. Pétursson vann Helga
Guðnxundsson, Guðjón Tónxas-
son vann Stefán Þ. Guðmunds-
son, Jóxx Bái'ðai'son vaixix Þóri
Tryggvason, Guðm. Guðmunds-
son vamx Harald Björixssoix, Ól-
afur Einarsson vann Hákon
Jónsson, Karl Gíslason vann
Guðbjöx-n Jónsson, Gestur Páls-
soix vaixn Guðm. Eixxarsson, Jó-
hann Beniharð vann Björn Ax-
fjörð, Eggert Isaksson vaixn
Kristínus Arixdal, Bjarlmar
Kristjánsson vanxx Þorl. Þor-
Þorgrínxsson, Anton Sigurðsson
við Gpímsey.
Bátnr brotnar i spón, en
menn bjargait melddir og
þjakaðlr á land.
Tveir menn úr Grínxsey lentu
í sjóhrakningunx og hrutu skip
sitt í óveðri og brimi við Gríms-
ey í gær.
Fréttaritari xitvarpsins í
Húsavik símar:
I gærmorgun rérxi 7 bátar úr
Gríxxxsey. Veður var þá bjart en
brátt tók að livessa af vestri og
kl. 10.30 var komið stórviðri.
Einn bátanna var inn af eynni
og voru á honum þeir Gísli Sig-
urðsson og Matthías Helgason.
Fengu þeir versta harning en
komust þó undir eyna. Þegar
þeir áttu ófarna um 100 ixxetra
i lendingu skall á þá snörp vind-
kviða með sjóroki svo að við
ekkert varð ráðið. Hrakti þá út
með Iandi að austan og inn í
lítinn vog undir bjargi. Rak
bátinn þar á land og brotnaði
liann i spón, en bátverjar skriðu
upp í klungururð undir berginu.
Varð það þeim til lífs að lágsjóa
var, því að með flóði fellur sjór-
inn að berginu. Annar maður-
inn meiddist á fæti og báðir
voru þrekaðir, en gátu þó geng-
ið heim til sin. Hinir bátarnir
komust klakklaust i land. —
vann Kaj Rasixiussen, Aðal-
steinn Halldórsson vann Sig.
Jóliannsson, Sveinn Loftsson
vann Pétur Jónsson, Jón Enxils-
son gerði jafntefli við Ingólf
Jónsson og Sæm. Ki'istjánsson
gerði jafntefli við Einar Bjarna-
son. Biðskák varð xxxilli Sigfús-
ar Jónassonar og Edv. Blom-
lcvists. Ingi Eyjólfsson átti fri
og féklc vinning. — Gunnlaugur
Pétursson er nú liaistur í 2. fl.
nxeð 5 vinninga. Finxixx menn
eru með 4^4 vinning.
í meistaraflolclci lceppa þessir
á nxorgun: Ásnx. Ásgeirsson
með hvitt á móti Baldri Möller,
Guðbjartur Vigfússon með hvítt
móti Eggert Gilfer og Steingr.
Guðmundsson nxeð livítt á móti
Einari Þorvaldssyni. — Skák-
irnar hefjast lcl. 8.
aöeias Loftur.
íþróttaleifltogi Þjóðverja
v. Tsehammep und Osteii.
Á Olympíuleikunum, sem
lxaldnir voru í Los Angeles
1932, tókst Þjóðverjum eklci að
vinna nema þrjá gullpeninga, en
fjórum árunx seinna, á Olympiu-
leilcunum í Berlín, unnu þeir
þrjátíu og þrjá og sigruðu þar
með i fleiri samlcepnum en
xxoklcur önnur þjóð. Sá nxaður,
sem Iangnxest og ötulast liefir
unnið að því að skapa þýslca
æslculýðnum möguleilca til þess
að xxá þessuxn góða árangri, er
Hans von Tschamnxer und
Osten, foi'seti þýska íþróttasaixi-
baixdsins.
Þegar liann árið 1933 var
skipaður i þessa stöðu, mátti
kalla verkefni lians allöi'ðug, og
útheimtaði staða hans fvi’st og
fremst óvenju nxikla skipulags-
hæfileika.
I íþróttalífi Þjóðverja rílcti,
eins og á öðrum sviðunx hins
opiixbera lífs, sundruixg og
flokkadrættir. íþrótfaélögun-
unx var slcift eftir stjórnnxála-
flokkxxm, þaxx börðust frekar
fyrir nxálefnunx álcveðixxnar
stefnu en heilsu og uppeldi æslc-
uixixar. Tschanxnxer-Osten lxóf
starfsemi sína xxxeð því að sanx-
eixxa öll félög í eitt rikissam-
baxxd. Hann tók, eftir þvi seixi
Prófessor
Sigurduv P. Sívertsen
andaðist í nótt.
Börn og tengdabörn.
Flak úr vélbátnum Víði hefir
rekið á Álfhólsfjöru i Vestur-
Landeyjum. — Með hálnuixx
hafa farist fimm menn. —
Gunnar Guðjónsson skip-
stjóri í Kirkjubæ 32 ára gamall,
bróðir lians, Gisli Guðjónsson 1.
vélamaður 23 ára, Ólafur Mark-
ússon Fagurhóli 2. vélamaður
21 árs — allir úr Vestmanna-
eyjum — Árni Bjarnason Tjörn
á Eyrarbakka, 27 ára og Halldór
Þorleifsson, Einkofa á Eyrai’-
bakka, 21 árs. —
Bræðurnir voru fyrirvinna
móður sinnar, Höllu Guð-
mundsdóttur ekkju, sem áður
hefir mist tvo sonu sína í sjó-
inn, Guðmund, senx druknaði
við Eiðið 1924 og Jóliann sama
ár, er hann var að heyflutning-
um úr landi.
Vélbáti fopðað fpá
strandi.
Þegar vélbáturinn Erlingur
var á heimleið úr róðri á sunnu-
daginn, hjargaði skipsliöfn hans
vélbátnum Slcíðblaðnir frá ó-
umflýjanlegu sti'andi, er liann
var að þvi lcoixxinn að reka upp
á Faxasker við Eyjarnar.
Hafði vél Slcíðablaðnis stöðv-
ast og vélbáturinn Ásta gert
nxargar tilraunir til að hjálpa
lionum, en elcki telcist. Tók for-
maðurixxn á Erlingi I., Sighvat-
ur Bjarnason, þá það fangaráð
að sigla nxilli slcersins og Slcíð-
blaðnis og gat á þaixn hátt konx-
ið líixu í hann og bjargað nxönn-
ununx. Er talið víst, að allh'i
memxirnir liefði farist, ef skip-
verjar á Ei'lingi hefði eigi sýnt
svo mikið snai'ræði.
Bæjap
fréttír
Veðrið í morguæ
1 Reykjavík — 3 st., mestur hiti
í gær 1, st., minstur í nótt — 5 st.
Mest frost á landinu — 7 st., á
Fagarhólsmýri, minst — X st., á
Reykjanesi og í Vestmannaeyjum.
Yfirlit: Lægð viS vesturströndina.
Önnur fyrir austan land. Horfur:
Faxaflói: Breytileg átt. Eljagang-
ur. —
Skipafreguir.
Gullfoss er væntanlegur aíS vest-
an og norðan í nótt. GoSafoss kom
til Siglufjarðar í morgun. Brúar-
foss er á leiS til Leith frá Kaup-
mannahöfn. Dettifoss er á leiS til
Hamborgar. Selfoss er á leiS til
Vestmannaeyja frá Leith. Lagar-
foss kom aS vestan og norðan í
gærkveldi. Hekla kom frá Vest-
fjörðum og Keflavík í gærkveldi.
L.v. Ólafur kom frá Englandi í
gær. Sindri fór til Akraness. Esjá
fór frá Þórshöfn í gærkveldi, er
á suSurleiS. Lyra var væntanleg
frá útlöndum kl. 2 i dag.
Sumargjöf.
ASalfundur Barnavinafél. Sum-
argjafar er kl. 8 í kveld í Kaup-
þingssalnum. Formaður félagsins,
Steingrínxur Arason, sýnir mynd-
ir frá heimssýningunni í París og
ýmsuin markverðustu stö'öum
borgarinnar. Á fundinunx verður
lögö fram prentuð skýrsla um
starfsnxenn félagsins árið sem leið.
Væntanlega munu félagsmenn
fjölmenna á fundinn, að vanda,, og
sýna me'S því áhuga sinn fyrir
starfsenxi félagsins og framtiðar-
áformum.
Bjarni Björnsson,
gamanleikari, hélt skemtun sína
i Gamla Bíó í gær kl. 7,15. Skemtu
áheyrendur sér vel og var |Bjarna
óspart klappað lof í lófa. A'ðal-
skenxtiatriðið var útvarpskveld,
þar senx ýmsir stjórnmálamenn
tóku til máls. Þá söng hann gam-
anvísur o. s. frv. Bjarni endurtek-
ur slcemtunina aixnað kveld í
Gamla Bíó kl. 7,15.
Fer'ðafélag íslands
hélt skenxtifund a'ð Hótel Borg
i gærkveldi. Guðnxundur Einars-
son frá Miðdal flutti erindi og
sýndi skuggamyndir, en á eftir
var dansað til kl. 1.
unt var, tillit til eldri sambanda
og sögu hvers félags út af fyrir
sig, en kom þeim þó öllum fyr-
ir í ríltissambandinu. Með
þessu móti var hægt að fá betra
yfirlit yfir afrelc hvers félags í
liverri íþróttagrein, sjá félögum
fyrir kennurum, styrkjum til
húsabygginga o. fl. og sam-
eina bestu afrelcsmenn í nánx-
skeið, senx i'íkissambandið
gelcst fyrir.
Brautin, senx lá að þessu
marki, var löng og erfið. Tsc-
hammer-Osten varð að yfir-
vinna alhnargar torfærur, svo
sem metnaðargirnd einstakra
félaga, ósamlyndi í stjórnum
eldri sambanda. E11 liann sýndi
bæði lægni og festu. Að nokkr-
um árum liðnum var samein-
ingin komin á og þar með nýr
lcraftur í iþróttalíf Þjóðverja,
eins og árangur Olympíuleilc-
anna leiddi í ljós. Þess vegna
létu öll íþróttafélög í Þýska-
landi óspart uppi þalcklæti sitt
og viðurkenningu fyrir starf
Tschammer-Osten, þegar liann
fyrir skönxnxu átti fimtugsaf-
mæli.
Úr ævisögu hans er stytst frá
því að segja að hann var á her-
foringjaskóla fvrir heimsstyrj-
öldina. Strax á fyrsta stríðsári
særðist liann liættnlega og
vann þaðan af í lierforingjaráð-
inu. Eftir striðið lifði hann sem
stórbóndi í Saxlandi. Hann gerð-
ist siienxma fylgismaður Hitlers
og er nú einn af áhrifamestum
mönnum í opinberu lífi Þýska-
lands.
Tschammer-Osten hefir,
vegna Olympíuleikanna, lconxið
nokkrum sinnum opinberlega
fram fyrir hönd Þýskalands, m.
a. á árinu 1935, þegar hann
geklc frá samningum við Fralcka
og Englendinga unx þátttöku
þeirra i Olympíuleikunum, en
þá átti hann tal bæði við Laval
og Baldwin. í liitteð fyrra höfðu
þá allir olympiugestir, senx
komu til Berlínar, tækifæi’i til
þess að kvnnast Tschammer-
Osten og starfshæfileikum hans.
Má í þessu sanxbandi geta þess
að það hefir verið deild úr hans
íþróttaráði, sem sendi hingað til
lands knattspyrnuflolckinn
þýska 1935 og nxun einnig
senda flokk þann, senx á að
koma á næsta suniri.
H. Þ.