Vísir - 10.02.1938, Blaðsíða 2

VÍSIR
V í SIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN
VÍSIR H.F.
Ritstjóri: Páll Steingrímsson.
Skrifstofa I
.1 Austurstræti 12.
og afgreiðsla j
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Prentsmiðjan 4578
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan.
Úr öskunni í
eldinn.
aö er nú verið að leggja tog-
araflotanum. Ísfiskvertíð-
inni “fer lokið, og að öllu sjálf-
ráðu ætti saltfiskvertíðin þá að
fara í hönd. En það er fleira en
eitt, sem ber til þess, að nokkur
bið kann að verða á því að tog-
ararnir leggi út á veiðar.
I rauninni mætti miklu frcm-
ur búast við því, að útgerðin
slöðvaðist alveg. Hún hefir ár-
um saman verið rekin með tapi.
Og það blýtur að reka að þvi, að
slíkur rekstur stöðvist.
Þó að ísfiskveiðarnar bafi að
þessu sinni borið sig, og cf til
vill orðið einbver hagnaður á
þeim yfirleitt, þá er afkomu út-
gerðarinnar i beild jafn illa
komið fyrir þvi. Og i rauninni
munu .kröfur sjómanna um
kaup- og kjarabætur ekki beld-
ur skifta höfuðmáli í því sam-
bandi. Reksturinn er of dýr fyr-
ir, og verð afurðanna of lágt.
Og það er misskilningur einn
eða blekking, að nokkuð verði
úr þessu bætt með breytingu á
rekstrarfyrirkomulaginu.
Hvort sem útgerðin er rekin
af einkafyrirtækjum, samvinnu-
félögum eða ríki eða bæjarfé-
lögum, þá hlýtur reksturinn að
stöðvast, fj’rr eða siðar, ef hann
ber sig ekki. Um samvinnuút-
gerðina, sem hér liefir verið
rekin, vita menn það, að bún
hefir veitt þeim sem að lienni
hafa starfað lakari kjör en
nokkur önnur fyrirtæki. og þó
ekki getað staðist. Um bæjar-
útgerð togara er að eins eitt
dæmi, og mun þar síst um betri
afkomu að ræða en hjá einka-
fyrirtækjunuin, og að sjálf-
sögðu á það einnig við um hana,
að benni eru takmörk sett um
það, hve lengi henni verður
haldið áfram, ef hún stendur
ekki í skilum við lánardrotna
sína.
Útgerðarmenn hafa nú farið
fram á það, að útgerðinni verði
veittar ýmsar ivilnanir, í því
skyni að greiða fyrir því, að
rekstrinum verði haldið áfram,
svo sem vaxtalækkun, niðurfell-
ing tolla á nauðsynjum útgerð-
armnar og frjáls umráð yfir
gjaldeyri fyrir útfluttar afurðir.
Ef þessum kröfum yrði full-
nægt, má gera ráð fyrir því, að
afkomumöguleikar útgerðar-
innar breyttust nokkuð til batn-
aðar. Og þó virðast lillar bkur
til bess, að það geti riðið bagga-
muninn um afkomuna.
Það hefir nú verið lagður sá
skílningur í kröfu útgerðar-
manna um að fá frjáls umráð
yfir gjaldeyrinum fyrir út-
flutningsvörurnar, að þeir ætl-
uðu sér með því að koma því til
leiðar, að íslensk króna félli i
verði, og bækka þannig verð af-
urðanna. En sú skoðun hefir
lengi verið uppi, að með þeim
liætti mundi mega ráða bót á
öllum örðugleikum framleiðsl-
unnar í landinu. Hinsvegar ber
þcss þá að gæta, að slíkt mundi
koma að litlu gagni, ef allur
kostnaður framleiðslunnar yxi
jöfnum höndum að sama skapi.
Og þess er lítil von, að hjá því
yrði komist, nema með fullu
samkomulagi milli allra þeirra,
sem þar eiga blut að máli, og þá
fyrst og frcmst milli atvinnu-
rekenda og þeirra sem að fram-
leiðslunni vinna.
En hverjar líkur mundu vera
til þess, að slíkt samkomulag
geti náðst?
Síldamarkilurin
í Dýskilandi.
Nordmenn segja ís-
lenska matéssild
framúrskarandi
vöru.
9. febr. FÚ.
í grein sem nýlega birtist i
Norges Sjöfarts- og handels-
tidende“ er itarlega rætt um
möguleika á því að flytja út
saltsíld til Þýskalands. Sam-
kvæmt upplýsingum sem blaðið
telur sig hafa á böndum nam
síldarframleiðsla Þýskalands
sjálfs í fyrra um einni miljón
tunna, en innflutningur síldar
til landsins það ár, nam 550 þús-
und tunnum. Af þessu innflutta
síldarmagni heldur blaðið því
fram, að 356 þúsund tunnur
bafi komið frá Bretlandi, 100
þúsund tunnur frá Niðurlönd-
um, 73 þúsund tunnur frá
Skandinaviu og 17 þúsund tunn-
ur frá íslandi. Blaðið segir enn-
fremur, að þar sem Þjóðverjar
vilji ekki annað, en fyrsta flokks
sild þá sé litil eftirspurn eftir
norskri vorsíld og snemm-
veiddri norskri stórsíld. Hins-
vegar sé mikil eftirspurn eftir
matéssíld veiddri á íslandsmið-
um og hafi Norðmönnum í
fyrra tekist að selja all veruleg-
an slatta af henni í Þýskalandi
fyrir sæmilegt verð, en vegna
þess live islensk matéssild sé nú
orðin framúrskarandi góð vara
og íslendingar sjái sér fært að
selja hana við lágu verði, megi
gera ráð fvrir mjög erfiðri
kepni frá Islandi. Blaðið álít-
ur að með saltsildarsölu til
Þýskalands fyrir augum eigi að
taka upp enn vandaðri verkun-
araðferðir og nákvæma flokk-
un sildarinnar og gæta þess að
láta ekki framboðið verða of
mikið, þvi að það muni þrýsta
niður verðinu.
Frækileg bjðrgnn
úr eldsvoða.
Oslo, 9. febrúar.
Sex timburbús brunnu til
lcaldra kola í Kronprinsensgate
í Kristiansand síðastliðna nótt.
Sextán ára drengur bjargaði
móður sinni og fimm systkin-
um út úr liúsi, sem stóð að kalla
í björtu báli, og þykir björgun
bans hin vasklegasta. NRP.-FB.
Ulsterbúar halda
trygd vid Bretland.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Símíregnir frá Relfast herma, að ríkisstjórnin í
Norður-Irlandi telji víst, að hún hafi borið
sigur úr býtum í kosningunin. Kosningaúr-
slitin eru enn ekki kunn og verður því að svo stöddu
ekki sagt um hversu mikinn sigur Craigavon lávarður,
forsætisráðherra Norður-Irlands, hefir unnið, en hann
er höfuðleitogi þeirra, sem vilja viðhalda núverandi
stjórnarfyrirkomulagi og sambandi við Bretland. —
Til nokkurra óeirða kom í Belfast í gærkveldi, nokk-
uru áður en kjörstöðvum var lokað. Skarst í odda milli
þjóðernissinna, lýðveldissinna og verkamanna. Nokk-
urir menn meiddust í viðureign við lögreglua. Múgur-
inn fór um göturnar í Fallshverfi og kastaði grjóti á
lögregluna, í búðarglugga o. s. frv. Greip lögreglan
loksins til þess ráðs, að beita kylfunum við að dreifa
múgnum. — Til óeirða kom víða annarsstaðar.
United Press.
Csorge VI ekki krfid-
or IidlaBdsktlsari i ár.
EESKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Samkvæmt blöðunum í
morgun er búist við tilkynningu
um það þá og þegar, að Georg
konungur og Elisabeth drotning
geti ekki farið til Indlands til
krýningar á þessu ári. — Að því
er stjórnmálafre|gnritarar blað-
anna segja, hefir komið til
orða, að bróðir konungs, her-
toginn af Gloucester, fari til
Indlands, ásamt frú sinni, í op-
inbera heimsókn. Hinar ókyrru
horfur í heiminum munu hafa
haft áhrif á þá ákvörðun, að
Georg VI. verði ekki krýndur
keisari Indlands á yfirstandandi
ári.
United Press.
Eíiöor íreooir ai Popi-
an-leiiaisríiBB i Ira
flaoa.
Oslo, 9. febrúar.
Frá Moskva er símað, að ekk-
ert bafi heyrst til Papininleið-
angursins undanfarna fjóra
daga. — Ishafsskútan Murman-
et er föst í ísnum fyrir sunnan
Jan Mayen og rekur suður á
bóginn með ísnum.
ísbrjótinum Taimyr liefir
seinkað vegna óhagstæðs veð-
urs. Hann nálgast isbreiðuna.
Danski Grænlandsmálasér-
fræðingurinn Daugaard-Jensen
hefir sagt í viðtali við blöðin,
að jakann, sem Rússarnir eru á,
muni nú hafa rekið svo langt
suður á bóginn, að þeir séu
komnir suður fyrir syðstu
bækistöðvar norskra veiði-
manna í Austur-Grænlandi.
Norsku veiðimennirnir geti því
tæplega aðstoðað Rússana á
nokkurn hátt.
Hoel docent liefir í dag fengið
svar frá grænlensku stjórninni,
en bann iiefir símað henni til-
lögur sinar um samvinnu milli
Norðmanna og Dana í Austur-
Grænlandi, til þess að hjálpa
Rússunum. I svarinu er gerð
grein fyrir áformum Dana um
aðstoð til banda rússnesku leið-
angursmönnunum, en ekkert
minst á samvinnu milli Norð-
manna og Dana í þessu máli. —
Samkvæmt Dagbladet verður
FÁRVIÐRI 1 KALIFORNÍU.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.'
London, í morgun.
Fárviðri hefir geisað í
Kaliforníu í gær. Stóð vindur
af hafi og náði stundum 130
km. hraða á klst. Reif storm-
urinn upp tré með rótum og
skemdi byggingar í mörgum
borgum. Tjónið er metið á
margar milj. dollara, en 5
menn létu lífið.
United Press.
að líta svo á sem grænlenska
stjórnin hafi hafnað samvinnu
milli Norðmanna og Dana.
NRP.-FB.
f LANDSÝN VIÐ GRÆNLAND
London 10. febr. FÚ.
í loftskeyti, sem barst frá
Papini-Ieiðangrinum í gær-
kveldi var sagt, að þeir sæi til
Jands í Grænlandi.
9. febr. FÚ.
Fiskiðnaður í Hamborg.
Frá Hamborg kemur fregn
um það að þýska albumin-fé-
lagið muni innan skamms reisa
stórkostlegar verksmiðjur i
Hamborg til ýmiskonar fisk-
iðnaðar. Þar á meðal sé fyrir-
bugað að vinna eggjahvítuefni
úr fiski í stórum stíl, og auk
þess framleiða fiskmjöl og lýsi,
fisklím og fleiri fiskvörur. Þá
mun félagið einnig hafa í
hyggju að gera tilraunir með að
vinna lir fiskefni sem nolbæf
séu til klæðagerðar. Albumin-
félagið vinnur í sambandi við
nýtt útgerðarfélag „Wiking“,
sem stundar veiðar við New
Foundland með hraðskreiðum
vélskipum.
London, 9. febr. FÚ.
Sendiherrahvarf í Bukarest.
Lögreglan í Bukarest liefir
einslcis orðið vísari um hvarf
rússneska sendiherrans þar í
borginni, en hans befir verið
saknað síðan á sunnudaginn
var.
Rauðir blettir sáust í stigan-
um inni í húsi hans, og var álitið
að það væru blóðblettir, en það
þykir nú sannað að þeir séu að
eins rautt blek.
Aíengisbrot.
í morgun kvað Valdimar
Stefánsson fulltrúi upp dóma
yfii- 3 mönnum fyrir ítrekuð
brot á áfengislögunum. Menn-
irnir, sem dæmdir voru, eru
þessir:
Haraldur Axel Jóliannesson,
Lindargötu 30, var dæmdur í 15
daga fangelsi við venjulegt
fangaviðurværi og 800 kr. sekt.
Sigurður Helgi Ólafsson,
Njálsgötu 72, 10 daga fangelsi
og 600 kr. sekt.
G. Einarsson, Njálsgötu 36,
10 daga fangelsi og 600 króna
sekt.
Eins og getið var í Vísi í gær,
í greininni um íþróttaleiðtoga
Þjóðverja, von Tschammer und
Osten, er þýskur knattspyrnu-
flokkur væntanlegur hingað á
sumri komanda. Verður farar-
stjóri þeirra dr. Erbach, er var
fararstjóri þýska liðsins, er
hingað kom 1935.
Flokkur sá, er nú er væntan-
legur, er stúdentaflokkur og
hefir unnið heimsmeistaratign
í knottspyrnu fyrir stúdenta.
Unnu þeir þá tign i Paris i
íyrrasumar. — Fram, K. R. og
Vikingur munu sjá um móttök-
urnar hér og keppa Þjóðverj-
arnir væntanlega i 4 leikjum.
9. febr. FÚ.
VÉLBÁTINN VÍÐI
hefir nú rekið á Skúmsstaða-
fjöru í Vestur-Landeyjum. —
Báturinn er mikið brotinn,
siglutrén bæði brotin af og
sömuleiðis stýrisliúsið og þilfar-
ið laskað og nokkuð af því
borfið. I Vestmannaeyjum voru
fánar dregnir i hálfa stöng í
dag.
Afli befir verið tregur í V'est-
mannaeyjum undanfarið og
gæftir stirðar þar til í dag að
sjóveður var dágott.
Steinn Steinsen kosinn bæjar-
stjóri á Akureyri.
Fyrsti fundur bæjarstjórnar
Akureyrar var lialdinn í gær-
kveldi. Forseti var kosinn
Brynleifur Tobíasson. Bæjar-
stjóri var kosinn Steinn Stein-
sen með 6 atkv. Ingólfur Jóns-
son fékk 3 atkv. og 2 seðlar
voru auðir. í fjárhagsnefnd
voru kosnir: Vilbjálmur Þór,
Steingrímur Aðalsteinsson og
Jakob KarLsson og utan bæjar-
stjórnar Tryggvi Helgason og
Tómas Björnsson. í rafmagns-
nefnd voru kosnir: Jóbas Þór,
Þorsteinn Þorsteinsson, Erling-
ur Friðjónsson, Indriði Helga-
son og Axel Ki-istjánsson.
Frá Siglufirði.
I-Iin nýkjörna bæjarstjórn
Siglufjarðar kom saman á
fyrsta fund sinn í gær.
Samþykt var á fundinum
með öllum atkvæðum: Áskorun
til Alþingis um 50 þúsund kr.
framlag til Sigluf jarðarskarðs-
vegar gegn 75 þúsund króna
framlagi bæjarsjóðs og bæjar-
LaídAjálfta&ippir.
Allmargir Iandskjálftakippir
bafa fundist í morgun, líklega
uppundir tíu að tölu. Fundust
einir 4—5 kippir á sjötta tím-
anum og álíka margir eftir kl.
6. Flestir voru kippirnir vægir,
en þó iicyrðist stundum braka
í timburhúsum.
Frá Hjarðarholti i Mikla-
lioltsbreppi fékk FÚ. fregn um
það í morgun, að þar hefði
fundist 4 kippir laust eftir kL 6.
Komu þeir með stuttu millibili.
KI. 7,30 komu aftur kippir, sá
fyrsli allsnarpur, en tveir vægir
jregar á eftir.
HÉÐINN ER ENN í
ALÞÝÐUFLOKKNUM.
Flokksstjórn Alþýðuflokks-
ins bélt fund í gær og var
efni fundarins að ræða um
afstöðu flokksins til Héðins
iValdimarssonar, sem nú er í
andstöðu við flesta leiðandi
ménn bans.
Stjórn Alþýðusambandsins
sem tekur fullnaðarákvörðun
um þetta mál skipa nú: Jón
Baldvinsson, St. Jóli. Stefáns-
son, Jón A. Pétursson, Jó-
lianna Egilsdóttir, Sigurjón
Á. piafsson, Ingimar Jóns-
son, Magnús H. Jónsson, Em-
il Jónsson, Ivjartan Ólafsson,
Finnur Jónsson, Guðm.
Hagalín, Sig. Kristjánsson
(IJúsavík), Gunnþór Björns-
son (Seyðisfirði), Jónas Guð-
mundsson, Jón Guðlaugsson,
Jón Jóliannsson og Héðinn
Valdimarsson.
Á fundinum voru umræð-
ur heitar sem vænta mátti og
mun meiri bluti stjórnarinn-
ar vera þvi fylgjandi, að
víkja Héðni úr flokknum. Á-
kvörðun befir þó ekki verið
tekin enn um þetta vegna
þess, að beðið er eftir at-
kvæðum þeirra manna í
stjórninni, sem búsettir eru
úti á landi.
Héðinn liefir því ekki ver-
ið rekinn úr flokknum enn,
bvað sem kann að verða síð-
ar í dag, því gert er ráð fyr-
ir að ákvörðun verði tekin
um þetta fyrir kveldið.
Orðrómur gengur um það
í bænum að Héðinn ætli að
stofna til blaðaútgáfu nú
þegar, þar sem hann fái ekki
greinar birtar í Alþýðublað-
inu.
búa. — Áskorun til Alþingis um
20 þús. kr. framlag til sundlaug-
ar á Siglufirði. — Áskorun til
Alþingis um að breyta útsvars-
löggjöfinni í það liorf, að allur
alvinnurekstur verði útsvars-
skyldur þar sem reksturinn fer
fram.
Með 5 atkv. var samþykt frv.
til laga um sérstakan bæjar-
stjóra fyi-ir Siglufjörð.
aðeins Loftup.