Vísir - 24.03.1938, Blaðsíða 3

V ÍS I R

Vinnustöðvanir yfirvofandi
á ýmsum stöðum.
--o-
Valið er nú á milli gerdardóms
eða fastrar vinnulöggjafar.
Ináinni framtíð er búist við, að uml'angsmiklar vinnu-
stöðvanir muni eiga sér stað ef ekki verður orðalaust
gengið að kröfum verkalýðsfélaganna, en talið er, að
tregða sé á að svo verði.
Meðal hinna væntanlegu vinnudeilna má nefna það, að kaup-
hækkunar hefir verið krafist á skipum Eimskipafélags íslands
og Skipaútgerðar ríkisins, og verði ekki gengið skilyrðislaust
að öllum kröfum, skellur þar á vinnudeila frá 1. apríl n. k. —
Fara samningar milli aðila nú
í hönd, en þeir hafa tafist á
meðan á togaradeilunni stóð.
En ekkert er hægt að segja um
málalok og má eftir undanfar-
inni reynslu i íslenskum at-
vinnumálum eins búast við að
skelt verði á stöðvun.
Þá eru möguleikar til að
Dagsbrúnarverkfall verði í sum-
ar. Stjórn Dagsbrúnar hefir
óskað eftir viðtali við vinnu-
veitendur áður en uppsögn fari
fram á gildandi samningum, en
skv. þeim þarf uppsögn að vera
lcomin fyrir 1. mai og renna þá
samningar út í sumar. Ef til
vill gefur það nokkurar vonir
um að til stöðvunar þurfi ekki
að koma, að aðilar hafa alllang-
an tíma framundan, en þótt svo
hafi verið í ýmsum tilfellum áð-
ur hefir það eldci reynst nægi-
leg trygging fyrir því, að hjá
vinnustöðvun yrði komist.
Yið Síldarverksmiðjur ríkis-
ins á Siglufirði vofir yfir vinnu-
stöðvun, eins og sagt var frá hér
í blaðinu í gær.
Vegna þess hve síldveiðarnar
og síldarafurðaframleiðslan er
nú veigamikill þáttur í at-
vinnulífinu, eru allar deilur í
sambandi við þennan rekstur
sérstaklega hættulegar. En ein-
mitt vegna þess hve það er á-
ríðandi, að þessi atvinnurekstur
sé ekki truflaður, er einnig fast-
ar sótt á um lcröfur, og hefir
það áður komið fyrir að skelt
hefir verið á vinnustöðvun i
þessari atvinnugrein, þegar
söltun skyldi hefjast á þeim
stað, þar sem framleiðslan er
mest.
Einnig ber að líta á það, að
samkvæmt samþykt Sjómanna-
félaganna telja þau sig eldd
bundin við úrslit gerðardómsins
hvað síldveiðum við kemur og
er því möguleiki á að deila rísi
á togurunum um það bil sem
síldveiðar hefjast. Slík deila
væri þó svo alvarlegt brot, að
menn verða að hliðra sér við
þvi í lengstu lög að trúa, að
slíkt framferði gæti átt sér stað.
En möguleikinn er óneitan-
lega fjTÍr Iiendi, þótt treysta
verði á að samþykt sjómann-
anna leiði ekki til deilu á síld-
veiðum i sumar.
Kröfur liafa komið fram um
að vegavinnukaup það er rikis-
sjóður greiðir, verði hældcað, en
mikil tregða mun á því af hálfu
liins opinbera að verða við þeim
lcröfum.
Það má vera að deilur brjót-
ist út á fleiri stöðum en þeim,
sem hér eru nefndir, en það
sem nefnt hefir verið nægir til
að sýna það, live varliugavert
útlitið er i atvinnumálunum.
Það virðist lcominn tími til
þess nú að Alþingi snúi sér að
því að gera almennar ráðstaf-
anii’ til þess að draga úr verlc-
fallahættunni.
Alþingi hefir með samþykt
gerðardómslagana leyst eina
einstaka deilu, en það sem þarf,
er löggjöf, sem ekki miðist við
að fá lausn á tilteknum deilum
lieldur feli í sér ákvæði, sem
dragi alment úr verkfallahætt-
unni.
Hið opinbera hefir sýnt það
með samþykt gerðardómslag-
anna, að það, telur rétt að taka
Eins og öll undanfarin ár
hefir einnig á þessu ári verið
haldin hin stórfelda vorkaup-
stefna í Leipzig, og var lienni
lokað fyi’ir nokkrum dögum.
Þátttaka sýnenda og sýningar-
gesta liefir enn aukist um 10—
20%. Sýnendur hafa nú verið
um 10.000, en tala sýningargesta
mun hafa verið lítið eitt hærri
en 300.000, þar af 34.000 út-
lendingar.
Yfirgnæfandi meirihluti fyrir-
tækjanna, sem sýna þar vörur
sinar, eru framleiðendur, þvi að
eins 2% af sýnendunum eru
verslunarhús. Það eru ekki að
eins þýskar verksmiðjur, sem
senda hráefni, vélar og tilbúnar
vörur á kaupstefnuna, lieldur
einnig fjöldi erlendra verk-
smiðja, alls frá 20 öðrum lönd-
um. Með þessu móti er bæði
þýskum og erlendum kaupend-
um gert ldeift að fá yfirlit yfir
framleiðsluvörur fjölda landa i
heiminum og taka þær til sam-
anburðar.
Svæðið, sem er notað undir
þessa sýningu, er gríðarstórt,
eða um 380.000 fermetra, en
þar af er bj’gt yfir 136.000 fer-
metra með gler- eða járnþökum.
í véladeildinni ganga daglega
5.000 mismunandi vélar og
mótorar, lil þess að vekja at-
hygli sýningargesta á rekstri
ráðin af deiluaðilum, er um al-
varlegar deilur að þess dómi er
að ræða. Eftir að svo er komið
virðist ólíkt betra fyrir bæði
verkamenn og vinnuveitendur
að búa við fasta almenna lög-
gjöf um vinnumálin, heldur en
eiga sífelt yfir höfði sér opin-
bera íhlutun, svo sem gerðar-
dóma eða aðrar þvílíkar ráð-
stafanir.
Vinnulöggjöf, sem er þannig
samin að hún nái þeim tilgangi
að draga verulega úr verkfalla-
hættunni, verður að fást og
mun skilningur á því í herbúð-
um þeirra sem slikri lggjöf liafa
hingað til verið andvígastir,
aukast með degi hverjum.
þeirra og afköstum. — Þó að
kaupstefnan sé að rnestu leyti
vörusýning, eru þar þó gerð all-
mikilvæg kaup eða fyrir 500
miljónir ríkismarka, á meðan á
kaupstefnunni stendur.
Framleiðsluvörur þær, sem
draga að sér mesta athygli, eru
einkum þær, sem unnar eru úr
hinum nýju þýsku hráefnum,
sem nú eru ekki lengur nein
„gervi“-efni, heldur algjörlega
komin í stað liinna eklri lirá-
efna. í sérstökum skála (Halle
der Werkstoffe) hefir verið
komið fyrir vélum og áhöldum,
sem slilc efni eru framleidd með.
M. a. mátti þar sjá vélar, sem
framleiða ull (Zellwolle), og
aðrar, sem spinna og vefa úr
þessari ull, ennfremur vélar,
sem búa til sérstaklega létta, en
þó haldgóða málma, sem eink-
um eru notaðir í bifreiða- og
flugvélahreyf Ia; málmtegundir
þessar eru unnar úr lakari jarð-
og bergtegundum, sem áður
voru óþektar eða þó a. m. k.
ónotaðar.
Fjölda annara efna mætti hér
nefna, svo sem „Buna“-gúmmi,
bensín úr kolum, óbrjótanlegt
gler, iðnaðar-harpeis, ýms lcem-
isk efni í þágu læknavisinda og
lieilbrigðismála o. fl. öll þessi
efni og önnur fengu fyrstu vei-ð-
laun á heimssýningunni í París.
TOyat éflotlÐH
iegg r or hðfo
Bragi, Karlsefni, Geir og Max
Pemberton eru farnir á þoi’sk-
veiðar.
í morgun voru sóttir úr lægi
Gulltoppur, Þórólfur og Ólafur.
Væntanlegur er í dag Hannes
ráðherra.
Allur togaraflotinn mun í
þann veginn að fai’a á veiðar.
Síldarsölur Norðmanna.
Oslo, 23. mars.
Útgerðarmannafélagið í Ála-
sundi liefir haft til athugunar
tillögur nefndar, sem hafði til
meðferðar tilhögun á sölu síld-
ar, sem Norðmenn veiða við ís-
land og tillögur um fljótandi
sildarbræðsluverksmið j ur. F é-
lagið telur óframkvæmanlegar
reglur þær, sem fiskimálastjóri
vill setja, að því er snertir fei-m-
ingu skipa, sem stunda veiðar
yfir 70 sjómílur frá landi. —
NRP. —- FB.
Fyrir þá, sem vilja kaupa slik
efni og vinna úr þeim í heima-
löndum sínurn, eða kaupmenn,
sem ætla að versla með vörur,
sem eru búnar til úr slíkum
áður óþektum efnum, hefir það
mikla þýðingu, að sjá vinslu
þeirra og möguleilca að not-
færa sér þau á einn eða annan
hátt.
Vorkaupstefnan í Leipzig á
mjög mikinn þátt í þvi að
stuðla að auknum útflutningi
Þjóðverja, sem byggist á auk-
inni framleiðslu. En aukin
framleiðsla hefir aflur á móti í
för með sér aukinn innflutn-
ing, þar sem Þýskaland, sem
kunnugt er, hefir ekki yfir að
ráða nægilegum hráefnum fyrir
iðnað sinn — þrátt fyrir öll hin
möi’gu nýju efni — né nægileg-
um matvælum lianda allri þjóð-
inni. Utanrikisverslun vei’ður
að gefa þeim bæði erlendan
gjaldeyri og skiftivörur, en
kaupstefnan í „Reichsmesse
stadt“ Leipzig er og verður að-
almiðstöð utanríkisverslunar
Þjóðverja.
H. Þ.
aðeins Loftup.
Kaupstefnan í Leipzig.
T.li. geymsluhólf út á götu, til afnota fyrir sýningargesti. —
T. v. auglýsing fyrir fataefni úr nýjum hráefnum.
Jarðarför mannsins míns,
Daniels Guðnasonar,
Nýlendu við Stafnes, fer fram föstudaginn 25. þ. m„ kl. 12
á hádegi.
F. h. vandamanna
Þorbjörg Guðmundsdóttir.
Húsmæðup I
Tryggingin fyrir því, að
þér fáið hið velþekta,
vinsæla Lillu-lyftiduft
er sú, að biðja um það
í þessurn umbúðum,
sem myndin hér sýnir.
Munið
Lillu
lyftiduft

I.O.O.F. 5 =1193248V2 =
Veðrið í morgun:
Frost um land alt. í Reykjavík
5 stig, annarsstaSar 2—8 st. (mest
á Raufarhöfn, 8 stig). — Mestur
hiti í gær í Reykjavík, I stig, mest
frost í nótt 5 stig. Úrkoma frá kl.
6 i gærmorgun 1.2 m.m. Sólskin í
gær 4.5 st. Yfirlit: LægS fyrir
sunnan bg austan land. Horfur:
Suðvesturland, Faxaflói, Breiða-
fjörður: Norðaustan gola eða
kaldi. Víðast þurt og bjart veður.
Skipafregnir.
Brúarfoss og Gullfoss eru í
Kaupinannahöfn. Goðafoss kom til
Vestmannaeyja á hádegi. Detti-
foss er á leið til Vestmannaeyja
frá Hull. Lagarfoss fer í kvöld á-
leiðis til AustfjarÖa og útlanda.
Selfoss er á útleiS. Lyra fer á há-
degi á morgun til útlanda og Esja
í hringferð í kvöld.
Sigurður Fjeldsted,
bóndi í Ferjukoti i Borgarhreppi
er sjötugur í dag. Er hann einn
af merlcustu bændum í Borgar-
fjarðarhéraÖi. Munu margir senda
honum hlýjar óskir á sjötugsaf-
rnælinu.
Dr Eberhard Dannheim
flytur á fundi Germaníu í Odd-
fellowhúsinu í kveld kl. 9 fyrir-
lestur um þýSingu og áhrif forn-
íslenskra bókmenta á uppeldi og
mentun í Þýskalandi. ÞjóSverjar
hafa öðrum þjóðum fremur sýnt
mikinn áhuga á þessum fræSum,
og ætlar dr. Dannheim aS sýna í
fyrirlestri sínum, af hvaða andleg-
um og sálfræðilegum rótum sá á-
hugi er runninn.
Gamla Bíó
sýnir kvikmyndina „Fjörugir
hveitibrauðsdagar", sem Anny
Ondra leikur í. Er þetta frumsýn-
ing á myndinni.
Dr. Niels Nielsen
flytur erindi í dag kl. 5 í Odd-
fellowhúsinu. Efni: Rannsókna-
stöðin í Skallinge.
Eldur kom upp
í SmjörlíkisgerSinni Smári í
gærkveldi. VarS af talsvert bál,
því aS eldurinn komst í feiti.
SlökkviliSiS kom á vettvang og
gekk því greiðlega a‘S kæfa eld-
inn, sem var óðum að magnast.
Ljósatími bifreiða
er frá kl. 7.10 síödegis til kl. 6
árdegis.
Dulræn fyrirhrigði
veröa sýnd í skuggamyndum á
sunnudaginn í VarSarhúsinu, þar
eö svo margir urSu frá aS hverfa
síSast. Kristján I. Kristjánsson út-
skýrir myndirnar.
Fyrirlestur
Miss Grace Thornton i Háskól-
anum fellur niSur í kvöld.
Guðspekifélagið.
Reykjavíkur-stúkan heldur
fund föstudag 25. þ. m. kl. 9 síSd.
FormaSur flytur erindi: Sjálfs-
rannsókn.
V erslunarskólanemendur
frá 1914—37. MuniS fundinn í
kvöld kl. gy2.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir í kvöld í 1. sinn gaman-
leikinn „Skírn, sem segir sex“, eft-
ir Oskar Braaten.
Revyan Fomar dygðir
hefir nú veriS sýnd 13 sinnum
og altaf fyrir fullu húsi. Sú ný-
breytni hefir verið tekin upp, aö
aSgöngumiSar, sem seldir eru eftir
kl. 3 sama dag og leikiS er, eru
meS venjulegu leikhúsverSi. Fyrir
þann tima er verS aSgöngumiSa.
um 25% hærra.
Póstferðir á morgun,
Frá Rvík: Mosfellssveítar-;*
Kjalarness-, Kjósar-, Reykjaness-,
Ölfuss- og Flóa-póstar. Laxfoss
til Akraness 0g Borgarness. Snæ-
fellsnespóstar. Austanpóstur. —
Til Reykjavíkur: Mosfellssveit-
ar-, Kjalarness-, Kjósar-, Reykja-
ness-, Ölfuss- og Flóa-póstar,
Bílpóstur úr Húnavatnssýslu.
Laxfoss frá iBorgarnesi og Akra-
nesi.
Sogsvirkjunin.
Verkfræðingafélag íslands hélt
fund í gær í baðstofu iönaðar-
manna og var þangaS boðiö ýms-
um, alþingismönnum, bæjarstjórn,
blaðamönnum o .fl. Á fundinum
flutti Steingrimur Jónsson raf-
magnsstjóri erindi um Sogsvirkj-
unina og sýndi fjölda margar
skuggamyndir, efninu til skýring-
ar. Var erindið hiS fróðlegasta og
þökkuðu fundarmenn þaS vel. —•
Finnbogi R. Þorvaldsson verkfr.,
form. VerkfræSingafélags íslands,,
þakkaði gestum komuna.