Vísir - 25.03.1938, Blaðsíða 3

V I S 1 R
Blumstjórainni fpakknesku
fcætt viö falli. — Ef til vill
bidst Biam lausnap í dag«
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Parísarfregnir herma, að þar sem öldungadeildin
hafi neitað Blum um heimild til lántöku úr
gengisjöfnunarsjóði, séu nokkurar líkur til,
að ríkisstjórnin biðjist lausnar í dag. Fari svo, er búist
við, að mynduð verði þjóðstjórn undir forystu Herriot.
United Press.
Kvikmyrdir frá Kína.
Ólafur Ólafsson kristniboði,
sem er lesendum þessa blaðs
v,el kunnur fyrir Kínabréf þau,
sem blaðið hefir flutt frá hon-
um, er nýlega kominn heim frá
Kína. Hafði hann meðferðis
nokkurar kvikmyndir, sem
liann hefir sjálfur tekið, og
sýndi þær blaðamönnum i gær.
Myndirnar eru hinar fróðleg-
ÓLAFUR ÓLAFSSON.
ustu og vel teknar og gefa betri
hugmynd um Kína og Kínverja
en langar ritgerðir. Myndirnar
sýna ýmsa merka staði, t. d. í
Peking, auk þess sem þær eru
lýsing á starfi kristniboðsins
norska inni í Kína og margs-
konar liknar- og lijálparstarf-
semi.
Einn kafli myndarinnar er
frá Shanghai, eftir orusturnar,
aðallega frá hjálparstöðvunum.
Er þar margt átakanlegt að sjá.
Kvikmyndir þessar, sem eru
með íslenskum texta, verða
sýndar hér innan skannns, eins
og augl. er í blaðinu í dag.
Reyk javikurhöfn
fiý mwW. ob eedur-
bætur á böéiii
Á Reykjavíkurliöfn voru
gerðar miklar umbætur á síð-
astliðnu ári. Ægisgarður var
lengdur um 100 metra, grafið
upp úr vesturhluta hafnarinn-
ar, viti gerður í Engey og eldri
mannvirkjum haldið við. í
vinnulaun greiddi Reykjavíkur-
liöfn á árinu yfir 400 þúsund
krónur.
Hafnarstjórinn, Þórarinn
Kristjánsson, hefir látið Frétta-
stofu útvarpsins í té svofelda
slcýrslu um mannvirkin.
Aðalstarf við höfnina var á
siðastliðnu ári, eins og gert var
ráð fyrir í fjárhagsáætlun, að
lengja Ægisgarð. Til þess var
varið á árinu 250 þúsund krón-
um og var garðurinn lengdur
um nálega 100 metra, þannig að
lengd hans er nú um 250 metr-
ar og vantar ekki annað á garð-
inn en garðhausinn til þess að
hann sé fullger. Var svo til ætl-
ast að garðhausinn yrði gerður
á sumri komanda og auk þess
130 metra löng bryggja með-
fram vesturlilið garðsins, en
vegna f j árhagsörðugleika er
vafasamt að verkið komist í
framkvæmd í sumar. Alls hafa
farið í framlengingu garðsins
20 þúsund teningsmetrar af
grjóti en kjarni garðsins hefir
verið gerður úr sandi og möl,
sem grafið liefir verið upp úi-
höfninni.
Þá var haldið áfram smíði
hafnarhússins og síðastliðið
Styrjöldin í Kína
Útgjöld Japana vegna sjö mánaða styrjaldar í Kína
fjórum sinnum meiri en samanlögð útgjöld þeirra i
japansk-kínversku styrjöldinni 1894—1895 og japansk-
rússnesku styrjöldinni 1904—1905.
Laust eftir miðjan febrúar-hernaðaræfintýri Japana i Kína
mánuð, þegar styrjöldin í Kina
hafði geisað í sjö mánuði, sam-
þykti japanska stjórnin nýja
fjárveitingu til styrjaldarþarfa,
og svaraði fúlgan til 1.393.000,-
000 ameriskra dollara. Að þess-
ari uppliæð meðtalinni nema
úlgjöld Japana vegna styrjald-
arinnar í liðlega sjö mánuði
2.146.000.000 dollara. Styrjald-
arlíostnaðurinn er þegar orðinn
fjórum sinnum meiri en sam-
anlögð útgjöld Japana vegna
styrjaldarinnar við Kína 1894—
1895 og styrjaldarinnar við
Rússa 1904—1905. Hversu lengi
Japanir þola slík útgjöld verður
ekki um sagt með neinni vissu,
en fjármálafróðir menn, sem
um þessi mál hafa skrifað í
merk erlend blöð og tímarit,
líta svo á, að þar sem fjárliag-
ur Japana liafi verið hvergi
nærri góður fyrir, sé Japanir
fjárhagslega skoðað sladdir á
mjög veikum ís, og það er í
rauninni það, sem gefur Kin-
verjum von um, að útkoman af
verði, um það er lýkur, til litils
gróða fyrir þá.
Áður liefir verið getið um
það liér í blaðinu, livernig Ivín-
verjar reyna með ýmsu móti að
skilja þannig við þau landsvæði,
er þeir geta ekki varið fyrir
Japönum, að það sé ógerningur
fyrir þá að koma þar öllu á rétt-
an kjöl aftur, nema á löngum
tíma og með feikna tilkostnaði.
Kínverjar reyna hvarvetna að
skilja eftir „sviðna jörð“, eins
og þeir orða það, til þess að ó-
nýta Japönum sigurinn, án til-
lits til þeirra liörmunga, sein
þeir með þessu leiða yfir sjálfa
sig.
Iðnaður Kínverja
í rústum.
Ein afleiðingin af styrjöld-
inni er sú, að sá iðnaður, sem
Japanir og Kínverjar liafa
komið á fót í Iíína, er víða í
rústum. Helmingur iðnfyrir-
tækja Kínverja hefir verið eyði-
lagður af Japönum, en fjölda
sumar gerð undirstaða og
fyrsta liæð norðaustur-álmu
hússins. Var verkið falið bygg-
ingameisturunum Zóphoníasi
Snorrasyni og Guðmundi Gísla-
syni, sem gerðu suðurálmu
liússins sumarið 1936. Kostnað-
ur við álmuna ásamt nýrri mið-
stöð í alt liúsið varð 140 þúsund
krónur.
Þá starfaði grafvél hafnarinn-
ar yfir sumarmánuðina og var
vesturliluti liafnarinnar dýpk-
aður og til þess varið 48 þús.
krónum.
Þá var gerður nýr viti í Eng-
ey, sem ætti að verða til mikilla
þæginda fyi'ir sjófarendur, er
sigla til Reykjavíkur. Vitinn er
6 metra hár steinsteyptur tum
og styrkleiki ljóssins 3.200
Iieffner-ljós. Sjónlengd vitans
er 12 sjómílur. Kostnaður við
að reisa vitann varð 18 þúsund
krónur. Auk þess var á árinu
varið til venjulegs viðhalds
hafnarvirkja nálega 60 þúsund-
um króna, en alls hefir Reykja-
víkurhöfn með öllu og öllu
greitt á árinu í vinnulaun 406.-
000.00 krónur.
Dráttarbáturinn Magni, sem
er eign hafnarinnar, liefir á ár-
inu auk annara starfa unnið
tvisvar að björgunartsarfi. Þann
19. mars dró liann enska togar-
ann Sargon, sem strandaði í
Engey, af grunni og 7. ágúst
bjargaði hann vélbátnum
Bangsa, sem hafði siglt upp á
sker framan við Suðurnes í
Skerjafirði.
Knattspyrnan 1
Englandi.
Preston og Middlesl)rougli
sækja á.
S.l. laugardag fóru leikar sem
hér segir í I. deííd League-kepn-
itinar: Arsenal—Grimsby 5:1,
Blaekpool—Leeds 5:1, Bolton—
West Bromwich 3: o, Brentford—
Liverpool 1: 3, Derby County—
Charlton 3 : 2, Everton—Middles-
brough 2 : 2, Huddersfield—Birm-
ingham 2:1, Leicester—Ports-
mouth 3: 3, Manch. City—Preston
1 : 2, Sunderland—Chelsea 1: I,
Wolverhampton—Stoke City 2: 2.
Þessir leikir fóru fram í s.l. viku:
mörg iðnfyrirtæki, sem Japanir
liafa komið á fót i Ivína, liafa
einnig verið eyðilögð. Mest tjón
á iðnfyrirtækjum hefir orðið í
Slianghai og Tsingtao, tveimur
liinum mestu iðnaðarborgum
landsins. Það var ekki að eins
vegna þess liversu lengi var bar-
ist í Slianghai og nágrenni, að
f jölda margar verksmiðjur voru
eyðilagðar, þvi að löngu eftir að
bardagarnir í Shangliai voru um
garð gengnir, héldu Japanir á-
fram að eyðileggja kínverskar
verksmiðjur þar. Öðru máli var
að gegna í Tsingtao, þar sem
Kínverjar sprengdu í loft upp
japanskar baðmullarverksmiðj-
ur, níu talsins, sem reistar liöfðu
verið fyrir um 100 milj. dollara,,
og unnu úr nærri allri baðmull-
arframleiðslu Shantungfylkis.
Þær voru lagðar í rústir á einní
nóttu. Samkvæmt áreiðanlegu
amerísku blaði liafa Japanir
farið svo að í Shanghai, þar scm
þeir brendu verksmiðjur Kin-
verja, að þeir tóku allar vélar og
eyðilögðu þær eða sendu lil Jap-
an. Hingað og þangað í Sliang-
hai ern erlendar verksmiðjur
eins og „óasar í eyðimörku“, —
alt í kring eru rústir, þar sem
áður voru kínverksar verk-
smiðjur. Samskonar skipu-
lagðri eyðileggingarslarfsemi
hafa Japanir haldið uppi í öllum
borgum, sem þeir hafa tekið
milli Slianghai og Nanking.
Huddersfield—Preston 1: 3, West
Bromwich—Manch. City 1:1, og
þessi í fyrradag: Wolverhamptou
StaÖan
Mörk Stig
65—36 4i
55—39 40
51— 37 40
62—50 40
53—44 37
49—35 36
53—48 36
55— 55 35
45— 4S 35
56— 70 33
46— 54 32
49—47 3i
48— 53 3i
52— 56 30
49— 56 29
53— 61 29
41—56 29
58—61 28
40— 45 28
41— 54 28
58—61 27
47— 60 27
—Middlesbrough er nú þessl: 0:1.
Leikir
Arsenal 33
Preston 34
Wolverhampton 32
Middlesbroug'h . 33
Bolton 33 31
Charlton
Brentford 34
Leeds 33
Sunderland .... 33
Derby County . 33
Leicester 34
Stoke City 33
Blackpool 34
Chelsea 32
Liverpool 32
West Bromwich 32
Huddersfield .. 33
Everton 33
Birming-ham . .. 32
Grimsby 33
Manch. City ... 32
Portsmouth ... 33
Preston heldur áfram atS sigra.
Þeir eru ekki að spara sig fyrir
Cup-kepnina, svo aö vel er hugs-
anlegt, aö þeir ætli sér aS reyna aS
vinna bæöi mótin. En þeim getur
orðitS hált á því að gleypa yfir of
miklu. Preston vann bæði mótin
einu sinni fyrir aldamót, e'Sa 1889,
og hefir aðeins Aston Villa leikið
það eftir þeim (1897). — Af 10
síðustu leikjunum hefir Middles-
brough unni'S 8 leiki en gert jafn-
tefli í 2.
I 2. deild verSur nú kepnin
harSari meS degi hverjum. Aston
Villa hefir aftur tekiS forystuna,
og hefir nú 44 stig (í 33 leikjum),
Sheff. United hefir einnig 44 (34
1.), Manch. United 43 (33 1.) og
Coventry 43 stig (33 1.). Aðeins 2
félög fá aS fara upp í 1. deild, svo
aö baráttan verSur vafalaust hör'S
milli þessara 4 félaga.
Næsta laugardag fer fram næst-
síSasta umferö Cup-kepninnar
(semifinal). Þá keppir Preston viS
Aston Villa í Sheffield og Sunder-
land viS Huddersfield í (Blackburn.
Búist er viS aS Preston og Sund-
erland vinni, og verSa þaS þá
sömu félög og síðast, sem komast
á Wembley.
Bc&tar
fréftír
I.O.O.F. = 1193258'/2 = Fl.
Veðrið í morgun.
Frost um land alt, nema á Fag-
urhólsmýri (hiti 1 stig). Mest frost
var á Horni, 8 stig. 1 Reykjavík
4. Minst frost í Reykjavík 2 stig.
Sólskin i gær 3.6 st. Yfirlit: Djúp
lægÖ við vesturströnd Noregs á
hreyfingu austnorðaustur. — Horf-
ur: Su'ðvesturland, Faxaflói, Breiða-
fjörður, Vestfirðir: Norðankaldi í
dag, en lægir í nótt. Þurt og bjart
veður.
Höfnin.
Lyra fór í dag. Esja fór í strand-
ferð i gærkveldi. Á veiðar íóru i
gærkveldi Ólafur, Hannes ráðherra
og Gulltoppur.
Farþegar með Lagarfossi
austur um land til útlanda:
Sveinn Jónsson, Benedikt Gíslason,
Jón G. Jónasson, Sigmar Þormar,
Óskar Tómasson, Gunnar Nielsen,
Kristinn Magnússon, Ólafur Her-
mannsson, Sveinn Björnsson, Þor-
steinn Jónsson, Hallgrímur Þórar-
insson, frú Jónsson, Ólafía Einars-
dóttir, frú Ó. Tómassonar, Eskif.,
Árni Daníelsson, Hannes Jónsson,
Guðm. Sigfússon, Haraldur Víg-
lundsson, Jóhanna Ólafsdóttir, El-
ínbjörg Runólfsdóttir, Guðrún Ste-
fánsdóttir, Dóra Valdorf, Halldóra
Sigfúsdóttir, Martin Foged, Hall-
dór Jónsson, Jón Baldvinsson, Jón
Kjerúlf, Gunnar Bóasson, Jónas
Benediktsson.
Skip Eimskipafélagsins.
Gullfoss og Brúarfoss eru í
Kaupmannahöfn. Goðafoss kom frá
útlöndum í gærkveldi. Dettifoss er
á leið til Vestmannaeyja. Lagar-
foss fór í gærkveldi áleiðis til Aust-
fjarða og útlanda. Selfoss er á leið
til útlanda.
Leikhúsið.
Frumsýning á leikritinu „Skirn,
sem segir sex“ var í gærkveldi, fyr-
ir fullu húsi. Féll leiksýningin á-
horfendum hið besta í geð og var
leikstjóra og leikendum þökkuð
frammistaðan með dynjandi lófa-
taki og blómvöndum.
Föstuguðsþjónusta
í fríkirkjunni i Hafnarfirði i
kvöld kl. 8.30, síra Jón Auðuns.
Dr. Niels Nielsen
flytur í dag kl. 5 síðasta háskóla-
fyrirlestur sinn í Nýja Bió. Fyrir-
lesturinn fjallar um Vatnajökuls-
rannsóknir hans og sýnir fyrirlesar-
inn kvikmynd og skuggamyndir í
sambandi við fyrirlesturinn. Að-
gangur er ókeypis.
Hjálmar Þorsteinsson
Kína er heil
„heimsálfa“.
Iíina er í rauninni heil heims-
álfa, sagði Ólafur Ólafsson
kristniboði við blaðamenn í gær.
Tekst Japönum að ná þessari
„lieimsálfu“, liinu víðlenda ríki
Kínverja á sitt vald? Nú um
þessar mundir eru bardagar
háðir í Ivina, sem á veltur að
líkindum, hvort Kinverjar geta
varist lengur i Mið- og Norður-
hiisgagnasmiðameistari hefir selt
Þorsteini syni sínum hluta í hús-
gagnavinnustofu sinni á Klappar-
stíg 28. Verður hún rekin fram-
vegis undir firmanafninu Hjálmar
Þorsteinsson & Co.
Dansleik
heldur Félag isl. hljóðfæraleikara
í Oddfellowhúsinu í kvöld til ágóða
fyrir sjúkling. 15 manna hljómsveit
F.Í.H. leikur og þar að auki fjór-
ar aðrar hlj ómsveitir. Dansað verð-
ur bæði uppi og niðri. Aðgöngu-
miðar seldir frá kl. 4 í dag í Odd-
fellowhúsinu.
Kína. En í Suður-Ivina er and-
úðin gegn Japönum sterkust.
Og líkurnar eru þær, að Ivin-
verjar verjist lengi þar syðra,
þótt Japönum takist að kúga
Norður-Kinverja til lilýðni við
sig. En Kínverjar eiga um ó-
fyrirsjáanlega langan tíma eftir
að búa við liörmungar, sem
leiða af styrjöldinni, sem ekki
sér fyrir endann á enn.
Hin líknandi hönd.
Kvikmynd sú, sem Ólafur Ól-
afsson kristniboði sýndi blaða-
mönnum liér í gær, gefur nokk-
ura liugmynd um hversu mikið
ýmsar þjóðir leggja á sig til
þess að hjálpa Kínverjum —
hjálpin berst að úr öllum áttum.
Og það eru aðallega margskon-
ar félög, sem hafa mannúðar-
mól á stefnuskrá sinni, sem
veita þessa lijálp — leggja líkn-
andi liönd á sár hinnar kin-
versku þjóðar.
,Síra Boots
í Landakoti er fimtugur í dag.
Hann hefir dvalist hér í 18 ár og
nýtur vinsælda meðal allra, sem
hann þekkja.
Póstferðir laugard. 26. mars:
Frá Rvík: Mosfellssveitar-,
Kjalarness-, Kjósar-, Reykjaness-,
Ölfuss- og Flóapóstar. Fagranes til
Akraness. Grímsness- og Biskups-
tungnapóstar. — Til Rvíkur: Mos-
fellssveitar-, Kjalarness-, Kjósar-,
Reykjaness-, Ölfuss- og Flóapóstar.
Fagranes frá Akranesi. Austan-
póstur.
Næturlæknir
er í nótt Jón Norland, Ingólfs-
stræti 21. Sírni 4348. — Nætur-
vörður er í Reykjavíkur apóteki og
Lyfjabúðinni Iðunni.
Útvarpið í kveld:
20.00 Fréttir. 20.15 Erindi:
Mannfræðirannsóknir á íslandi og
nauðsyn þeirra (Guðm. Hannesson
próf.). 20.40 Hljómplötur: a) Són-
ata í Es-dúr eftir Haydn; b) Fan-
tasia í C-dúr, eftir Schubert. 21.20
Útvapssagan. 21.50 Hljómplötur:
Harmonikulög.
Freyr.
Febrúarhefti búnaðarbl. Freys er
nýlega komið út. Efni: „Hrein“
mjólk, Um Karakúlfé (útvarpser-
indi), eftir Ásgeir L. Jónsson, Is-
lenskt dilkakjöt, svar til Páls frá
Þverá, eftir Halldór Pálsson, Slát-
urféð 1937 o. fl. — Útgefandi
Freys er Búnaðarfélag Islands, en
ritstjóri Metúsalem Stefánsson.
’.Freyr, sem nú hefir komið út i
'liÖlega 32 ár, hefir alla tið verið
gott rit og flutt margvíslegan fróð-
leik urn landbúnaðarmálin.
Gengið í dag.
Sterlingspund ......... kr. 22.15
Dollar ...............— AA7ZÁ
IOO ríkismörk........ -— 179.08
— fr. frankar....... — 13.79
— belgur............... — 75.30
— sv. frankar....... — 102.64
— finsk mörk........ — 9.95
— gyllini.............. — 247.46
— tékkósl. krónur .. — !5-93
— sænskar krónur .. — H4-31
— norskar krónur . . — 111.44
— danskar krónur . . — 100.00
Samandregnar fréttir
Berhn, 23. mars. FÚ.
1 gær voru allir prófessorar
við háskólanna í Yínarborg,
bæði fastir og aukaprófessorar,
látnir sverja Adolf Hitler trún-
aðareið.
Norska Ameríkulínan.
Á aðalfundi Norsku Ameríku-
línunnar í gær voru samþyktir
reikningar síðastliðins árs.
Heildartekjurnar námu 20.249.-
176 kr. — Af hreinum tekjum
ganga til afskrifta lcr. 1.283.915,
en í varasjóð 700.000 kr. Hlut-
hafarnir fá 6% i arð.
Bergensfjord og Stavanger-
fjord fluttu samtals 11.944 far5
þega, en árið á undan 10.532. —
Styrktarsjóður félagsins nemur
3.284.000, og voru greiddar úr
honum 45.000 kr. s. 1. ár til sjó-
manna, er starfað liafa lijá fé-
laginu, og aðstandenda þeirra.
NRP. — FB.
Nýtt hvalveiðifélag.
Japanir hafa stofnað nýtf
hvalveiðafélag með 20 milj. yen
liöfuðstól. Félagið er að láta
smíða 22.000 smálesta stöðvar-
skip og niu livalveiðara. NRP.
— FB.
Tær sprengingar í þýsku skipi.
Sænska skipið, sem s. 1. laug-
ardag bjargaði áliöfninni af
þýsku eimskipi fyrir utan Horns
Rev, kom til Kristianssand frá
Rotterdam í gær. Tvær spreng-
ingar liöfðu orðið í þýska skip-
inu áður en það sökk, en skips-
menn telja, að skipið hafi ekki
rekist á tundurdufl. Sjópróf
verða haldin við komu skips-
hafnarinnar til Hamborgar. —
NRP. — FB.
LOÐNUREKI.
23. rnars. FÚ.
í stórbrimi, sem verið hefír
við suðurströnd landsins und-
anfarna daga, hefir rekið mikið
af loðnu á ýmsum stöðum og
liggur hún í lirönnum á fjör-
unum. Mest liefir kveðið að
þessu við Landeyjasand, eií
undir Eyjafjöllum og austur
með söndum hefir einnig frést
um reka, en minni.
. Símastöðvarstjórinn í Hall-
geirsey sagði um þetta i símtali
í dag:
Við Landeyjar hefir rekið
feiknamikið í dag og nótt. Að
vísu hefir borið á reka undan-
farið, en ekki svipað þvi eins og
nú, og í fjölda mörg ár hefir
ekki verið þvilíkur reki. — I
dag hefir verið gengið héðan ú
rekann og loðnan hirt. Lá hún
i lirönnum á fjöru, sem er um
1000 metra löng, og hafa verið
liirt 6—7 vagnhlöss og þó er
eitthvað eftir.