Vísir - 21.04.1938, Blaðsíða 3

V I S I R
Skátafélagið V æringj ar á aldarfjórð-
ungsafmæii í dag
Félagsskapur, sem alllr þurfa ad
og æskan að fylkja sér í.
kynnast
O KÁTAFÉLAGIÐ Vteringj-
W ar á aldarf jórðungsafmæli
í dag. Mun það stofna til nokk-
urra hátíðahalda í tilefni dags-
ins.
Fréttaritari Vísis liitti Leif
Guðmundsson félagsforingja
Væringja að máli og leitaði
frétta hjá honurn um stofnun
félagsins og starf, og skýrði
hann svo frá:
STOFNUN FÉLAGSINS.
Síra Friðrik Friðriksson var
aðalhvatamaður að stofnun fé-
lagsins, en stofnendur þess voru
liðlega 40, allt ungir piltar inn-
an K. F. U. M. Félagið var stofn-
að á 1. sumardag 1913, sem þá
bar upp á 23. apríl, en afmæli
þess teljum við skátarnir 1.
sumardag þótt mánaðardagur-
inn sé annar. Félagið starfaði
innan K. F. U. M. og á líkum
grundvelli og F. D. F. í Dan-
mörku og Boys Brigade í Eng-
landi. Fyrsti búningur félags-
ins var fornmannabúningurinn,
en liann var lagður niður, þegar
félaginu var breytt í hreint
skátafélag'ið árið 1914, en að
því áttu þeir frumkvæðið Axel
V. Tulinius fyrv. sýslumaður og
Ársæll Gunnarsson, sem alla tíð
var einhver ágætasti meðlimur
félagsins og foringi þess um
nokkurt skeið. Þeim þremur
mönnum, sem að ofan greinir
á félagið stofnun sína og starf
aðallega að þakka.
Árið 1914 tók félagið upp
reglur Baden Powell um skáta-
starfsemi, og skátabúning, sem
•var grænn að lit, en lit húnings-
ins var síðan breytt 1928 og hef-
ir hann verið brúnn siðan.
Fyrsta íslenska fánann, sem
vigður var hér á landi, vígðu
Væringjar árið 1915 og er fán-
inn nú varðveittur á Þjóðminja-
safninu.
í
STARFSEMI FÉLAGSINS.
Er þeir Tulinius og Ársæll
Gunnarsson tóku við stjóm fé-
lagsins voru teknar upp skáta-
æfingar, svo sem kensla í hjálp
í viðlögum, gönguæfingar og
útilegur, en þær hófust fyrst
eftir að félaginu var breytt í
skátafélag.
Árið 1916 var haldið skáta-
mót á Þingvöllum og stóðu
V'æringjar einir að þvi, með því
að Skátafélag Reykjavíkur var
þá urn það bil að deyja út, og
livergi höfðu þá verið stofnuð
skátafélög annarsstaðar á land-
inu. Hafði mót þetta mikla þýð-
ingu fyrir starfsemi félagsins.
Árið 1917 gerðust Væringjar
meðlimir í I. S. I. og fyrir for-
göngu þess voru gefnar út
fyrstu íslensku skátabækurnar,
svo sem „Heragabálkur“ og
„Handbólc skátaforingja", en
þær höfðu mjög mikla þýðingu
fyrir skátalireyfinguna. og eru
nótaðar að nokkru leyti enn
þann dag í dag t. d. við göngu-
æfingar.
Á þessum árum æfðu Vær-
ingjar knattspyrnu og tóku þátt
í 3. flokks mótí, sem haldið var
hér í Reykjavílc árið 1919 og
unnu það, en árið 1920 tók fé-
lagið þátt í drengjamóti í. S. í.,
sem einnig var haldið hér í
hænum, og vanst það mót líka.
Þar var kept í lilaupum, stökk*
um og köstum.
Árið 1920 varð það að sam-
komulagí mílli Vals og Vær-
ingja að þeir hættu að taka
þátt í knattspyrnukepni, en
flestir Væringjar, sem þá íþrótt
iðkuðu, gengu þá í Val, enda
störfuðu hæði félögin innan
K. F. U. M.
VERKLEGAR
FRAMKVÆMDIR.
Félagið Væringjar hefir ald-
rei verið auðugt af löndum né
lausu fé, en þrátt fyrir það réð-
ist félagið í að reisa sér skála
árið 1920, er kostaði kr. 7000.00
— og þótti það mikið fé í þá
ciaga, en A. V. Tulinius var líf-
ið og sálin í þessum fram-
kvæmdum. Skálinn var reistur
í Lækjarhotnum, þar sem
gamli bærinn liafði staðið og
eru rústir lians rétt við skálann.
Væringjaskálinn hefir ávalt
komið að miklum notum, og
var hann mikil stoð fyrir félag-
ið á erfiðustu árunum, en nú er
hann notaður sem sldðaskáli á
vetrum, og kemur því að full-
um notuð alt árið.
FORINGJAR FÉLAGSINS.
Síra Friðrik Friðrilcsson var
fyrsti foringi félagsins, en
A. V. Tulinius hafði yfirstjórn
félagsins á hendi frá þvi
árið 1913 til 1924, en þá tók
liann við formensku Bandalags
islenskra skáta. Ársæll heitinn
Gunnarsson var þá kjörinn fé-
lagsforingi og gengdi hann því
starfi til daugadags, en hann
féll frá árið 1926. Hafa þessir
tveir menn eins og áður er sagt
starfað mest í þágu félagsins,
en auk þeirra hafa félagsfor-
ingjar verið: Davíð Sch. Thor-
steinsson, Sigurður Ágústsson,
Jón O. Jónsson og nú Leifur
Guðmundsson.
BANDALAG ÍSLENSKRA
SKÁTA
var stofnað árið 1925, en
stofnendur þess voru skátafé-
lagið Væringjar, Birkibeinar á
Eyrarhakka, Ernir í Reykjavik
og skátafélag Akureyrar. A. V.
Tulinius var fyrsti formaður
þess, en var síðar kjörinn skáta-
höfðingi eða æðsti foringi skát-
anna. Hafa Væringjar frá upp-
hafi tekið mikinn þátt í starfi
Bandalagsins og verið ein öfl-
ugasta stoð þess, en frá þvi er
það var stofnað hafa skátafé-
lögin eflst mjög. Eru nú um
1000 drengjaskátar hér á landi,
en á síðasta ári hefir meðlim-
um fjölgað um 50%, og er
sennilegt að skátahreyfingin
hér sé einhver hin öflugasta í
Evrópu ef miðað er við fólks-
fjölda. Félagar í Væringjum
einum eru 400 að tölu.
ÞÁTTTAKA 1 SKÁTAMÓTUM.
Auk þess skátamóts, sem
haldið var á Þingvöllum árið
1916 stóðu Væringjar fyrir
landsmóti skáta í Þrastaskógi
árið 1925. Árið 1926 sendi fé-
lagið 5 skáta til Ungverjalands
og er það í fyrsta sinn að skáta-
flokkur fer héðan á erlend
skátamót. Árið 1929 tóku ís-
lenskir skátar í fyrsta skifti
þátt í „Jamboree“ í Birlcenhead
í Englandi, og fóru héðan 32
skátar, en af þeim hóp voru 20
Væringjar. Síðan hefir félagið
tekið þátt í tveimur alþjóðamót-
um, árið 1933 í Ungverjalandi
og árið 1937 í Hollandi. I öllum
þessum utanförum hafa skát-
arnir leitast við að kynna Island
sem hest og íslenskar íþróttir.
Hafa þeir sýnt íslenska ghmu
og getið sér hinn besta orðstír
og á alþjóðamótinu 1933 var
gliman talin besta sýningarat-
riðið.
SKÁTAALDUR OG SKÁTA-
STARF.
Skátaaldurinn er takmarkað-
ur við 18 ára aldur, nema því
aðeins að um foringja sé að
ræða. Innan Væringja starfa
þrjár deildir. Ylfingasveitin er
yngsti aldursflolckurinn, frá
8—12 ára drengir, sem undir-
búa sig í skátastarfsemina.
Læra þeir þar undirstöðuatriði
og taka próf í ýmsum greinum
er þar að lúta. Því næst ganga
þeir undir nýliðapróf, 2. flokks
próf og 1. flokks próf og auk
þess fjölda af sérprófum, svo
sem hjálp í viðlögum, útilegu,
matreiðslu o. fl., þvi að skátar
eiga að vera færir um að hjálpa
sér sjálfir.
Þá hafa Rover-sveitir verið
Skátar.
stofnaðar innan félagsins, en i
henni eru piltar eldri en 18 ára.
Hún hefir starfað ágætlega og
orðið Væringjum að miklu
gagni. Hefir hún ýmsa hjálpar-
starfsemi með höndum, gefur
sjúklingum blóð, leitar dauða-
leit etc., en skátar aðstoða yfir-
leitt lögregluna í að halda uppi
röð og reglu á mannamótum,
þegar þess er æskt.
HÚSNÆÐI OG FÉLAGS-
GJÖLD.
Það, sem mjög hefir háð
starfsemi skátanna er liúsnæð-
isleysið; þeir hafa altaf verið i
liraki með húsnæði og hafast nú
við i kjallara, er þeir hafa þiljað
sjálfir. Vegna undangenginnar
reynslu hafa þeir fullan hug á
að koma sér upp liúsi, en þar
Skátar við hlóðir.
er þó langt i land, því að hús-
byggingarsjóðurinn er ekki
nema kr. 2—300.
Ársgjöld i skátafélögum eru
rnjög lág, elcki nema kr. 5,00 á
ári, og fara þau aðallega í húsa-
leigu, en þrátt fyrir alla erfið-
leika starfa skátarnir að þvi að
lijálpa unglingum til að verða
góðir borgarar og nýtir þegnar
í þjóðfélaginu.
HÁTÍÐAHÖLDIN.
Árdegis i dag verður haldin
skátaguðsþjónusta, en hana
annast vígslubiskup Bjarni
Jónsson. Eftir hádegið mæta
allir skátar fyrir framan fri-
kirkjuna og ganga um bæinn
með lúðrasveit i fararbroddi.
Þá verður afmælisrit félagsins
selt á götunum, en það er mik-
ið og vandað, 116 siður og
myndum prýtt. Mánudaginn 25.
april verður haldið samsæti að
Hótel Borg, en þangað eru allir
velkomnir, piltar og stúlkur,
foreldrar skátanna og velunnar-
ar, meðan húsrúm endist.
Aðalhátíðahöldin verða hins-
vegar i júli á Þingvöllum með
því að Væringjar standa þá fyr-
ir landsmóti skáta, en þangað
koma væntanlega 300 íslenskir
skátar, en auk þess mæta þar
fulltrúar frá Norðurlandaþjóð-
unum, Englandi, Fralcklandi o.
fl., en óvíst er enn um endan-
lega þátttöku.
Vísir óskar skátafélaginu
Væringjum til hamingju með
aldarfjórðungsafmælið. Félagið
hefir unnið mikið og gott starf
í þágu æskulýðs þessa bæjar, og
má því vænta, að allir góðir
borgarar sýni félaginu þalddæti
sitt og velvild á þessum hátíðis-
degi, þannig, að félagið verði
þess megnugt að veita miklu
fleiri unglingum inntöku, á
komandi árum, en það liefir
séð sér fært að gera til þessa
vegna fjárskorts.
Heilbrigða sál í hraustum
líkama eiga engir frekar en
skátarnir, en það er takmarkið,
sem kept hefir verið að i menn-
ingarlöndum frá upphafi vega.
Glímuflokkur skáta.
REFARÆKT í DÖLUM.
Refahúum fjölgaði talsvert i
Dölum á síðastliðnu hausti og
munu þau nú vera 30—40 að
tölu. Refaeigendur eru þó nokk-
uru fleiri, því víða eru margir
eigendur um sama búið. — Á
nokkurum stöðum eru tófur
hyrjaðar að gjóta, en víðast er
got þó í byrjun eða ekki byrjað.
Á refabúinu í Ljárskógum
hyrjaði gottími sein.t í mars og
eru nú 9 tófur gotnar, með um
50 yrðlinga lifandi, og eru því
5—6 yrðlingar að meðaltali
undir tófu. Flest eru 8 undir
einni tófu; er það heiðursverð-
launadýr, keypt i Noregi 1933.
Húsei gmiFnas®
nr. 22, 22 A, 22 B og 22 C við Skólavörðustíg (HoM>
eru til sölu með góðu verði og borgunarskiímálum. —
Upplýsingar gefur
Lúfes <Fóliaimessoi)9
hæstaréttarmálaflutningsmaður,
Suðurgötu 4. Sírni 4314„

r\r
Sftil PAUTG ERÐ

Sleðilegt snmar!
..................
GLEÐILEGS SUMARS
I 1:
VETRARIIJÁLPIN 1 REYKJAVÍK
öllum velunnurum sínum, með þcikklæti fijrir veturinn. £3
fKiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiieiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiaiiiimiiHÍ
'ilei

sumar
&UiaUaidi,
sumaxi
i
))IHaitmwgÓiiSEM((

Árnum öllum ekkar viðskiftavinum
GLEÐILEGS SUMARS. A
Jón Halldórsson & Co. @
GLEÐILEGT SUMARl
Kexverksmiðjan F RÓ N.
GLEÐILE GT SUMAR!
V erksmiðjuútsalan
GEFJUN — IÐUNN,
Aðalstræti.

mm