Vísir - 29.06.1938, Blaðsíða 2

VISIR
VlSIR
DAGBLAÐ
Útgefandí:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
„Glæsilegasía
æskulýðsmótið“.
C yrir liölega þremur árum
1 tóku Framsóknarmenn að
vinna að undirbúningi æsku-
lýðsfundar, sem þeir hugsuðu
sér að kalla stofnfund sam-
bands ungra framsóknar-
manna. Voru það aðallega ung-
ir samvinnuskólamenn, sem
fengið höfðu feitar stöður hér í
bænum, sem beittu sér fyrir
móti þessu, en af svo miklum
vanefnum var til þess stofnað
og svo var vonleysið mikið um
þátttöku ungra manna, að þess-
ir forystumenn hér syðra
heimiluðu öllum ungum mönn-
um þátttöku í stofnfundinum,
þótt þeir væru í engum félags-
skap og mættu því sem ein-
staklingar á þinginu, en ekki
sem fulltrúar félagsskapar
ungra Framsóknarmanna, sem
er líka víðast hvar óþekt fyrir-
brigði. é
Undirtektirnar reyndust hins-
vegar það daufar að forystu-
mennirnir treystust ekki til að
halda stofnfundinn, svo sæmi-
legt gæti heitið, fyú en nú í vor
er þeir hóuðu saman nokkurum
ungum mönnum að Laugar-
vatni og settu þar „sambands-
þingið“, eftir þriggja ára undir-
búning.
Á þessari forsögu er það auð-
sætt að hér hafa „Velvakandi
og bræður hans“ ekki verið að
verki, með þvi að svo hlálega
vill til að þessir ungu menn
verða að eins þátttakendur i
auðnuleysisgöngu stjórnar-
flokkanna í áttina niður á við,
með því að „gullaldartímabil“
þeirra er löngu liðið og öllu
gullinu sóað.
Það má þó með sanni segja
að þeir eru Iystugir þessir ungu
framsóknarmenn og lifa enn þá
í von um að eitthvert hálfnag-
að bein kunni að verða að þeim
rétt. Þeirra vitjunartími var
ekki kominn þegar að rauða
bylgjan flóði yflr landið og
seskan fylkti sér sem óðast í
fyjkingar kommúnistanna, en
nú þegar æskan hefir eflst og
dafnað í baráttunni gegn sið-
spillingu núverandi valda-
flokka, þá vakna þessir æsku-
menn við vondan draum og
hefjast lianda í baráttu gegn
viðreisnaröflunum, sem leit-
ast við að bjarga því, sem
bjargað verður.
Til þess að fá nokkura hug-
mynd um framtíðarhorfur og
starfsemi ungra framsóknar-
nianna ætti það eitt að nægja
að líta til skólanna. Þar hefir
flokkaskiftingin verið sú —
einkum í Iláskólanum, -—- að
sjálfstæðismennirnir liafa fylkt
sér í félagsskap lýðræðissinna
og unnið á með iári hverju i
baráttunni við , Framsókn, só-
sialista og kommúnista, sem
líka hafa haft hina svokölluðu
„nasista“ sér við lilið í þeirri
baráttUj sem háð hefir verið
gegn lýðræðíssínnuni.
I Háskólanum liafa verið
nauðafáir framsóknarmenn
siðustu árin. Þó hefir einn og
einn stungið þar upp höfði, en
þeirra hefir gœlt litið af því að
þeir liafa undantekningarlítið
verið illa gefnir og álirifalausir,
enda hafðir að skopi.
Þessir menn hafa liinsvegar
fengið sin laun í feitum stöð-
um er þeir hafa lokið náminu,
og má þvi virða þeim nokkuð
til vorkunnar, að þeir hneigð-
ust vegna lítillar getu að þeim,
sem sterkir eru og með völdin
fara hverju sinni.
Þessir gáfnalitlu menn verða
hinsvegar aldrei máttarviðir
þjóðarinnar og af þeim má
einskis vænta þegar þeir eiga
að fara að bjarga sér sjálf-
ir. Þeir eru utangátta í þjóðfé-
laginu og heyja eiginhags-
munabaráttu sína í fullri fyrir-
litningu alls almennings.
Þeir minna lielst á negra-
stnákana tíu, en þó frekast á
þann, sem át yfir sig, og það
mun mála sannast að sá óham-
ingjusami negrastrákur verði
táknmynd ungra framsóknar-
manna, og hvern undrar þótt
þeir fái strangar innantökur af
síðustu hortægjum þessa þjak-
aða þjóðfélags.
í Háskólanum hefir Sjálf-
stæðisflokkurinn átt fjölda af
ungum og glæsilegum fulltrú-
um, sem margir hverjir hafa
þegar staðist eldraunina á liin-
um opinbera vettvangi þjóð-
málanna. Þessir menn liafa
forsmáð bitlingapólitikina og
kosið að heyja baráttu sína
fyrir tilverunni óstuddir af
valdhöfunum og jafnvel í full-
um fjandskap þeirra.
Á slíkum mönnum hlýtur
framtíð islensku þjóðarinnar
að hyggjast, nema því aðeins
að læpumenskan skipi æðra
sess en glæsimenskan, og eigin-
liagsmunir einstaklinga séu
settir skör hærra en alþjóðar-
heill.
Sfldveiðarnar
Batnandi veður.
Að þvi er Visir frétti i morg-
un var veður batnandi, lygnara
og minni sjór og hlýrra, en að
undanförnu hefir verið hin
mesta ótíð og síldveiðaskipin
legið inni undangengin dægur.
Ýms skip munu hafa farið út
í nótt, en allur flotinn hýst til
að halda út, strax og veður
lægir, þannig að unt verði að
stunda veiðarnar.
Rætt nm afstoðn Oslo-
ríkjanna tll þjóðabanúa-
Iagsins.
Utanríkismálaráðherrar allra
Oslo-ríkjanna koma saman á
fund í Kaupmannaliöfn 23.
júli, að afstöðnum Norður-
landa-ráðherrafundinum. Verð-
ur þetta í fyrsta skifti, sem
fram fer opinberlega pólitíslc
samvinna milli hinna sjö ríkja,
sem standa að Oslosamþykt-
inni. Hingað til hefir samvinna
þeirra snúist um viðskiftamál.
Á fundinum 23. júlí verður
rætt um afstöðu Oslo-ríkjanna
til Þjóðabandalagsins. NPiP. —
FB. —
er stdrpolitískasta
Landvarnardeilan
málid í Bretlandi.
Réttapransókn hefir
verid fyrirskipud.
Verða foi*ingjai* í flngliern—
nm leiddip fyrir héppétt?
EINKASKEYTI TIL VÍSIS
London, í morgun.
Breska herstjórnin er staðráðin í því að komast
að raun um það hvaðan Duncan Sandey hafi
fengið upplýsingar þær, um landvarnamálin,
sem hann ræddi um í bréfi sínu til hermálaráðherra,
en bréf þetta leiddi til þess, að dómsmálaráðherrann
boðaði Duncan Sandey á sinn fund og kraf ðist þess, að
hann gerði uppskátt hver heimildarmaður hans væri.
Gerði Duncan Sandey hótanir dómsmálaráðherra um
málsókn að umtalsefni á þingfundi og er mál þetta
nú orðið deilumál svo mikið og svo um deilt, að það er
talið hið stórpólitískasta mál í Bretlandi á síðari árum.
Réttarrannsókn hefir verið fyrirskipuð og sannist það,
að Duncan Sandy hafi fengið upplýsingar frá foringja
í flughernum verður hlutaðeigandi foringi leiddur fyr-
ir herrétt.
Hermálaráðuneytið hefir fyrirskipað, að opinber rannsókn
skuli þegar fara fram, til þess að komast að raun um undir
hvaða kringumstæðum og hvernig hernaðarlegar upplýsingar
(varðandi loftvarnir), sem átti að halda algerlega leyndum,
hefði komist í hendur annara.
Hore Belisha áformar að gefa nákvæma skýrslu um málið í
neðri málstofunni á morgun.
Það er nú fullyrt samkvæmt bestu heimildum, að Duncan
Sandy skrifaði hermálaráðherranum og innihélt bréf hans
tölur, er leiddu í ljós, að hann hafði komist yfir hernaðarleg
leyndarmál. í bréfi sínu til Hore Belisha sagði Duncan Sandy,
að ef hann neitaði, að satt væri, að tölur þær sem hann nefndi
til sönnunar því, að Bretar hefði ekki nægar loftvarnabyssur,
væri rangar, mundi hann leggja málið fyrir neðri málstofuna.
United Press hefir fregnað, að Hore Belisha hafi
tilkynt Chamberlain hvers efnis bréf Duncans Sandy
var, áður en hann ræddi það við dómsmálaráðherr-
ann, Somervell hershöfðingja, og bað hann að tala
við Duncan Sandy.
Chamberlain lýsti yfir því í neðri málstofunni í
gær, að rannsóknarnefnd, skipuð tíu þingmönnum,
yrði skipuð, til þess að rannsaka ákærur Sandy’s.
Má af því marka, að þetta er talið stórmál, frá stjórn-
málalegu sjónarmiði, sem getur haft víðtækar af-
leiðingar.
En auk þess, sem að framan getur, hefir hermálaráðuneytið
fyrirskipað yfirheyrslur í hernum út af þessu máli. Sannist það
á foringja í hernum, að hafa gefið Duncan Sandy upplýsing-
arnar, verður hlutaðeigandi yfirforingi leiddur fyrir lierrétt.
Liggur mjög þung refsing við því, að láta hernaðarleg leyndar-
mál af hendi.
United Press.
Mussollni vill styrkja
Chamberlain.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
. London, í morgun.
ómaborgarfregnir til United Press greina frá
því, að Perth Iávarður hafi að undanförnu átt
langar viðræður við Ciano greifa, utanríkis-
málaráðherra ítala, um Ioftárásirnar við Spán á bresk
skip. Mun Perth lávarður hafa farið fram á það, að
Mússólíni beitti aðstöðu sinni til þess, að loftárásunum
á bresk skip við Spán verði hætt þegar í stað.
Samkvæmt heimildum United Press vill Mússólíni
verða Chamberlain að liði í þessu, til þess að koma í
veg fyrir að andstæðingar Chamberlains fái þannig
tækifæri til þess að að halda uppi stöðugum árásum á
Chamberlain fyrir stefnu hans í Spánarmálunum, en
undir því að Chamberlain haldi velli er komin framtíð
bresk-ítalska sáttmálans, sem Mussolini Ieggur mikla
áherslu á.
Mussolini er sagður reiðubúinn að verða við óskum
Chamberlains að verulegu leyti, en setur þó nokkur
skilyrði, og leggur mesta áherslu á það, að annað hvort
verði Franco veitt hernaðarréttindi eða Bretastjórn
ábyrgist, að bresk skip flytji engin hergögn til Spánar. _
KAPPLIÐVALS
talið frá vinstri til liægri: Guðmundur Sigurðsson, Þórarinn
Þorkelsson, Jóhannes Bergsteinsson, Gisli Kærnested, Hrólfur
Benediktsson, Hermann Hermansson, Sigurður Ólafsson, Björg-
úlfur Baldursson, Ellert Sölvason, Murdo Mac Dougall og
• Magnús Bergsteinsson.
Iíappliðið í kvöld verður þannig skipað, að í liðinu vérður
Frímann Helgason, Grímar Jónsson, Helgi Schöth og Egill
Kristbjörnsson, en þeir eru ekki á þessari mynd.
Sigriður Sigurjóusdóttir
seg'ir frá Norræua bað-
mótinn i Oslo.
Tíðindamanni Vísis hafði horist til eijrna, að Sigríður Sig-
urjónsdóttir, sundkennari, frá Álafossi, væri fgrir skömmu
lieim komin, eftir að hafa tekið þátt í Norrænu ráðstefn-
unni um böð (Noi'disk Badekongress). Getum vér íslend-
ingar vafalaust haft hið mesta gagn af að kynnast reynslu
annara þjóða, viðvíkjandi böðum, og fræðst af þeinx, og
fengið margar góðar bendingar, ekki aðeins íþróttakennar-
ar og íþróttamenn, heldur og allur almenningur. .Fór tíð-
indamaðurinn því á fund ungf rúarinnar og bað hana að segja
lesendum blaðsins lítið eitt frá ráðslefnunni.
„Að eg var svo lánsöm, að
komast á „Nordisk Badekon-
gress“,“ sagði ungfrúin, „atvik-
aðist þannig:
„Eg fór utan um leið og fim-
leikaflokkur Ármanns, og
dvaldist í Osló dagana, sem 13.
fimleikamót Norðurlanda stóð
þar yfir. Kom eg þá í kynni
við menn, sem stóðu fyrir þeá'su
móti, og var þeirra meðal
Ween framkvæmdarstjóri, en
hann fór fram á það við mig,
að eg yrði lengur í Osló og
mætti á mótinu sem fulltrúi
fyrir ísland. Þótti mér hvort-
tveggja, ánægja og heiður að
þessu boði og þá það með
þökkum.
„Mótið hófst hátíðlega með
hljóðfæraslætti og ávarpi frá
fulltrúum allra Norðurlanda.
Þ. á. m. talaði Yilhjálmur Fin-
sen, sendisveitarfulltrúi, fyrir
Islands hönd, alveg prýðilega.
Ólafur, konungsefni Norð-
manna, var viðstaddur setn-
ingu mótsins, og var hann
verndari þess. Að ávörpum
Ioknum var valinn fundar-
stjóri, og varð einn frá hverju
landi fyrir valinu. Mitt hlut-
skifti varð að vera ritari. Þar
næst hófust fyrirlestrar um ó-
teljandi margt viðvíkjandi
böðum og sundi, sólböðum,
höðum sem heilsubæti o. s.
frv. T. d. flutti einn fulltrúinn,
frk. Larsen, hjúkrunarkona,
þakkarávarp til líflryggingar-
félagsins „Idun“ fyrir það, að
það gaf nýlega 100.000 kr. til
eflingar baðstofu-baða í sveit-
um. Gera líftryggingafélögin í
Noregi. mikið að þvi, að gefa
fé til eflingar almennra heilsu-
bóta, og eru þá -böð, sund og
iþróttir efst á blaði. Fyrirleslr-
anir fjölluðu um böð alt frá
fornöld til vorra daga. Einn
fulltrúinn sagði við mig, að
það væri enginn vandi fyrir
okkur íslendinga að liafa böð-
in i góðu lagi, þar sem vatn-
ið kæmi sjóðandi upp úr jörð-
unni, en okkur hér heima finst
nú meira þurfa til en það.
Fyrsti dagur mótsins endaði
með því, að hæjarstjórn Osló
hauð öllum til miðdegisverðar
á Ingestrand, en það er sumar-
haðstaður rétt utan við horg-
ina. Fór þar fyrst fram sund-
sýning, og sýndu bestu sund-
menn Noregs listir sínar. Svo
var miðdegisverður og ræðu-
liöld og dansað á eftir fram
eftir kveldi.
Annar dagur mótsins var
með svipuðu fjTÍrkomulagi,
nema að nú var meira slarf-
að, og að dagsverki loknu var
oklcur boðið í ferðalag á skip-
inu „Kong Haakon“ út á Oslo-
fjörð, til þess að sjá alla bað-
staði við fjörðinn, sem Oslo-
horg á, en þeir ná yfir 5 km.
svæði. Var þar margt markvert
og skemtilegt að sjá. Að ferða-
Iaginu loknu var okkur hoðið
að sjá „Oslo trygde“. Er það
afar stór og fögur bygging. Þar
næst var skoðað „Torvgatens
Frh. á 4. bls.