Vísir - 10.08.1938, Blaðsíða 2

VlSIR
SAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Eristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
JGengíð inn frá Ingólfsstrœti').
Sí m ar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Einum leyft,
öðrum
bannað.
Ditstjóri Tímadagblaðsins
heldur ótrauður láfram um-
ræðunum um atkvæðisrétt
þurfamannanna. Þykir honum
grein sinni á dögunum, um það
efni, hafa verið illa tekið og ó-
maklega, og einna verst af
þeim, sem síst skyldi, samherj-
um sínum, kommúnistum og
sósíalistum. Og nú spyr hann
um það í grein í blaði sinu s. 1.
sunnudag, hvort styrkþegarnir
eigi þá „að liafa réttindi en
engar skyldur?“ Og nú vitnar
hann til orða sjálfs forsætisráð-
herrans unr það, að vissulega
eigi þurfamennirnir að hafa
skyldur.
„Frá fullkomlega lýðræðis-
legu sjónarmiði ætlu hinir
vinnufæru styrkþegar að liafa
um tvent að velja,“ segir rit-
stjórinn: „Að afsala sér réttind-
unum til íhlutunar um þessi
mál með þátttöku í sveitar eða
bæjarstjórnarkosningum, eða
tryggja sér þau með þvi að inna
af hendi ákveðna skyldu á
móti“! En það er um síðari
kostinn, sem hann segir, að for-
sætisráðherrann liafi farið all-
spámannlegum orðum, „í
snjallri ræðu á landsfundi fram-
sóknarmanna í vor, og í aðal-
atriðum á þessa leið:
í fyrsta lagi, „að engum sé
það fjær en framsóknarmönn-
um, að afnema framfærslu-
skylduna“, og á liann þá við þá
skyldu samfélagsins, að ala önn
fyrir þeim, sem fyrir einhverra
hluta sakir eru þess ekki megn-
ugir sjálfir.
I öðru lagi, að „þegar menn
hópast saman í þúsundatali á
lákveðna staði, haldi að sér
höndum og segi: „Hér vil eg
vera og hér verður samfélagið
að sjá fyrir mér,“ þá verði í
rauninni nauðugur einn
kostur, að afnema framfærslu-
skylduna, enda hlyti þá að því
að reka að samfélagið gæfist
upp við að inna hana af hendi,
hvort eð væri
Frá upphafi Islandsbygðar
hafa það verið skráð eða óskriáð
lög i landinu, að samfélaginu
bæri að ala önn fyrir þeim, sem
þess væri ekki inegnugir sjálfir.
Og engum hefir nokkuru sinni
til liugar komið, að afnema
þessa framfærsluskyldu. Ekki
fyrr en nú, að það virðist liafa
„flögrað“ að forsætisráðherra
Framsóknarflokksins, að það
gæti komið til mála að fella
hana niður. Og þó að forsætis-
ráðherrann hafi látið svo um
mælt, „að engum sé það fjær
en framsóknarmönnum“, að
gera það, þá er það áreiðanlega
engum nær, úr þvi að það hefir
verið leitt í tal af þeim, og eng-
um öðrum, að um slíkt gæti
verið að ræða.
„Og foi’sætisráðherrann lield-
ur áfram“, segir ritstjóri Tíma-
dagblaðsins. Og í „áframhaldinu
segir hann: „Ríkið verður að
hafa rétt til að segja við þá, sem
það framfærir: Þið verðið að
vinna þar sem eg hefi þörf fyrir
vinnu ykkar, ella fáið þið enga
framfærslu.“ Eða, með öðrum
orðum: Þá verður framfærslu-
skyldan afnumin.
Knútur Arngrímsson er af
framsóknarmönnum talinn „ó-
alandi og óferjandi“ i stjórn-
máluin, fyrir þá sök, að liann
lineigist meir en góðu hófi
gegnir að stjórnarháttum
þýskra þjóðernir-jafnaðar-
manna. Hinsvegar hefir velmet-
inn framsóknarmaður, og
stj órnarerindreki, lofsungið
stjórn þjóðernis-jafnaðarmanna
í Þýskalandi í „viðtali“ sem
birt hefir verið í hlaði fram-
sóknarmanna, án þess að nokk-
urar athugasemdir væri um það
gerðar af blaðsins hálfu. — Og
hvort mundu þeir stjórnarliætt-
ir, sem forsætisráðherrann hefir
haldið fram í sinni „snjöllu“
ræðu á landsfundi ungra fram-
sóknarmanna, frekar sverja sig
í ætt til stjórnarhátta lýðræðis-
þjóða, eða til stjórnarhátta
þýsku þjóðernisjafnaðarmann-
anna ?
Baden Powell
skátaliöfðingi kemur á morg^
un á „Oráona“. Yfir 460 skátar
eru á skipinu.
Kl. 7 í fyrramálið kemur
liingað enska skipið „Ordona“,
með 463 enska skáta. Er þar
fremstur i flokki Baden Powell
skátaliöfðingi. Lafði Baden
Powell er með í förinni og
Heather, yngri dóttir þeirra
lijónanna. Er hún ritari ensku
ferðanefndarinnar.
Móttökurnar annast þriggja
manna nefnd, tilnefnd af stjórn
bandalagsins og kvenskátum.
Anna Borg Benmert.
Stefano Islandi.
Kaupmannahöfn 8. ág. FÚ.
Fyrsta lilutverk leikkonunnar
frú Önnu Borg á Konunglega
leikhúsinu á þessu leikári verð-
ur aðallilutverk í leikriti eftir
Moliere, sem nefnist „Mannhat-
arinn“. í leikriti þessu hefir
maður frúarinnar, Poul Reu-
mert, leikið á þjóðleikhúsinu í
París, og þykir það vera eitt af
hans glæsilegustu hlutverkum.
Stefano Islandi byrjar gesta-
leik sinn á Ivonunglega leikliús-
inu i október og á hann þá leika
aðalhlutverk í söngleikúnum
Rigoletto, Madame Butterfly
og e. t. v. einum söngleik í við-
bót, sem ekki hefir verið ennþá
ákveðinn.
Oslo, 9. ágúst.
Rússar liafa búið um sig í
nýjum stöðum 500—1000 metra
frá víglínu Japana við Chanku-
feng. Mikið tjón varð á far-
þegalest í Norður-Koreu, sem
varð fyrir skotum úr fallyssum
Rússa. NRP. -— FB.
Japanir slaka á kröfum sínnm um
skipun gerðardóms.
Bapist ep af miklum móði á
vígstöðvunum og mannfail ep
mikið i liði beggja.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Síðdegis í gær fregnaðist, að Japanir mundu til-
leiðanlegir til þess að slaka til í deilunni við
Rússa um Chan-ku-feng, en eigi var kunnugt
um í hverju þessar tilslakanir myndi fólgnar.
Fréttaritari United Press í Tokio símar í morgun, að
fulitrúi japanska utanríkismálaráðherrans hafi svarað
fyrirspurn hér að lútandi á þá leið, að Japanir væri fús-
ir til að slaka til á kröfum sínum viðvíkjandi skipun
landamæranefndarinnar. Höfðu Japanir haldið því
fram, að nefndin skyldi skipuð þremur fulltrúum, ein-
um fyrir Mansjúkóríkið, öðrum fyrir Japan og þeim
þriðja fyrir Sovét-Rússland. En af þessu hefði leitt, að
Japanir hefði raunverulega haft 2 atkvæði af þremur.
Nú vilja Japanir fallast á, að Sovét-Rússland hafi jafn-
marga fulltrúa í nefndinni og Japan og Mansjúkóríkið
sameinuð.
Þá er fullyrt, að Shigemitsu sé að gera tilraunir til
þess að fá Litvinov til þess að ræða málið á þessum
grundvelli.
Japanska hermálaráðuneytið tilkynnir, að 45 rúss-
neskar flugvélar hafi flogið yfir landamæri Mansjúkó
í gærkveldi og varpað fjölda sprengikúína á þorpin
Kojo og Keijo og hafi orðið nokkurt tjón af loftárás-
inni. En Rússar höfðu áður tilkynt, að þeir hefði lagt
Kojo í eyði í loftárás.
Tvær fótgönguliðsherdeildir Rússa tóku þátt í árás-
unum í gærkveldi. Japanir segja, að mikið mannfall
hafi orðið í liði Rússa.
Stórskotalið Rússa hélt uppi skothríð á Chan-ku-feng
í morgun, og svaraði stórskotalið Japana í sömu mynt.
Utagaki hermálaráðherra kvaddi helstu leiðtoga
hersins á sinn fund í gærkveldi. Hófst fundurinn nokk-
uru fyrir miðnætti og stóð í þrjár klukkustundir. Full-
yrt er, að rætt hafi verið um hvaða stefnu Japanir skyldi
taka framvegis í Mansjúkódeilunni. Menn ætla, að mjög
mikilvægar ákvarðanir hafi verið teknar á fundinum.
United Press.
Síldveiöln bf óliemju mikil,
en engap afga*eiöslutaliF liafa
opöíö viö píkisverk-
smiðj upnap.
Frétlaritari Visis á Siglu-
firði skýrði svo frá í símtali í
morgun, að siðan á sunnudag
hafi löndun gengið greiðlega
hjá Síldarverksmiðjum ríkisins,
þannig að skipin hefðu enga bið
þurft að hafa eftir löndun. —
Ríkisverksmiðjurnar hafa nú
tekið á móti 230.000 málum, en
fyrstu vikuna í ágústmánuði
tóku þær á móti 94.000 málum.
Til samanburðar má geta þess,
að á sama tíma í fyrra fengu
verksmiðjumar 53.000 mál, en
þá vann Sólbakkaverksmiðjan
einnig að bræðslu síldar, en
vinnur nú úr karfa, þannig að í
þessari tilgreindu viku hefir
verksmiðjunum borist tvöfalt
magn á við sambærilegan tíma
í fyrra, og engar tafir orðið á
I^eynivínsali
dæmdaF.
Einar Pálmi Einarsson,
Grjótagötu 7, liefir verið dæmd-
ur í lögreglurétti Reykjavíkur í
30 daga fangelsi við venjulegt
fangaviðurværi, og í 1500 kr.
sekt, fyrir óleyfilega áfengis-
sölu. —
afgreiðslu, sem orð er á ger-
andi.
Frá því kl. 6 síðd. í gær hefir
ríkisverksmiðjunum borist 6000
mál síldar, og er mjög mikil
síld við Tjörnes, í Axarfirði og
við Sléttu, en á Eyjafirði og
Skjálfanda er veiðin einnig
sæmileg.
Rauf arliaf narverksmið j uxrni
liafa borist í nótt 3600 mál, en
þangað liafa komið eftirtalin
skip, öll með fullfermi: Venus-
Hrefna, Sigríður, Skagfirðingur
jog Sæfari.
Mörg skip fengu í gær full-
fermi á Haganesvík og Gríms-
eyjarsundi, en komu til Siglu-
f jarðar í nótt og var síldin sölt-
uð að mestu, enda var unnið á
öllum bryggjum.
Þess má geta, að meðal ann-
ara skipa kom Síldin frá Hafn-
arfirði í nótt með fullfermi og
hefir hún fengið fjórar lileðsl-
ur i vikunni, eða samtals rúm
4000 mál. Er það óvenju mikill
og fljóttekinn afli.
Nyrðra er í dag ágætasta
veiðiveður, sólskin og blíða og
skipin eru sem óðast að moka
upp síldinni. Telja sjómenn, að
engin líkindi séu til að úr veið-
inni dragi fyrs t um sinn, nema
því að eins, að óveður hamli
veiðum.
Viotal vifl fjármálaráfl-
herrann í dðnskn blafli.
SamrlDnnskélagansan ng
liSa á
Fj ármálaráðherrami Eysteinn
Jónsson hefir dvalið um skeið í
Kaupmannahöfn, og hirtir blað-
ið „Politiken“ viðtal við hann
31. júlí sl.
Fréttaritari hlaðisins hitti
ráðherrann að máli á „Palace
Hotel“, en þar býr ráðherrann.
I upphafi greinarinnar getur
blaðið þess, að Eysteinn Jóns-
son sé yngsti fjármálaráðherra
í heimi, en þrátt fyrir það, að
sú tignarstaða sé all vandfylt
liafi Eysteinn staðið sig.
Féttaritarinn spyr:
„Hvaða starfsferil eigið þér
að baki?“
„Kornungur fór eg í Sam-
vinnuskólann í Reykjavik, en
samhliða því námi lagði eg
stund á skattamál og endur-
skoðun. Það var í rauninni þetta
sem réði úrslitum. Nám mitt í
þessum greinum vai'ð til þess,
að eg var slcipaður endurskoð-
andi í skattstofu Reykjavíkur.
Næsta skrefið var, að eg var
gerður að skattstjóra í bænum“.
„Eruð þér fæddur i Reykja-
vik?“
„Nei, í sveitinni. Faðir minn
var prestur á Austfjörðum, og
í einangruninni las eg og nam
mikið á barnsaldri“.
„IJvernig stóð á þvi, að þér
urðuð fjármálaráðherra?“
„Það varð þegar framsókn
myndaði stjórn ásamt jafnaðar-
mönnum eftir kosningarnar ár-
ið 1934; við vorum tveir frá
framsóknarflokknum, forsætis-
ráðherrann Hermaim Jónasson
og eg, sem tók að mér fjár-
málastjórnina. Hinn þriðji —
ráðherrarnir eru aðeins þrír —
var jafnaðarmaður, en hann fór
úr stjórninni síðastliðinn vetur
vegna lögskipaðs gerðardóms í
vinnudeilum, en í hans stað sit-
ur nú framsóknarmaður“.
Þá ræðir ráðherrann um, að
liann hafi haft svo mikið að
gera, að liann hafi ekki mátt
vera að því að fara til Kaup-
mannaliafnar í fjögur ár, og
þvi næst víkur hann að fjár-
hagsástandinu hér í landi og
markaðshorfum og lýkur við-
talmu með þvi að ráðherrann
EINKASKEYTI TIL YlSIS.
Siglufjörður í morgun.
I gær og nótt konm þessi skip
Hermóður, Akranesi, 250 mál,
Óðinn, Ófeigur 300, Snorri
300, Geir 100, Muninn 250,
Haraldur 100, Jón Þorláksson
450, Hilmir 300, Björn Aust-
ræni 500, Vébjörn 100, Birkir
1550, Hvítingur 200, Sjöfn 300,
Freyja 100, Sæfinnur 600,
Sleipnir 200, Ágústa 200, Oli-
' vctte 100, Anna 500, Síldin 900.
Mörg skip fengu síld á Haganes-
vík í gær og var mikið saltað
hér. Ednnig er sögð mikil síld
við Tjörnes og hafa mörg skip
fcngið þar fullfermi i gær og
morgun. — Þráinn.
sala saltfliks til rauS-
Spáni.
EYSTEINN .TÓNSSON.
segir, að nú sé tekið að rofa til,
með því að tekist hafi að selja
5000 tonn af saltfiski til Barce-
lona-stjórnarinnar á Spáni, og
að von sé um að selja rauðlið■
um þar til viðbótar 2500 tonn
nú í sumar.
Það er hyggilegt af fjármála-
ráðherranum að fleipra um
þessa saltfisksölu í erlendum
blöðum. Hver veit nema að
Franco fái gott tækifæri til að
hirða farmana á leiðinni, eins
og þegar er raun á orðin.
Melrl hrottaskapur en
í heimsstyrjfildinni.
Oslo, 9. ágúst.
Skipið Tirana, sem flugmenn
spænskra uppreistarmanna
gerðu loftárás á milli Algier og
Casablanca kom til Larvik í
gær. Skipið ber enn greinilega
merki loftárásarinnar. Sex
íkveikjusprengjum var varpað
á skipið. Skipstjórinn sem var í
sj óferðum heimsstyrj aldarárin
segist aldrei hafa upplifað neitt
eins hrottalegt og loftárásina á
Tirana. — NRP.-FB.
Sudeten-Þjöðverji
myrtnr 1 Tékkö-
slðvakín.
Oslo, 9. ágúst.
Óvenjulega hvassar árásir
eru gerðar á Tékka í þýskum
blöðum í dag og er tilefnið það,
að Sudeten-Þjóðverji var drep-
inn i Glaserwald í gær. Hafa
blöðin i hótunum við Tékka. —
NRP. — FB.
ítalir heiðra minningu
Amnsdsens.
Oslo, 9. ágúst.
Tvö ítölsk skólaskip eru i Osló
í dag ög heiðruðu skipshafnirn-
ar minningu Roalds Ámund-
sens. Gengu þær fylktu liði tií
skipsins Fram á Bygdö og lagði
ítalski aðinírállinn, Brivonesi,
sveig á minningarplötu Ámund-
sens. — NRP-FB.