Vísir - 05.09.1938, Blaðsíða 2

VlSIR
VÍSiR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Eristján Guðlaugsson.
Bkrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
JGengið inn frá Ingólfsstræti').
Biair:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
YerS 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Sitt á hvað.
ö sjálfsögðu er Framsóknar-
flokknum og Alþýðuflokkn-
um þaö geysimikið áhugamál,
að stjórnmálasamvinna þeirra
geti haldið áfram. Báðum flokk-
unum er þetta svo að segja lífs-
nauðsvn. Ef upp úr þeirri saxn-
vinnu slitnaði. gæti vart hjá því
farið, að Framsóknarflokkur-
inn liðaðist í sundur. Hinsvegar
mundi Alþýðuflokkurinn þá
verða kommúnistunum og
Héðni auðunnin bráð.
Framhald þessarar samvinnu
veltur mjög á því, hver verða
úrslit þeirrar glímu, sem nú er
háð milli kommúnista og Al-
þýðuflokksmanna, „Skjaldhorg-
ai’innar“, sem kommúnistar
kalla svo, um yfirráðin i Al-
þýðusamhandinu. En svo er ráð
fyrir gert, að þeirra úrslita verði
ekki Iengra að bíða en nokkur-
ar vikur enn, enda harðnar nú
mjög „rimman“ milli „Skjald-
borgarinnar“ og „sameiningar-
manna“, með liverjum deginum
sem líður, svo sem glögt má sjá
á blaðaskrifum þeirra um hæj-
arstjórnarkosningarnar i Nes-
kaupstað þessa dagana.
Það hefir verið alment álitið,
að Alþýðuflokkurinn verði í
rauninni ekki orðinn annað en
að eins tiltölulega lítill hópur
fyrverandi, og að vísu að nafn-
inu til núverandi, forystumanna
flokksins, en að allur þorri
hinna óbreyttu liðsmanna væri
þegar genginn kommúnistum
eða „sameiningarmönnum“ á
hönd. En ekkert hefir opinber-
lega skorið úr um það, hvernig
þessu sé varið. Atkvæðagreiðsl-
an í „Dagsbrún“ sker ekkert úr
um þetta. I henni bar Skjald-
borgin að visu hæiTa hlut, en
vafalaust hefir það orðið mest
fyrir tilverknað sjálfstæðis-
mannanna i félaginu. Þannig
verða hæj arst j órnarkosning-
arnar í Neskaupstað fyrstu op-
inberu átökin, sem af verður
dregin nokkur ályktun um
þetta. En komi það nú í ljðs i
þeim kosningum, að fylgi Al-
þýðuflokksins sé mjög til þurð-
ar gengið, og „sameiningar-
mennirnir“ gangi þar sigrandi
af hólmi, þá mundi það vafa-
laust auka mjög á örðugleikana
fyrir Alþýðuflokksmönnunum,
þegar á Alþýðusambandsþing
kemur, og skera á úr um það,
hverjir eigi að fara með völdin
í verklýðssamtökunum fram-
vegis. En undir því á Alþýðu-
flokkurinn alt sitt gengi og á
því veltur það, hvort stjórn-
málasamvinna hans og Fram-
sóknarflokksins getur haldið á-
fram.
í þessum hildarleik „eigast
þeir einir við“, að sjálfstæðis-
menn geta látið sig það litlu
skifta, hvorum veitir betur og
hvorum ver. Um framsóknar-
1
‘ menn er öðru máli að gegna,
enda dylst það engum, að blaði
þeirra er það mjög í mun, að
lilutur Alþýðuflokksins megi
verða sem bestur og mestur í
þessum viðskiftum hans við
kommúnista. • En svo virðist
liinsvegar sem hlaðinu sé það
ekki vel Ijóst, hvernig það geti
orðið Alþýðuflokksmönnunum
að sem mestu liði, án þess
að gera þeim þó skaða að sama
skapi! Það virðist telja það al-
veg vafalaust, að í samkepninni
við konunúnistana um fylgi „al-
þýðunnar“ varði það mestu fyr-
ir Alþýðuflokkinn, að hann sé
talinn sem kröfuharðastur og
sem minstur „eftirbátur“ keppi-
nautanna í öllu því, sem vitlaust
er. Þess vegna vítir það Alþýðu-
flokkinn í öðru orðinu fyi’ir
það, að hann semji sig ekki sem
skyldi að siðum „bræðraflokka“
sinna í öðrum löndum en „api“
of mikið eftir kommúnistum.
En í annan stað bregst það hið
versta við, ef sagt er um for-
ingjahóp flokksins, að liann sé
orðinn viðskila við þorra flokks-
manna sinna, af því að hann
meti samstarfið við Framsókn-
arflokkinn meira en svo, að
liann vilji fylgja kommúnistum
að málum um hinar fráleitustu
kröfur þeirra. Segir blaðið, að
það sé auðsætt, að slíkar „dylgj-
ur“ miði að því einu, að „efla“
kommúnista á kostnað Alþýðu-
flokksins og að undirbúa þann-
ig jarðveginn fyrir „nasism-
ann“! — En hverskonar jarð-
veg er blaðið sjálft að undirbúa,
með því að væna Alþýðuflokk-
inn allan um það, að aðliyllast
um of stefnu og starfsháttu
kommúnista?
Earð^jnsýoiDi
helflur áfram í dag |og á
morgun, vegna gífurlegrar
aðsóknar.
Aðsókn að garðyrkjusýning-
unni liefir verið liin besta. Kom
mikill f jöldi manns þegar fyrsta
daginn (um 1000) og síðdegis á
laugardag var einnig góð að-
sókn, en langmest í gær. í gær-
kveldi höfðu tæp 6000 manns
skoðað sýninguna. 5000. sýning-
argesturinn fékk 50 kr. i pen-
ingum og blómvönd.
Tíðindamaður frá Vísi leit inn
á sýninguna í gær, þegar flest
var, og létu menn ahnent í Ijós
aðdáun sína á hversu öllu var
fyrir komið. Þá höfðu margir
það á orði, hversu fróðleg væri
og vel tekin kvikmyndin, sem
sýnd var, um notkunjarðliitans
í þágu garðræktar og garðrækt,
trjárækt alment o. fl.
Vegna mikillar aðsóknar
verður garðyrkjusýningin opin
í dag og á morgun.
SíldLveidin.
Einkaskeyti til Vísis.
Siglufirði í morgun.
Þessi skip hafa lagt afla sinn
í bræðslu: Síldin 150 mál, Ó-
feigur og Óðinn 100, Geir goði
200, Björn 200, Hrönn 400, Lag-
arfoss og Frigg 100, Bára 200,
ísbjörn 300, Stella 200, Hrefna
150, Geir 100, Gotta 100, Venus
200, Sæfari 200, Sæbjörn 250,
Gyllir og Fylkir 100, Ásbjörn
100, Hermóður 130, Nanna 200,
Anna 100, Óðinn og Ófeigur
100, Birkir 150, Dagný 100, Villi
og Víðir 350.
í morgun hafa nokkur skip
fengið síld á Eyjafirði, en mjög
er aflinn að tregðast og munu
mörg skip fara að hætta veið-
um.
Þráinn.
Franski herinn er viðbúinn úfriði,
og landvarnarlidid lieflr verið aukið á austur
landamærum Frakklands.
Atbuðip næstu daga skep úp
um það hvopt til ófpiöap
dpegup vegna deilanna í
TékJkoslóvakíu.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Borfurnar í álfunni hafa aldrei verið ískyggi-
legri en nú frá því á heimsstyrjaldarárunum.
Um það ber öllum saman og um allan heim
bíða menn með kvíða og óþreyju eftir tíðindum, sem
gefa í skyn í hvora áttina verði stefnt, til friðar eða
styrjaldar.
Til marks um hversu horfurnar eru alvarlegar —
hversu ófriðarhættan hefir enn nálgast, er það, að
Frakkar hafa gert víðtækar varúðarráðstafanir við
landamæri Frakklands og Þýskalands. Öllum liðsfor-
ingjum í Strassburg og helstu setuliðsborgum í nánd
við Maginot-línuna, hefir verið skipað að vera undir
það búnir, að þeir verði sendir til varnarvirkjanna við
landamærin fyrirvaralaust. Engir foringjar og her-
menn fá heimfararleyfi sem stendur og þeir, sem eru
í leyfi, hafa fengið skipun um að vera við því búnir að
hverfa til herdeilda sinna.
Hinsvegar er því neitað, að sannar sé fregnir, sem
birtar hafa verið í ýmsum blöðum, þess efnis, að búið
sé að senda aukaherlið til Maginot-víglínunnar. Sam-
kvæmt fregnum þessum hafði herlið verið flutt frá
Nancy og öðrum setuliðsbæjum til landamæranna. —
Hermálaráðuneytið frakkneska neitar þó að
gefa nokkurar upplýsingar um þær varúðarráð-
stafanir, sem verið er að gera. Neitar það með öllu
að staðfesta fregnir þær. sem birtar hafa verið,
hafna þeim eða gefa nokkurar skýringar á þeim.
Mikil æsing er ríkjandi í ýmsum höfuðborgum
álfunnar, vegna Tékkóslóvakíumálanna, þar sem
menn telja það undir Hitler komið, hvort friður
helst eða styrjöld brýst út, en menn telja víst, að
hann muni koma með stórpólitíska yfirlýsingu á
þingi nazista í Niirnberg, sem nú er í þann veginn
að byrja.
Kemur þetta glögt fram í ritstjórnargreinum morg-
unblaðanna. Þau telja deilurnar um Tékkóslóvakíu nú
komnar á það stig, að í þann veginn sé að fást úr því
skorið hvað verða muni ofan á. Ennfremur segja
Lundúnablöðin, þrátt fyrir það, að Þjóðverjar haldi
því fram í blöðum sínum, að Tékkar og Súdetar einir
eigi að gera út um málið, þá sé það endanlega undir
Hitler komið, hvort friðsamlegt samkomulag næst, eða
ófriðarbál verða kveikt um mikinn hluta álfunnar.
United Press.
Tiu manns farast í flug'
slysi, 24 særast.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
T'u manns fórust og 24 meiddust meira og minna
í gær, þegar bresk hernaðarflugvél hrapaði til
jarðar í Edmonton í London og rakst á hús.
Sumir meiddust mjög hættulega af brunasárum, því
að er flugvélin skall á húsinu, sprakk bensíngeymirinn
og kveikti í húsinu. Auk þess sprautaðist bensínið á
fólk er þarna var hjá ög kveikti í fötum þess.
Edmonton er 13 km. frá miðbiki Lundúnaborgar.
íbúatalan er um 85 þúsund.
United Press.
Banatllpæði
vid Fapouk.
4.0110011 5. sept. FÚ.
í Alexandríu bar það við í
gær, að skotið var á Farouk
Egiftalandskonung, er hann
var að fara frá sundlaug nokk-
urri, þar sem hann hafði verið
að útbýta verðlaunum. Kon-
ung sakaði ekki, en tveir áhorf-
endur særðust.
Umferðarsiys.
Þ. 2. þ. m. varð árekstur á
homi Vitastígs og Laugavegar,
kl. 4 e. h., milli hifreiðar og
reiðhjóls. Meiddist hjólreiða-
maðurinn, brotnuðu bein í
liendi hans. — Viðkomandi bif-
reiðarstjóri og þeir, sem vom
vilni að árekstrinum, eru beðn-
ir að hafa tal af rannsóknarlög-
reglunni.
Hjálpa Bandarlkin Frakk
landi, ef Ul ófriðar kemnr?
KENNEDY.
OiymplDleikarnir.
UndirbUningsstarf-
semi í Helsingfors.
Khöfn. FO.
Samningarnir um !að næstu
Olympíuleikir skuli haldnir í
Finnlandi, liafa nú verið und-
irritaðir, og undirhúningsstarf-
semi að leikunum er þegar
liafin.
Ákveðið hefir verið, að
íþróttaleikvangurinn nýi við
Helsingfors, — en hiann var
tekinn til afnota síðastliðið vor,
— verði stækkaður að mun.
Þar eru nú sæti fyrir 60.000
áhorfendur, en bætt verður við
20.000 sætum.
Olympiuþorp verður reist
fyrir utan Helsingfors, og
verður það með svipuðu sniði
og Olympíuþorpið í Berlín, er
leikarnir voru haldnir þar.
Þrjú stór, nýtisku gistihús
verða reist í Helsingfors, en
þrátt fyrir það er búist við, að
það verði miklum erfiðleikum
hundið að liýsa þann sæg
gesta, sem væntanlegur er
á leikana.
Finska Olympíunefndin hef-
ir lagt til, að þær þjóðir, sem
senda þátttakendur á leikana,
sendi skip með þá og sýningar-
gesti, og búi þeir í skipunum,
meðan þau hafa viðdvöl í Hels-
ingfors.
adeins Loftup.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Það vekur mikla athygli,
að sendiherra Bandaríkj-
anna, Mr. Kennedy, hefir
stöðugt samband við bresku
stjórnina. Ræddi hann í gær
við Halifax lávarð viðkomu
hans til London, en sendi-
herrar Bandaríkjanna í öðr-
um höfuðborgum álfunnar
gefa stjórn sinni jafnharð-
an skýrslu um það, sem ger-
ist, og hversu horfir að
þeirra áliti. Sendiherra
Bandaríkjanna í Frakk-
landi flutti ræðu í gær og
ræddi mjög mikið vináttu
Frakka og Breta, en með
Frökkum og Bandaríkja-
mönnum hefir verið traust
vinátta alt frá því á dögum
Lafayette.
United Press.
Norræaa tðalistar-
háttðin.
Þátttaka íslendinga
vekur mikla atkygli,
Norræna tónlistarhátíðin, sem.
hófst í Kaupmannahöfn 3. sept.,
vekur mjög mikla athygli, og
ekki síst það, að ísland tekur
þátt í henni til jafns við hin
Norðurlöndin, og ennfremur, að
kunnir íslenskir sólósöngvarar
koma fram á tónleikunum.
Tónleikaliátíðin hófst með
íslenskum tónleikum. Voru
leilcin lög og tónverk eftir Jón
Leifs, Pál ísólfsson og Sigurð
Þórðarson, og þjóðlög, útsett af
Þórarni Jónssyni og Sigfúsi
Einarssyni. María Markan söng
íslenslc lög o. s. frv.
Að loknum liljómleikunum
fór fram móttökusamkoma
danska ríkisútvarpsins í Odd-
fellowhöllinni. Var þar fagnað
hinum erlendu gestum og ýms-
um öðrum igestum, sem var
sérstaldega boðið.
(Samkvæmt FÚ.).
Kaupmannaliöfn, 4. ág. FÚ.
Á íslandskvöldi norrænu tón-
listarhátíðarinnar í Kaup-
mannahöfn í gærkvöldi vom
viðstödd konungshjónin, Her-
mann Jónasson forsætisráð-
hena og frú lians, Sveinn
Björnsson sendilierra og frú
hans, aðrir sendiherrar Norður-
landa, borgarstjórar Kaup-
mannahaf nar, útvarpss t j órinn
danski og tónlistarmenn hvaða-
næva af Norðurlöndum. Mikil
hrifning var og fult hús áheyr-
enda. Söngkonunni Maríu
Markan voru færðir margir
hlómvendir. Að hljómleikunum
loknum var Piáli ísólfssyni
færður lárviðarveigur með hin-
um dönsku þjóðarlitum. Síðar
um kvöldið var efnt til veislu í
útvarpsbyggingunni.