Vísir - 24.03.1939, Qupperneq 2

2
f.
VISIR
Föstudaginn 24. mars 1939,
VtSIB
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
Sfntr:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
VerS 2 krónur á rnánuði.
Lausasala 10 aurar.
FélagsprentsmiSjan h/f.
Föstu-
hugleiðing.
jU' J á föstunni tala menn ekki
** um annað frekar en hver
verði örlög hinnar íslensku
þjóðar i náinni framtíð, hvort
hennar bíði bjartari timar og
fult réttlæti í stjórnarháttum,
eða að haldið verði áfram í
sama miðaldamyrkrinu og ver-
ið hefir til þessa. En menn
skulu ekki ætla það, að
Sjálfstæðisflokkurinn láti bera
hlut manna svo fyrir borð, að
þeir þurfi að kvíða komanda
degi, vegna óheilhrigðra stjórn-
málahátta að tilstuðlan þess
flokks, enda eiga menn það
nokkuð undir sjálfum sér hvort
skuturinn liggur eftir, ef fast
er róið fram í.
Það hefir komið fyrir að eins
emu sinni í veraldarsögunni að
réttlætið liafi verið krossfest,
en á jieim degi urðu þeir hinir
voldugu menn vinir, Herodes
og Pílatus.
Samvinna hinna tveggja
sterku flokka — Sjálfstæðis-
flokksins og framsóknar, getur
aldrei gengið sama þróunarfer-
il og samvinna jieirra Herodesar
og Pilatusar, enda væri ver far-
ið en heima setið, ef gengið
væri til samninga að réttlætinu
krossfestu.
Þegar vel árar er það ekki ó-
eðlilegt, j>ótt jiað sé óheilbrigt,
að framgangur stéttaflokka sé
meiri, en góðu hófi gegnir, en
jiegar illa árar — og j>ó einkum
jægar í fult öngj>veiti er komið
og liagur alþjóðar lilýtur að
heimta nokkurar fómir, sam-
ræmist það ekld réttarmeðvit-
und almennings að sérréttinda-
klíkur drag fram hlut sinn, sem
i góðærum sé. Af jæssu leiðir
aftur hitt, að það verður að
hreyta um stefnu í íslenskum
stjórnmálum frá því, sem verið
hefir, og allar j>ær ráðstafanir,
sem gerðar eru, verða að vera
teknar af varúð og skynsemi.
Áður en til samvinnu er gengið
verður að þrauthugsa allar á-
kvarðanir og samræma stefn-
una, þannig að j>jóðmálaflokk-
ar j>eir, sem við stjómvölinn
standa fái bjargað bát og áhöfn
undan boðaföllum og ólögum.
Kunni flokkarnir ekki áralagið,
eða rói einn þeirra áfram en
annar andæfi á bæði borð má
elcki vænta mikils árangurs,
eða að áfram miði, og bætir þar
ekki um jxStt báturinn hafi
hjálparvél, ef vélin er biluð.
Það er viðurkent af báðum
blöðum stjórnarflokkanna að
um algera vélarbilun er að ræða
og ríkisfleyið berst fyrir veðri
og vindi í áttina til ófarnaðar.
Það er kallað á lijólp, en hjálpin
er ekki svo aðkallandi, að björg-
unarliðið eigi ekki að gera ítr-
ustu varúðarráðstafanir áður
en frá landi er lagt, enda væri
alt annað sjálfsmorð, sem eng-
um kænii að gagni. Lífinu væri
fórnað á altari einfeldninnar,
en ekki fyrir háleita hugsjón.
Menn jiurfa ekki að óttast
J>að, að slík verði örlög Sjálf-
stæðisflokksins, en hitt J>arf
engan að undra J>ótt hann hafi
allan nauðsynlegan viðbúnað
og sæti lagi, J>annig að tilætlað-
ur árangur verði af ráðstöfun-
um hans. Þessi eru viðhorfin
eins og sakir standa nú og j>vi
skulu menn ekki fvllast óróa,
J>ótt ekki dragi til skjótra tíð-
inda.
Þótt Framsóknarflokkurinn
vilji fara að dæmi hinna vold-
ugu manna, sem urðu vinir við
krossfestingu réttlætisins, veit
Sjálfstæðisflokkurinn j>að, að
slíkir atburðir eru einsdæmi i
veraldarsögunni og að engu
leyti eftirbreytnisverðir. Flokk-
urinn hefir liingað til haldið
nppi heilbrigðri gagnrýni á
stjórnarháttum, sem hefir átt
sinn drjúga þátt í J>ví að forða
j)j óðinni frá stórslysum, enda
er slík gagnrýni hverri stjóm
nauðsynleg. Ef til samvinnu
kemur hlýtur flokkurinn að
byggja á fyrri kenningum sín-
um og stefnumálum og þá er
öllu óhætt.
Afli fllæðist í Test'
mðnnaeyjsm.
Veiðarfæratapið er ekki
eins mikiS og ætlað nr
Vísir átti tal við fréttaritara
sinn í Vestmannaeyjum í gær-
kveldi og skýrði hann svo frá,
að afli hefði verið óvenju góð-
ur í gær, miðað við það, sem
verið hefði. Fékk hæsti bátur-
inn þannig 2500 fiska, en aðrir
bátar töluvert minna, en þó til
jafnaðar all sæmilegan afla.
í gær voru ýmsir bátar úr
Eyjum að reyna að bjarga
þeim veiðarfærum, sem ekki
liafði tekist að finna eftir óveðr-
ið á aðfaranótt j>riðjudags, og
aðstoðaði Þór bátana við að ná
upp netunum. Mun bátunum
J>annig hafa tekist að ná upp
mestu af veiðarfærunum, en
þau eru rifin mjög og illa kom-
in.
Með J>ví að tekist hefir að
finna mestan liluta veiðarfær-
anna, hefir tapið orðið mun
mimia, en ætlað var í fyrstu,
þótt það hinsvegar sé mjög til-
finnanlegt. Öll netin eru meira
og minna rifin og sum gersam-
lega ónýt, en riðlar kosta nú
kr 26—28,00.
Ýmsir vanir sjómenn í Vest-
mannaeyjum gera sér vonir um
að gangan sé nú að koma, og
oft er það svo, að gersamlega
skiftir um veiði eftir að óveður
hefir geisað og sjávarrót verið
mikið.
Skemtifundur í Anglia.
Anglia heldur skemtifund i kvöld
kl. 8yí í Oddfellowhöllinni, o g
verður fundur þessi án efa fjölsótt-
ur, þvi a‘Ö forseti félagsins, síra
Friðrik Hallgrimsson, flytur þar er-
indi, — en hann er góður og
skemtilegur fræðari og fyrirlesari,
sem kunnugt er. Fyrirlestur sinn
nefnir hann „Tákn tímanna", og
verður hann fluttur á ensku; er sú
venja er félaginu, að fyrirlestrar og
annað fari fram á ensku. Einnig
skemtir fimm manna söngflokkur.
Loks verður dansað til kl. i.
4000 hermenn kvaddir á vettvang
vegna ægilegrar sprengingar í nánd við lier-
vísindaskólann i Woolwich á Englandi. —
Er talið að hér hafi verið nm hermd-
arverk að ræðu afjrðldnm írskra
ofbeldismanDa.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Klukkan tvö í nótt varð sprenging mikil nálægt
Konunglega hervísindaskólanum, sem er ná-
lægt Woolwich, og eru írskir hermdarverka-
menn grunaðir um að vera valdir að þessu hermdar-
verki. Að afstaðinni sprengingunni kom upp eldur í
húsinu, þar sem sprengingin varð, en hús þetta er
birgðaskemma, þar sem geymd eru lyf, umbúðir, áhöld,
til þarfa hervísindaskólans, og er sumt, sem þar er
geymt eldfimt mjög, enda breiddist eldurinn örhratt
út, og varð nú hver sprengingin á fætur annari, að
minsta kosti tuttugu.
Þegar sprengingin varð greip felmtur mikill íbúana í Wool-
wich, Plumstead, Cannington og öðrum nágrannabæjum og
þusti fólkið út á götur í svefnfötum einum.
Skemir urðu á framhlið hervísindaskálans allverulegar og
einnig á bakhliðinni.
Alt slökkvilið í Woolwich og næstu bæjum kom á vettvang,
og fjögur þúsund hermenn voru kvaddir á vettvang því til að-
stoðar.
Eins og fyr getur breiddist eldurinn örhratt út fyrst í stað,
en brátt tókst að hindra útbreiðslu hans, um 200 metra frá að-
alskólabyggingunni, og var klukkan um þrjú, er slökkviliðið var
búið að ná valdi yfir eldinum.
Atburður þessi hefir valdið því, að miklum óhug hefir slegið
á fólk í Bretlandi. Óttast menn frekari hermdarverk af þessu
tagi.
Scotland Yard hefir sent suma sinna færustu manna til Wool-
wich og voru þeir snemma í morgun að rannsóknum sínum,
sumir við yfirheyrslur, en aðrir við rannsóknir í sjálfum bruna-
rústunum.
United Press.
Umræður um þetta hafa farið fram að und-
anförnu og segir United Press í Berlínaðand-
kommúnistisku samtökunum verði breytt í
hernaðarbandalag innan skamms. Þetta kann
að hvetja Breta til að gera hernaðarbandalag
með Frökkum og Rússum.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Fréttaritari United Press í Berlín símar, að hann hafi
áreiðanlegar heimildir fyrir því, að þau ríki sem standa
að andkommúnistiska sáttmálanum, rnuni innan
skamms gera með sér hernaðarbandalag. Viðræður
milli hernaðarsérfræðinga þessara þjóða hafa farið
fram að undanförnu, með það fyrir augum að koma
á slíku hernaðarbandalagi.
Það eru sem kunnugt er J>rjú stórveldi, sem standa að and-
kommúnistiska sáttmálanum, J>. e. Þýskaland, Ítalía og Japan,
en auk þess hafa síðar undirskrifað liann Ungverjaland og Man-
sjúkóríkið. Um Japani er J>að að segja, að J>eir hafa eigi alls
fyrir löngu tekið J>að fram, að Japan hefði ekki neinar skuld-
bindingar gagnvart öðrum ríkjum, sem að þessum sáttmála
standa, nema að vinna gegn kommúnistum, og væri hann því
ekki hernaðarlegur. En síðan er J>etta var, þótt skamt sé um
liðið, hafa orðið miklar hreytingar í Evrópn, mótspyrnan gegn
Þýskalandi er stöðugt að magnast, og umræður fara fram milli
þeirra þjóða, sem hindra vilja frekari yfirgang Þjóðverja í garð
nágrannaríkjanna, um samtök gegn J>eim, samtök sem sumar
þeirra að minsta kosti vilja, að séu hemaðarleg.
Þvi er spáð af sumum, að
hernaðarbandalag milli Þjóð-
verja, ítala og Japana myndi
hraða þvi að Bretar, Frakkar,
Rússar og ef til vill fleiri þjóð-
ir gerðu með sér hernaðar-
bandalag, en eins og kunnugt
er, hafa Bretar löngum verið
tregir til þess að taka á sig
skuldbindingar um hernaðar-
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Að undanförnu hafa stað-
ið yfir samingaumleitanir
um vopnahlé milli varnar-
ráðsins í Madrid og Franco-
stjórnarinnar, og hafa litl-
ar fregnir borist um hvort
áfram miði eða ekki. En í
morgun bárust þær fregnir
frá Rómaborg — sam-
kvæmt fregnum frá Bur-
gos, að samningamenn
varnarráðsins séu komnir
til Burgos frá Madrid til
þess að ræða uni skilyrðis-
lausa uppgjöf lýðveldis-
sinna.
Helstu menn varnarráðsins,
Miaja herforingi og Casado her-
málaráðherra, lýstu yfir því íyr-
ir skömmu, að varnarráðið væri
reiðubúið til þess að semja um
heiðarlegan frið, og settu það
höfuðskilyrði, að ekki yrði grip-
ið til neinna hefndarráðstafana
gegn lýðveldissinnum- Eftir
Rómaborgarfregninni að dæma
hefir Franco látið að kröfum
Mussolini, sem altaf hefir viljað
að hann héldi áfram stríðinu,
þar til lýðveldissinnar gæfust
upp skiIjTðislaust, eða yæri ger-
sigraðir. — Fregnin um, að
Franco heimti skilyrðislausa
uppgjöf lýðveldissinna er tekin
trúanleg, vegna þess,.hversu ná-
in samvinna er milli Rómaborg-
ar og Burgos. Hitt er svo annað
mál, hvort lýðveldissinnar gef-
ast upp að kröfu Francos eða
freista að verjast enn um stund
í von um, að horfur á alþjóða-
vettvangi breytist þannig, að
það verði þeim og þeirra mál-
stað í hag.
United Press.
Teknip í sátt
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Daladier hefir skorað á alla
vinnuveitendur landsins að
taka í sátt J>á verkamenn, sem
sviftir hafa verið atvinnu vegna
verkfallsj>átttöku og óeirða síð-
astliðið haust. Kvað Daladier
þjóðarnauðsyn heimta, aðfram-
leiðslan væri aukin eins og unt
væri. Atvinnurekendur hafa
brugðist vel við málaleitun
Daladier.
United Press.
lega aðstoð utan Bretaveldis,
nema þá í Frakklandi og Belgíu,
en viðhorfið hefir breyst nú —
það virðist draga til úrslitaátaka
milli einræðisríkjanna annars-
vegar og þeirra, sem vilja
vernda lýðræðið hinsvegar.
Hudson
í Moskva*
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Hudson, breski útflutnings-
verslunarmálaráðherrann kom
til Moskva í gær og aðstoðar-
menn hans og sérfræðingar.
Kom hann til Moskva frá Var-
sjá. Potemkin tók á móti Hud-
son og í gærkveldi áttu þeir
langar viðræður Hudson og Lit-
vinov. Frá Moskva fer Hudson
til Helsingfors og annara höf-
uðborga Norðurlanda. Ræðir
hann viðskifti Breta við Rússa
og Norðurlandaþjóðirnar.
United Press.
18 ki ppii
— IJrsIit —
Þessir f jórir menn náðu best-
um tíma í göngunni:
1. Magnús Kristjánsson (Ein-
herjar), ísafirði: 1 klst. 13.8.
2. Guðm. Guðmundssony
Skíðafél. Siglufjarðar: 1 klst.
14.47.
3. Jóhann Sölvason úr Skíða-
borg, Siglufirði: 1 klst. 18.26.
4. Gísli Kristjánsson, einherj-
ar, 1 klst. 18.57.
Ungverjar vada
inn í Slévakiu.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London í morgun.
Ungverskar hersveitir óðu í
gær inn yfir landamæri Karpa-
to-Ukraine (Rutheniu) og Sló-
vakíu, að minsta kosti á þrem-
ur stöðum. Samtímis flugu
sex ungverskar hernaðarflug-
vélar inn yfir Slóvakiu, en
slóvakiskar flugvélar hröktu
J>ær á brott, án þess til hardaga
kæmi.
Árekstrar þeir, sem orðið
hafa milli ungverskra og sló-
vakiskra hersveita eru taldir
allalvarlegir. Eins og öllum er í
fersku minni hafa Þjóðverjar
ábyrgst landamæri Slóvakiu og
heitið henni vernd í 25 ár -— og
munu Þjóðverjar ætla sér að
gera út um landmæradeilur
Ungverja og Slóvakiu, en end-
anlegar ákvarðanir hafa ekki
verið teknar um landamærin
milli Slóvakiu og Rutheniu
segja þýskir embættismenn í
Bei-lín.
United Press.
Petaisi rædir við
Jordana.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Petain hefir átt langar við-
ræður við Jordana utanríkis-
málaráðh. Burgosstjórnarinnar
um öll sameiginleg vandamál
Frakka og Spánverja, svo og
horfur í alj>jóðamálum. Tilkynt
er að rætt hafi verið af samúð
og skilningi um öll vandamál
Frakldands og Spánar.
Ármenningar
fara á skíðamótið í Hveradölum
kl. 9 árd. í fyrramálið. Lagt verð-
ur af stað frá Iþróttahúsinu og far-
miðar seldir við bílana.