Vísir - 29.03.1939, Blaðsíða 2

VISÍR
VlSIB
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
{Gengið inn frá Ingólfsstræti).
Sf m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Ver8 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Hver á að
hliðra til?
V ÍSIR hefir orðið fyrir þvi ó-
" láni, að reita Framsólaiar-
flokkinn til reiði. Hann er sak-
aður um það í Tímanum í gær,
að „halda uppi daglega rógi og
níði'£ um báða stjórnarflokk-
ana, „enda þótt Sjálfstæðis-
menn hafi samþylct að ganga
til stjórnarsamvinnu við þessa
flokka“. Og svo furðulegt sem
það megi telja, segir blaðið, að
helst hti út fyrir, að Vísir
„vinni“ að þvi öllum árum, „að
eyðileggja samstarfsmöguleik-
ana á síðustu stundu“.
Það er nú ekki um það að
villast, hvaS það rnuni vera,
„sem hneykslinu veldur“ í þessu
efni. Það er greinin um „flótt-
ann frá framleiðslunni“, sem
birtist hér i blaðinu í fyrradag.
Timinn vill ekki við það kann-
ast, að Framsóknarflokkurinn
hafi „á undanförnum 10 árum“
svívirt og ofsótt alla helstu út-
gerðarmenn landsins, „og yfir-
leitt verið fjandsamlegur sjáv-
arútveginum“. Segir blaðið að
Framsóknarmenn hafi „jafnan
viljað verða sjávarútveginum
að því liði, sem unt var“ og er
helst að skilja á blaðinu, að þeir
hafi verið „hinir einu sönnu vin-
ir útgerðarinnar“. Á „duggara-
bandsárum“ sínum likti Timinn
útgerðinni hinsvegar við allar
verstu landplágurnar, sem yfir
þetta land hafa gengið og út-
gerðarmönnunum sjálfum við
„Grimsbylýð“, og þarf elcki
frekari orðum að þvi að eyða,
liversu ant Framsóknarflokk-
urinn hafi „jafnan“ látið sér
um hag sjávarútvegsins, og
mætti þó margt fleira tína til.
En það er liinsvegar hvort-
tveggja ofmælt lijá Timanum,
að sjálfstæðismenn hafi sam-
þykt að ganga til stjórnarsam-
vinnu við núverandi stjórnar-
fíokka og að Vísir hafi hafi fyr-
ir þá sölc orðið skuldbundinn
um að fyrirgefa þessum floklc-
um allar þeirra misgerðir, að
fomu og nýju. I fyrsta lagi fer
því mjög fjarri, að „sjálfstæðis-
menn“ hafi samþykt stjórnar-
samvinnuna, þó að þingflolckur
sjálfstæðismanna hafi með eins
atkvæðis meirihluta samþykt
hana. Og það er alveg fullvist,
að Vísir’hefir engar skuldbind-
ingar tekist á hendur um, að
forðast að gera nokkuð það,
sem orðið gæti til þess að koma
i veg fyrir samvinnu. Honum
liggur það nú líka í léttu rúmi,
hvað Tímanum finst um það,
hvernig hann ræki hlutverk sitt
sem málgagn Sjálfstæðisflokks-
ins. Hinsvegar gæti hann held-
ur ekki fallist á það, jafnvel þó
að hann væri því fylgjandi, að
sú stjórnarsamvinna tækist,
sem um hefir verið rætt, að
lionum bæri fyrir þá sök að
gefa núverandi stjórnarflokk-
um upp allar sakir frá fyrri
tímum.
Tíminn segir nú, að enn sé
alt í óvissu um það, hvort þessi
stjórnarsamvinna muni geta
tekist, og hugsanlegt sé, að „ein-
stök ágreiningsatriði“, sem enn
séu óútkljáð, „geli valdið samn-
ingsslitum, ef ekki yrði nein til-
hliðrun gerð“. Vonandi ætti þá
að vera, að Framsóknarflokkur-
inn láti sig ekki henda það, að
vera svo ó-tilhliðrunarsamur,
að það verði til þess, „að eyði-
leggja samstarfsmöguleikana á
síðustu stundu“- Ef til vill á
Tíminn þó ekki við það, að „til-
liliðrunin" eigi að' koma úr
koma úr þeirri átt. En það er
þó að vona, ef vel á að fara, að
hann leggi ekki alt of mikið á
Vísi í því efni!
Bygfgfingfarnefnd
Eeykj avikur
lOO ára.
Byggingarnefnd Reykjavíkur
verður 100 ára á næsta ári. Til-
skipunin um nefndina var gefin
út í júní 1840, en hún hélt ekki
fyrsta fund sinn fyrri en 1. á-
gúst sama ár.
I því tilefni samþykti bæjar-
ráð á síðasta fundi sínum, sem
haldinn var s.l. föstudag, að
veita félaginu Ingólfi 2500 kr.
styrk til þess að. gefa út rit i
tilefni af afmælinu.
Er ekki að efa það, að mik-
ill fróðleikur verður saman-
kominn í því riti.
Alþjóðaheimssýningin í New
York hefir ákveðið að hafa
höggmynd eftir íslenskan lista-
mann á alþjóðasýningunni. Það
skal fram tekið, að myndin
verQur ekki í íslandsdeildinni.
Vilhjálmur Þór, framkv.stj-
Islandssýningarinnar, simaði
hingað í gær um það, að Al-
þjóðasýningarnefndin ætlaði að
sýna íslandi þann sóma og þá
viðurkenningu, að hafa högg-
mynd Ásmundar Sveinssonar,
„Fyrsta hvíta móðirin í Amer-
íku“, á sýningu sinni.
Er Ásmundi sýndur hinn
mesti sómi með þessu, en þetta
er líka viðurkenning á þvi, að
íslendingar hafi komið fyrstir
hvítra manna vestur um haf.
Vepkfall tFé-
smida liófst í
moFgun.
T7 ERKFALL trésmiða hófst í
* morgun, eins og samþykt
hafði verið með atkvæða-
greiðslu fyrir nokkuru. Er vinna
því stöðvuð eða að stöðvast við
allar byggingar í bænum.
I dag kl. 2 hófst fundur sátta-
semjara með stjórnum beggja
félaganna, og stóð sá fundur yf-
ir er blaðið fór í pressuna.
Alt hefir farið friðsamlega
fram í verkfalli þessu, nema að
til smástimpinga kom í morgun
við húsið .Víðimel 30. Þar hafði
trésmiður hús í ákvæðisvinnu,
en lét múrara taka múrhúðun-
ina í ákvæðisvinnu. Vildi tré-
smiðurinn láta múrarann hætta
vinnu í morgun, en hann vildi
það ekki. Urðu smástimpingar
út af þessu-
Almenningur í borgum stjdrnar-Spánar
gengur í lið með Franco.
Alþýða manna í tveimnr ntikil-
vægnm borgnm aðstoðar falan-
gista til þess að taka opinberar bjggingar og klekkja á kommúnistnm og anarkistnm.
Útliveríi Madrid falla í hendur
Franeo, hvert af öðru,
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Eftir öllum seinustu fregnum að dæma hefir lýð-
ræðissinna brostið þrek til þess að gera tilraun
til þess að verjast frekara hersveitum Fran-
eós, sem sækja hratt fram á Toledo- og Cordobavíg-
stoðvunum, og eru sagðar í þann veginn að taka Mad-
rid. Hver útborgin á fætur annari fellur í hendur
Francos.
Tvær allmiklar og mikilvægar borgir hafa falið í hend-
ur Franco — Cuenca austur af Madrid og Cuidad Real
á suðurvígstöðvunum. Þessi fregn er samkvæmt út-
varpinu í Lissabon.
Frá Ciudad Real sjálfri var tilkynt í útvarpi kl. 2.55
síðastliðna nótt, að árásarsveitir falangista, og borgar-
ar ýmsir hafi aðstoðað við töku borgarinnar. Virðist
svo, sem að falangistar og Francosinnar í borginni hafi
gert uppreist gegn lýðveldissinnum þar og náð öllum
opinberum byggingum á sitt vald, en leiðtogar lýðveld-
issinna voru handteknir. Tilraunir kommúnista til þess
að koma í veg fyrir þetta voru árangurslausar.
Frá Cuenca var tilkynt í útvarpi klukkan tvö í nótt að
falangistar studdir af fjölda mörgum borgurum hafi
tekið borgina og handtekið leiðtoga lýðveldissinna.
Anarkistar, sem gerðu tilraunir til þess að koma í veg
fyrir þetta, voru skotnir. Höfðu þeir safnast saman í
smáflokka til þess að hindra að falangistar gæti náð
opinberum byggingum, fangelsunum og öðrum mikil-
vægum stöðum, en er sló í bardaga voru anarkistar
brytjaðir niður.
Ciudad Real og Cuenca eru mikilvægar iðnaðar-borg-
ir og járnbrautaskiftistöðvar.
Mikil óvissa er ríkjandi um hvað gerist í sjálfri höf-
uðborginni. Fregnir um flótta Miaja og annara æðstu
manna varnarráðsins eru óstaðfestar.
United Press.
FRAISCO — SIGURVEGARINN Á SPÁNI.
Verflor herskylda Iðg-
leidd í Bretaveldi ?
Ástralíumenn hafa þegar gert rádstafanip til
i»ess ad skylduskrásetning vopnfærra karla
fari fram.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Eitt af helstu ágreiningsmálum innan stjórnarinnar
í Bretlandi er sagt vera hvort koma slculi á herskyldu.
Eru margir ráðherrarnir því fylg jandi og að sögn meiri
hluti utanríkismálanefndar þingsins. Óánægjan er vax-
andi innan íhaldsflokksins yfir því, að ríkisstjómin
skuli ekki hafa tekið málin fastari tökum.
Það er þó talið líklegt, að sá verði endir á, að her-
skylda verði lögleidd í Bretlandi og er í því efni
mikið rætt um að Lyons forsætisráðherra Ástraliu
tilkynti í þinginu í Canberra í gær, að ríkisstjórnin
hefði ákveðið að' frajnkvæma skyldu-skráningu
allra vopnfærra karla í landinu.
Pólverjar hafa
eina miljón und-
ir vopnum.
Oslo 28. mars. FB.
Audúðin gegn Þjóðverjum
virðist stöðugt magnast í Pól-
landi. Milcið herlið hefir verið
kyatt til vopna í Póllandi, að því
er menn ætla um ein miljón
manna. NRP-
Oslo 28. mars. FB.
Stjórnin í Lithauen hefir sagt
af sér, þar sem þingið hefir neit-
að að samþykkja sáttmála
Þýskalands og Lithauen um
Merncl. — Yfirherforingjanum
liefir verið falið að mynda
stjórn. NRP.
Kauphallarviðskitti
Drfast á ný.
Öslo 28. mars. FB.
Áhrif þau, sem ræða Musso-
lini flutti s. 1. laugardag, hafa
leitt til þess, að viðskifti á kaup-
höllum örfuðust í dag, og varð
þess einkum yart í kauphöllinni
i Paris, þar sem í-íkisslculdabréf
að hlutabréf í iðnaðarfyrirtækj-
um hæklcuðu í verði. Þessarar
hreytingar varð einnig vart á
kauphöllunum í Oslo og Stokk-
hólmi, en menn eru þó enn
mjög varfærnir að þvi er öll
verðbréfaviðskifti snertir. NRP.
JAPANIR SÆKJA FRAM
Á NÝ.
Einkaskeyti til Vísis.
London í morgun.
Japönum hefir nú loksins
tekist að stöðva sókn Kín-
verja í Kiangsi-fylki og jafn-
vel tekist að hefja þar sókn,
að því er segir í skeytum frá
Shanghai.
Hafa Japanir tekið bórg
þar vestur í fylkinu, sem er
mikilvæg frá hernaðarlegu
sjónarmiði. Borgin er Wun-
ing og Var áður aðsetur yfir-
herstjórnar Kínverja.
United Press.
Norðmenn selja saltfisk
til Portngal fjrir 8
miljónir króna.
Oslo 28. mars. FB-
Norslci sendiherrann í Portu-
•
gal tilkynnir, að samningar hafi
verið undirskrifaðir um sölu á
175.000 pölclcum af saltfski, þar
af 85.000 af fyrra árs afla. Af-
hending fer fram frá þvi i apríl
og þar til í október næsta haust.
Söluverði fisksins er 8 milj. kr.
og mesta saltfisksala, sem nokk-
uru sinni hefir verið gerð í einu.
NRP.
Er þetta gert með það fyrir
augum, ef herskyldu verður
komið á. Vafalaust er þetta gert
í samráði við bresku stjórnina,
og ætla menn, að einhverjar
slíkar ráð,stafanir séu í undir-
búningi í Bretlandi.
Chamberlain lét sér nægja að
lýsa yfir þ'ví í neðri málstofunni
í gær, að stjórnin stæði í stöð-
ugu sambandi við aðrar ríkis-
stjórnir vegna þeirra heimsvið-
burð,a, sem gerst hafa að und-
anförnu, en kvaðst eigi geta
gefið nánari upplýsingar að svo
stöddu og bað menn að hlífa
sér við fyrirspurnum um þetta
í bili.
United Press-
Gísli Sveinsson
sýslumaður var 22. þ. m. af
Hákoni Noregskonungi gerður
að riddara að St. Olavs orðunni
af fyrstu gráðu, fyrir störf hans
í þágu norskra skipbrotsmanna.
Daiídier flytor út>
varps æðu sloa
síðdegis ( dag.
Samvinna breskra og
franíkra herforinqja.
EINKASIŒYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Daladier forsætisráðherra
Frakklands flytur í dag síðdegis
ræðu þá, sem menn hafa beðið
eftir með mikilli eftirvæntingu
að undanförnu. Mun hann gera
utanríkismál og undangengna
heimsviðburði að umtalsefni.
Ráðherrafundur var haldinn í
morgun og lá þar fyrir uppkast
að ræðunni til samþylctar.
Enskir herforingjar eru nú í
Frakklandi til þess að kynna sér