Vísir - 06.06.1939, Side 2

V I S I H
Hitler semur við
vilja veita ðryggi.
ðryggissáttmáíar við Eistisnd og Lett-
iaod nndirskrifaðir á mcrgon.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Samkvæmt þeim upplýsingum, sem United Press
hefir fengið um svar sovétstjórnarinnar við
tillögum Breta og Frakka, er í svarinu gengið
út frá því, að uppkastinu að þrívelda-varnarbandalags-
sáttmálanum verði gerbreytt frá rótum. Meðal þeirra
skilyrða, sem Rússar setja fyrir þátttöku í varnarbanda-
laginu, er lögð höfuðáhersla á, að
engin þeirra þjóða, sem að bandalaginu stendur,
hefir heimild til að semja vopnahlé upp á eigin
spýtur við árásarþjóð, nema með samþykki með-
undirskrifendanna.
Það er glögt af ýmsum greinum, sem blöðin birta, að
þolinmæði margra er á þrotum. Greinilegast kemur
þetta fram í ritstjórnargrein í Daily Express, sem mæl-
ir eindregið með því, að samkomulagsumleitununum
verði hætt, þar sem
1) Rússar fari fram á meira, en hægt sé að verða
við. —
2) Gagnið af varnar- eða hernaðarbandalagi við
Rússland sé hvort eð er mjög vafasamt.
Sá ótti kom fram fyrir nokkuru meðal breskra og franskra
stjórnmálamanna, að Hitler mundi nota tækifærið til þess að
semja við þau nágrannaríki Sovét-Rússlands, sem Molotov vill,
að verði ábyrgst með þríveldabandalagssáttmálanum, en þessi
ríki eru Finnland, Eistland og Lettland. Lithauen liggur ekki að
Rússlandi og því er það undanskilið. Nú er það komið í ljós, að
þessi ótti hafði við rök að styðjast. Það er einmitt þetta, sem
Hitler hefir gert, — í kyrþei hefir verið unnið að því að undir-
búa öryggissáttmála við Lettland og Eistland, samkvæmt sein-
ustu fregnum er jafnvel búist við, að undirskrift þessara samn.
inga fari fram í Berlín á morgun, en utanríkismálaráðherrar
viðkomandi ríkja verði allir viðstaddir.
ríkin sem Rússar
Hertoginn og hertogafrúin af Fent.
EINKASKEYTI TIL YlSIS.
London í morgun.
Lögreglan í London handtók í gær mann nokkum, sem
hleypti af byssu í áttina til bifreiðar hertogafrúarinnar af Kent,
er hún var að leggja af stað frá heimili sínu við Belgrave
Square. Hertogafrúin fór í kvikmyndahús og vissi hún ekki um
það, sem gerst hafði. Mun skotinu hafa verið hleypt af í þeim
svifum, er hún settist í bifreiðinni. Var hertogafrúnni sagt frá
því, sem gerst hafði, er hún kom aftur.
Lögregluvörður var við heimili hertogafrúarinnar alla síð-
astliðna nótt.
Lögreglan fánn byssuna, sem er með stuttu hlaupi, skamt
frá húsi hertogafrúarinnar. Maðurinn henti henni frá sér, er
hann hafði hleypt úr henni skotinu. — Ekkert hefir verið látið
uppskátt um hver maðurinn er, og ef til vill hefir lögreglan ekki
enn grafið upp hver hann er.
Eiginmaður hertogafrúarinnar, hertoginn af Kent, er bróðir
Georgs Bretakonungs, sem kunnugt er, og njóta þau hjónin
mikilla vinsælda á Englandi. Hertogafrúin er systir Olgu prin-
sessu, konu Páls prins af Júgóslaviu.
United Press.
Itölsku hermennirnir
komnir heim.
Mlkil hátíðahöli og signrgaoga i Neapel f morgon
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAIJTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifstofa: Hverfisgötu 12
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(GengiS inn frá Ingólfsstræti)
Símar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
— (kl. 9—12) 5377
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10, 15 og 20 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Fjárhags-
gyllingarnar.
r RAMSÓKN ARMENN haf a
* reynt að koma því inn hjá
þjóðinni að Eysteimi Jónsson
liafi „rétt við“ fjárhaginn. Þeír
sem gagnrýnislaust liafa gleypt
vð öllum kenningum Tímans í
þessa átt hafa staðið í þeirri
sælu trú að liér væri „alt i lagi“.
Fjárlagaræða Eysteins á önd-
verðu þingi í vetur kom þess
vegna yfir þessa menn eins og
þruma úr lieiðskíru lofti. Og
þeir atburðir sem síðan hafa
gerst liafa orðið til }>essaðveikja
fremur trúna meðal kjósenda
Framsóknarflokksins út um
land á því að Eysteinn væri
annar eins afburða fjármála-
snillingur og af liefir verið látið.
Eins og gefur að skilja er
Framsóknarmönnum ekki vel
við, að sú trú festi rætur meðal
kjósenda flokksins alment, að
Eysteinn sé elcki óskeikulli en
aðrir menn. Framsókn telur
sér það til gildis að vera milli-
flokkur og í vinstri samvinn-
unni á hinn ungi og róttæki
fjármálasnillihgur að vera
samskonar tengiliður og hinn
gamli góðviljaði formaður
flokksins í hægri samvinnunni.
Eysteinn á með öðrum orðum
að sjá fyrir vinstrabrosi Fram-
sóknar eins og Jónas fyrir
liægrabrosinu.
Nú er sem Framsóknarmönn.
um hafi þótt þörf að rétta
nokkuð liluta Eysteins. Og ráðið
var, svo sem vita mátti, að halda
sem fastast við þá kenningu að
fjárhagurinn hefði ekki versnað
i ráðlierratíð hans. Til þess að
koma þessu að er vitnað í
skýrslu hagstofunnar i árslok
1937. í skjóli þessarar skýrslu
er sagt: Skuldirnar hafa ekki
liækkað í tið Eysteins Jónsson-
ar, svo alt er í lagi!
Við erum senn komnir fram
á mitt árið 1939, svo það er æði
hæpið að slá neinu föstu um á-
istandið eins og það er i dag á
grundvelli 3 missira gamalla
talna. En þótt þessu sé slept, þá
er vitað að ekki koma öll kurl
til grafar i þessu yfrhti hag-
stofunnar. Talið er t. d. að er-
lend vátryggingarfélög eigi hér
inni svo miljónum króna skifti,
sem ekki er talið með í þessu
yfirliti.
En hvað gerðist á árinu 1938?
Árangur þeirra lánsumleitana,
sem þá fóru fram erlendis virt-
ist ekki benda til þess, að er-
lendir fjármálamenn teldu „alt
i lagi“ hvað fjárhaginn snerli
hér á landi. Gjaldeyrisvandræð.
in stóraukast á þessu ári, svo að
aldrei hafa meirí verið. Eysteini
Jónssyni er vel kunnugt um
það, að innflutningsleyfi voru
bundin þvi skilyrði, að innflytj-
endur fengju gjaldfrest erlend-
is. Sá gjaldfrestur hefir altaf
veríð að lengjast, úr 3 upp i 6 >
~ I
mánuði — úr 6 mánuðum í 9,
og jafnvel þar yfir. Á þennan
liátt eru liér miljónir ki'óna í
fljótandi skuldum. Þessar
skuldir þarf að greiða eins og
aðrar og þess vegna á að geta
um þær, ef samviskusamlega er
gengið að verki.
Á þessum tímum er brýnt
fyrir þjóðinni að sýna sjálfsaf-
neitun í öllum efnum. Sú til-
raun, sem nú er gerð til við-
reisnar, hepnast þvi að eins, að
þjóðin sannfærist um að lífs-
nauðsyn sé að herða að sér. Þeir
sem óska þess að sú tilraun
beri árangur verða þess vegna
að stefna að því, að fá þjóðina
lil að sætta sig við, að lialdið sé
fastara í tauminn en gert hefir
verið.
Það er þess vegna alveg
furðulegt, að þeir menn sem
gengið liafa til samstjórnar um
viðréttinguna, skuli vera að
leika sér að því, að segja á-
standið annað og betra en það
er í raun og veru. Enginn reirir
að sér sultaról fyr en í fulla
linefana. íslenska þjóðin er
engin undantekning í þessu
efni. Hún er þess búin að sýna
sjálfsafneitun á þrengingartím-
um. En liún gerir það því að
eins, að hún sannfærist um að
sjálfsafneitunar sé þörf.
a
Eins og Vísir skýrði frá í
gær, ætlaði sáltasemjari ríkis-
ins, dr. Björn Þórðarson lög-
maður, að halda sáttafund í
gær með deiluaðiliim. Tókust
sættir og er vinna hafin aftur.
Sættirnar tókust á þeim
grundvelli, að meistarar greiði
kaupið til Dagsbrúnar og hún
greiði það verkamönnum, en
Dagsbrún féll frá í% álaginu.
Stöðvaðist vinna við um 60
hús, eins og Vísir skýrði frá
í gær, en hún er nú hafin aft-
ur. —
Voxtur í
Skeiðará.
Óvenjulega mikill vöxtur er
i Skeiðará um þessar mundir
og er það skoðun manna aust-
ur í Öræfum, að þessi vöxtur
komi af eldsumbrotum í jökl-
inum.
Vísir átti tal við Svínafell í
Öræfum í morgun. Var blað-
inu þá sagt, að áin liefði litið
vaxið frá því í gærmorgun
og byggist menn við því, að
flóðið færi að sjatna úr þessu.
Ekki liöfðu menn neitt far-
ið til að reyna að kornast fyrir
orsök þessa hlaups, en það
þótti mega ráða af fýlunni úr
ánni og öðru, að hlaupið staf-
aði af eldsumbrotum.
Vísir hefir einnig átt tal við
Gísla Sveinsson, sýslumann í
Vík„ og sagði hann að áin hefði
verið i stöðugum vexti síðan 2.
þ. mánaðar og væri hún óvenju-
lega mikil núna, en um hlaup
væri beinlínis ekki að ræða. —
Árnar vestan við Skeiðará hafa
einnig vaxið, en minna.
Menn eru lieirrar skoðunar
eystra, að eldsumbrot valdi
þessum vexti, sakir þess, að fall-
ið hefir á málma og virðist það
benda til, að eitthvað sé „í loft-
inu“. En áður en langt um líður,
ætti að fást skorið úr um orsök-
Gengun erfiðlega með samn-
inga Tgrkja og Fralcka?
í fregn frá Istanbul segir, að
eitt belsta blaðið þar geri að
umtalsefni samlcomulagsum-
leitanir Tyrkja og Frakka, og
segir það að vísu, að búist sé
við, að samningar verði undir-
ritaðir undir eins og fullnaðar-
samkomulag liefir náðst um
Alexandretta. Af blaðinu verð-
ur ráðið, að Aleppo og Sanjak
muni einnig deiluefni — og
vafasamt verði, að Tyrkir und-
irskrifi samninga við Frakka,
nema liinir síðarnefndu fallist
fyrirfram á kröfur Tyrkja við-
víkjandi Aleppo og Sanjak.
Til athugunar.
Chamberlain sagði í neðni
málstofunni í gær, að svar
Rússa væri til athugunar í
stjórninni og yrði gefin út til-
kynning um samkomulagsum-
leitanirnar, væntanlega mjög
bráðlega.
United Press.
Osló, 5. júní. — FB.
Samkvæmt símfregnum frá
London munu franskir og
breskir stjómmálamenn nú
reyna að finna einhverja leið til
þess að ágreiningurinn um
Eystrasaltsrikin verði ekki
þrándur í götu fyrir fullnaðar-
samkomulagi milli Breta,
Frakka og Rússa um þrívelda-
varnarbandalag. Gera stjórn.
málamennirnir sér vonir um,
að þeim muni auðnast að ráða
fram úr þessu, þar sem öryggi
þeirra landa, sem hér er um að
ræða, Finnlands, Lettlands og
Eistlands, byggist á algem hlut-
leysi. Þegar búið er að ná sam-
komulagi um þetta atriði gera
stjórnmálamennimir sér vonir
um, að þrívelda-varnarbanöa-
lagið komist á án frekari tafa.
— NRP.
Páll prins I
Þýskalandi
EINKASIŒYEI TIL YlSIS.
London í morgun.
Páll prins og Olga prinsessa
fóru frá Berhn í gærkveldi og
verða í Dresden í dag. Mikið
hefir verið um hátíðahöld í til-
efni af komu þeirra dag hvem
isem þau hafa verið í Berlín. Á
sunnudag voru þau í Potsdam,
en á morgun verða þau gestir
Görings í Karinhall.
I gær ræddust þeir við í
margar klukkuistundlir Páll
prins, Markowitz og von Ribb-
entrop', um viðskifti og sam-
búð Þýskalands og Júgóslavíu,
í öllum atriðum. Alger eining
Var ríkjandi um að efla og
treysta sambúð Þýskalands og
Júgóslavíu sem mest má verða,
enda væri náin samvinna milli
þessara landa einhver besta
tryggingin fyrir friðinum í álf-
unni. Fríðsamleg þróun er
mark vort, sögðu Viðræðend-
urnir að loknum fundi sínum.
Heimsókn Páls prins vekur
mikla athygli í London, og
Times segir, að Bretar verði að
gera sér ljóst hversu mikilvægt
það sé, að „landamæri Þýska-
lands og Júgóslaviu hafa Verið
ákveðin um alla framtíð.“
• United Press.
Einkaskeyti til Vísis.
London í morgun.
Fyrstu ítölsku herflutninga-
skipin frá Spáni komu til Nea-
pel i gærkvöldi. Fyrst allra
kom orustuskipið „Hertoginn
af Aosta“ og skaut af mörgum
fallbyssuskotum, en flotadeild,
sem í voru 8 tundurspillar, fóru
móti herflutningaskipunum. —
Borgin var fagurlega skreytt og
múgur manns við höfnina.
Meðal hinna itölsku herfor-
ingja er Gambara, sem frægast-
ur er hinna itölsku lierforingja
úr Spánarstyrjöldinni, — auk
þess innanrikisráðlierra Spán-
ar og liinir spænsku lierfor-
ingjar. Hermennirnil• fóru á land
í gærkveldi, og í dag er sigur-
gangan í Neapel, í viðurvist
Yiktor Emmanuel. — 59 lier-
skip eru nú í höfninni í Nea-
pel. — Mussolini liefir sent her-
iúönnunum ávarp og þakkað
þeim fræknleik þeirra í styrj-
öldinni — 30 mánaða sleitu-
lausa baráttu gegn lýðræðinu
og bolsjevismanum — „tilhugs-
unin um að þið væruð að berj-
ast fyrir hinn nýja Spán liefir
legið eins og martröð á stjórn-
málamönnum lýðræðisríkj-
anna og bolsvikingum". Ciano
greifi fór til Neapel i gær-
kvöldi.
ArgentinnskAkmðtið
Það mun nú vera fyllilega
ákveðið að skákmótið i Buenos
Aires verði lialdið og ef ekk-
ert breytist, fara héðan fimm
menn.
Lagt verður af stað frá Ant-
werpen þ. 27. þ. m., svo að ís-
lendingarnir verða að fara
liéðan i næstu viku, ef þeir ætla
að komast þangað í tæka tíð.
Einum íslendingi, Guðmundi
Arnlaugssyni, stud. mag., hef-
ir verið boðið að verða meðal
þátttakenda Dana. Guðmund-
ur er nú staddur á Akureyri.
Vísir liefir heyrt, að Guðmundi
hafi einnig verið boðið að taka
þátt í för Islendinganna og
mun hann hafa hafnað boði
Dana.