Vísir - 05.10.1939, Side 1

Ritst jóri:
KRISTJÁN GUÐLAUGSSON.
Sími: 4578.
Ritst jórnarskrif stof a:
Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla:
HVERFISGÖTU 12.
Sími: 3400.
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Sími: 2834.
29. ár.
Reykjavík, fimtudaginn 5. október 1939.
229. tbl.
ENGUM FRIÐAR-
TILBOÐUM SINT,
nema þeim sem eru í samræmi við
yfirlýsta stefnu Breta og Frakka.
EINKASKEYTI frá United Press. London, í morgun.
I* hinu opinbera málgagni frönsku stjórnarinnar er tilkynt, að þingfundum sé iokið,
en þjóðþingið kom saman í gær, til þess að hlýða á yfirlýsingu stjórnarinn-
ar, varðandi styrjöldina og hinar væntanlegu friðartillögur Hitlers. en Rík-
isþingið þýska kemur saman á morgun til þess að hlýða á yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar
Það hefir enn eigi verið látið neitt uppskátt um það opinber-
lega, hvort lagðar verði fram friðartillögur eða ekki, en alment
er búist við, að Hitler skýri frá því með hvaða skilyrðum Þjóð-
verjar vilji leiða styrjöldina til lykta. Ríkisstjórnin Bretlands
og Frakklands hafa nú báðar gert grein fyrir afstöðu sinni til
væntanlegs „friðartilboðs“ Hitlers. Eins og áður var símað gaf
Chamberlain yfirlýsingu í neðri málstofunni á þriðjudag og
gerði grein fyrir afstöðu bresku stjórnarinnar, hvers vegna
hún hefði farið í stríðið og hvert væri markmið hennar, þ. e.
að tryggja það, að öllu ofbeldi yrði hætt í viðskiftum þjóða
milli — og að samningshelgin yrði virt. í ræðu hans kom það
fram, og eins í ræðu Halifax lávarðs í gær í efri málstofunni,
sem öll hneig í sömu átt, að Bretar treysta því ekki, að sú stjórn,
sem nú fer með völd í Þýskalandi, haldi gerða samninga.
DALADIER
Á SÖMU „LÍNU“.
Daladier, forsætisráðherra
Frakklands, sem einnig er her-
mála- og utanríkismálaráðherra
landsins, gaf yfirlýsingu í gær,
sem er mjög svipuð yfirlýsing-
um Chamberlains og Halfax lá-
varðar, og er það kunnugt, að
allar þessar þrjár yfirlýsingar
hafa 'verið gefnar að afstöðnum
ítarlegum viðræðum milli ríkis-
stjórna beggja landanna. Þær
eru látnar koma fram áður en
Hitler flytur ræðu sína á morg-
un, til þess að hann þurfi ekki
að vera í neinum vafa um af-
stöðu Bretlands og Frakklands.
4000 smsílesta
gríiku iklpi iökt
við iíreiuliir
SkipsKöfnin bjargast
nauðulega til lands
í bátsskrifli.
London í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Fregn frá Dublin hermir, að
sökt liafi verið grísku skipi und-
an Land’s End á Bretlandi. —
Skipið liét Dimantis og var það
4000 smálestir að slærð.
Það var þýski kafbáturinn U
— 35, sem sökti skipinu. Voru
allir skipverjar á Diamantis
teknir upp í kafbátinn og voru
þeir í honum hálfan annan sól-
arbring, en því næst flutti kaf-
búturinn þá upp undir strendur
Irlands og voru þeir fluttir til
Dingle-hafnar i bátsskrifli. —
(Dingle Harbour er í Kerry á
írlandi og þar er mikil fiski-
ski])aútgerð. Ibúatala 2000.)
Strandgæslulið, sem var i eft-
irlitsferð við ströndina, sá kaf-
bátinn, sem kafaði, er liann
YFIRLÝSING HITLERS.
AFSTAÐA ITALA.
Um allan heim er beðið með
mikilli eftirvæntingu eftir yfir-
lýsingu Hitlers. Eftir öllum
fregnum að dæma er afstaða
ítala óbreytt. Því er nú neitað,
að Mussilini ætli að taka til
sinna ráða og boðn til sjövelda
ráðstefnu, eins og fregnir höfðu
borist um, en það er vitað, þrátt
fyrir þessa neitun, að Mussolini
vinnur stöðugt að því, að friðar-
markinu verði náð. Er um þetta
rætt í ýmsum blöðum, m. a. í
Frakklandi, og Daladier mintist
Mussolini vinsamlega í ræðu
sinni í gær, fyrir góðan vilja
hans í þesum efnum.
hafði skilað af sér skipverjum
af Diamantis.
Skipverjarnir ei’u 26 taisins.
Þeir segja, að kafbátsmenn hafi
komið kurteislega fram við þá.
Sex skipverja eru í sjúkrab.úsi,
og eru þeir allir mjög þjakaðir,
en elcki i neinni hættu.
Samkvæmt símfregn frá
Madrid í morgun hefir nú verið
gengið frá samningum við
nefnd amerískra fjármálasér-
fræðinga, sem komu fram fyrir
hönd Bandaríkjanna í þessum
samkomulagsumleitunum, um
lán til handa Spáni, er nemur
100 miljónum peseta.
Láninu verður varið til kaupa
á hráefnum í Bandaríkjunum,
en hráefnin verða notuð við iðn-
aðarframleiðslu á Spáni.
Höfuðhlutverk spönsku
stjórnarinnar eftir borgarastyrj-
Hja irá ísieoskn
Jioía í ]apan._
Yísi hefir nýlega borist bréf
frá S. 0. Thorlákssyni presti og
kristniboða, sem aðallega hefir
dvalist í Austurlöndum, þ. á. m.
í Japan og Kína.
Siðasta ár hefir hann dvalið í
Ameríku og kynt sér þar á-
standið í kirkjumálunum og þó
einkum afstöðu Japana, sem
þar dvelja, til kirkjunnar. Hefir
kx-istniboðinn ferðast um þvera
og endilanga Norður-Ameríku i
þessum erindage’rðum og heim-
sótt fjölda söfnuði. í bréfi sínu
skýrir hann svo frá m. a., að í
Bandai-íkjunum dvelji nú 130
þús. Japanir, og eru þeir flestir
amerískir borgarar, en flestir
eru þeir í Califomiu. Ti’úboð
hefir verið rekið meðal þessara
manna, en ræður liafa aðallega
verið fluttar á japönsku. Hefir
það aftur baft þær afleiðingar,
að japanska æskan hefir ekki
notið trúboðsins sem skyldi,
með því að liún skilur ekki jap-
önsku til neinnar lilítar. Telur
S. O. Thorvaldsson, að Japanir
séu fljótari en aðrar þjóðir að
sameinast erl. þjóðflokkum og
taka upp mál þeix-ra og siðu, og
stuðla skólarnir einlcum að
þessu, þar sem öll kensla fer
fram á enskri tungu.
Að lokum lætur S. O. Thor-
valdsson þess getið, að hann
öldina er viðreisn atvinnu- og
viðskiftalífs, og á hún við mikla
erfiðleika að stríða, sem flestir
stafa af völdum styrjaldarinnar,
og er f járskorturinn einkum til-
finnanlegur.
Að láni því, sem nú hefir
fengist, verður iðnaðinum í
landinu mikill styrkur, og menn
ætla, að samkomulag það, sem
náðst hefir, muni greiða mjög
fyrir því, að stjórninni takist að
fá frekari lán til viðreisnarinn-
ar. —
Kafhátahernaðurinn
Spánverjar fá stórlán í
U. S. A. til hráefnakaupa.
EINKASKEYTI frá United Press. — London í morgun.
Samkomulagsumleitanir lxafa staðið yfir að undanförnu nxilli
Spánvei-ja og Bandai’íkjamanna um viðskiftnxál og er þeiixi íxú
lokið með þeinx árangri, að spænska stjói’nin fær stórlán í
BandaríkjunUm.
Pólskir fangar borða fyrstu máltíð sína í þýskum fangabúðum
Orustur lialda enn áfram á ýxxxsum stöðum í Póllaixdi, eftir seiixustu fregnuux að dæxxxa, aðal-
lega um nxiðbik laixdsins. En mótspyrnan er vonlaus og Þjóðverjar og Rússar taka stöðugt
fleiri fanga. Rússar kváðu sleppa sínuixx föngum, er þeir liafa vei’ið afvopnaðir, en Þjóðverj-
ar setja fangana í fangabúðir til bráðabii’gða, en því næst verða þeir sendir út í sveitirnar og
verða látnir vinna þar landbúnaðarvinnu.
Tveggja ára barn varð
fyrir bifreid í gser inn
við Sunnuhvol.
langi mjög til að sækja Island
lieim að nýju, en liingað kom
hann árið 1931 og dvaldi hér
um hríð. Hann var í þann veg-
inn að leggja af stað til Japan
þegar bréfið er skrifað og gerir
ráð fyrir að vera þangað konx-
inn liinn 11. október n. k. Bið-
ur liann Vísi að bera kærar
kveðjur til vina sinna á íslandi,
en til leiðbeiningar fyrir þá skal
þesss getið að heimilisfang hans
verður: 33 Kamitsutsui, 7
Chome, Kobe, Japan.
Sænsk-íslenska frysti-
húsið sækir um leyfi
til endurbyggingar.
Sænsk-íslenska frystihúsið
hefir sótt unx leyfi til þess að
endurbyggja þann hluta húss
síns, sem brann síðastliðið sum-
ar. Ennfremur hefir það sótt
um að gera ýmsar útlits- og
fyrirkomulagsbreytingar á hús-
inu.
Erindi um þetta hefir verið
sent byggingarnefnd.
Harnalieimili
í Vesturborg
í vetur.
Á fundi framfærslunefndar
27. f. m. var lagt fram bréf frá
Barnavinafélaginu Sumargjöf,
þar senx það býðst til að stai-f-
rækja barnabeimili í Vestur-
boi’g í vetui’, fyrir 50 kr. rnánað-
armeðlag, axxk fatnaðar, enda
séu börnin ekki færi’i en 15 að
slaðaldi’i.
Framfæi’slunefndin vill taka
þessxx boði, en ekki lábyrgjast
félaginxi, að þar dvelji fleii’i en
10 börn að staðaldi’i, en láta það
annars sitja fyrir viðskiftUm.
Pylsuvagnarnir.
Bæjarráð hefir felt nxeð 2 atkv.
gegn 2 aS mæla með erindum frá
eigendum pylsuvagna, um að rnega
hafa söluvagnana opna til kl. 2 eft-
ir miðnætti, en kl. 5 f. h. á sunnu-
dagsnxorgnum.
í gærkveldi varð bifreiðar-
slys inni við Sunnuhvol. Varð
þar tveggja ára garnall drengur
fyrir bifreið og meiddist alvar-
lega á höfði.
Bifreiðarstjórinn, Páll Óskar
Guðjónsson, Kárastíg 2, hafði
ekið drukknum manni inn að
Sunnuhvoli, og hafði stöðvað
bifreiðina við girðingu. Maður-
íþróttaskóli Jóns
Þorsteinssonar.
Nú nálgast veturinn óðum, og
þótt blíðviði’i sé á hverjum degi
um þessar mundir og sólar njóti
við og við, þá vei’ður þess vart
lengi að bíða, að vetui’inn komi
með sólarleysi síixu, frosti og
snjó.
Á veturna dregur kraft og
þrótt úr mönnum, þegar þeir
geta ekki lengur sótt þá lxluti
til sólarljóssins — og ef menn
neyta ekki annai’a ráða til þess
að lialda við lxreysti sinni og
þrótti.
Það er gamalt i’áð og sígilt,
til þess að halda fullunx kröft-
um, að iðka fimleika. Þetta gera
margir, en ekld allir, og kem-
ur það af leti og tómlæti, en
skilningsleysi, að ekki iðka hér
fleiri konur og menn leikfimi,
en i*aun ber vitni.
Þegar nxér varð litið inn i í-
þróttaskóla Jóns Þoi’steinssonar
i gær, datt mér í bug, að það
væi’i leiðinlegt, að við ættum
ekki fleiri slíka skóla, þvi að þar
er alt svo fullkomið, sem verða
má.
En nú eiga menn að sýna, að
þeir vilji sjálfum sér vel, vilji
viðhalda heilsu sinni, og það er
gert nxeð þvi að iðka leikfimi i
vetur: Hætta skaðlegum slæp-
ingshætti og viðhalda heilsunni
og líkamskröftum með iðkun
heilnæmra líkamsæfinga.
inn vildi ekki fara út úr bifreið-
inni góðfúslega og ætlaði bif-
reiðarstjórinn því að færa bif-
reiðina til, um 1 meter eða svo,
að híiði, senx er á girðingunni,
í von um að auðveldara yrði að
losna við farþegann þar. Hnik-
aði bílstjórinn svo bifreiðinni á-
franx í þessu skyni, en varð
þess þá var, að framhjólin höfðu
farið yfir eitthvað. Stöðvaði
hann bifreiðina þegar og sá þá,
að lítill drengur lá fyrir aftan
hægra franxhjólið og var stefn-
an sú, að hjólið hefði farið yfir
höfuð barnsins.
Bifreiðarstjói’inn ók þegar
með barnið í sjúkrahús og
leiddi rannsókn þar í ljós, að
höfuð barnsins er marið að ut-
an, en ekki brotið, og er von
um, að bamið lifi.
átti tal við rannsóknar-
lögregluna á hádegi og sagði
Sveinn Sæmundsson, að helst
liti út fyrir, að bamið hefði sest
á „stuðarann“ eða numið stað-
ar alveg fyrir framan bifreið-
ina, er það kom að henni.
Annað barn var þarna skamt
frá og hljóðaði það upp, er
slvsið varð. Drengurinn sem
varð fvrir bifreiðinni heitir Ól-
afur Hjalte.sied og er sonur P.
Hjaltested.
Sendinefndimar sem
fara til Englands og
Þýskalands fara með
Gullfossi.
Svo senx lesendum Visir er
kunnugt var í ráði að sendi-
nefndimar, senx fara eiga til
Þýskalands og Englands, færu
utan með Lyru nú í kveld, en
sxi breyting hefir vei’ið í þessu
ger, að ncfndirnar fara utan
nxeð Gullfossi á laugai’daginn er
kemur.