Vísir - 26.02.1940, Blaðsíða 3

y í s i r
Gamla Bíó
aðvRrinn.
Sprenghlægileg og spennandi amerísk gaman-
mynd, teícin af Radio Pictures. Aðalhlutverkið leik-
ur ameríski skopleikarinn
JOE E. BROWI.
Ennfremur leika Marian Marsh — Fred Keating.
Síðasta sinn.
Vestfirðingamót
verður haldið að Hótel Borg föstudaginn 1. mars og hefst með
borðhaldi kl. 7% e. h.
Til skemtunar:
Söngur, — Ræður og DANS. -
Áskriftarlistar hjá Jóni Halldórssyni, Skólavörðustíg 6 B,
Maríu Maack, Þingholtsstræti 25 og Bókaverslun Sigfúsar Ey-
mundssonar. —
Forstöðunefndin.
BEST AÐ AUGLÝSÆ í VÍSI.
Umsíiíphppír
fyrirliggjandi
H. Benediktsson & Co.
Sími 1228
Konan mín,
Guðbjörg Sigrídur Jóhannesdóttir,
verður jarðsungin frá dómkirkjunni þriðjudaginn 27. fe-
brúar, kl. 1%. Jarðað verður í kirkjugarðinum við Suð-
urgötu. —
Kransa er ekki óskað.
Daði Daðason, Aðalstræti 8.
í dag var kveðinn upp dóm-
ur í hæstarétti í málinu ís-
lensk-rússneska verslunarfélag-
ið gegn Síldarútvegsjnefnd. —
Urðu úrslit málsins þau, að
Síldarútvegsnefnd var dæmd til
þess að greiða kr. 2194.50 á-
samt 6% ársvöxtum frá 13. okt.
1936 til greiðsludags og kr. 400,
00 í málskostnað fyrir báðum
réttum.
Málavextir eru þeir, að í ágúst
1936 fól Síldarútvegsnefnd Ósk-
ari Jónssyni að samþykkja
kauptilboð frá Rússum á 19000
tunnum af Faxaflóasíld og er
svo ákveðið í nefndu skeyti, að
sölulaunin skuli vera 3% af fob-
söluverði sildarinnar. Áttu
sölulaun þessi að renna til ísl.-
rússneska félagsins, sem hafði
milligöngu um sölu sildarinnar.
Þegar sildin kom til Rússlands
komu í ljós gallar á henni og
kröfðust kaupendur þá afslátt-
ar frá umsömdu kaupverði.
Lauk því máli svo, að gefinn
var 17%% afsláttur frá um-
sömdu verði. Þegar að því kom,
að Síldarútvegsnefnd skyldi
greiða sölulaunin greiddi hún
aðeins sölulaun af þeirri upp-
hæð, sem raunverulega fékst
fyrir síldina. ísl.-rússneska
verslunarfélagið krafðist hins-
vegar sölulauna af umsömdu
fobverði hennar. Taldi fél. sig
samkvæmt þessu eiga kr. 2194.-
50 hjá Síldarútvegsnefnd, og
höfðaði mál þetta til greiðslu
þeirra. Hæstiréttur tók til greina
kröfu félagsins og dæmdi
nefndina til þess' að greiða
nefnda uppliæð ásamt vöxtum
og málskostnaði, svo sem að
framan greinir.
Segir svo í forsendum hæsta-
réttardómsins:
„Því liefir ekki verið haldið
fram, að áfrýjandi beri nokkra
sök á því, að sildin reyndist ekki
að áliti kaupandans svo góð
vara sem samið var, er hún kom
til Rússlands. Áfrýjandi var
ekki riðinn við samninga um
afslátt á kaupverði sildarinnar
og liefir að engu leyti afsalað
sér nokkrum hluta sölulauna
þass vegna. Með því að stefndi
son, síðar í Gaulvei-jabæ, prest-
ur þar um tíu ára skeið. I æsku
minni heyrði eg merka Hún-
vetninga minnast séra Páls á
Hjaltabakka og prestskapar
hans með mikilli virðingu. Sið-
astur prestur á Hjaltabakka
var séra Þorvaldur Ásgeirsson
(af ætt séra Þorvalds Böðvars-
sonar). Kvongaðist Þórarinn
Sigríði dóttur hans, og liafa þau
eignast 12 börn, en ellefu börn-
um hefir hann komið upp. Tíu
eru á lífi, einn sonur dó upp-
kominn. Einn sona hans er stú-
dent, og yngsti sonur hans er
nú í 5. beltk Mentaskólans á
Akureyri. Er það ekki lítið
þrekvirki af bónda, er byrjaði
búskap efnalaus, að koma upp
slíkum barnahóp, ekki sist er
búskapur hefir verið jafnörð-
ugur og hann hefir verið í
seinni tíð.
Hannes Hafstein gerði Þórar-
in Jónsson konungskjörinn
þingmann vorið 1905, og hefir
það án efa verið fyrir tillögur
og tilstilli Hermanns Jónasson-
aj*. Var Þórarinn þá lítt kunn-
ur maður, enda vakti þetta
þingkjör nokkra athygli. En
brátt kom í ljós, að hinn nýi
konungkjörni þingbóndi var
liinn hæfasti, fór ferða sinna
og kunni eklci altaf að taka með
þögn né auðmýkt fyrirskipun-
um flokks síns um atkvæða-
greiðslu né framkomu. Kunni
hann ekki betur við sig en svo
í þingsölunum, að hann lagði
niður þingmensku i þinglok
1907. Aftur varð hann þing-
maður Húnvetninga 1912—13.
Síðast sat hann á Alþingi 1916
—1927, þá er hann féll, sem
fleiri sjálfstæðismenn, er fram-
sóknarmenn komust til valda í
landinu.
Þórarinn á Hjaltabakka er
maður skarpgáfaður, skáld-
mæltur og einarður. Hannes
Þorsteinsson segir um þá kyns-
menn Gröndalsættarinnar, að
þeir hafi verið sumir einrænir
og ekki við alþýðuskap, og á
það að nokkru heima um Þór-
arin Jónsson. Hann hefir jafn-
an farið sina götu, bæði í hér-
aði og á Alþingi, fylgt sannfær-
ingu sinni fremur en flokki og
fjölda, og slíkt hefir orðið hon-
um að falli, ef það má kalla
fall, að komast ekki á þingbekki
af þeim sökum. Stundum er
fallið sigur og sigur fall. Þórar-
inn sagði svo fyrir nokkru í
bréfi til mín: „Sannfæring
mína hefi eg aldrei svikið og
beitti mér hlífðarlaust á móti
mínum flokki, ef svo bar undir,
svo sem í járnbrautarmálinu
og ýmsum fleiri málum, sem eg
ætla nú ekki að nefna. Eg var
því oft illa látinn í flokknum
undir niðri, svo að endirinn
hlaut að verða sá, sem varð.“ —
Þeir, sem að nokkru kunna
skapi Þórarins, vita, að þetta
eru rauplaus sannindi. Fyrir
mörgum áruin sagði .Tón Bald-
vinsson við mig hér á Akureyri
um Þórarin, þá er þeir enn áttu
sæti saman á Alþingi, að liann
kynni stundum illa við sig í
flokki sínum og væri i lionum
„uppreist“, eins og hinn geð-
feldi foringi jafnaðarmanna
komst að orði um þennan sam-
þingmann sinn, sem honum lá
vel orð til. Þeir voru löngum
andstæðingar í héraði, Þórar-
inn á Hjaltabakka og Jón í
Stóradal. En þeir voru á þá visu
líks eðlis, að báðir voru óþekk-
ir í flokki og fylgd, rákust illa
og teymdust illa. Báðir vildu
vera sjálfs sín menn á þing-
bekkjum. Báðurn reyndist hún
tomumin, sú íþrótt, að sveigja
svírann og svínbeygja sig fyrir
flokksforingjum og flokksboði.
Þórarinn Jónsson var stundum
gagnrýninn á flokk sinn, eins
og fyrverandi ábúandi á Hjalta-
bakka, síra Páll Sigurðsson, var
gagnrýninn á kirkju sína, kenn-
ingar hennar og kreddur. Slíkir
hefir viðurkent skyldu sína til
greiðslu þeirra sölulauna allra,
er áfrýjanda bera, og telja verð-
ur stefndan, eins og máli jressu
er farið, hafa haft heimild til
þess að takast slíka skyldu sér
á lierðar, verður að taka kröfu
áfrýjanda um greiðslu sölulaun-
anna með vöxtum til greina.“
Hrm. Jón Ásbjörnsson flutti
málið af hálfu áfrýjanda, en
hrm. Guðm. Guðmundsson af
hálfu stefnda.
V.Ik Krístján
talinn af.
Leitinni að v.b. Kristjáni var
hætt á laugardaginn og er bát-
urinn talinn af. Fór hann í róð-
ur á aðfaranótt s. 1. mánudags
og hefir ekkert spurst til hans
síðan.
Eigandi bátsins var Gissur
Kristjánsson, útgerðarmaður
hér í Reykjavik, en báturinn
var gerður út frá Sandgerði og
skipshöfnin lögslcráð þar.
Formaður bátsins var Guð-
munudr Bæringsson héðan úr
bænum. Aðrir bátverjar voru:
Kjartan Guðjónsson, véla-
maður, frá Steinum undir Eyja-
fjöllum.
Haraldur Jónsson, liáseti, bú-
settur í Reykjavík.
Sigurður Guðmundsson, há-
seti, búsettur hér.
Viktor Finnbogason, búsettur
hér.
Veðrið í morgun.
I Reykjavík —5 st., heitast í gær
3, kaldast í nótt —5 st. Heitast á
landinu í morgun r st., i Eyjum,
Hólurn í Hornafirði og Faguhóls-
ínýri; kaldast —5 st., hér og á
Horni. — Yfirlit: Alldjúp !ægt> fyr-
ir suðaustan land á hreyfingu í
austnorðaustur. Hæð yfir Norður-
Grænlandi. — Horfnr: Suðvestur-
land og Faxaflói: Norðaustan kaldi.
Bjartviðri.
Slökkviliðið gabbað.
Undanfarin tvö kvökl hefir
slökkviliðið verið gabbað ]>risvar
sinnurn; í fyrrakvöld i Brattagötu
og að Vatnsstíg, e n í gærkveldi
vestur að Litla-Skipholti. Virðist
hér vera sami maður að verki, sem
leikur sér að því að láta slökkvi-
liðið þeytast fram og aftur um
bæinn. í
rýnendur og óstýrilátir óróa-
seggir sem Þórarinn á Hjalta-
bakka og Jón í Stóradal eru
hverjum stjómmálaflokki nauð-
synlegir, ómissandi. Það er
sjaldan hamingjuvænlegt, ef
stórir stjórnmálaflokkar eru
skipaðir eintómum jánautum
formgja sinna eða formanna.
Þess er annars ekki að dylj-
ast, að úr því getur orðið alvar-
legt stríð, bæði hugarstríð og
biturt stríð við gamla samherja
og samverkamenn, þá er sann-
færing og samviska flokksbund-
inna stjómmálamanna rata í
andstöðu við flokk þeirra. Þar
er margs að gæta, og þar getur
rétta leiðin orðið harla torfund-
in. En jafnan er nokkuð stór-
mannlegt, heilnæmt og hress-
andi í þvi, er menn skapa sér
sjálfir sannfæring sína og hafa
karlmennsku til að fylgja henni,
þótt þeirra bíði „eilif útskúfun“
úr þingsölum og þingsælu að
Iaunum.
Þórarinn á Hjaltabakka er
ekki einn þeiri’a manna, sem
fremur vilja drotna yfir öðrum
heldur en sjálfum sér og skaps-
munum sínum. Hann lét ekki
svæla sál sína og samvisku und-
ir annara vilja né ráðríki.
Hann vildi sjálfur vera einvaldi
yfir sannfæringu sinni, yfir
Nýja Bió
Fjórar dætur.
Hugðnæm og fögur amerísk kvikmynd frá
WARNER BROS.
Slðasta sinn.
K. F. Framsókn
heldur fund þriðjudaginn 27. febr. kl. 8!/2 i AJþýðuhúsintt
Hverfisgötu. —
Fundarefni:
1. Mörg félagsmál.
2. Haraldur Guðmundsson alþingísmaður flyfssr
erindi um verkalýðsmál. —
Konur fjölmennið — mætið stundvislega.
STJÓRNIN,
Aðalfundur
Fulltrúaráðs Sjómannadagsins
verður haldinn i Oddfellowhöllinni þriðjudaginn '27-
þ. m. kl. 7.30 siðd. —
F YRIRLIGG JANDI:
SAUMUR, allar stærðir.
LAMPAGLÖS 8’” og 10s?s.
GÓLFMOTTUR, f jölda síærðir.
STÁLBIK.
TJÖRUVERK (kalfakt).
GEISIR VEIÐARFÆRAVERSLUN.
Mefl mli verflinu
seljum við áfram öll BARNALEIKFÖNG..
Hvergi eins mikið úrval.
K. Einarsson &
Bankastræti 11.
VÍSIS KAFFIÐ
gerir alla glaSa.
atkvæði sínu og yfir sjálfs sín
framkomu. Hann hefir ekki
óttast það, sem margur hræð-
ist, að vera einn sins liðs. Byron
kveður svo í „Manfred“:
„Eg get ei beygt né brotið
eðli sjálfs min.
Sá, sem vill drotna, hlýtur æ
að hlýða
og smjaðra og smjúga, sitja
um sérhvert færi
og lifa á tómri lygi“.
Þess er skemtilegt að minn-
ast um liinn sjötuga og síunga
einherja, að liann braut eigi né
beygði sjálfstæði sitt, kraup '
eigi á kné, kaus fremur að láta
goðorðið en manndóm sinn og '
sannfæring.
3. febr. 1940.
Sigurður Guðmundsson.
Grein þessa ætlaði höfundur-
inn að senda suður með flug-
vélinni, þannig að hún gætibirst
ú afmæli Þórarins Jónssonar. '
Óliöpp komu í veg fyrir það, og !
þótt fæðingardagurinn sé lijó !
liðinn, mun margur hafa gaman
af þessum snjöllu þakkarorð-
um höfundarins. — Ritstj. t
Útvegum með litlum fyifir-
vara:.
00 BEITillFB
frá
Eskiltuna Jemmanufaktur
A/BL
Viðurkendar vörur.
Aðalumboð:
Þórður Sveinsson & Co. fe.1
Reykjavík^
s
|
(síðuspil) óskast keypi.
Uppl. lijá áfgr. Vísis.