Vísir - 28.03.1940, Blaðsíða 4

VlSIR
WAEHUGATERÐ nýmæli.
IKrh. 'af 2. síðu.
^jfémrfir ærfiðu sömiunaraðstöðu,
æm liifreiðjn (viátr.fél.) liefir í
alfkwm íilfellum. En það er eklci
ðivaSt nœgilegt. Þótt málsgreinin
?Wbc5 féld Luri ver'ður ekki sagt,
:$Sjg,e3igið væri á rétt vátrygging-
arféíaganna, þar sem næsta
pnáfagrrln leysir þau úr ábyrgð
g öknn þeim tilfellum, sem
aanngjarnt er. Er því vegna al-
smenns öryggis nauðsynlegt, að
SeHai sjonslíotssetningu þessa út
fir fmmvarpinu.
I uæslu (2.) mgr. eru síðan
ixpp norsku ákvæðin um
> tjónþoli geti ekki krafist
ef hann hefir ekki valdið
tjóniiiu eða stuðlað að því, af
ásefmngi, og er íUkt sjálfsagt.
1'*k er íekin upp orðrétt aðal-
sregla norsku laganua, um það,
fejónþoli, sem sýnt liefir „stór-
IkoÆeg?' gáleysij, okuli ekki fá
fáa&tnr nema því aðeins að bif-
stífsarstj. eigi einnig sök á slys-
áms ffeafs. sýnt gáleysi, þar nægir
„eiufalt“ gáleysi), Sé svo, þá
Ækiffísí. íjóníð að tiltölu við sök-
;ÍB3. Ef bifreiðastj, á enga sök á
slysáaxj, fær tjónþoli engar bæt-
tac, og verður a'ð íelja þetla á-
livafáS éliki ösaLangjarnt. Eftir
fiessEcm. regluin fær tjónþoli
Mif&'vegar fullar bætur, þótt
ffiiawm hafi sýnt gál.eysi, ef það er
dkM^sú&rikosflegt^ gáleysi. Gild-
Srþétta hvort sem bifrstj. verð-
«or nokkuð til saka fundið eða
ékM. Sbésí strax, að þetta er í ó-
samraml við imisko tsák væð i ð
§ f. ingr., svo sem áður er drep-
ig á- Maður seia verður fyrir
fcll af gáleysi, sem ekki telst
^síœrkosilegt“, en. bifr. iá enga
■söfr. á, fær bætur samkvæmt 2.
wgr^, en engar, e£ farið er eftir
1« Jaigr. Orðalag 2. mgr. gerir
B-áS fvrir því, að bifrstj. geti
■sreriS ábyrgur, án jjess að hann
íSÍgÉ íaokkura s&k, en slikt er
1, 'ffigr. útilokað. Stangast
málsgréinarnar þannig bæði að
efni og orðalagí, og verður
jgreánjn í heild fyrir þetta mjög
ðljós og torskilia,
Wið 2. mgr. liefír þvínæst ver-
M hæll því ákvæði, að taka
^„ínegT" fSEÆ til eirifalds gáleys-
'm fjónþola, til iækkunar þeim
ÍJÓtam, sem vátrféí. skal greiða.
jJör'Sín: „annars sýn t gáleysi“ á
vænianlega að þýða: „sýnt ann-
aíi þ. e. einfalt „gáleysi“). Eins
&g Jöþíngi gekk frá þessu á sín
sum. Ijma, var svo ákveðið, að
jafmsu „s'kuli“ taka tillit til slíks
';gáfeysis..Þetta furðulega ákvæði,
sem.asamí innskoíssetningunni
4 1* mgr., myndi gera rétt al-
Bneonings sem næst engan, liefir
sjáJfsagt k,omist inn í lögin fyrir
anaður vátryggingarfélaganna.
Eg býst við að það séu fá bif-
®es3aslys (á öðrum en farþegum
mu m. h.), sem ekki er liægt að
•.segjs um, að tjónþoli hafi sýnt
iföfftvert gáleysi. Það væri sann-
„arlega hart, ef hver minsta yfir-
sjón í þeim efnum ætti að gera
fóllc réttlaust, eða því sem næst.
Að vísu er þetta orðað sem
lieimild fyrir, dómstólana, en
ekki skylda, en þó má ætla, að
þeir teldu sér yfirleitt skylt að
fara eftir því, því til hvers væri
löggjafinn annars að setja slíkt
ókvæði, ef ekki ætti að nota það.
Það er og mjög ófullkomin lög-
gjafaraðferð, að leggja úrlausn
og framkvæmd svo mikilsverðra
atriða undir geðþótta dómstóla,
í stað þess að skipa þeim með
lögum. I norsku lögunum, sem
uppliaflega átti að leggja til
grundvallar, er engin slik regla,
og m. a. s. í gildandi lögum okk-
ar er tjónþoli því að eins rétt-
laus til bóta, að hann hafi sýnt
„vítaverða óvarkárni“ (þ. e.
„stórkostlegt gáleysi“). Er því
sýnt, að réttur almennings er á
alla lund skertur frá þvi sem nú
er skv. gildandi bifreiðalögum,
en þó er trúlegast, að trygging-
ariðgjöldin myndu alt í einu
liækka verulega frá því, sem nú
er.
Þess er þó getandi, að eina
umbót er að finna í greininni fró
núgildandi reglum, sem sé þá,
að felt er niður það slcilyrði
bótaskyldu gagnvart farþega, að
hann liafi verið „farþegi fyrir
borgun“. Hinsvegar eru mörg
atriði í sambandi við skaðabóta-
og tryggingarreglur frv. sem
þurfa frekari athugunar við.
Sem lausleg dæmi má nefna:
Orðalagið „mönnum og mun-
um“ í 1. mgr. 34. gr. getur varla
staðist, þar sem það virðist nán-
ast útiloka það, að tjón á skepn-
um og búpeningi falli undir
skaðabótaákvæði greinarinnar.
Til varúðar þyrfti að setja á-
kvæði Um það, að vátrygging
skv. 36. gr. nái einnig til þess, ef
tjón verður af völdum bifreiðar,
sem notuð er í leyfislejrsi eig-
anda (stolið).
Loks vantar fyrirmæli um
það, að vátryggingarfélög, sem
leyfi fá til bifreiðatrygginga hér
á landi, séu skyld að ábyrgjast
in solidum það tjón á mönnum,
sem bifreiðir valda, sem ekki
nást eða þekkjast, og bifreiða,
sem teknar hafa verið í notkun
án þess, að löglega hafi veríð
gengið frá skrásetningu og
tryggingu.
Að endingu vil eg minnast
lauslega á niðurlagsákvæði 34.
gr. frv., um lögveð í bifreið fyr-
ir skaðabótakröfu vegna tjóns,
sem leiðir af notkun hennar. Eg
fæ i fljótu bragði ekki séð, hvaða
rök liggja til slíkra fyrirmæla.
Almenningur liefir vátrygging-
arfélögin að halda sér að, og
þarf því ekki á slíkum lögveðum
að halda . Skilst mér því, að það
yrði aðallega vátryggingarfélög-
in, sem nytu góðs af, þar sem
þau fengju þannig tryggingu
fyi-ir endurkröfurétti sínum á
hendur eiganda (umráðamanni)
bifreiðar. En fyrir bifreiðaeig-
1940.
Viðskiftaskráin, sem Stein-
dórsprent h.f. gefur út, er nú
komin út, mikið rit, hátt á 6.
hundrað blaðsiður, og hefir inni
að hakla geisimikinn fróðleik.
Er þetta þriðji árgangur Við-
skiftaskrárinnar (atvinnu- og
kaupsýsluskrár íslands). Fyrir-
komulagið er svipað og í fyrra,
en bætt liefir verið við tveimur
floklcum, VI. flokki, um slcipa-
stól íslands 1940, skrá yfir öll
eimskip og mótorskip, 12 smá-
lesta og þar yfir. Ennfremur
hefir verið bætt við VII. flokki,
og nefnist hann Útlönd, og er
þar skrá yfir sendilierra og
ræðismenn Islands og Dan-
merkur í ýmsum borgum er-
lendis. Þá hefir, eins og gert var
ráð fyrir í síðustu Viðskifta-
skrá, verið bætt við nýjum
kaupstöðum, svo að slcráin nær
nú yfir 18 kaupstaði og kaup-
tún, auk Reykjavílcur. Þessum
stöðum liefir verið bætt við:
Blönduósi, Eskifirði, Eyrar-
hakka, Sauðárkróki, Selfossi,
Stokkseyri, Stykkisliólmi og
Vík í Mýrdal. Ennfremur er
aukið við nýju lcorti af íslandi
með tilgreindum öllum vitum á
landinu, en þeir eru 71 talsins,
og fiskimiðum umhverfis land-
ið og dýptarlinum. Hefir Emil
Jónsson vitamálastjóri látið
gera kort þetta fyrir Viðskifta-
skrána. — Sendiherraskrifstofa
Dana og Ólafur skipaskoðunar-
stjóri Sveinsson liafa veitt að-
stoð við samningu hinna nýju
flokka (VI. og VII.), sem minst
var á hér að framan.
Auk þess, sem að framan seg-
ir, er uppdráttur af Islandi með
áteiknuðu bílvegakerfi. Svo er
nákvæmur uppdráttur af Rvik
og nágrenni með tilgreindum
lielstu opinberum byggingum
og nokkrum verslunum. I II.
floklti er skrá yfir götur og hús-
eignir í Rvík, og gefur skráin
upplýsingar um aðalgötur, hlið-
ar- og þvergötur, götuheiti, hús-
númer, þingl. eigendur fast-
eigna, lóðastærð, matsverð lóða
og liúsa, leigulóðir og erfða-
festulönd.
í III. fl. er sagt frá Alþingi,
stofnunum, embættum, ríkis-
stjórn, fulltrúum erlendra
ríkja, stjórn Reykjavíkurbæjar.
Þá er félagsmálaskrá (450 fé-
lög) og Nafnaskrá (1796 fyrir-
tæki).
I IV. fl. er sagt frá kaupstöð-
um og kauptúnum utan Rvíkur.
V. fl. Varnings- og starfsskrá og
endur gætu þessi lögveð orðið
til hinna mestu óþæginda, þar
sem veð og tryggingar í bifreið-
um yrðu hér eftir mjög lítils
virði.
Lyldll að V. flokki. Svo eru liin-
ir tveir nýju flokkar, sem áður
hefir verið getið.
Viðskiftaskráin hefir svo
mikinn fróðleik inni að lialda
og ær svo vel og skipulega fyrir
komið, að bókin er nauðsynleg
liandbók öllum, sem við við-
skifti fást, hvort sem er í smá-
um stíl eða stórum, og raunar
má segja, að hún muni flestum
geta komið að meira eða minna
gagni. Hún ætti að vera til ó
hverri skrifstofu og víðar munu
menn sjá sér mikinn hag í að
liafa hana við hendina.
Með útgáfu skrárinnar er
unnið mikið og merkilegt verk,
og verður skráin æ fjölbreytt-
ari.
Ritstjórn skrárinnar hefir
annast sem áður Steindór
Gunnarsson prentsmiðjustjóri,
og hefir Gunnar Bjarnason
verkfr. aðstoðað hann i þessu
slarfi.
VISIS KAFFIÐ
gerir alla glaða.
® m ei
SÍMI 5379
Búum til fyrstá flokks prent-
niyndir í einum eða fleiri lituni.
Prentum: flöskumiða
dósamiða
og allskonar
vörumiða
og aðrar smápreníanir eftir teikn-
ingum eða Ijósmyndum.
SOKKAR!
KVENSOKKAR
K ARLM ANN ASOKKAR
BARNASOKKAR
Námskeið í
nærfatasaum
byrjar föstudaginn 29. þ. m.
Kent verður „quilting“,
,applique“ blúnduvinna og
allskonar nærfatasaumur. —
Smart
Austurstræti 5. — Sími 1927.
ELRI KONA óskar eftir for- (
stofustofu með lítilsháttar að- |
gangi að eldhúsi, í nýju liúsi í
miðbænum, helst í Garðastræti
eða nágrenni. Tilboð, merkt:
„Sól“ sendist Vísi fyrir 5. april.
__________________________(853
ELDRI HJÓN óska eftir 1
stofu og eldhúsi 14. maí. Sími
5392, kl. 1—6.________________(862
2 HERBERGI og eldhús ósk-
ast með nýtísku þægindum,
helst í austurbænum. (Barn-
laust fólk). Tilboð sendist afgr.
Vísis merkt „4“. (865
HERBERGI til leigu nú þeg-
ar, Leifsgötu 28. (866
BARNLAUS hjón óska eftir
1 stórri stofu og eldliúsi eða
tveimur minni, strax eða 14.
maí. Uppl. i síma 4482. (867
STÚLKA óskar eftir litlu her-
bergi í vesturbænum. — Tilboð
merkt „Ódýrt“ sendist Vísi fyrir
laugardagskvöld. (868
FJÖGRA herbergja íbúð til
leigu í suðvesturbænum. Verð
kr. 165.00. Tilboð sendist afgr.
blaðsins fyrir 1. april, merkt
„6“. _____________________(8£
2 HERBERGI og eldhús ósk-
ast 1. apríl í vesturbænum. Til-
boð merkt „H. Þ.“ leggist á afgr.
blaðsins fyrir laugardagskvöld.
_______________________ (871
EIN stofa og eldliús með raf-
eldavél til leigu 1. apríl á Lind-
argötu 43 B. (872
ÓSKA eftir 2—3 her-
bergja íbúð. Ólafur Sigurðsson,
fátækrafulltrúi, sími 5231. (878
SAUMASTOFAN Laugavegi
28 sníðir kjóla og mátar. Verð
frá 4.00, kápur frá 5,00 og
dragtir frá 6,00. Símar 1613 og
4940.________________(875
VANA sjómenn vantar suður
með sjó. Uppl. Hafnarstræti 18,
matsöíunni, kl. 4—öy2. (877
GARÐYRKJUMAÐUR EÐA
KONA getur fengið atvinnu á
Vífilsstöðum í vor og sumar. —
Uppl. hjá ráðsmanni. Sími 9334.
(880
HÚSSTÖRF
STÚLKA með harn á 1. ári
óskar eftir ráðskonustöðu, helst
í bænum, við lítið heimili. Um-
sóknir sendist Vísi fyrir 1. apríl
merktar „88“. (873
VIÐGERÐIR ALLSK.
GERI VIÐ og hreinsa mið-
stöðvarkatla og önnur eldfæri
og minka eldshol með góðum
árangri, geri ennfremur við klo-
setkassa og skálar. Sími 3624
e. li. Hverfisgötu 64. (731
ilÁFAD'fHNDIfl BRÚN seðlabudda tapaðist 26. mars. Vinsamlegast hringið í sima 3082. (870
ITIUQÍNNINCAD] 5889 er símanúmerið í fisk- búðinni ó Brekkustíg 8. (278
ARTHUR GOOK heldur al- menna samkomu í Varðarhús- inu í kvöld (fimtudag) kl. 8Mí-
mmmm
LÍTIÐ HÚS til sölu. Góðir borgunarskilmálar, ef samið er strax. Uppl. í síma 5275. (830
LOÐSKINNSFÓÐRAÐIR skinnjakkar eru lilýir og hent- ugir í hverskonar ferðalög. — Leðurgerðin li.f. (857
HEY til sölu. Jóhann Krist- jánsson, Þóroddsstöðum, simi 5012. (860
FRlMERKI
ÍSLENSK FRÍMERKI kaupir hæsta verði Gísli Sigurbjöms- son, Austurstræti 12, 1. hæð. — (216
VÖRUR ALLSKONAR
HIÐ óviðjafnanleg RIT Z kaffibætisduft fæst hjá Smjör- húsinu Irma. (55
NOTAÐIR MUNIR KEYPTIR
KAUPUM FLÖSKUR, stórar og smáar, whiskypela, glös og bóndósir. Flöskubúðin, Berg- staðastræti 10. Sími 5395. — Sækjum. — Opið allan daginn. (1668
GÖMUL rafmagnstæki, svo sem: rafsuðuplötur, ofnar, skaftpottar eða könnur, strau- járn og ýms önnur úr sér gengin rafmagnstæki eru keypt á Grett- isgötu 58, kjallaranum. Simi 2395. Sótt heim ef óskað er. —
VANTAR 2—3 kolaeldavélar. Uppl. í síma 4433. (861
VIL KAUPA notaða 2 hólfa rafplötu. Uppl. síma 4338. (864
KAUPI gamlar og nýjar bæk- ur. Fornsalan, Hverfisgötu 16. (874
NOTAÐUR hestvagn og ak- týgi óskast til kaups. Sími 2164. (876
NOTAÐIR MUNIR TIL SÖLU
STÓR póleraður skápur til sölu, Leifsgötu 14, fyrstu hæð. (859
FERMINGARKJÓLL til sölu. Tækifærisverð. Uppl. Kirkju- stræti 2, lierbergi nr. 39. (863
BARNAKERRA til sölu. Uppl.
Freyjugötu 27 A, niðri. (752
W- Somerset Maugham: 25’
JL ÓKUNNUM LEIÐUM.
íiefði fært þau nær hvort öðru. Það var og engu
Jíkíjra en hann liti sömu augum á, þvi að fram-
fkoniíj inins var þannig, að það var sem liann
Jíífi á hana sem vin, en elcld kunningja að eins
sæœ þar áðma
!Það var einum eða tvéimur dögum siðar.
Wfm Growley stakk upp á, að þau æki til Terran-
Ihury til þess að skoða dómkirkjuna. MacKenzie
®porj5í 'hvort liún hefði nokkuð á móti því, að
Iiann færi fötgangandi.
Svo sneri hann sér að Lucy og spurði:
þorí vart að láta í Ijós ósk Uin, að þér
IkoinjS með mér.“
s,f>aS væri mér mikil ánægja,“ svaraði Lucy.
^Eg ákál reyna að koma betur fram en síð-
asstT
„Þess þurfið þér ekki,“ sagði hún brosandi.
Dick, sem aldrei vildi fara fótgangandi, ef
íiægt var að fara öðru vísi, ók í vagni frú Crow-
Sey. En Alec beið eftir Lucy. Hún liafði farið út
E hesthús, til þess að sækja hund, er hún vildi
liafa með í ferðinni, og þegar hún kom aftur
virti Alec hana fyrir sér.
Alec var þannig gerður, að hann veitti ekki
félögum sínum, eða þeim, sem hann umgekst
daglega, nána athygli. Hann horfði á þá, talaði
við þá, veitti lielstu sérkennum þeirra athygli,
en svo ekkert frekara. Stundum var sem liann
liti ekki á þá sem lifandi verUr. Nú vaknaði alt
í einu áliugi hans fyrir að kynnast Lucy betur.
Það var sem hann liefði séð liana í fyrsta skifti.
óg þetta valdi í rauninni furðu hans — svo
mikla, að hann kiptist við. Hann komst við af
fegurð hennar, er liann sá liana þarna klædda
til göngu, með staf í liendi. Honum fanst hún
táknmynd þess lands, sem hann hafði kynst
undanfarna tvo lil þrjá daga. Honum var nautn
að því að sjá live grönn og beinvaxin hún var
og hreyfingar hennar mjúkar. Og það var eitt-
livað ósegjanlega yndislegt við tillit blárra
augna hennar.
Og nú kom yfir hann sterk þrá til þess að ræða
við hana. Og án þess að liugsa nokkurn slcapað-
an hlut um, að mesta hugðarefni hans kynni
ekki að skifta hana neinu, fór liann að ræða um
það við liana. Og hann talaði um það frá öllum
liliðum og óðara en varði var liann farinn að
lala um framtíðarfyrirætlanir við liana. Og
hann gerði grein fyrir öllu, hvers vegna liann
liafði farið út á þessa braut, livers vegna liann
hefði tekið þessar ákvarðanir, hvernig atvilcast
hefði, að hann tók þær. En Lucy lilustaði af
mikilli athygli og við og við bar hún upp spurn-
ingu. Og alt i einu stóð henni alt ljóst fyrir hug-
skotsaugum. Það sem Alec nú sagði henni, varð
nægilegt til þess að hún gat bygt á þeim grund-
velli, sem Dick hafði lagt með frásögn sinni og
persónulegum athugunum. Nú fanst lienni, að
liún þekti Alec McKenzie.
Árum saman hafði McKenzie ferðast um Af-
rílcu, án þess að hafa neitt áform í liuga annað
en að kynnast, skoða sig um, af áhuga fyrir
hinu ókunna. Efst í huganum var löngunin til
þess að reyna það, sem óreynt var, leita, kanna
nýjar slóðir. Fyrsti leiðangur hans var í raun-
inni afleiðing þess, að leiðangur annars land-
könnuðs liafði mishepnast. Alec hafði reynt
það, sem flestir landkönnuðir í Afríku verða að
reyna, veikindi, ofþreytu, hungur, orðið að
stríða við ógurlega flutninga-erfiðleika, um
mýrar og skóga, en verst var að fara um mýr-
arnar, sem aldrei virtust ætla að enda, eða gegn-
um frumskógana þéttvöxnu, en þar varð stund
um ekki komist nema mílu vegar á dag. Hann
liafði líka orðið að reyna það, að hinir innfæddu
burðarmenn hans yfirgáfu hann, og hrekkvisi
og grunsemdir villimannanna hafði verið við að
stríða. Hann hafð einu sinni komist í tæri við
villimannakonung, sem bar hið mesta liatur í
brjósti til hvítra manna, og eitt sinn hafði hann
orðið að liafa augun með fylgdarmönnum sín-
um dag livern, og eins að næturlagi, þvi að þeir
sátu um hvert tækifæri til að flýja. Yar það sök-
um þess, að þeir óttuðust villimennina,
sem liann ætlaði að heimsækja. Villmiannakóng-
urinn sendi honum orð, að hann yrði drepinn ef
hann gerði tilraun til þess að fara inn í liöfuð-
borg hans.
Það sem eftir var sögunnar, sagði Alec Lucy
í afsökunartón, eins og hann skammaðist sín
fyrir að liafa talað svona mikið um sjálfan sig,
en hann talaði um þetta eins og ekkert óvana-
legt hefði gerst, næstum af gletni, til þess að
draga sem mest úr þvi, að hún héldi að hann
vildi stæra sig af hugrekki eða afrekum. Þegar