Vísir - 23.04.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðiaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmsðja.T (3. heaó).
Ritstjóri BSaðamenn Sími:
AugSýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla j
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 23. apríl 1940.
93. tbl.
LOKAÁRÁS BÁNDAMANNA Á NARVIKi
HOFST
GÆR
Stórorusta í þann veginn að byrja
milli Hamars og Litlahamars.
Hamar og Elverum enn í höndum
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Fregnir frá Stokkhólmi herma, að hersveitir Breta, Frakka og Norðmanna hafi byrjað lokaárásina á
Narvik kl. 4 e. h. í gær (mánudag). Það er talið, að Þjóðverjar hafi 5000 til 6000 manna lið í Narvik
og grend og er nokkur hluti liðsins sjóliðar, sem komust á land af herskipum þeim, sem Bretar söktu
í Narvik og Romsdalsfirði. I fregnum frá Noregi segir,. að Norðmenn hafi farið mjög klókindalega að og lokk-
að yfir 2000 manna lið þýskt nokkura vegalengd frá Narvik. Hafa Norðmenn hér beitt sömu aðferð og Finnar,
sem margsinnis lokkuðu Rússa alllangt inn í landið, og slitu svo samgönguæðar að baki hinna rússnesku her-
sveita. Lið það, sem Norðmenn létu sækja fram frá Narvik óáreitt, er nú sagt afkróað, og eins lið Þjóðverja í
Rombakhæðum. Þriðji flokkurinn er í Narvik. Sá flokkurinn, sem Norðmenn lokkuðu frá Narvik, mun vera
stærsti flokkurinn, og er giskað á, að í honum séu um 2500 menn.
Norðmenn gera sér vonir um, segir í hinum sænsku fregnum, að búið verði að gersigra Þjóðverja í Narvik
og þar í grend, innan f árra daga.
I fyrri fregnum um viðureignirnar í Narvik segir svo:
Bresk tilkynning
um styrjöldina í Noregi.
Hermálastjórnin breska gaf
út tilkynningu í gærkveldi um
styrjöldina í Noregi og þátttöku
herliðs Bandamanna í henni.
Tilkynningin er fáorð og gefur
litlar upplýsingar, aðeins þær,
að herlið það, sem Bandamenn
hafi sett á land á ýmsum stöð-
um i Noregi, liafi náð sambandi
við norska herinn, og byrjað
samvinnu við hann og taki þátt
í hernaðarlegum aðgerðum með
honum, með góðum árangri,
þrátt fyrir mikla erfiðleika.
Frá Narvík.
Fréttaritari United Press síin-
ar, að Þjóðverjar í Narvílc og
grend séu afkróaðir og í þrem-
ur flokkum, sem ekki hafa sam-
band sín í milli. Einn flokkur-
inn er í Rombashæðunum og
sækja Bretar að lionum, annar
flokkurinn var látinn sækja
fram mótspyrnulaust nokkura
vegalengd frá borginni, áður en
Norðmenn hófu sókn gegn hon-
um. Þriðji flokkurinn er í Nar-
vik-bæ og voru Bretar búnir að
setja lið á land og sóttu að þeim
flokki. I þessum flokkum eru
1500—2500 menn í hverjum.
Á Niðaróss-vígstöðvunum.
Fréttaritari Reuters segir, að
Bandamenn hafi tekið á ný
Steinkjær, inst við Þrándheims-
fjörð, en þar var norskt setulið
og hermannaskálar. Fleiri staði
liafa Bandamenn tekið á þess-
um slóðum. í Hegravígi verjast
Norðmenn enn af mikilli
hreysti. Yirðist nú kreppa að
Þjóðverjum á Niðaróssvígstöðv-
unum, því að Bandamenn og
Norðmenn sækja að þeim að
sunnan og norðan. Mikið tjón
á húsum hefir orðið í ýmsum
þorpum og skotið hefir verið á
þorpin af vélbyssum. Mann-
tjón er þó ekki mikið, en það er
liaft eftir breskum yfirforingj-
um, að það sé ógurlegt fyrir al-
menning áð búa við þessar end-
urteknu loftárásir, en fólkið
liafi sýnt mikla hugprýði.
Rauði Krossinn hjálpar.
Ýmsar þjóðir eru nú að senda
Rauða Kross sveitir til Noregs,
m. a. Finnai’, Bandaríkjamenn
og Tyrkir. J*
Horfumar í Niðarósi eru taldar færast mjög í sama horf sem
við Narvík. Bretar eru sagðir sækja fram suður á bóginn í átt-
ina til borgarinnar, en fyrir sunnan borgina hafa Norðmenn
tekið sér stöðu við þorpið Nelhus, sem er 30 kílómetra frá Nið-
arósi, og eru þar mikil þjóðvegamót og jámbrauta, þ. e. um
þetta þorp liggja brautir til Dombaas og Röros. í Dombaas hafa
Bandamenn herlið, sem fyrr var sagt, og hafa þegar sent lið
þáðan til aðstoðar Norðmönnum. Norðmenn hafa barist af
hreysti og harðfengi gegn Þjóðverjum undangengna 13 daga og
háir það Norðmönnum mest, að þeir eru ekki eins vel búnir
að vopnum og öðrum hernaðartækjum sem Þjóðverjar. Hraða
Bandamenn liðflutningum og hergagna frá Dombaas Norðmönn-
um til hjálpar.
ÞJÓÐVERJAR HAFA ENN AGÐANESFJÖRÐ Á SÍNU VALDI.
Þjóðverjar hafa enn Agðanesfjörð við mynni Þrándheims-
f jarðar á sínu valdi, en bresk herskip eru stöðugt á verði þar úti
fyrir, og eru því Þjóðverjar króaðir inni. Er búist við, að gerðar
verði árásir á Niðarós af sjó og á landi innan skamms, en eins
og kunnugt er af fyrri fregnum treysta nú Þjóðverjar varnir
sínar við Niðarós.
STÓRORUSTAI AÐSÍGIMILLIHAMARS OG LITLAHAMARS.
Norska stjórnin viðurkennir, að Elverum og Hamar séu enn
í höndum Þjóðverja, en áður höfðu borist fregnir um það frá
Svíþjóð, að Bandamenn hefði tekið Hamar.
Hinsvegar er nú sagt, að Bandamenn sæki suður á bóginn á
þessum slóðum, og benda líkur til að Bandamenn og Norðmenn
treysti nú aðstöðu sína einhversstaðar á svæðinu milli Hamars
og Litlahamars, en norsku hersveitirnar hafa hörfað undan þang-
að mjög hægt, og stöðugt barist við Þjóðverja. Þjóðverjar hafa
einnig borgina Gjövik á sínu valdi. Hún er vestan megin við Mjö-
sen, gegnt Hamri.
Fyrir norðan Elverum virðast Norðmenn hafa tekið sér stöðu
í línu, sem er um það bil miðja vega milli Elverum og Rena.
Að því er best verður séð hafa Þjóðverjar treyst aðstöðu
sína allörugglega í Suður-Noregi, en stór svæði inni í landi milli
Hamars og Osló og Osló og Stafangurs, eru enn á valdi Norð-
manna, og þessi svæði liggja opin fyrir Bandamönnum og Norð-
mönnum, ef þeir sigra í orustu þeirri, sem virðist vera að byrja
milli Hamars og Litlahamars, en verði úrslit hennar Bandamönn-
um og Norðmönnum I vil, horfir óvænlega fyrir Þjóðverjum.
var dr. Clodius. Samningarnir
hafa ekki verið birtir opinbcr-
lega enn sem, komið er, en full-
yrt er í Bukarest, að engin veru-
leg breyting bafi orðið, og Þjóð-
verjar fái ekki aukið olíumagn
frá Rúmeníu. Ennfremur helst
hlutfallið milli ríkismarks og
ley óbreytt, en Þjóðverjar vildu
fá gengi rúmenska gjaldeyrisins
breytt sér í hag.
I*jódvepjar mistu 5
ÉLugvélar viö Svíþjóö
i gær.
Einkaskeyti frá Unitded Press.
London í morgun.
Mótmæli sænsku stjórnarinn-
ar gegn því að þýskar flugvélar
fljúgi yfir Svíþjóð, voru lögð
fram í Berlín í gær. Var þess
einarðlega krafist, að Þjóðverj-
ar hætti að fljúga yfir sænskt
land. Fimm þýskar flugvélar
hafa verið neyddar til að lenda
eða verið skotnar niður í Svi-
þjóð undangengin tvö dægur.
Þar af nauðlentu tvær á Got-
landi, en sú þriðja hrapaði í sjó
niður ekki langt frá eyjunni,
eftir að flugvélin hafði fengið í
sig skot úr loftvarnabyssu.
Eftir að mótmælin voru lögð
fram i Berlín flugu þýskar flug-
vélar yfir Marienstad.
Þá hafa þýskir flugmenn
skotið af vélbyssum á sænsk
fiskiskip og særðist einn hinna
sænsku sjómanna.
HerisíkipatjoKi
Þjóðrerja:
Þýsk-rúmenskur við-
skiftasamningur.
Einkaskeyti frá Unilded Press.
London í morgun.
Viðskiftasamningur var und-
irritaður milli Rúmeníu og
Þýskalands í gær. Aðalsamn-
ingamaður af liálfu Þjóðverja
24 herskip,
að undanteknum
kafbátum.
Einkaskeyti frá Unitded Press.
London í morgun.
Það var tilkynt í London í
gærkveldi, að Þjóðverjar hefði
mist að minsta kosti 24 lierskip,
og eru þá ekki meðtaldir kaf-
bátar þeir, sem, Bandamenn
liafa grandað, en þeir munu
liafa eyðilagt eða sökt upp
undir 50 þýskum kafbátum. Af
stórum lierskipum liafa Þjóð-
verjar mist Graf von Spee,
vasaorustuskipið, sem sökt var
undan Montedideo í Uruguay í
orustu við bresk lierskip, Gneis-
enau (sökt af Norðmönnum),
Blucher og KarlsrUlie. Auk
þess skemdist lierskipið Scliarn-
horst i viðureign við Renown,
breska lierskipið, og breskur
kafbátur liæfði Admiral Sclieer,
sem er vasaorustuskip, einu eða
tveimur tundurskeytum,.
Það, sem af er styrjöldinni,
liafa Bretar mist 1 orustuskip af
15 (Royal Oak), 1 flugvéla-
stöðvarskip (Courageous) af 7,
10 tundurspilla af 170, 5 kaf-
JBlán djöflapnÍF — —
I
< ' ■- >.V-.......
Alpaliermenn Frakka ganga undir nafninu „Bláu djöflarnir“
og þeir eru hreyknir af því. Búningar þeirra eru bláir og draga
þeir nafn af litnum. Þeir vilja heldur þola kuldann en þurfa að
ganga í brúnum khaki-frökkum. Hér sést einn liinna bláii djöfla.
Hann er ekki beinlínis djöfullegur ásýndum, en liarðger og fær
í flestan „snjó“ að þvi er virðist. —
4 frönsk orustuskip
nærrí fullbúin.
Frá París er tilkynt að fjögur
ný orustuskip séu nú nærri full-
gerð, nokkuð á undan áætlun.
Það var M. Campinchi, franski
flotamálaráðherrann, sem til-
kynti þetta i ræðu, sem liann
liélt í gær. Skipin „Richelieu“
og „Jean-Bart“, 35.000 smálest-
ir livort, verða innan skamms
tilbúin, en systurskipin „Cle-
menceau“ og „Gascogne“ eru
vel á veg komin. í samtali við
blaðamenn gat M. Campinchi
þess, að svo mjög hefði tekist að
liraða smiði þessari skipa, að
„Clemenceau“ og „Gascogne“
yrðu tilbúin tíu mánuðum á
undan áætlun.
Flotamálasérfræðingur „Dai-
ly Telegraph“ ritar grein um
lierskipasmíðar Frakka og upp-
lýsir þar meðal annars, að smíði
var hafin á „Richelieu“ í október
1935, en því var hleypt af stokk-
unum í janúar 1939 og á að vera
fullgert til reynsluferðar í sum-
ar. „Jean-Bart“ var byrjað að
smíða í janúar 1937, og var þvi
lileypt af stokkunum í síðasla
mánuði. Ætti það að vera full-
gert næsta vor eða sumar. Þeir
10 mánuðir, sem smíðinni hefir
verið flýtt um, gera það liklega
að verkum, að „Jean-Bart“ verð-
ur fullgert skömmu á eftir
„Riclielieu“. Þegar þess er gætt,
báta af 58 eða 17 herskip af
357, sem fullgerð voru í styrj-
aldarbyrjun. — Af 62 beitiskip-
um liafa Bretar ekld mist eitt
einasta.
SKIPSH ÖFNIN TÓK RÁÐIN
AF SKIPSTJÓRANUM.
London í morgun.
Danska skipið „Jessie
Mærsk“ kom til hafnar í Car-
diff I gær. Það gerðist sögu-
legt við ferð skipsins, að
skipshöfnin gerði uppreist og
óhlýðnaðist fyrirskipunum,
er skipstjóra höfðu borist frá
Danmörku. Skipstjórinn ætl-
aði sér til hafnar í Eire, en
skipshöfnin tók ráðin af hon-
um og sigldi til Cardiff. — I
Cardiff var skipshöfnin auð-
vitað kölluð fyrir sjórétt.
Kom þá 1 Ijós, að skipið var
á leið til London með farm
sinn. Þegar skipstjóri frétti,
hvemig í öllu lá, að fyrirskip-
anir þær, sem hann hafði
fengið, væm sendar út af
nazistum, þakkaði hann
skipshöfninni fyrir uppreist-
ina, og féll alt í ljúfa löð.
að þessi 35.000 smálesta skip eru
lang-stærstu herskip, sem i
Frakklandi hafa verið bygð (þau
er 8500 smálestum stærri en
„Dunkerque“ og ,,Strasbourg“)
er smíði þeirra alveg einstakt af-
rek í skipasmiðum. Hraði skip-
anna verður yfir 30 sjómilur,
og verða þau vopnuð átta 15”-
byssum. Um sama leyti verða
fullgerð fimm bresk skip af
sömu gerð og H. M. S. „King
George V“. Eru þau af likri
stærð og liafa sama hraða.
Brunasamskotin,
afhent Vísi: 5 kr. frá E., 2 kr.
frá Ó.