Vísir - 23.05.1940, Blaðsíða 2

VÍSIR
Góðir gestir, sem komu til landsins í gær
Viðíöl virt Svein ltjörnssou lemlili. og: þá Ve§tur l§lending:a, er liingart hafa veríö hoðnir.
frúin jafnvel án nokkurs
hreims annarar tungu.
Þeim hjónum hefir orðið sex
harna auðið, sem öll eru upp-
komin og öll mæla á íslenska
tungu með mestu prýði. Elsti
sonur þeirra hjóna, Hjálmar,
er starfandi í landbúnaðar-
ráðuneytinu í Washington og
hefir þar prýðilega stöðu.
Valdemar, sem dvaldi hér ár-
ið 1933 og aflaði sér fjölda
vina, og Gunnar Björn eru báð-
ir blaðamenn við The Minnea-
polis Tribune, en yngsti sonur
þeirra hjóna er nú 21 árs að
aldri og er um það bil að út-
skrifast úr háskóla vestra, og
ætlar liann sér einnig að leggja
stund á blaðamensku. Tvær
dætur þeirra hjóna, Helga og
Stephania, komu einnig hing-
að til lands árið 1937 og dvöldu
hér nokkuð, en höfðu þá áður
um sumarið farið um Mið-Ev-
rópu og Norðurlönd. Er Step-
hania gift bókaverði við há-
skólasafnið í Ohio. Öll hafa
börn þeirra hjóna útskrifast úr
háskóla, og þannig notið þeirr-
ar bestu mentunar, sem auðið
er að afla sér.
Þótt atburðir þeir, sem hér
hafa skeð að undgpförnu, setji
nokkurn skugga á komu þessa
ágætu Ianda vorra, vonum vér
að dvöl þeirra hér á landi megi
verða þeim, sem ánægjulegust.
Hafa þau í huga að vera um
tvo mánuði í ferðinni í alt.
Má vel vera, að Vísir geti
flutt af þeim nánax-i fregnir
síðar og frekari upplýsingar en
kostur er á að þessu sinni.
York, þegar fregnin barst. Mér
heyrðist andinn í íslendingum
þar vera sá, að þeihi þætti
beti'a, að Bretar gripu til þessa
ráðs, lieldur en ef Þjóðvéi’jar
hefði oi’ðið fyrri til.“
„Hvað hyggst þú að dvelja
hér?“
„Eg þarf að vera kominn
heim 5. ágúst, svo að eg fer
sennilega héðan í júlimánuði.
Mun eg nota tímann til þess að
ferðast eitthvað, um Borgar-
fjörð og kannske víðar.“
Nokkru fyrir miðnætti í nótt kom Dettifoss hingað til bæjar-
ins úr Ameríkuferð. Með honum komu allmargir farþegar, þar
á meðal voru: Sveinn Björnsson sendiherra og sonur hans Hen-
rik cand. juris., ennfx-emur þeir Ásmundur Jóhannsson og frú
og Árni Eggertsson og frú báðir í boði Eimskipafélags íslands,
og Gunnar B. Björnsson og frú í boði Þjóðræknisfélagsins. —
Gunnax B. Björnsson og frú
Ásmundur
Jóhannsson.
Ásmundur P. Jóhannsson er
sá Vestur-íslendingur, sem tíð-
ast hefir komið heim til „gamla
landsins“, því að hann er nú bú-
inn að fara tíu ferðir fram og
aftur milli islands og Vestur-
heims. Hefir hann altaf dvalist
hér, þegar hann hefir komið,
fram eftir sumri og ávalt far-
ið norður í Húnavatnssýslu,
á æskustöðvarnar, og þá brugð-
ið sér í göngumar með sveit-
ungum sínum. Er hann hesta-
maður og hefir haft mikið yndi
af að fara í göngur og hugurinn
1 þá átt altaf hinn sami. Er Ás-
mundur löngu orðinn mönnum
Aðalfundur
Varðarfélagsins
MEÐ aðalfundi Varðaifélags-
ins, sem haldinn verður í
kvöld, má telja, að lokið sé
vetrarstai’fsemi flokksfélaganna,
að þessu sinni. Það er yfir þvi
kvartað, og vafalaust að nokkru
með réttu, að flokksstarf Sjálf-
stæðisflokksins sé ekki eins
fjörugt og vera þyrfti. En þó er
ef til vill gert meira úr Jxessu en
vert ei’. Á seinustu árum hefir
flokksstarfsenxin eflst á tvenn-
an hátt. Konur fara að taka
miklu meiri þátt í floklcsstaif-
inu en verið hafði, og verka-
menn fara að skipa sér i félög
innan flokksins. Að þessu lxvort-
tveggja er flokknum liinn mesti
styrkur. Sjálfstæðiskvennafé-
lagið Hvöt er fimm ára gamalt.
Það hefir frá uppliafi slarfað af
miklum dugnaði og áhuga.
Fundir eru þar haldnir reglu-
lega, oftast mjög vel sóttir og
umræður jafnan fjörugar. Hafa
sjálfstæðiskonur sýnt það, að
þær ei’U síst eftii’bátar karla,
hvað fundarsókn snertir og
flokksáhuga. En út frá Hvatax'-
félaginu hafa verið stofnuð
sjálfstæðiskvennafélög víða um
land. Á landsfundi flokksins í
vetur sátu margir fulltrúar
sjálfstæðiskvenfélaga víðsvegar
að. Á sama hátt hefir Óðinn, fé-
Iag sjálfstæðra verkamanna,
orðið til þess að vekja nýjar fé-
lagsstofnanir út um landið. Fé-
lög sjálfstæðra verkamanna
hafa leitt í Ijós, að flokkurinn
nýtur meira fvlgLs í verka-
mannastéttinni, en ætlað hafði
verið. Þeim samtökum er það
að þakka, að sjálfstæðismenn
skipa nú meirihluta í stjórn
stærsta verkamannafélags höf-
uðstaðarins og fara einir með
stjórn vei’kamannafélagsins
Hlif í Hafnarfirði. Þessi sam-
tök sjálfstæðisverkamanna efl-
ast nú óðum og þar með vissan
um, að jafnrétti og lýðræði
komist á innan verklýðssain-
takanna.
Varðarfélagið er elsta og á-
hrifamesta félag Sjálfstæðis-
flokksins. Það starf, sem félag-
ið hefir unnið á undanförnum
árum, verður seint metið. Það
hefir komið i ljós við hverjar
kosningarnar eftir aðrar, hæði
til bæjarstjórnar og Alþingis, að
fylgi flolcksins hefir reynst
meira en jafnvel hinir bjart-
sýnustu höfðu spáð fyrir. Þótt
margra hafi þar notið við, er
óhætt að fullyrða, að úrslitin
hefðu ekki orðið jafn glæsileg
og reynst hefir, ef Varðarfé-
lagið hefði ekki haft þar ör-
ugga forustu. Þar liafa margir
áhugasamir menn lagt fram
mikið starf og óeigingjarnt
Sjálfstæðisflokknum til við-
gangs.
Á þeim viðburðariku tímum,
sem nú ganga yfir, er eðlilegt
að hugurinn hvarfli venju frem-
ur frá hinum hversdagslegri
viðfangsefnum. En menn mega
þó ekki láta þá atburði, sem
eru með öllu óviðráðanlegir
draga úr áhuga sínum, hvorki í
daglegum störfum, né þeim
málefnum, sem þeir berjast
Dettifoss var liðlega 10 sólar-
liringa liingað í ferð sinni frá
New York, og hafði ferðin geng-
ið að óskum. Allmikill mann-
fjöldi Iiafði safnast saman á
uppfyllingunni til jxess að fagna
hinum góðu gestum. Var þar á
meðal utanríkismálaráðherra
Stefán Jóh. Stefánsson, stjórn
Eimskipafélags íslands og
framkvæmdastjóri, stjórn Þjóð-
ræknisfélagsins o. fl. o. fl.
Flestir þessara gesta húa að
Hótel Borg, en þar er nú fjöl-
menni mikið, með því þar er
hópur breskra gesta fyrir. Var
í ráði að Garður yrði rekinn í
sumar sem gistihús, en af því
varð ekki með því að liann var
tekinn til annarar notkunar.
Hvarf því Þjóðræknisfélagið að
því ráði að útvega gestum sín-
um húsnæði utan gistihúsa, og
búa þau hjónin Gunnar B.
Björnsson og frú hans hjá Árna
G. Eylands forstjóra, -— fyrst
um sinn þar tii önnur ráðstöf-
un kann að verða á gjör.
Tíðindamönnum Vísis hefir
tekist að hitta alla ofangreinda
menn að máli, og fara viðtöl
við þá hér á eftir:
Sveinn Bjömsson sendi-
herra.
Tíðindamaður Vísis hitti
Gunnar B. Björnsson og frú
Iians að máli í morgun, á lieim-
ili Árna G. Eylands, og spurði
þau tíðinda af ferðinni.
Töldu þau bæði, að hún
liefði gengið að öskuin. Veður
var liið fegursta alla leiðina frá
New York, aðhúð öll hin hesta
um horð, og sambúðin var eins
og uni eina fjölskyldu væri að
ræða, er kynning lxafði tekist
með farþegunum. Sérstaklega
gátu þau lijónin þess, að Sveinn
Björnsson sendiherra hefði ver
ið hrókur alls fagnaðar, en
lögðu þó allir sitt til.
Er Gunnar B. Björnsson og
frú hans voru rétt um það bil
að koma tif New York, barst
þeim fréttin um hernám ís-
lands, og drógu þau i efa, að
þau myndu hafa lagt upp í
ferðina, liefðu þau vitað að svo
var komið málum áður en þau
fóru að heiman.
I New York voru þau stödd
laugardaginn 11. maí, er Is-
landsdeild heimssýningarinnar
var opnuð, og voru þar við-
stödd og skoðuðu sýninguna.
Ræðuhöld voru mikil við þetta
tækifæri, en sýningin sjálf er
með svipuðu fyrirkomulagi og
í fyrra, en þó nokkuð aukin og
endurbætt. Sunnudaginn 12.
maí lögðu þau svo úr höfn með
Dettifossi.
Gunnar B. Björnsson er
fæddur á Héraði eystra, en frú
lxans að Hóli í Hörðudal. Hafa
þau dvalið vestra um fjölda-
mörg ár, en þrátt fyrir það tala
þau bæði íslensku prýðilega, og
SVEINN BJÖRNSSON SENDIHERRA.
Tíðindamaður Vísis átti stutt
viðtal við Svein Björnsson sendi-
herra árdegis í dag. Er tíðinda-
maður hafði boðið sendheirra
velkominn heim og spurt hann
tíðinda, sagði sendiherra:
„Eg hefi því miður naurnan
tíma til viðtals, þvi að eg er á
leið á fund með ríkisstjóminni.
En þér getið sagt lesendum
fyrir. Sjálfstæðismenn hafa
komist að raun um það, að inn-
an samstarfsflokkanna hefir
ekki dregið úr flokksstarfinu.
Það er þess vegna síður en svo |
ástæða fyrir sjálfstæðismenn til |
að halda að sér höndum.
Reynslan gæti þvert á móti bent
til þess, að flokknum hafi ald-
rei verið meiri þörf á því en ein-
initt nú að efla starfsemi sína
sem allra mest. Allur þorrinn
af sjálfstæðismönnum telur, að
málstaður flokksins hafi ekki
notið sín sem skyldi í þeirri
stjórnarsamvinnu, senx liófst í
fyrra. Það er augljóst mál, að
ekki mundi draga úr ágengni
fornra andstæðinga, ef fylgi
flokksins færi rénandi. Þess
vegna ríður á að efla flokks-
starfsemina eftir fremstu getu,
bæði í félögum og á annan liátt.
Það ætti ekki að þurfa að
livetja menn til að sækja aðal-
fund Varðarfélagsins í kvöld.
Sjálfstæðisstefnan á mikið und-
ir því, að þetta félag starfi af
áliuga og dugnaði. Þótt komið
sé fram á vorið og margt dreifi
huganum, eiga góðir sjálfstæð-
ismenn ekki að Iáta það aftra
sér frá því að sækja aðalfund
elsta og áhrifamesta sjálfstæð-
isfélagsins á landinu.
a
blaðs yðar, að eg muni segja
nokkur orð í útvarpið í kvöld.“
„Getið þér sagt mér lítilshátt-
ar frá íslendingum erlendis?“
„Sendiherraskrifstofan reyndi
að ná sambandi við sem flesta
Islendinga á Norðurlöndum og
í Þýskalandi og samkvæmt
þeim upplýsingum, sem liún
tékk, líður þeim vel.“
„Hvernig gekk ferðin heim?“
„Hún gekk vel, en var löng
og krókótt. Eg fór frá Kaup-
mannahöfn 24. apríl til Berlínar
og fór loftleiðis. Var eg þar liálf-
an annan dag. Þaðan hélt eg svo
til Genúa og fór í hafskipinu
Rex til Vesturheims. Gekk ferð-
in ágætlega."
„Og er vestur kom?“
„Eg var svo heppinn, að
Dettifoss fór tveimur dögum
eftir komu mína þangað. Og
ferðin heim gekk mjög að ósk-
um.“
Tíðindamaðurinn spurði
sendiherra um það, hvort Vilh.
Finsen, aðstoðarsendiherra í
Oslo, myndi væntanlegur heim,
en það var jafnvel talið, að hann
myndi verða sendilierra sam-
ferða. Svo varð ekki, en sendi-
herra kvaðst hafa liaft samband
við Finsen tvívegis, en það liefði
verið erfiðleikum bundið að ná
því. Islendingum í Noregi leið
vel, eftir því sem Finsen best
vissi.
Tími sendiherra leyfði ekki
frekara viðtal.
Revyan,
ForSum í Flosaporti, var leikin
í gærkveldi fyrir troðfullu húsi á-
horfenda og ætlaði fagnaðarlátun-
um aldrei að linna. Fjölmargir
urðu frá að hverfa án þess að fá
aðgöngumiða. Næsta sýning er
annað kvöld kl. 8^2. Aðgöngu-
miðar í dag frá kl. 4—7.
son.
Tíðindamaður Vísis hitti Árna Eggertsson að máli að Hótel
Borg árdegis í dag og bauð hann velkominn heim. Engir eru oss
meiri aufúsugestir en Vestur-íslendingar, og engir gestir koma
hingað glaðari og með meiri tilhlökkun en þeir, og þótt þeir
Árni Eggertsson og Ásmundur P. Jóhannsson, sem tíðindamað-
urinn einnig átti viðtal við, komi Vestur-íslendinga tíðast heim,
er gleði þeirra alt af jafnmikil og ánægjan yfir heimkomunni.
„Hvað hefir þú oft lagt leið j
þína }Tir liafið lieim til ís-
lands?“ spurði tiðindamaður-
inn.
„Það er í áttunda sinni, sem
eg kem“, svaraði Árni Eggerts-
son, „og það er jafnánægjulegt
að koma heim sem altaf — og
vitanlega kunnum við vel að
meta þann heiður, sem okkur
Vestur-lslendingum hefir ver-
ið sýndur með lieimboðinu, en
eins og þér er kunnugt, kom-
um við Ásmundur hingað, á-
samt konum okkar, í boði Eim-
skipafélags Islands.“
„Hvernig gekk ferðin heim?“
„Ágætlega. Við fengum kyrt
veður mestan hluta leiðarinn-
ar og skipsmenn sögðu, að
þetta væri besta ferðin, sem
þeir hefðu farið milli NewYork
og Reykjavikur.“
„Hvernig er afkoma Vestur-
íslendinga?“
„Þeim líður yfirleitt vel og
afkoma þeirra góð. Uppskera
var góð s.l. haust og er það
j vitanlega altaf mikilvægt, að
því er hag manna og afkomu
snertir. Vestra hjá okkur er
vanalega mikil vinna við bygg-
ingar o. fl. að vor- ög sumar-
lagi, en sennilega verður hún
eitthvað minni en vanalega
vegna stríðsins.“
„Hefir dýrtíð aukist mikið
vegna stríðsins?“
„Nei. Lög voru sett til þess
að lialda verðlagi í því horfi,
sem það var. I Bandaríkjunum
hefir hinsvegar verðlag á ýmsu
liækkað mikið.“
„Hafa margir íslendingar
vestra farið í stríðið?“
„Allmargir. En ekki veit eg
tölu á þeim. Allir, sem fara,
eru sjálfboðaliðar, og við bú-
umst ekki við, að herskylda
verði lögleidd. Var það mjög
að aukast, að menn gæfi sig
fram sem sjálfboðaliðar í kan-
adiska herinn.“
„Var mikið um hernámið rit-
að í blöðin vestra.“
„Mjög mikið. Eg var í New
Arni
Eggerts-
VISIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengiö inn frá Ingólfsstræti).
Símar 16 60 (5 línur).
Verð Icr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10 og 20 aurar.
FélagsprentsmiSjan h/f.