Vísir - 31.07.1940, Blaðsíða 3

VlSIR
Ragnheiður Halldórsdóttir
Fædd 10. nóv. 1873. — Dáin 13. júlí 1940.
!
i
Laugardaginn 20. júlí var til
moldar borin frú Ragnlieiður
Halldórsdóttir, Þórsgötu 15. —
Ragnheiður sál. var dóttir hjón-
anna Sesselíu Árnadóttur og
Halldórs Sigurðssonar öku-
manns hér í hæ.
Þrjár systur Ragnheiðar, þær
Guðrún, Helga og ísafold voru
burt kallaðar á undan henni, en
tveir bræður hennar, Sigurður
trésmíðameistari og Guðmund-
ur trésmiður, og ein systir, Sess-
elja, gift i Kaupmannahöfn, eru
á lífi.
Ragnheiður sál. var kona liá
vexti og beinvaxin, og vöxtur
allur hinn fagurlegasti. Andlitið
var frítt,.svipmikið og festulegt.
Öll hennar framkoma var í senji
róleg, djörf og höfðingleg, en þó
laus við alt, sem minnir áhorf-
anda á sjálfsköpun mannsins í
framkomu. Enda var hún gædd
svo góðum gáfum, samfara göf-
ugu eðli, sem lmn notaði einung-
is sér til þroska og öðrum er
áttu því láni að fagna, að kynn-
ast henni að verulegu leyti.
Þessir eiginleikar Ragnlieiðar
sál. voru henni miklir máttar-
viðir í lífsbaráttunni, enda sýndi
hún þá fyrst, þegar mikið svarf
að henni og liennar, hversu mik-
il höfðingskona hún var í sjón
óg raun.
Ragnheiður sál. var gift eftir-
lifandi manni sínum, Einari
Jónssyni sjómanni.
Áttu þau tíu börn, en nú þeg-
ar hún kvaddi þenna heim, eru
að eins þrjú á lifi og einn fóstur-
sonur, er þau ólu upp að öllu
leyti sem sinn eiginn.
Hún álti því um mörg og mik-
il sár að hinda um dagana. En
henni tókst það með slikri festu
og innileik, sem að eins fáum
er gefið.
Eg átti þess kost, að kynnast
Ragnlieiðí sál. mjög vel um
nokkurra ára slceið, og ætíð mun
hún vera í huga mínum sem ein
hin alvirðulegasta kona, sem eg
hefi kynst um dagana. Að eins
eitt sinn virtist þungi sorgar við
andlát eins harnsins þeirra
hjóna, ætla að bera hana ofur-
liði, en að eins eitt augnablik.
En þá virtist festaii meiri og
rólyndið dýpra en áður, sem hjá
þeim er sanna höfðingslund
hera og þá fyrst er Ijós, er sterk-
ast hlæs á móti. Hennar kjörorð
var: „Ef eg læt hugast þá er eg
ekki fær um að létfa hvrði
þeirra ástvina minna scm eftir
lifa.
Hennar fjTsta og síðasta hugs-
un var að létta byrðunum af
öðrnm, þó hún ofbyði sjálfri sér.
Eg átti nokkuru sinni tal við
Ragnheiði sál. um ýms mál er
okkur voru hugleikin.
Hún var ein þeirra kvenna,
sem mynda sér fastar skoðanir
um mál og verk samferða-
manna sinna, án þess að fella
dóm yfir þau. Hún ræddi málið
fm öllum hliðum, og ])að var
eitt sem bar vitni hennar drengi-
lega lundarfari, að í hvivetna
dró hún fram hinar sterkustu
línur í rökfærslu andstæðings-
ins, en lét sem hún sæi ekki hin-
ar veikari, og bar saman við sín-
ar eigin skoðanir. Stæðist það
-ekki hennar álit á réttu og
röngu, var það strikað út með
svofeldum orðum: „Það getur
vel verið rétt og gott, en eg fæ
að eins ekki séð það.“ Þó vissi
eg engan, sem fremur vildi liafa
það sem réttara reyndist, þó
slíkt kollvarpaði hennar fvrri
skoðunum.
Ragnheiður sál. var vinföst
svo af bar. Hún var þó ekki ein
af þeim, sem taldi vmum sinum
alt til ágætis. En þar sem annar-
staðar leilaði hun að hinum
betri öflum, og teldi hún þau
mega sín meir, en það sem mið-
ur fór hjá viðkomandi, komst
hann í hennar vinahóp, enda
virtist hún liafa sérstaklega góð-
an skilning á skapgerð mann-
anna og hiðlund með því er síð-
ur var í eðli einstaklingsins.
Eg var þess fullviss, að Ragn-
heiður sál. átti yfir miklu skapi
að ráða, en þó sá eg hana aldrei,
það sem nú er kallað, reiða, en
þung gat hún orðið.
Þó maður hefði ekki þekt
Ragnheiði sál. að öðru leyti en
í sjón, hlaut maður að vita að
þar fór engin meðalkona, sem
hún fór, svo sterkur var per-
sónuleiki hennar.
Svo lélt var hún og tápmikil
í hverri hreyfingu sem ung
stúlka, þar til hún lagðist bana-
leguna. Enda virtist kjarkur
hennar og hetjulund óhilandi.
Mér er það vafalaust mál,
hver var aðal hyrningarsteinn
þessarar miklu orku hennar, en
það var trú hennar á annað líf
og ást hennar á heimili sínu.
Hún sagði eitt sinn við mig, er
við átlum tal saman um trúmál:
„Ef eg ætti ekki trúna á annað
líf eftir þetta mundi oft hafa
verið dimt i kringum mig.“
Og ást liennar á heimilinu var
stór og viðtæk á eiginmanni,
hörnnm og barnabörnum. Alt
átti sér stað í hennar göfuga
hjarta, sem sló fyrir þau til
hinstu stundar.
Þegar við fylgdum Ragnheiði
sál. til sinnar hinstu hvilu, skein
sólin heit og hrein, og bauð öll-
um sinn vlrika móðurfaðm. Þá
kom mér í hug, að slík inundi
heimkoma þeirra vera, sem á-
vaxtað hefðu pund sitt vel og
dyggilega hér á jörðu.
Mikill er söknuður þeirra, sem
mist hafa slíkan ástvin sem
Ragnheiður var, en stór má sú
gleði vera, þeirra, sem slikan
hafa átt, „því orðstýr deyr
aldregi, þeim er sér góðan get-
Ur“. Vinur.
Mínkafarganið
• •
i monnunum.
Ekki eru alveg eins feitar fyr-
irsagnir i hlöðunum yfir frá-
sögn af því, ef minkur hefir
verið skotinn i Elliðaánum eins
og ef orustuskip með svo sem
1000 manna áhöfn 'hefir verið
skotið í kaf suður í höfum, en
mjög munar það litlu.
Hvaða óskaparhætta er það,
sem hér er á ferðinni, sem hver
um sig, er'um hana gelur, reyn-
ir að hásúna út í sem liæstum
tónum? Hvernig er reynslan,
sem þegar hefir fengist, af þess-
um nýjustu landnemum? Ekki
er vitað, hvenær þeir liafa lagst
út, en þeirra mun hafa orðið
vart villtra nú i ein þrjú ár. —
Nolckrar hænur voru drepnar
fyrir manni suður i IIafnar|irði,
sem var ekki liirðusamari um
hænsni sín en svo, að liann liefir
haft opið hjá þeim á næturnar
(annars hefði minkurinn ekki
komist að þeim. Mink er kent
um að andarungar liafi horfið
hér af tjörninni. Við Elliðaárn-
ar, þar sem þeirra hefir helst
orðið vart, hafa þeir ekki verið
staðnir að öðrum glæp en þeim,
að veiða ála. Einn kvað hafa
sést Ieila í sjóinn til matfanga.
Nú er sagt að i hrauninu hér
uppfrá sé krökt af þeim, en þess
verður eklci vart fyr en farið er
að gæta að þvi, svo að ekki
liafa þeir gert mikilvægt tjón
þar fram að þessu. Þessi „át-
vögl“ og „illyrmiskvikindi"
kváðu aulcá kyn sitt mjög ört.
Ekkert má til spara við að út-
rýma þessum voða sem allra
fyrst.
Menn eru hræddastir við það,
sem þeir þekkja ekki enda er
hægast að þyrla upp einhverj-
um ósköpum í sambandi við
það. Náskyld dýr og mjög lík
í lifnaðarháttum (merðir) eru
í nágrannalöndum vorum og
hefi eg ekki heyrt að af þeim
stafaði mikill voði. Við höfum
önnur rándýr sem húsdýr, kett-
ina, og er ekkert fárast yfir
grimd þeirra. Þeir gera þó oft
óskunda mikinn í fuglum, ekki
síður en minkarnir. T. d. munu
kettir alls ekki vera saklausir
af hvarfi unganna af tjörninni.
Þeir ganga stundum á land og
eru þá köttunum auðsólt bráð.
Það sagði mér maður um dag-
inn, að hann vissi til þess, að
köttur við Laufásveginn hefði
að minsta kosti einu sinni veitt
fleiri andarunga en hann gat
torgað þann daginn. Fuglar
hafa tekið upp á því, t. d. þrest-
ir og auðnutitlingar, að verpa
hér í görðum, en ungarnir
munu sjaldan eða aldrei hafa
komist upp, heldur niunu kett-
irnir hafa hirt þá — og það að
nauðsynjalausu! Ekkert er fár-
ast yfir því.
Auðvitað þurfa minkarnir að
lifa á einhverju, ekki neita eg
því. En þeir þurfa ekki mikla
fæðu, svona lítil dýr ( í ræktun
er þeim gefið 200 gr. á dag).
Eg skil það vel, að mönnum sé
sárt um liænsni sín eða alifugla,
en auðvelt mun vera að verja þá
fvrir minkum. Eg hýst við að
þeir nái silung og smálaxi í ám
og vötnum, þó að það sé ekki
vitað með vissu, og það kemur
auðvitað við kaunin á laxveiði-
mönnunum. En hvað er það
móti þeim ósköpum af laxaseið-
mn, sem aðrir vargar éta, t. d.
lómur og fiskiendur? Skyldi
meira að segja krían ekki hafa
miklu fleiri laxaseiði á samvisk-
unni en minkurinn? Ekki hefir
verið gerð nein orrahríð að
þeim í hlöðunum.
Vörðurinn við Eillðaárnar
segist liafa séð mink koma upp
úr sjónum. Sé það rétt, held eg
að við ættum ekki að vera að
sjá cftir, þó að hann næði sér
í marhnút eða sandkola að éta,
eða krossfisk og skeldýr, þegar
harðnar á að vetrinum.
Dýralíf lands vors er ekki svo
fjölskrúðugt, að við ættum að
fárast yfir því, þó að það ylcist
eitthvað. Á þetta má líta rólega
og þá er að athuga, hvort hinn
nýi landnemi geri ekki meira
gagn en tjón. I heimkynnum sín-
um er hann eftirsótt veiðidýr,
vegna skinnsins. Gæti mönnum
ekki einnig orðið hagur að þvi,
að veiða liann hér? Verðið á
skinninu mun að jafnaði vera
á við tvö dilksverð, eða vel það.
Væri ekki réttast að hanna : ð
skjóta dýrin um þetta leyti árs,
meðan skinnin eru ónýt?
Við höfum fengið annan land-
nema óhoðinn, sem við vildum
gjarnan feigan. Það er rot'tan.
Minkurinn er einmitt dýrið til
þess að útrýma henni, svo fram-
arlega sem hann fæst lil að vera
svo nálægt mannahíbýlum.
Minkurinn er fallegt dýr eld-
snar í hreyfingum og lipurðin
dásamleg. Hann er fimur að
klifra og þá ekki síður að kafa
i vatni. Hann smýgur óhikað
inn í holur, t. d. til að leila uppi
rottur, og gengur auðveldlega í
gildrur. Viðkoman er algengast
3—4 ungar einu sinni á ári — i
ræktun eru ungarnir stundum
fleiri, en móðirin sér varla fleir-
um borgið. Stundum eru þeir
heldur ekki nema einn til tveir.
Móðurumhyggjan er frábær.
Minka má temja, og verða þeir
þá eins gæfir og kettir.
Eg ætla að taka það fram, að
eg álti engan þátt í því að mink-
ar væru fluttir inn og hefi aldrei
átt neitt í minkahúi. Eg er þvi
ekki að hera blak af mér, þó
að eg heri blak af minkunum.
Ársæll Árnason.
Skólahald í vetur:
Ákvörðun hefir nú verið tekin
um skólana hér í bænum, sem
breska setuliðið settist að í eftir
komu sína hingað.
Voru þetta alls 13 skólahús,
sem um var að ræða og hefir
ríkisstjórnin óskað þess, að lið-
ið flytji á hrott þaðan. Hafa for-
ingjarnir fallist á það, að fara
úr öllum skólum nema einum,
Men taskólanum.
Geta þá hinir skólarnir 12
hafið starfsemi sína á venjuleg-
um tíma í haust, en útvega verð-
ur Mentaskólanum nýtt liús-
næði.
Framtíð
Rúmeníu.
íbúaskifti til lausnar
vandanum.
Fregnir hafa borist um, að
Ungverjar kref jist hálfrar Tran-
sylvaniu, áður en viðræður hef j-
ist við Rúmena um kröfur Ung-
verja. Gangi Rúmenar ekki að
þessum kröfum sker Hitler úr.
— Manulescu utanríkismálaráð-
herra Rúmeníu hefir haldið
ræðu og sagt, að „nútímalausn ó
vandamálum slíkum sem þess-
um sé íhúðaskifti“ og bjóðist
Rúmenar til þess að leysa þau á
þessum grundvelli. Hann kvað
Rúmeníu mundu njóta örj'ggis
og sjálfstæðis í framtíðinni, og
yrði henni fengið hlutverk að
vinna innan skipulagningar-
stai-fsins í suðausturliluta álf-
unnar. — Manulescu boðaði rót-
tækar aðgerðir gagnvart Gyð-
ingum. — Möndulveldin kvað
hann vilja frið á Balkanskaga og
aukningu á viðskiftum við
Balkanlöndin.
Sjóliðarnir á e.s.
Meknes genpir í lið
með De Gaulle.
Margir þeirra Frakka, sem
komnir voru á leið heim til
Frakklands með franska skip-
inu „Meknes“, hafa nú séð sig
um hönd og gengið í herlið
Muselier’s varaaðmíráls, en
hann herst við hlið de Gaulle’s
hershöfðingja með Bretum.
Frökkum þessum hafði áður
verið gefinn kostur á að ganga
í franska herinn í Bretlandi, en
þeir kusu þá heldur að hverfa
lieim, einkum vegna þess, að
þeir vildu fá fréttir af fjölskyld-
um sínum.
Þeir starfa nú á herskipum
þeim, hinum frönsku, sem berj-
ast með hreska flotanum, og er
talið líklegt, að fleiri Frakkar
muni fara að dæmi þeirra.
Landsmót 1. fl.
'
Úrslitaleikmr |
í kvðld kl. 8,30 |
Valur - Víkingur |
Síðasti „KNOCKOUT££ leikurinml
......... :
VÍSIS-KAFFIÐ gerir alla glaða |
Bókin, sem nú vekur mesta athygli, er
Bréf frá látnum, sem lifa
Lesið þessa bók, hún er ef til vill besta og öraggasfa
huggunin á þeim tímum, sem nú standa yfir.
BÓKAYERSLUN ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJÍL
Yegna hins óvenjulega ástands, sem nú ríki’r í land-
inu, mun Verslunarmanngfélag Reyk javikur ekki
beita sér fvrir neinum hátíðahöldmn að þessu síaní
i tilefni af frídegi verslunarmanna rnánudaginn í>.
ágúst n. k. og verður því verslnnarfólk, að verp
frideginum eins og hverjum best þykir.
HÁTÍÐANEFNB V. R.
BEST AÐ AUGLÝSA í VÍSL
ðlsÉirð á CIMP tÉpýliH f
má eigi vera hærra en hér segír:
í Reykjavík og Hafnarfirði 7 aura stokkurinrL
f Reykjavík og Háfnarfirði 84 aura 12 stokka búnL
Utan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar má útsöluverðiíS
vera 3% hærra vegna fiutningskostnaðar.
TÓBAKSEINKASALA RlKISINS.

Konan mín,
Fanney Jónsdóttir.
Sólvangi, Vestmannaeyjum andaðist á Lahdakotsspítaía
30. júli síðastliðinn.
Ágúst Bjarnason.