Vísir - 22.08.1940, Blaðsíða 1

S-------------------—----—-----
Ílitsíjóri:
KrSsfiján Guðiaugsson
Skrrfsíofur:
Félagsprehtsmið;ar> (3. hæð).
Ritstjói'i )
Biaöamenn j Simé:
AugSýsingar í 660
Gja’dkeri S Unur
AfgreiðsSa /
30. ár. Reykjavík, fimtudaginn 22. ágúst 1940. 192. tbl.
Innrás í Egiptaland
vfirvoíandi.
Egiptár lýsa yfir því, að þeir berj-
ist vid lilid Bretum, verdi ráð-
ist á Egiptaland,
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Egipska þingið kom saman á fund í gær og var
fundurinn haldinn f yrir luktum dyrum. Land-
varnamálin voru til umræðu. Að fundinum
toknum boðaði forsætisráðherrann blaðamenn á sinn
fund og skýrði þeim frá því, að stjórnin hefði tekið þá
mikilvægu ákvörðun, að lýsa yfir Því, að ef gerð yrði
tilraun til innrásar í Egiptaland, yrði innrásarþjóðinni
sagt stríð á hendur.
Forsætisráðherrann komst svo að orði, að Egiptar
vildi, eins og þeir hefði margsinnis lýst yfir, lifa í frið-
samlegri sambúð við aðrar þjóðir, en þeir væri ákveðnir
í því, að verja land sitt, ef á það yrði ráðist, og standa
við allar samningsskuldbindingar sínar við Breta.
Það liggur í augum uppi, að þessi ákvörðun er tekin vegna
þeirrar hættu, sem Egiptalandi stafar af Itölum, sem að undan-
förnu hafa haft mikinn liðssafnað í Libyu, skamt frá landa-
mærum Egiptalands. Hefir verið búist við, að þeir mundu hef ja
innrásina þá og þegar, og einkanlega eftir að Breska Somaliland
féll þeim í hendur, og hefir egipsku stjórninni ekki þótt seinna
vænna, að leiða ítali í allan sannleika um afstöðu Egipta, ef til
innrásar kemur. í síðari fregnum hermir, að hermálaráðherra
Egiptalands hafi birt yfirlýsingu þess efnis, að Egiptar væri við
öllu búnir til þess að verja land sitt, og hefði riddaraliðs- og véla-
hersveitir verið sendar til landamæranna.
Samkvæmt samningi milli Breta og Egipta hafa Bretar flota-
stöð í Alexandria og flug- og setuliðsstöðvar víða í Egiptalandi.
Er lið þetta haft þar Suezskurðinum og Egiptalandi til varnar,
en Egiptar hafa sjálfir allmikinn her, Sem er þjálfaður af bresk-
ism herforingjum. Hefir alla tíð verið gert ráð fyrir hernaðar-
legri samvinnu Breta pg Egipta, ef Egiptaland lenti í styrjöld.
Þegar Trotzky steig á land í Yera Cruz í Mexico ásamt fjölskyldu sinni.
Leon Trotzky látinn
Höggið sem tilræðismaðurinn veitti
honum, reið honum að fullu.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Fregn frá Mexico City í morgun hermir, að Trotzky hafi lát-
ist í sjúkrahúsi í nótt sem leið. Eins og getið var í skeytum í gær
var honum sýnt banatilræði. Mað.ur sá, sem sýndi honum bana-
tilræðið hafði komið fram sem áhangandi og aðdáandi um all-
langt skeið, og grunaði enginn manninn um græsku. Var hon-
um boðið inn í lesstofu Trotzky og er þeir voru þar einir lamdi
hann hann í höfuðið með lítilli öxi. Tilræðismaðurinn var þegar
handtekinn. — í gærkveldi fréttist, að tvísýnt væri um líf Trotz-
ky og voru tveir amerískir sérfræðingar þá á leiðinni til Mexico
City loftleiðis, til þess að gera tilraun til þess að bjarga lífi hans.
Andlát Trotzky bar að höndum kl. 7.25 í gærkveldi. — Kona
hans vék ekki frá rúmi hans og grét sárt, en var róleg. — Fregn-
in um andlát Trotzky barst fljótt um borgina og safnaðist múg-
ur manns í nánd við sjúkrahúsið, en verðirnlr bægðu þrönginni
frá.
Van den Ðreschd, en það er sagt vera hið rétta nafn Jacksons,
var hafður í haldi í nánd við herbergi það, sem Trotzky lá. Um
20 menn af þeim, sem yfirheyrðir hafa verið, eru hafðir í haldi.
Talið er, að Trotzky hafi látist án þess að vita hver Jackson í
rauninni var.
snúa sér að fjárhags- og við-
í sambandi við þetfa vekur
níilvla athgli, að Wayell, lier-
foringi Breta í Egiptalandi, lief-
ir haldið útvarpsræðu og rætt
styrjaldarhorfurnar. — Wavell
herforingi er nýkominn frá
Bretlandi og fáðgaðist hann við
bresku stjórnina og lierforingja-
ráð Bretlands um varnir Egipta-
lands. —
Lýsti hann yfir því, að Bretar
væri öruggir og vongóðir um
Þjóðverjar loka landmærum
hins óhernumda Frakklands.
Þjóðverjar tóku skyndiákvörð-
un um það í gær, að loka landa-
mærunum milli þess liluta
Frakldands, sem þeir hafa og
hins hlutlausa sem Petain-
stjórnin ræður yfir.
Ekki er kunnugt um orsakir
þessa. Engir flutningar eru
leyfðir yfir landamærin og þeir
sigur, ekki að eins í Evrópu
heldur og að breski herinn í hin-
um nálægu Austurlöndum
mundi bera sigur af liólmi.
Wavell taldi, að styrjöldin
væri í þann veginn að komast á
stig, að til hinna sfórkostlegustu
átaka kynni að koma þá og þeg-
ar, en bætti þvi við, að brautin
til sigurs kynni að verða löng og
sóknin erfið.
sem Iiafa forréttindi til ferða-
laga svo sem stjórnarerindrekar,
liafa verið stöðvaðir ekki síður
en aðrir.
Fregnir bei’ast stöðugt um
ókyrð í Frakklandi og seinast,
að Yicliystjórnin hefir bannað
að lialda héraðsfundi, því að liún
óttast, að þar verði æsingaræður
haldnar.
Það var tilkynt í gærkveldi, að
ameríska skipið „Amei’ican Le-
gion“ væri ekki lengur talið i
neinni hættu, þar sem það er
komið vestur fyrir hættusvæðið.
Skip þetta er á leiðinni vestur
yfir liaf, svo sem fyrr hefir ver-
ið getið, með Bandai'ikjafai’-
þega frá Eystrasaltsríkjum og
Noi’ðurlöndum.
Fregn hefir borist um, að
samkomulag hafi náðst milli
Rúmena og Búlgara. Fá Búlgar-
ar Suðux’-Dobrudja og verða
landamæi’i neins og fyrir Balk-
| anstyrjöldina 1912.
Frekari samkomulagsumleit-
anir fara fram um íbúaskifti og
skaðabætur. Talið er, að um
100.000 Rúmenar vei’ði fluttir
frá Búlgaríu og SuðurDobrudja
til hinnar „nýju“ Rúmeníu. Kon-
: stanza, sem er mikilvæg út-
flutnings og flotahöfn, verður
áfram í höndum Rúrnena. Búist
er við, að Búlgarar taki við
Suðui’-Dobi-udja þegar er sanm-
ingar liafa verið undirritaðir.
»Tapast heíur
leifturstríðu
„Tapast hefir leiftursti’íð" er
fyrirsögn á grein í „News Chro-
nicle“. „Það er eixgin ástæða til
að undrast, að lilé það, sem
orðið hefir á loftliernaðinum
hafi vakið milda athygli bæði
hér á landi og utanlands. Hing-
að til hafa Þjóðverjar ekki lagt
út í leifturstríð, öðruvísi en að
fylga því eftir uns því var lokið
með sigri. Bai'dagaaðferð
þeirra byggist á því, að þjóðin
sem ráðist er á, fái éngan tíma
lil að átta sig eða treysta varn-
ir sínar. Samt sem áður höfum
vér fengið nægan tíma til að
mæta næstu árás Þjóðvei’ja
með fullum krafti, sjálfir skella
þeir skuldinni á veði’ið, en það
er í því sambandi vert að at-
liuga, að árásir breska lofthers-
ins á þýskar hernaðarstöðvar,
hafa ekki fallið niður vegna
veðurs.
Hver er skýringin? Það vit-
um vér ekki ennþá. Vér vitum
aðeins, að vér erurn með hverj-
iim deginum betur búnir til að
Trotzky var. sem kunnugt er,
einn af helstu mönnuni stjórn-
arbyltingarinnar rússnesku. —
Hann leit á sig sem sjálfkjörinn
\ eftirmann Lenins, en aðrir urðu
! hoiium hlutskarpari. — Trotzky
I var fæddur i Bialystock 1877,
i sonur Gyðings er var bóndi.
| Trotzky stundaði nám í háskól-
anum í Kiev. Trotzky hét réttu
nafni Bronstein, en tók sér
Trotzkynafnið. Hann var í
fyrstu í flokki Menshevika, sosi-
alista þeirra í Rússlandi, sem
vildu hægara fara, en Trotzlcy
vildi brátt hverfa á aðrar götur
! og liafði sjálfstæðár skoðanir.
i Ilann tók þátt í uppreistartil-
| rauninni 1905 og var í útlegð
eftir það, en gat haldið sambandi
\ við Lenin. Trotzky var kyrrsett-
: ur í Kanada í heimsstyrjöldinni
(1916), en var levft að hverfa
til Sovét-Rússlands eftir bylt-
inguna 1917. Hann gekk i lið
með Lenin og Bolsvíkingum og
var aðalmaðurinn i októbei'bylt-
ingunni og skipulagði liana með
Lenin. Hann varð hermálaráð-
herra og stofnaði rauða liei’inn
og stjórnaði honum í borgara-
styrjöldinni. — Hann lenti i
deilum við Stalin, og eftir fráfall
Lenins bolaði Stalin lionum frá
leiðtogastöi’fum. Trotzky boðaði
heimsbyltingu, en Stalin vildi
mæta næstu árás, hvenær, sem
hún kemur, og það er oss upp-
örvun, að fyrstu árásinni var j
lirundið með miklu tjóni fyrir
óvinina.“
skiftalegi’i viðreisn Rússlands.
Það var 1925, sexn Trotzky var
neyddur til að biðjast lausnar
sem hermálaráðherra og var
sendur í ixtlegð til Kákasus, en
kvaddur heim síðar. 1927 kom
í ljós á áberandi hátt, að hann
naut enn allmikils fvlgis, og var
hann nú útlægur ger og' fór til
Tyi'klands. Bjó liann á Prinkipo-
eyju nálægt Ivonstantinopel um
nokkurt skeið. Gagnrýndi hann
stefnu Stalins. Til Frakklands
fór hann 1934 og svo til Noregs
og bjó þar til ársins 1936. Beitti
riissneska stjórain áhrifum sín-
unx til þess, að liann færi þaðan,
og skutu Mexíkóbúar þá skjóls-
húsi yfir hann.
Fulltraúdeild þjóðþingsins
samþykkir breytingu
á hlutleysislögunum.
Fulltrúadeild þóðþingsins hef-
ir nú afgreitt til öldungadeildar-
innar lxlutleysislögin, með þeirri
bi’eytingu, að amerískum skip-
um er leyft að sigla inn á styrj-
adlarhættusvæðið, til þess að
sækja böi’n til Evrópu, til flutn-
ings vestur um liaf.
í Þýskalandi hefir verið gefið
í skyn, að Þjóðverjar muni ekki
ábyrgjast öryggi slíkra skipa.
-------«™raaSBra~—-----
Skólamir í vefur.
Vegna þess að breska setu-
liðið hér hefir ákveðið að lxalda
Mentaskólanum í veþ.ir, hefir
hann oi'ðið að fá húsnæði ann-
arstaðar, og hefir það orðið að
ráði, að lærdójnsdeildin flytti
í nýju háskólabygginguna i
haust, og xxiun henni verða
lcomið fyrir í norðurálmunni á
efstu hæð hússins. Gagnfræða-
deildin mun aftur á móti flytja
í gömlu háskólastofurnar i Al-
þingishúsinu.
Áður hafði verið ákveðið, að
Kennaraskólinn fengi húsnæði
í Háskólanum, en úr því getur
ekki orðið, og verður áfram
kent i skólahúsinu gamla við
Laufásveg.
IPóisisemling'at
frá U. S. A,
Næstum allur póstur frá
Bandarikjununx til Evrópu fer
nii um San Francisco. Er hann
fluttur þaðan með flugbátum til
Hongkong og þaðan áfram yfir
Sibiriu alla leið vestur til Frakk-
lands. Fer aðeins lítið af pósti
austur um haf frá Bandaríkjun-
um, og eingöngu með flugbát-
um til Portugal.
Sir iLrchibald Sinclair flntti
útvarpsrædu i gærkveldi.
Sir Arcliibald Sinclair flutti útvarpsræðu í gærkveldi, og ræddi
liann styrjaldarhorfui’nar. Hann sagði m. a., að fyrir Hitler væri
nú komið eins og Napóleon, að lxann gæti ekki sótt lengi’a. Nú
yrði hann að sigra bi’eska flotann til þess að vinna fullnaðar-
sigur, en það mundi honum aldrei talcast, né lieldur að sigra
breska flugherinn, sem stöðugt væri að eflast, og liefði sýnt það
best í viðureignunum að undanförnu, hvers hann er megnUgur.
Sir Archibakl var mjög vongóður um fullnaðarsigur, en sagði
hinsvegar, að ekki mætti slaka til í neinu, en ef unnið væri að
sigrinum af sama kappi og áður, væri sigurinn vís.
Sir Arcliibald var álcaflega harðorður í garð Mússólini, sem
liann likti við hýenu. Hann stefnir í áttina til ósigurs með for-
mælingarorð Gai'ibaldi i eyi-um sér, en Garibaldi fór eitt sinn
hörðum orðuin um þá Itali, sem gripi til vopna gegn Bretum.
13 þýskar flugvélar skotn-
ar niður við Bretland í gær
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
I gær var minna um loftbardaga við Bretland en verið liefir
að undanförnu. Þrettán þýskar flugvélar voru skotnar niður.
Engar stórar hópárásir voru gerðar. Þýsku flugvélarnar komu
ein og ein eða fáar saman. — Kl. 8 í morgun höfðu eklci borist
fi’egnir um árásir snemma i morgun.
Fregn frá Dublin hermir, að ein liinna þýsku flugvéla, sem
Þjóðverjar nota til þess að lierða á liafnbanninu hafi flogið sex
sinnum yfir bi’eska skipið Macbille, 666 smál., og var skotið af
vélbyssum á skipið. Gerðist þelía 40 mílur fyrir vestan li'land
á þriðjudag. Einn skipsmanna beið bana. — Skipstjórinn særðist
af kúlnabrotum. — Fjórum sprengjum var varpað og mistu
þær allar marks.