Vísir - 05.09.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kfisti • án Guðlaug sson
Skrifstofur
Félagsp '¦entsmiðjart (3- hæð).
Ritstjóri
Biaðamenn
Auglýstngar
Gjaldkeri
Afgreiðsla
Sími:
1660
5 línur
30. ár.
Reykjavík, fimtudaginn 5. september 1940.
104. tW.
Stórkostlegasta loftvarnaskothríð siö-
an stríðið hófst, kringuin London í nótt
Hva-ð er að
grera^t við
GibraUar.
Býst breska
flota stjórnin
við stóporustu?
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Fréttaritari United Press í
Tangier skýrir svo frá að
vænta megi þar á hverri stundu
stórtíðinda.
Síðustu fjóra dagana hefir á-
standið í franska Marokko
"versnað til stórra muna, og eru
horfur taldar ískyggilegar, og
virðist svo sem hið versnandi á-
st'and. beinist sérstaklega gegn
hreskum hagsmunum. Ekki er
þess getið í skeytinu i hverju hið
„versnandi ástand" felist, en
hinsvegar lögð áhersla á það, að
liðsauki mikill hafi borist til
Gíbraltar, bæði varnarlið á landi
og flotastyrkur. Er talið að þetta
livorttveggja hafi verið tvöfald-
að, vegna ástandsins í Marokko.
Breski flotinn hefir daglegar
æfingar við Gibraltar, og sýnast
þær æf ingar miðaðar við það að
til sterkrar andstöðu geti komið,
og stöðugt eru sendar þangað
nýjar flotadeildir.
rrit-
reoluliDlD a!
United Press.
London í morgun.
Fregnir frá Bukarest herma,
að Antonescu herforingja, sem
kallaður er þar manna á meðal
„rauði hunduriim", hafi Verið
fengið algert einræðisvald, þrátt
fyrir það, að hann hefir enn
ekki lokið við að mynda stjórn.
Fyrstu stjórnarráðstafanir
hans eru þær, að hann hefir
afnumið ritskoðun þá, sem áð-
ur hafði verið fyrirskipuð, og
kallað alla aukalögregluverði
frá störfum. Virðist meiri ró
ríkjandi í landinu, síðan Anton-
escu tók sér i hendur stjóroar-
tauniana.
Afhending Transsylvaniu
hefst í dag, og balda þá Ung-
verjar inn yfir landamærin.
Talið er, að Antonescu hafi, á-
samt herforingjaráðinu, gert
nauðsynlegar ráðstafanir til að
lcoma í veg fyr'ir óeirðir.
Þýskar flugsveitir gera árásir á 50
borgir og flest héruð Englands.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Þýskar flugsveitir gerðu í nótt einhverjar hörðustu árásir á England, sem gerð-
ar hafa verið frá því er stríðið hófst. Komu þær í þéttum fylkingum inn yfir
landið, dreifðu sér og létu sprengjum rigna yfir hér um bil fimmtíu borgir, og
má heita að slíkar loftárásir hafi verið gerðar í flestum héruðum Englands. Loftárásir
voru ennfremur gerðar á þrjár útborgir Lundúna í nótt. Kom víða til harðra loftbarr
daga milli hinna bresku og þýsku flugvéla, og auk þess var látlaus skothríð af loft-
varnabyssum. Einkum kvað mjög að skothríð loftvarnabyssanna í Lundúnum og út-
borgum hennar, og hafa aldrei jafnmargar loftvarnabyssur verið teknar þar í notkun,
enda mátti heita að skothríðin myndaði órofinn „eldvegg" umhverfis borgina og út-
hverf i hennar.
Samkvæmt opinberum tilkynningum, sem gefnar voru út í Lundúnum í morgun,
hefir tjón af loftárásum þessum orðið óverulegt, þrátt fyrir það að í loftárásum þess-
um notuðu þýsku flugsveitirnar eingöngu að heita mátti þyngstu og kröftugustu
sprengjur.
Breskar flugsveitir réðust gegn hinum þýsku og tvístruðu þeim, þegar er inn yfir ströndina kom.
Víða voru háðar miklar loftorustur, en ekki er fyllilega kunftugt um hve margar flugvélar voru
skotnar niður. Vitað er um að tvær þýskar flugvélar hröpuðu til jarðar í úthverfum Lundúna, með
því að þær urðu fyrir skotum úr loftvarnabyssum.
Talið er að allar eða flestallar varnastöðvar L ndúnaborgar hafi tekið þátt í vörnum borgar-
innar í gærkveldi og í nótt, enda hefir skothríðin aldrei verið jafn stórkostleg né látlaus. Þýsku
flugvélarnar vörpuðu niður svifblysum yfir borgir þær, er gerðar voru árásir á, og sáust mörg
þeirra í lofti yfir Lundúnum og úthverfum hennar.
Samkvæmt síðustu fregnum,
sem borist hafa frá London er
talið að í gær hafi verið skotnar
niður 54 flugvélar fyrir Þjóð-
verjum, en 11 fyrir Bretum. Er
enn gert lítið úr því tjóni, sem
orðið hefir í loftárásunum.
Bretar héldu uppi árásum á
Ermarsundsströnd Frakklands,
flugu inn yfir Þýskaland. Var
varpað sprengjum niður á ýms-
ar þýskar borgir.
London i morgun.
Það var ekkert lát á bardög-
um í lofti yfir Bretlandi i gær.
Þýskar flugvélar komu hvað
eftir annað í hópum yfir sund-
ið og lenti i ægilegum bardög-
um, er bresku flugvélarnar
komu til sögunnar, stundum í
mikilli hæð. Bretar segjast hafa
skotið niður 45 þýskar flugvél-
ar, en mist sjalfir 11. Fimm af
flugmönnunum var bjargað.
Þjóðverjar segjast hafa skotið
niður um 60 breskar flugvélar
og aðeins mist 6 sjálfir.
Árásir Þjóðverja byrjuðu
snemma morguns, eins og vana-
lega að undanförnu, eða á ní-
unda tímanum, og hélt svo
bardögum áfram fram eftir
kvöldi og í gærkveldi seint var
tilkynt í London, að bardögum
væri enn ekki lokið. t fyrsta
loftbardaganum segja Bretar,
að 7 Messerschmitt-flugvélar
hafi verið skotnar niður.
Kl. um 1 kom griðarmikil
flugvélasveit yfir sundið. Er
Krístín Norðmann
IHlIDGHBOKfN
(
Þættir um kontraktbridge
úr Culbertsons-kerfi.
kemur út á morgun. Allir, sem bridge spila þurfa að
éignast þessa bdk. Fæst hjá öllum bóksölum.
tahð, að í henni hafi verið um
200 sprengjuflugvélar, varðar
orustuflugvélum. Réðu breskar
flugvélar til atlögu við þær og
var brátt barist yfir öllu svæð-
inu milli West-Sussex og Tham-
esárósa. í þessum bardaga urðu
Þjóðverjar fyrir langsamlega
mestu tjóni, og er talið, að þeir
hafi mist 38 flugvélar. .1 gær-
kveldi seint var talið, að miklu
fleiri flugvélar hefði verið
skotnar niður, en þá var kunn-
ugt, og er búist við nýrri til-
kynningu þá og þegar.
Tveir flugvélaflokkar brutust
gegnum loftvarnir Breta og
eltu bresku flugvélarnar þær
inn yfir land og var viða barist.
ÍSprengjum var varpað á ýmsa
staði, og er viðurkent, að tjón
hafi orðið bæði í íbúða og iðn-
aðarhverfum, en manntjón
varð nokkurt.
Hörð lof tárás var gerð á borg
eina i suðausturhluta landsins.
I London voru gefnar marg-
ar aðvaranir um loftárásir.
Árásir á skotfærabigðir Þjóð-
verja í Schwartzwald og víðar.
í breskum tilkynningum i
gærkveldi er sagt frá þvi, að
gerðar hafi verið árásir á f jölda
margar flugstöðvar Þjóðverja
á meginlandinu, og aðrar hern-
aðarlegar stöðvar. Þá er sagt
frá því, að vegna hins gífur-
lega tjóns, sem Þjóðverjar hafi
orðið fyrir, er skotfærabirgðir
hafa sprungið í loft upp í loft-
árásum, hafi Þjóðverjar tekið
upp á því að koma fyrir mikl-
um skotfærabirgðum hingað og
þangað úti í skógum, m. a. í
Schwartzwald. En bresku flug-
mennirnir hafa* fundið marga
staði, þar sem slikum birgðum
hefir verið komið fyrir. Segir i
tilkynningum í gær, að bresku
flugmönnunum hafi tekist að
sprengjá í loft upp margar slik-
ar birgðastöðvar, í skógum fyr-
ir norðan Berlín og i Norðvest-
ur-Þýskalandi og viðar. I mörg-
um tilfellum hefir eldurinn
breiðst út um skógana og vald-
ið feikna tjóni. Þar sem flogið
hefir verið yfir oftar en einu
sinni sést eldur, sem kviknað
hafði í fyrri árásum.
Flugvélar flotans og strand-
varnaliðsins, hafa gert árásir á
höfnina í Ostende i Belgíu,
flutningapramma á skipaskurð-
um, skip i Scheldeósúm og
víðar.
r
a
Einkaskeyti frá United Press.
London i morgun.
Cordell Hull, utanríkismála-
ráðherra Bandaríkjanna, hefir
enn á ný aðvarað Japani, og
komst hann svo að orði, að
Bandaríkin léti sig miklu varða,
að óbreytt ástand (status quo)
héldist í Franska Indo-Kína og
Hollensku Austur-Ihdíu. Sagði
Cordell Hull ennfremur, að það
mundi hafa mjög slæm áhrif á
almenningsálitið í Bandaríkj-
unum og kynni að háfa hinar
hættulegustu af leiðingar, ef
Japanir settu herlið á land í
Franska Indo-Kína.
Samkomujagsumleitanir hafa
nú verið teknár upp á ný milli
Japana og Frakka, en Japanir
voru i gær sagðir h'afa fallið frá
kröfum sínum um að setja her-
lið á land. Sagði talsmaður jap-
önsku stjórnarinnar, að allar
deilur myndi verða leystar eftir
nokkura daga. En ýmsar fregn-
ir herma, að horfur séu ískyggi-
legar, — japönsk herskip séu
úti fyrir ströndum Indo-Kína
og franskt fólk í hafnarborg-
unum hafi verið flutt inn i land
í öryggisskyni.
Þeir fá nýjar bækistöðvar
í ANNAPOLIS er sjóhðsforingjaskóli Bandaríkjanna. Hér
sjást sjóliðsforingjagefni, sem eru að fara um borð í orustuskip-
in Arkansas, New York og Texas. — Einhverjir þeirra munú nú
fara til hinna nýju bækistöðva, sem Bandaríkin hafa fengið hjá
Bretum.
Hitler heldur ræðu vid
opnun vetrarhjálparinnar
þýsku.
Þýska vetrarhjálpin tók til starfa í gær, en svo sem kunnugt
er beitir hún sér fyrir samskotum meðal almennings, og helstu
foringjar nasista ganga þar fram fyrir skjöldu fyrsta daginn,
og safna jafnvel sjálfir þá í samskotabauka. Starfsemin hófst að
þessu'sinni með samkomu mikilli í Saortspalatz, sem dr. Göbbels
setti með stuttri ræðu, þar sem hann m. a. lýsti starfsemi vetrar-
hjálparinnar fyrsta stríðsárið. Gat hann þess að safnast hefðu
það ár 681 miljón ríkismarka, eða 115 milj. ríkismarka meira
en árið áður. Gat dr. Göbbels þess því næst, að, Hitler tæki til
máls, og ávarpaði foringjann með hlýjum orðum og árnaðar:
óskum, og var Hitler hyltur af mannf jöídanum af miklum fögn-
uði.
Hitler hóf ræðu sína með því,
að nú væri eitt ár liðið frá því
er styrjöldin við Breta hófst.
Lýsti hann því næst gangi styrj-
aldarinnar og afskiftvim Breta
af henni. Nú stæðu þeir einangr-
aðir, með því að Þjóðverjum
hefði tekist að brjóta á bak aftur
öll þau ríki, sem stutt hefðu mál-
stað þeirra og réðu þar nú lögum
og lofum. Gerði Hitler lítið úr
frammistöðu Breta, einkum, i
Noregi og fór háðulegum orðum
um það, að nú sætu þeir uppi
með Abessiníukeisara, dr. Ben-
es, Hákon konung, Villielmínu
drotningu og fleiri ráðamenn
þjóðanna, sem sigraðar hefðu
verið, en efaðist um hvort slíkt
myndi reynast þeim vænlegt til
sigurs.
Bretar yrðu nú að berjast ein-
ir og verja sitt eigið land. Virki
þeirra, Frakkland, væri hrunið,
og breska heimsveldið sjálft
myndi hrynja i rústir fyrir sam-
eiginlegar aðgerðir Þjóðverja og
ítala.
Hitler kvaðst hafa æskt þess
að eiga góða samvinnu við
Breta, og í því augnamiði hefði
hann nú nýlega gefið þeim kost
á friði. Því tilboði hefði verið
hafnað og lægi þá ekki annað
fyrir en að berjast þar til yfir
lyki.
Bretar hefðu tekið upp á því
í baráttu sinni gegn Þýskalandi,
að beina árásum sinum gegn
hinum óbreyttu borgurum sér-
staklega, og beindust loftárásir
þeirra frekar að óvíggirtum
stöðum en hinum, sem hefðu
hernaðarlega þýðingu. Þetta
hefði hann þolað og umborið i
þrjá mánuði, en nú væri þolin-
mæðin á þrotum og myndi
verða gripið til róttækra gagn-
ráðstafana.
Mr. Churchill hefði undirbúið
þjóð sína undir þriggja ára stríð,
en hann kvaðst sjálfur hafa gef-
ið Göring marskálki fyrirskip-
anir um að miða allar ákvarðan-
ir við fimm ára strið, ekki af
þeim sökum að hann byggist við
þvi að styrjöldin myndi dragast
það á langinn, heldur af hinu að
hann kysi að vera viðbúinn öllu.
Víða vekti það athygli, og
menn væru farnir að spyrja í
Englandi, hvernig á drætti þeim
stæði, sem orðið hefði á vænt-
anlegri innrás, en hann kvað
menn geta verið rólega, hann
myndi koma þegar tími væri til.
Bretar kunna að varpa niður
yfir þýskar borgir 3, 4 eða 5 þús.
Frh. á bls.„3.