Vísir - 11.11.1940, Blaðsíða 2

/
VÍSIR
•t
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)..
Símar 1 6 6 0 (5 línur).
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10 og 25 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Æsingaskrif
Alþýðublaðsins.
jþví fer fjarri að nokkur til-
raun liafi verið gerð til
þess að hnekkja mannorði Stef-
áns Jóhanns Stefánssonar í
greinum þeim um utanríkismál-
in, sem undanfarið hafa birst
hér í blaðinu. Hann liefir fengið
að njóta fulls sannmælis. Það
hefir engin krafa verið gerð um
það, að Iiann hyrfi úr ríkis-
stjórninni. Það liefir ekkert ó-
vingjarnlegt orð fallið í lians
garð. Það liafa verið færð full
rök að því, að hann á ekki að
gegna embætti utanrikisráð-
herra. En jafnframt hefir verið
bent á það, að hann gæti tekið
að sér önnur störf innan ríkis-
stjórnarinnar, sem betur væri
við hans hæfi. Það er þess vegna
alveg ástæðulaust af Alþýðu-
blaðinu, að vera að hleypa æs-
ingi í þessar umræður. Við ætt-
um öll að geta verið sammála
um það, að þjóðinni sé það fyrir
bestu að réttur maður sé á rétt-
um stað í ríkisstjóminni. Við
ættum ekki að þurfa að deila um
það, að þetta sjónarmið á að
ráða um verkaskiftingu milli
ráðherranna. Sjálfstæðisflokk-
urinn er stærsti flokkur þjóðar-
innar og á þannig eðlilega kröfu
til þess að utanríkismálaráð-
herrann sé úr þeim flokki, úr
því forsætisráðherrann er það
ekki. Þegar það fer þannig sam-
an, að flokkurinn hefir hæfasta
manninum innan ríkisstjómar-
innar á að skipa i þessa stöðu
og iá eðlilega kröfu til þess, að
skipa þetla embætti, að öðru
jöfnu, er engin leið að koma því
inn hjá hugsandi mönnum, að
hér sé á ferðinni nein ósanngirni
af hálfu Sjálfstæðisflokksins.
Það er því örþrifaráð hjá Al-
þýðublaðinu að gripa til æsinga
í þessu máli og getur ekki dugað
því stundinni lengur.
*
Alþýðublaðið hlýtur að skilja,
að það er hvorki Stefáni Jó-
hanni né neinum öðrum vegs-
auki, að sitja í stöðu, sem ekki
er við hans hæfi. Slíkt hlýtur að
verða hverjum manni álits-
skerðing, þegar til lengdar læt-
ur. Þess vegna á að taka þvi með
þökkum, þegar bent er á leið til
þess að liæfileikar manns, sem
þannig er settur, fói notið sín
betur. Það er alveg fráleitt að
halda þvi fram, að nokkur and-
úð felist í því til Stefáns Jó-
hanns, að honum er bent á það
í fullri alvöru að skifta um starf.
Það er þvert á móti.
Alþýðublaðið tjaldar mjög
vináttu sinni við Breta og skal
liún ekki dregin í efa. Þess
vegna færi ekki illa á því að
blaðið tæki sér aðferðir Breta
til eflirbreytni. Hvernig hefir
tekist að sameina bresku þjóð-
ina, svo að liún hefir aldrei ver-
ið jafn einhuga og nú? Það hefir
tekist með því að leita altaf að
hæfasta mánninum. Bretar eru
ekkert hræddir við að skifta um
menn í ríkisstjórninni. Þeir eru
liræddir við hitt, að láta menn
sitja við störf, sem þeir eru ekki
færir um að gegna. Þar helst
engum uppi að bregðast við allri
gagnrýni með því einu, að
„þyngja á sér“. Þar er ekki til
neins að segja: „Eg skal aldrei
fara“, þegar rök eru færð að því,
að selið er lengur en sætt er.
*
Æsingaslcrif þau, sem utan-
ríkismálaráðherra lætur blaði
sínu haldast uppi, gera ekki ann-
að en árétta og fullsanna, að
Stefán Jóhann skortir skilning
á stöðu sinni. Það má benda á
það, að fyrir nokkuru var flutt-
ur til Englands ungur læknir,
Bjarni Jónsson, fyrir það að
hann hafði verið í flokki þjóð-
ernissinna hér á landi fyrir 5
árum. Hann var ekki bendlaður
við neina „fimtu herdeildar“
starfserni.
Þá heldur Alþýðublaðið því
hiklaust fram að svo og svo
rnikill hluti af Sjálfstæðis-
fiokknum sé nazistar, starfi hér
sem „fimta herdeild“ o.g séu
þess albúnir að reka njósnir
fyrir Hitler. Ekki bara það, að
meiri eða minni hluti sjálfstæð-
ismanna liafi vérið nazistar ein-
hverntíma — í gær eða fyrir 5
árum. Nei að þeir séu nazistar,
séu „fimta herdeild“ hoðnir og
búnir að reka njósnir fyrir
Hitler.
Úr því að ástæða var til að
flytja Bjarna Jónsson úr landi
fyrir að hafa verið nazisti 1935,
— hversu miklu meiri ástæða
er þá ekki til að flytja úr landi
sjálfstæðismennina, sem nú eru
nazistar, nú eru „fimta lier-
deild“, nú eru virlcir eða óvirkir
njósnarar Hitlers?
Getur nokkur maður látið sér
koma á óvart að Sjálfstæðis-
flokkurinn getur ekki unað
svona brigslum ? Og getur nokk-
ur ímyndað sér, að áframhald-
andi æsingaskrif Alþýðublaðs-
ins geti orðið til annars en þess,
að Sjálfstæðisflokkurinn verði
því eindrégnari í þeirri kröfu,
að Stefán Jóhann hverfi frá ut-
anríkismálunum ?
a
Breskir hermenn
bjarga barni úr
tjörninni.
Um kl. 2 e. h. í gær var f jöldi
fólks á tjörninni á skautum, að-
allega unglingar og börn. ísinn
var hinsvegar veikur, einkum
um Tjörnina miðja, og fór eitt
barnið þar ofan í og gat enga
björg sér veitt, enda mátti heita
að höfuðið eitt stæði upp úr,
en ísinn brotnaði jafnharðan er
bamið reyndi að hefja sig upp
á hann.
Svo virtist, sem úrræðaleysi
liefði gripið mjög um sig með-
al skautafólksins, með því að
engin Iiafði sig verulega í
frammi til þess að bjarga bam-
inu. Bar þá að breska liermenn,
er fleygðu sér niður á ísinn og
slcriðu í áttina til bamsins, en
ísinn brast undan þunga þeirra
og fóru þeir allir á kaf. Tókst
þeim því næst að ná barninu og
koma því upp á skörina með
aðstoð þeirra, er þar stóðu, en
við það verk brotnaði ísinn enn
og einhverjir fleiri fengu dýfur.
Stóð i þessu stappi alllengi, og
með því að frost var og kuldi,
má telja hepni ef krakkinn,
Bretarnir og aðrir þeir, sem
votir urðu, sleppa við lasleika
vegna vosbúðarinnar.
Það vakti athygli áliorfenda, að
enginn íslenslcur lögregluþjónn
sást í nánd við Tjörnina, en
þess væri sannarlega þörf, með
því að það er ekki óþekt fyrir-
brigði, að börn álpist niður um
ísinn. í þessu tilfelli, sem hér
um ræðir, ber að þakka það
snarræði og lijálpsemi Bret-
anna, hve skjótt var komið
barninu til hjálpar.
Sjötta þing Sambands ungra Sjálf-
stæðismanna hóíst hér i
bænum um helgina.
Þinpun vcrðnr væntanle^a §li(ið I tlagf.
ekki til aukinnar opinberrar
eyðslu ríkis, bæjar- og sveitar-
félaga, sem óhjákvæmilega
hefði i för með sér enn meiri
erfiðleilca fyrir þjóðina þegar
styrjöldinni lýkur og væntan-
legt verðhrun slcellur á.“
Samþykt í einu hljóði.
Þing Sambands ungra Sjálfstæðismanna hófst hér í bænum
s.l. laugardag og var sett kl. 2 e. h. í Kaupþingssalnum í Eim-
skipafélagshúsinu.
Kristján Guðlaugsson formaður Sambandsstjórnar setti
þingið, með stuttu ávarpi til fundarmanna, en þeir eru um 80,
og þar af um 50 fulltrúar utan af landi úr flestum sýslum.
Að ræðu formanns lokinni
var Jóhann G. Möller koshin
forseti þingsins, en Gunnar
Thoroddsen varaforseti. Ritarar
voru kjörnir Hermann Guð-
mundsson, Hafnarfirði og Val-
garð Blöndal, Sauðárkróki, og
endurskoðendur reikninga sam-
bandsins þeir Jón Árnason,
Akranesi og Páll Daníelsson,
Bergsstöðum.
Formaður gaf því næst
skýrslu um starfsemi sam-
bandsstjórnar og kom víða við,
enda hefir dregist nokkuð,
vegna ýmsra atvika, að halda
sambandsþing. Var ætlunin að
halda það á Þingvöllum í vor,
með því að þá voru 10 ár liðin
frá stofnun Sambandsins, en sú
ráðagerð fór út um þúfur vegna
hertökunnar. Er formaður
hafði lokið skýrslu sinni varð
fundarhlé, en fundur hófst að
nýju kl. 4 sd., og flutti þá
Bjarni Benediktsson Borgar-
stjóri langt erindi og snjalt um
stjórnmálaviðhorfið, en að máli
hans loknu var nefnd kosin, er
marka skyldi afstöðu og stefnu
ungra sjálfstæðismanna og gera
tillögur þar um. Voru í nefnd-
ina kosnir eftirtaldir menn:
Björn Loftsson, Bakka, Gísli
Gíslason, Haugi, Baldur Daní-
elsson, Vestmannaeyjum, Jón
Árnason, Alíranesi, Magnús
Jónsson, Mel, Björn Snæbjörns-
son, Rvík, Óttar MöIIer, Rvík,
Kristján Guðlaugsson, Rvik.
Þá flutti Jóhann Hafstein
langt og ítarlegt erindi um sjálf-
stæðismálið, og að lokinni ræðu
hans var nefnd kosin til að und-
irbúa ályktanir í því efni, en
hana skipa: Gunnar Thorodd-
sen, Rvík, Sigurður Bjarnason,
Vigur, Leifur Auðunsson, Dal-
seli, Páll Daníelsson, Bergsstöð-
um, Björgvin Sigurðsson, Rvík,
Ásólfur Pólsson, Ásólfsstöðum,
Sigurður Sigurðsson, Akureyri,
Hermann Guðmundsson, Hafn-
arfirði, Jóhann Hafstein, Rvik
og Stefán Jónsson, Hafnarfirði.
— Þá var og kosin allsherjar-
nefnd og skipa hana þessir
menn: Sigurður Haraídsson,
Tjörnum, Þorsteinn Bemliarðs-
son, Rvík, Stefán Ingimarsson,
Litlabæ, Eggert Jónsson, Rvílc,
Lúðvík Hjálmtýsson, Rvík,
Baldur Jónsson, Rvík og Bjarni
Björnsson, Rvík.
Ekki vanst tími til að taka
fleiri mál til umræðu á laug-
ardaginn, enda efndi félagið
Heimdallur til skemtunar um
Icvöldið og var fulltrúum á Sam-
bandsþingi þangað boðið. Stóð
sá fagnaður fram eftir nóttu, en
þar fluttu ræður Jóhann G.
Möller, Valgarð Blöndal, Sig-
urður Haraldsson og Magnús
Jónsson frá Mel.
Nefndir tóku til starfa í gær-
morgun, en kl. 2 e. h. hófst
fundur að nýju og gáfu þá full-
trúarnir skýrslu. Fór allur
fyrri hluti fundarins í þessar
skýrslugjafir og tók fjöldi
manns til máls og skýrðu frá
starfseminni i flestum héruðum
landsins, sem og hvaða ráðstaf-
anir þyrfti að gera á hverjum
stað flokknum til eflingar. —
Þá skýrðu nefndir frá störfum
og lögðu fram tillögur, en með
því að áliðið var orðið fundar-
timans tókst aðeins að afgreiða
tillögur stefnuskrárnefndar, en
af hálfu hennar liöfðu framsögu
þeir Óttarr Möller og Björn
Loftsson frá Bakka.
Voru eftirtaldar tillögur
nefndarinnar samþyktar ein-
róma:
Verkamannasamtökin.
„Sambandsþing ungra sjálf-
stæðismanna, haldið í nóvem-
ber 1940, fagnar þeirri hreyf-
ingu, sem liafin er til að lcoma
á öflugum samtökum sjálf-
stæðra verkamanna, og treystir
þvi, að Sjálfstæðisflokkurinn
linni ekki baráttunni fyrir fullu
jafnrétti og lýðræði innan
verkalýðsfélaganna fyr en full-
ur sigur er unninn.“
Samþykt í einu hljóði. _
Vinnudeilur.
„Sambandsþing ungra sjálf-
stæðismanna, haldið í nóvem-
ber 1940, telur þjóðarnauðsyn,
að atvinnurekstur landsmanna
stöðvist eigi af ástæðum, sem
landsmenn ráða við sjálfir,
meðan svo horfir sem nú.
Þingið beinir eindregnum til-
mælum lil verkamanna og at-
vinnurekenda, að semja hið
fyrsta um kaupgjaklsmálin,
þannig að komist verði lijá
vinnustöðvun af þeim sökum.“
Samþykt í einu hljóði.
SkattaJöggjöfin.
„Sambandsþing ungra sjálf-
stæðismanna, haldið í nóvenir
ber 1940, lýsir yfir því, að það
telur brýna nauðsyn bera til, að
liraðað verði heildarendurskoð-
un skattalöggjafar landsins,
enda verði hún þannig úr garði
gerð, að sjálfsbjargarhvöt éin-
staklinganna og atvinnuvegir
landsmanna geti þrifist, að tek-
ið verði tillit til mismunandi á-
hættu einstaklinga og atvinnu-
vega, en á sambærilegan at-
vinnurekstur verði sömu skatt-
ar lagðir.“
Samþykt í einu hljóði.
Efling sjávarútvegsins.
„Sambandsþing ungra sjálf-
stæðismanna, Iialdið í nóvem-
ber 1940, lýsir ánægju sinni yf-
ir þeirri viðréttingu, sem hafin
er i sjávarútvegi landsmanna,
og telur þjóðarnauðsyn, að hún
verði eigi barin niður þegar i
upphafi, heldur verði svo að
þessum atvinnuvegi búið, að
hann geti staðist verðsveiflur
þær og skakkaföll, sem yfir geta
dunið áður en varir.“
Samþykt í einu hljóði.
Iðnaðurinn.
„Sambandsþing ungra sjálf-
stæðismanna, haldið i nóvenv
ber 1940, télur nauðsynlegt að
styðja heilbrigðan innlendan
iðnað og miða allar aðgerðir
við, að hann geti staðist eftir að
óeðlileg höft eru niður fallin.“
Samþykt í einu hljóði.
Frjáls verslun.
„Sambandsþing ungra sjálf-
stæðismanna, haldið í nóvem-
ber 1940, telur að hag þjóðar-
innar sé best borgið með frjálsri
verslun, og skorar á rikisstjórn-
ina að halda áfram á þeirri
braut, að létta af verslunarliöft-
unum, eftir því sem ytri ástæð-
ur frelcast leyfa.“
Samþykt í einu hljóði.
8undrungaröflin.
„Sambandsþing ungra sjálf-
stæðismanna, haldið í nóvenir-
ber 1940, lýsir yfir því, að það
telur liöfuðskilyrði fyrir fram-
tíð þjóðarinnar að landbúnaður
og sjávarútvegur landsmanna
megi eflast og þróast. Til þess
að svo megi verði er nauðsyn-
legt að gott samstarf sé milli
manna, bæði til sjáyar og sveita,
og vítir þingið liarðlega fram-
komu þeirra, sem vinna að
fjandskap milli þessara aðila.“
Samþykt í einu hljóði.
Nauðsyn samvinnu.
„Sambandsþing ungra sjálf-
stæðismanna, haldið í nóvemr
ber 1940, telur þjóðarnauðsyn,
að samstarf sé milli höfuð-
flokka um stjórn landsins eins
og nú horfir. Þingið vítir þess
vegna harðlega viðleitni núver-
andi samstarfsflokka sjálfstæð-
ismanna til að torvelda og
sundra þessari samvinnu.41
Samþykt í einu hljóði.
Sparnaður.
„Þing Sambands ungra sjálf-
stæðismanna, haldið í nóvem-
ber 1940, skorar á ríkisstjórn-
ina að íhuga gaumgæfilega þá
hættu, sem afkomu þjóðarinn-
ar stafar af þeirri verðbólgu,
sem styrjaldarástandið hefir
skapað, og gera ráðstafanir til
þess að stundarvelmegun at-
vinnuveganna í landinu leiði
Tillögur varðandi landbúnað-
armálin verða afgreiddar á
þinginu í dag.
Fundur hefst að nýju kl. 5 í
dag í Kaupþingssalnum og verð-
ur þar lialdið áfrarn umræðum
um tillögur nefndarinnaxy sem
>kki voi’u afgi'eiddar og aðrar
nefndir skila af sér störfum.
Þá fer og frarn kosning sam-
bandsstjórnar, og verður þmgr
inu væntanlega slitið í kvöld.
í gærkveldi sátu fulltráarnir
boð sambandsstjórnar, ,og voru
þar ennfremur mættir fulltrú-
ar frá miðstjórn flokksins. Yar
þar mikið um ræðuhölcE og
söng. Til máls tóku: Hermann
Guðmundsson, Magnús Jónsson
próf., Leifur Auðunsson, Björn
Loftsson, Valgarð Blöndal,
Gunnar Thoroddsen, Jóhann
Hafstein, Óttar Möller, Júhann
G. Möller, Sigurður Bjarnason
frá Vigur og Iíristján Guðlaugs-
son.
Sambandsþingið sendi þeim
þakkir og árnaðaróskir Torfa
Hjartarsyni bæjarfógeta á ísa-
firði, sem var fyrsti forseti
sambandsins og Thor Tliors að-
alræðismanni í New-Yoi-k, sem
var fyrsti fulltrúi ungra sjálf-
stæðismanna á Alþingi. Enn-
fremur var Bjarni Benedikts-
son, settur borgarstjóri, liyltur
af þingheimi.
Þingstörf öll liafa gengið vel
og greiðlega. Áhugi er mikill og
alger eining og er þess að væn ta,
að margír sjálfstæðismenn
vinni mikið og gott starf í þágu
flokks síns á komandi tímum.
Slysfarii*:
Þrír meon drokna írá
Úlafsvík, einn frá Húsavik
r
¥ illviðrinu, sem gekk um land alt á laugardaginn, drukn-
uðu f jórir me'nn. Þrír þeirra druknuðu á legunni í Ólafs-
vík en sá fjórði skamt frá Húsavík.
Slysið í Ólafsvík vildi til sem
hér segir, samkvæmt símtali,
sem Visir átti þangað vestur í
morgun.
Opni vélbáturinn Dagmar
var að koma úr róðri og var
veður vont og sjógangur mikill.
Þegar báturinn var kominn inn
á leguna fékk hann á sig sjó
og stöðvaðist vélin. Gátu bát-
verjar þá ekki haldið í horfinu
og sökk báturinn undir þeim.
Fjórir menn voru á bátnum
og druknuðu þrír þeirra: Pétur
Jóhannsson, formaður, Guðjón
Ásbjörnsson, vélamaður, og Jó-
'iannes Vigfússon háseti. Sá,
sem bjargaðist var Hervin Pét-
ursson, sonur formannsins. —
Hafði hann verið í sjónum um
15 mín., þegar honum var
bjargað.
•
Á laugardag var opinn vél-
bátur, eign þeirra bræðra Aðal-
steins og Sigurmundar Hall-
dórssona frá Húsavik, að koma
úr róðri. Báturinn var undan
Saltvíkurbjargi, þegar vélin
bilaði. Tókst ekki að koma
henni.af stað aftur og drógu
bátsverjar því upp segl og ætl-
uðu að ná lendingu með þeim.
En veður var ínikið og rifnuðu
seglin.
Bátinn rak upp í ldetta undir
bjargi. Aðalsteirii tókst að
halda sér við bátinn, þar til
hann tók niðri, stökk þá upp á
syllu i berginu. Sigurmund
hafði tekið út, svo og þriðja
manninn, Stefán Halldórsson
(Hann er ekki bróðir þeirra).
Höfðu þeir áður bundið lóða-
belgi um sig.
Aðalsteini tókst að klífa upp
bergið og hélt strax áleiðis til
Húsavikur. Þar vissi enginn
hvað gerst hafði, en menn var
þó farið að gruna, að ekki
myndi alt með feldu, því að
veður var dimt og vont. Var
því bíll sendur af stað til þess
að svipast um eftir mönnunum.
Aðalsteinn mætti bílnum á
miðri leið. Var hann fluttur
lieim. Aðalsteinn var liálfrugl-
aður og vissi ekkert um félaga
.sína.
Bíllinn fór síðan aftur og
fann þá Sigurmund. Hafði liann
komist upp i bergið eftir nokk-
ura stund, en Stefán fanst
hvergi. Lík lxans fanst í gær um
þrjúleytið. Læknir hefir skoð-
að það. Telur hann, að Stefán
liafi rotast.
Stefán var 41 árs að aldri.
Ilann var kvæntur og lætur eft-
ir sig 4 ung börn.