Vísir - 31.03.1941, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðiaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
31. ár.
Reykjavík, mánudaginn 31. marz 1941.
Ritstjóri ] Biaðamenn Sími:
Augiýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla j
74. tbl.
MESTA SJOORUSTA
STYRJALDARINNAR
-4
Þremur beitiskipum Itala sökkt og
tveimur tundurspillum, en
orustuskip laskað.
Brezk og grísk herskip, flugvélar
brezka flughersins og brezka flot-
ans tóku þátt í orustunni.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun. '
Brezka flotamálaráðuneytið tilkynnti í gær síð-
degis, að þremur ítölskum beitiskipum hefði
verið sökkt í orustunni í Eyjahafi, sem fyrst
var frá sagt s. 1. laugardag, í ræðu sem A. Y. Alexander
flotamálaráðherra flutti í Brighton þann dag. Ennfrem>
ur að sökkt hefði verið tveimur tundurspillum og or-
ustuskip væri laskað. Tekið var fram í tilkynningunni í
gær, að engar skemmdir hef ði orðið á brezku herskip-
unum og ekkert manntjón varð á þeim, en nokkurra
flugvéla, er þátt tóku í orustunni, er saknað. Sennilegt
er, að enn sé frekari tíðinda að vænta úr þessari orustu,
sem Bretar kalla mestu sjóorustu styrjaldarinnar.
1 fyrstu fregnum var tilkynnt, að brezk flotadeild, undir
undir stjórn Sir Andrew Cunningham flotaforingja, hefði orðið
vör við ítölsku flotadeildina, sem dreifði*sér er hún varð þess
vör, að Bretar höfðu komizt á snoðir um hana. Ætluðu herskip-
in að komast undan eins og fyrri daginn, en í þetta skipti voru
þau ekki nógu fljót til, og sum þeirra voru neydd til að berjast,
með þeim árangri sem að framan greinir. — ítalskir sjóliðar,
sem björguðust upp á fleka, voru settir á land í Piræus í gær, og
flutti grískur tundurspillir þá þangað.
Brezkar sprengjuflugvélar fóru
í stórhópum yfir Ermarsund í
gærkveldi til árásar á innrásar-
bækistöðvarnar.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Fregn frá Folkestone hermir, að sprengjuflugvélar
hafi farið i stórhópúm yfir Ennarsund í gærkveldi til
árása á innrásarbækistöðvar Þjóðverja i Frakklandi og
Belgíu.
'l ■ !
Flugvélarnar lögðu leið sína til Calais, og hófust árás-
irnar með ægilegri árás á höfnina þar, en því næst var
1 haldið norður með ströndinni til Dunkuerque.
Miklir eldar komu upp og frá Englandsströndum
mátti glöggt sjá, að miklar sprengingar urðu.
Itarlegri fregna um þessar árásir er vænst síðar í
dag.
Beitiskipin, sem sökkt var,
eru Fiume, Pola og Zara, livert
um sig 10.000 smálestir að
stærð. Þau munu venjulega hafa
um 700 manna áhöfn hvert. Um
Fiume, sem var fhllsmíðað
1931, er þess getið, að það náði
34% sjómílna hraða í fyrstu
reynsluferð sinni, og vakti það
mikla athygli. Öll hin nýjustu
beitiskip og önnur herskip ttala
eru mjög hraðskreið, og hefir
það oft komið sér vel fyrir ítali
í þessari styrjöld, segir í hrezk-
um fregnum. — Fiume var bú-
ið átta 8 þml. fallbyssum og 12
fallbysum með 3.9 þml. lilaup-
vídd og 23 fallbyssum öðrum.
— Annar tuijdurspillirinn, sem,
sökkt var, var 1700 smál. skip,
en liinn 1400. — Stærri tund-
urspillirínn hafði fjórar 4,7
þml. fallbyssur og 6 tundur-
skeytapípur. Á livorum tundur-
spilli um sig voru um 150 menn.
Ekki er enn kunnugt, hversu
miklu manntjóni ftalir liafa
orðið fyrir í orustunni, en vafa-
laust er það mikið.
í styrjöldinni hafa 3 orustu-
skip ítala orðið fyrir miklum
skemmdum, 3 beitiskipum hef-
ir verið sökkt, en 3 orðið fyrir
miklum skemmdum, 10 tund-
urspillum og yfir 20 kafbátum
sökkt. l
t Brellandi er litið svo á, að
ósigur ítala í þessari orustu sé
liið mesta áfall, og fregnin um
þennan ósigur, samfara þvi, sem
fregnir berast um, að æ kreppi
meira að Itölum í .Eritreu og
Abessiníu, kemur á allra óheppi-
legasta tíma, — ofan á von-
brigðin yfir afstöðu Júgóslavíu
— þcgar Matsuoka er að koma
til Rómaborgar, en eins og
kunnugt er gerðu Þjóðverjar og
ítalir sér vonir um, að Matsu-
oka myndi sannfærast alveg um
það, meðan hann dveldist i Ber-
lín og Rómaborg, að möndul-
veldin myndi sigra í styrjöld-
inni, en það má furðulegt heita,
segja brezk blöð, ef eldci fara
að renna tvær grímur á Japani.
Italir
yfirgefa
Diredawa.
Það var opinberlega tilkynnt
í Rómaborg í gærkveldi, að ítal-
ir liefði yfirgefið Diredawa í
Abessiníu. Bretar höfðu eklci til-
kynnt opinberlega í gærkveldi,
að þeir hefði tekið borgina, en
])að var lcunnugt, að hersveitir
þeirra voru komnar nálægt
borginni.
ITersveitir ílala halda undan
lengra inn í Abessiníu.
Dircdawa hefir um 30,000 í-
búa. Þar er ein mesta flugstöð
ítala í Abessiníu, verlcsmiðjur
milclar o. s. frv., og hún stendur
við járnbrautina.milli Djibouti
í Frauska Somalilandi og Addis
Abeba, og liafa ítalir nú misst
þá einu samgönguæð, sem þeir
liöfðu til sjávar. Er talið lilclegt-
að fall Diredawa leiði til þess,
að Italir verði hrátt að gefast
upp í Abessiniu.
Orusturnar
um Kerin og Ashmara.
Það var opinherlega tilkynnt
i gær, að Bretar hefði telcið
Þjóðverjar
krefjast
svars I dag
London í morgun.
Von Heeren, sendiherra
Þjóðverja í Belgrad, krafðist
þess í gær, að fyrirspurn
Þjóðverja um afstöðu nýju
stjórnarinnar í Jugoslavíu til
þríveldabandalagsins yrði
svarað í dag.
SAMVINNA
TYRKJA OG JUGOSLAVA.
Sendiherra Jugosláva í An-
kara hefir rætt við Sarajoglu
utanríkisráðherra Tyrklands,
og er væntanlegur til Belgrad
til þess að gefa stjórn sinni
skýrslu um viðtalið.
Breski kafbáturinn
Parthian kominn til
Alexandria.
Brezki kafbáturinn Parthian
kom heilu og liöldnu til Alex-
andria í gær. Kafbátur þessi
sökkti nýlega 10.000 smálesta
olíuflutningaskipi og 6000 smá-
lesta ' skipi, sem vár hlaðið
timbri, við ítalíu strendur. Réð-
ist kafbáturinn á skipalest, 4
flutningaskip og tundurspilli, og
skaut á þau 6 tundurskeytum.
—- Tundurspillirinn og litlir
tundurslceytabátar reyndu í 6
lclst. samfleytt að granda lcaf-
bátnum og var varpað mörgum
djúpsprengjum, en kafbáturinn
komst þó undan.
DARLAN Á LEIÐ TIL PARlS-
AR ENN EINU SINNI.
Það var tilkynnt í Vichy í
gærkveldi, að Darlan, forsætis-
ráðherra frönsku stjórnarinnar,
væri lagður af stað til Parísar,
til þess að ræða við dr. Abetz,
sendiherra Þjóðverja.
3'.375 fanga í orustunni um, Ke-
rin, en elclci er enn búið að telja
alla fangana. Bretar tólcu og
milcið af fallbyssum og mikið
amíað herfang.
Brezkar hersveitir eru nú um
30 'mílur enslcar frá Ashmara.
Bretar og:
Frakkar
berjast.
Atburður, sem kann
að hafa alvarlegar
afleiðingar.
Londön i morgun.
Það var tilkynnt i London í
gær, að brezlc herskip hefði
svarað skothríð úr fallbyssum
franskra strandvirkja í Norður-
Afríku og valdið tjóni á strand-
virkjastöðvum Frakka.
Þegar kunnugt var að fjögur
frönsk flutningaskip og fransk-
ur tundurspillir þeim til vernd-
ar ætluðu um Gibraltarsund,
var ákveðið að stöðva þau og
fara með þau til eftirlitshafnar,
þar sem grunur lék á, að skip-
in væru með liráefni til hernað-
ar, og að hráefnin ælti að fara
til Þýzkalands. Frönsku skipin
liéldu sig iinnan spanskrar
landhelgi og gátu brezlcu her-
skipin ekkert aðhafst fyrr en
þau voru komin út úr landhelg-
inni, en þá hófst skothríðin úr
, strandvirkjunum. Frönsku
skipin komust inn í höfnina
Namura í Afríku.
t London er tekið fram, að
vegna árásar Frakka hefði
brezku herskipunum verið
heimilt að skjóta á frönsku lier-
skipin, en það var ekki gert, af
mannúðarástæðum.
Á leið herskipanna til Gibralt-
ar réðust franskar sprengjií-
flugvélar tvivegis á brezku her-
skipin.
Atburður þessi kann að draga
dilk á eftir sér. Eins og kunnugt
er, halda Bretar því fram, að
Þjóðverjar hafi róið að því, að
Fraktcar léti lierskip fylgja skip-
um sínum, í von um að til á-
rekstra kæmi, sem leiddi til
styrjaldar milli Fraklclands og
Bretlands.
Bretar senda mikinn
herafla til Malaya-
skaga.
Mikið herlið frá Bretlandi og
Indlandi er nýlcomið til Singa-
pore. Voru meðal liðs þessa
margir flugmenn, sem hafa get-
ið sér milcið orð í styrjöldinni.
Yfirherforingi Breta þar
eystra lét svo um mælt við
komu lierliðsins, að það sýndi
vald Breta á siglingaleiðunum,
að mikill herafli hefir verið
sendur alla leið til Indlands —-
og hann sýndi ennfremur livers
Bretar væri megnugir. — Her-
afli þessi er eklci sendur til þess
að ógna neinum, sagði hann, en
það má öllum ljóst vera, að
Bretar munu berjast ef á þá
verður ráðist, og þeir óttast eng-
ar árásir.
36 dönsk skip
tekin í Banda-
ríkjunum.
Áhafnir þýzkra og
ítalskra skipa hand-
teknar.
Fregn frá Washington
hermir, að yfirstjóm
strandvarnaliðsins tilkynni,
að strandvarnaliðið hafi
tekið i sína umsjá 36 dönsk
skip í höfnum Bandarikj-
anna við Kýrrahaf og Atl-
antshaf.
Auk áhafna ítalskra og
þýzkra skipa, sem búið var
að taka og setja í gæzlu, hafa
1600 ítalskir og þýzkir skip-
verjar til viðbótar verið
handteknir.
ítölsku og þj^zku skipin (30
alls), sem tekin Voru í gær, eru
samtals 160.000 smálestir að
burðarmagni.
Talið er, að áhafnirnar
hafi verið í þann veginn
að hrinda i framkvæmd
áformum um, að sökkva
að minnsta kosti fimm
þeirra, þar sem þau lágu
við hafnargarða.
Russell vara-aðmíráll, yfir
maður strandvarnaliðsins, sagði
í morgun, að dönsku skipin
hefði verið tekin í verndar-
gæzlu, vegna þess, að sterkur
grunur hefði kviknað um, að til-
raunir yrðu gerðar til skemmd-
arverka á þessum skipum, eins
og þýzku og ítölsku skipunum.
Enginn grunur hvílir þó á hin-
um dönsku sjómönnum, sem
voru á skipunum. — Engar
skemmdarverkatilraunir hafa
verið gerðar á dönskum skip-
um. Russell var spurður að því,
hvort þetta væri upphaf þess, að
j skipin yrði tekin lögtaki til
notkunar, og svaraði Russell
spurningunni neitandi. (Sbr.
skeyti, sem birt er á öðrum stað
hér í blaðinu um þýzk og ítölsk
skip í höfnum Bandaríkjanna.)
Fxekari hjálp til
Grikkja,
London í niorgun.
Samlcvæmt áreiðanlegum
heimildum hefir Roosevelt fall-
izt á tillögur um frekari aðstoð
handa Grilckjum, en ekkert
liggur fyrir um það enn þá,
hverslconar aðstoð er um að
ræða.
Bandaríkjamenn taka
í sína umsjá 23 ítölsk
skip og 2 þýzk.
London í morgun.
Þar sem grunur lélc á, að á-
hafnir italskra slcipa í höfnum
Bandaríkjanna, ætluðu að valda
skemmdum á vélum skipanna,
var vopnað strandvarnahð sent
út í skipin, sem liggja í höfnum
frá Panama til Boston. — Síðar
fréttist, að strandvarnaliðið
hefði tekið i sína umsjá 28 ít-
ölslc og 2 þýzk slcip, en telcið
var fram, að skipin hefði ékki
verið ger upptæk. — Samlcvæmt
lögum, sem sett voru Heims-
j styrjaldarárin i U.S.A., er lieim-
j ilt að fara að eins og liér var
j gert, til þess að koma í veg fyrír
skemmdars tarfsemi.
ROSSEVELT BÚINN
AÐ HVlLA SIG.
Roosevelt er nú kominn til
Washington að afloknu hvildar-
ferðalaginu á snekkjunni Poto-
maac. — Hann hefir nýlega
flutt útvarpsræðu og varað við
undirróðri möndulveldanna í
Bandaríkjunum og öðrum lönd-
um Vesturálfu.
Domnr í uisili
IVilierjauna.
Sakadómari, Jónatan Hall-
varðsson, kvað í morgun upp
dóm í máli Pólverjanna á skip-
inu Charzow, sem allmikla at-
hygli vakti hér í bænum nú ný-
lega.
Málið var tviþætt. Annarsveg-
ar snérist það Um vinstuld úr
pólska skipinu Puck og liinsveg-
ar um mótþróa og ofbeldi gagn-
vart lögreglunni, þar sem skot-
vopn voru m. a. notuð.
Niðurstaða dómsins varð sú,
að skipstjórinn var dæmdur í
eins árs fangelsi fyrir mótþróa
og ofbeldi við Iögregluna og
einn liásetinn fékk 6 mánaða
fangelsi fyrir sama brot. Þiá var
annar liáseti dæmdur í 5 mán-
eða fangelsi fyrir þjófnað og
honum gert að greiða fullar
bætur fyrir þýfið, en einn há-
seti var sýknaður að fullu og
öllu. Þeir menn þrír, sem dæmd-
ir voru eru enn í varðhaldi.
Áheit á Strandarkirkju,
afhent Vísi kr. io.oo frá Guð-
niundi Jónssyni, Hjaltastaðahvammi,
Skagafirði, kr. 14.00 frá Á. G., kr.
2.00 frá J. G. 5 kr. frá N. N.
I