Vísir - 14.05.1941, Blaðsíða 6

Miðvikudaginn 14. maí 1941.
VlSIR
Frú
Sigurbjörg Halldórsdóttir
frá Stuðlum í Reyðarfirði 85 ára.
Leo Tolstoy:
KORNEY VASILIEV
■ - 2
Frú Sigurbjörg Halldórsdótt-
ir, eklcja Bóasar Bóassonar á
Stuðlum í Reyðarfirði varð 85
ára þann (i. apríl s.l. Sigurbjörg
liefir dvalið í Reyðarfirði um 70
ára skeið. Hún er fædd að Geita-
felli í Suðurþingeyjarsýslu 6.
apríl 185(5, dóttir Halldórs
bónda þar (Jónssonar prófasts
frá Grenjaðarstað og seinni
konu lians, Valgerðar Torfa-
dóttur ,fædd í Húsavík. Val-
gerður missti föður sinn i æsku
en ólst upp ineð móður sinni á
Bakka á Tjörnesi hjá Aðal-
björgu ömmu síra Björns Þor-
Iákssonar frá Dvergasteini og
þeirra systkina. Fyrri kona
Halldórs var Sigurbjörg Jó-
bannesdóttir frá Geiteyjar-
strönd við Mývatn og ber Sig-
urbjörg Halldórsdóttir hennar
nafn. — Meðal barna þeirra
Halldórs og Sigurbjargar var
Giíðný, kona Benedikts Jóns-
sonar frá Auðnum, Guðrún,
kona Bjarna Eirikssonar frá
Bakkagerði i Reyðarfirði og
Jónína, kona Einars hreppstjóra
Jónssonar á Norðfirði. — Föð-
urælt Sigurbjargar er mann-
mörg og þjóðkunn. Bogi T|h.
Melsted skrifar um Jón afa Sig-
urbjargar og börn hans í 5. árg.
Hins ísl. fræðifél. í Khöfn og
birtir J)ar mynd af honum og
fjórum börnum hans af 7, sem
upp' komust. Síra Jón var tví-
giftur, en varð ekki barna auð-
ið með fyrri konunni. Seinni
kona hans var Þorgerður Run-
('ilfsdóttir, mikil gæðakona. Þau
hjón eignuðust 10 börn. Um
síra Jón segir Bogi, að liann
hafi vcrið „einhver hinn mesti
gæða- og nytsemdarmaður
meðal íslenzkra kennimanna á
fyrri helming 19. aldar“. Sira
Jón stundaði preststarf í 50 ár
og Iækningar i 42 ár, því um
þær nmndir var aðeins einn
læknir á öllu Norðurlandi, Ari
Arason, er hjó i Flugumýri í
Skagafirði.
Sigurbjörg ólst upp í Geita-
felli hjá foreldrum sínum til 1G
ára aldurs. Hún flytur þá aust-
ur á Reyðarfjörð; fyrst til syst-
ur sinnar Guðrúnar, og er hjá
þeim hjónuni í 2 ár, en fer þá
að Hólmum, til föðursystur
sinnar Kristrúnar, konu síra
Hallgríms Jónssonar frá
Reykjahlíð, er var veitt Hólma-
prestakall 7. apríl 1841 og
stundaði það lil dauðadags, dá-
inn 5. jan. 1880, 69 ára gamall,
en kona lians andaðist árið eftir
eða 29. sept. ’81, 75 ára göm.ul.
Frá hæstaréfti.
Nýlega var kveðinn upp í
hæstarétti dómur í málinu
valdstjórnin gegn Óslcari Georg
Halldórssyni útgerðarmanni.
Var honum gefið að sök, að hafa
notað andvirði seldra íslenzkra
vara erlendis til ferðalaga án
heimildar gjaldeyrisnefndar og
sömuleiðis að bafa vanrækt að
gera fullnægjandi skil fyrir sölu
íslenzkra afurða erlendis. Urðu
úrslit málsins þau, að kærði
var talinn sannur að sök um
nefnd atriði og var hann i
hæstarétti dæmdur í 1500 króna
sekl til ríkissjóðs og skykli
koma 45 daga varðhald í stað
sektarinnar, ef hún er ekki
greidd.
Hinsvegar var kostnaður sak-
arinnar lagður á ríkissjóð með
því að krafa um greiðslu hans
var ekki sett fram í málshöfðun-
artilkynningu.
Skipaður sækjandi málsins
fyrir hæstarétti var hrm. Jón
Ásbjörnsson en verjandi hrm.
Lárus Jóhannesson.
A Hólmum dvelur Sigurbjörg
í 7 ár eða til v.orsins 1881, að
hún byrjar búskap á hálfu
Bakkagerði. 31. ágúst 1880
giftist Sigurbjörg Bóasi Bóas-
syni, fæddur á Stuðlum 17. á-
gúst 1855. Hafði Bóas lært tré-
smíði á Eskifirði. En atvikin
liöguðu því þannig til, að liann
stundaði lítið þá iðn. Þeir Bóas
og Halldór Benediktsson frá
Klaustri voru lærlingar saman
við trésmiðanámið. Áður en
Bóas giftist hafði hann eignast
liálfa jörðina Bakkagerði og
byrjuðu þau þar búskap á eigin
eign. Þar búa þau aðeins 2 ár,
en flytja þá að Borgargerði og
búa »þar til vorsins 1899, að þau
flytja að Stuðlum, fæðingarstað
Bóasar, og bjuggu þar rausnar-
búi til dauðadags Bóasar 13.
júlí 1915. — Bóas var jarðsung-
inn 2(5. júlí að viðstöddu fjöl-
menni, sem harmaði þenna göf-
uga og góða saml'erðamann.
Þeirn Sigurbjörgu og Bóasi
varð 11 barna auðið, og náðu
10 þeirra fullorðins aldri, gift-
ust öll og eiga afkomendur. Á
lífi eru nú aðeins 6 þeirra: Pét-
ur, búsettur á Siglufirði, Gunn-
ar, Jón og Jónas, búsettir á
Reyðarfi rði, Edvald og Guðrún,
búsett í Noregi. Dáin eru: Val-
dór., jarðsunginn 19. maí 1927,
tæplega 42 ára, Kristrún d. 30.
des. 1928, 46 ára, Hildur Þur-
íður d. 12. des. 1933, 47'ára,
Hallgrímur d. 21. febr. 1939,
tæplega 58 ára. — Barnabörn
Sigurbjargar eru nú 80 en
barnábarnabörnin 39. Er hér
stór ættkvísl á ferðinni.
Það er ekki vandalaust að
skrifa persónulega um frú Sig-
urbjörgu, jafnvel þó maður vilji
vera réttlátur og hlutlaus í allri
frásögn. Hún vill ekkert láta
sín gctið. Henni finnst, að öll
störf sín í lífinu liafi verið ófull-
komin og ekki frásagnarverð.
— Heimili þeirra Sigurbjargar
og Bóasar var jafnan mjög
rómað fyrir gestrisni, hjálpfýsi
og hverskonar greiða, sem. liægt
var að veita. Vart mun þaö
reiknast oflof, ]>ó sagt sé, að
Sigurbjörg haii skipað sinn
sess með sæmd og myndarskap.
Sigurbjörg er ein af þeim
mörgu íslenzku sveitakonum,
sem lála lítið yfir sér; hún hef-
ir verið fáorð og umburðarlynd
og róleg J)ó á móti blási.
Óviða reynir meira á starfs-
liyggju, þrautseigju og verkflýt-
ir, en hjá sveitakonunum, sem
oft og einatt eru liðfáar við að
fleýta fram stórum barnahóp
og stýra umfangsmikluin heim,-
ilum. Og það er einsætt, að þar
sem góð afkoína er, á húsmóð-
irin hvarvetna sinn hluta vel-
famaðarins, Jjó þeim sé venju-
Iega minna þakkað og þeirra
síður getið.
í búskaphum saumaði Sig-
urbjörg allan fatnað á börnin
og beimilisfólkið, sennilega
eftir að börnin voru komin ííl
náða á kveldin og hversdags-
störfin, sem ekki urðu umflúin,
voru liðin hjá, og orð lék á,
„Evstigny — eg man það
varla — um það bil tvær eða
þijár held eg.“
„Er eitthvað ykkar á milli?“
spurði lvorney.
Hún lagði frá sér fléttuna,
greip hana svo aftur og tók til
að flétta hið þykka, grófgerða
hár sitt á ný.
„Hvort eilthvað sé okkar á
milli ? Okkar Evstigny?“
Korney fannst, að hún nefndi
nafn Evstigny einkennilega.
hvellum rómi.
„Að fólk skuli Ijúga öðru eins
og þessu! Hver fræddi þig á
þessu ?“
„Eg spyr þig: Er það satt —
eða ekki?“ sagði Korney og
kreppti sterklega linefana í
buxnavösunum.
„Vertu elcki að þessari vit-
leysu,“ sagði hún. „Á eg að
draga stígvélin af fótum þér?“
„Eg bíð eftir svari,“ sagði
Korney.
„Evstigny verður að sjálf-
sögðu upp með sér. Hver laug
þessu upp?“
„Hvað sagðirðu við hann úti
í göngunum?“
„Hvað eg sagði við hann? Eg
sagði honuni að setja nýja gjörð
á tunnuna. Af hverju ertu að
nöldra um þelta?“
„Segðu mér sannleikann, eða
eg drep þig, ókindin þín.“
Hann greip í fléttu hennar, en
hún dró hana til sín, afskræmd
á svip af sársauka.
liversu vel liefði farið. Ulláh-
vinnan fór lienni ekki siður úr
hendi, sem sannár bezt, að nú
í ellinni fæst hún við finustu
slæðu- og puntudúkagerð o. fl.
þesskonar. — Eg, sem þelta
skrifa, hef lika góðar heimild-
ir fyrir því, að Sigurbjörg fór
ekki svo ósjaldan frá sínu um-
fangsmikla lieimili, þó ástæð-
uínar raunverulega leyfðu
lienni það ekki — til nágranna-
ánna, þegar veikindi og örðug-
leikar herjuðu á heimili þeirra,
til að veita ráð og liðveizlu eftir
beztu getu. Henni er vel i blóð
borið liið viðkvæma hjartalag
sira Jóns, afa liennar j— „að
finna sárt til með þeim, sem
þjást og liða.“
Eg veit að allir, sem einliver
kynni liafa liaft af Sigurbjörgu
Halldórsdóttur, bera til hennar
lilýjan hug og kalalausan. Iiún
er göfug kona og vel greind.
Hún er einlæg trúkona, rík af
samúð og kærleika, þeim auð,
sem ekki er venjujega talinn
með %fémunum. Hún ú alltaf
þetta hlýja, þýða viðniót, sem
öllum þykir svo gott að mæta
og búa við, einkum þegar því
fylgir djúpt lífsalvara og andans
göfgi og einlægni.
Aldurinn ber hún prýðilega.
Er heil heilsu, liraust og ánægð
með sitt hlutskipti. Hún les og
skrifar og fylgist með dagleg-
um viðburðunj — og vinnur
ennþá fínustu handavinnu, eins
og áður er getið. — Hún dvelur
nú á heimili Jóns sonar síns og
konu lians, Benediktu Jónas-
dóltur, Eyri á Reyðarfirði. Ann-
ars liefir bún að ineslu verið
hjá Hallgrími syni sínuin og síð-
ar ekkju hans, Nikolínu Niku-
lásardóttur, Grímsstöðum í
Reyðarfjarðarkauptúni.
Við, sem, höfum liaft þá á-
nægju, að kynnast þessari á-
gætu konu, Jiökkum liðnar
stundir á þessum merkilegu
límamótum og árnum lienni
góðrar elli og yndislegs ævi-
kvelds.
14. apríl 1941.
Gamall Reyðfirðingur.
„Ætlarðu að misþyrma mér? ;
Hvenær hefir þú verið góður |
við mig? Hvað get eg gert, þeg- 5
ar eg bý við slíkt?“ í
„Hvað þú getur gert,“ endur-
tók liann og færði sig nær lienni.
„Hvers vegna hárreitirðu
mig? Hvers vegna kallarðu
mig illum nöfnum ? Hvers vegna
ertu að kvelja mig? Það er satt,
að ... .“
llún fékk ekki tækifæri lii
þess að ljúka setningunni. Hann
greip um liandiegg hennar,
rykkti henni upp af rúminu, og'
tók til að lúberja liana. llann
lét liöggin dynja á lienni, höfði
liennar, brjóstum — og liann
varð æ reiðari með hverju liögg-
inu. llúA æpti, reyndi að verj-
ast, komast undan lionum, en
hann sleppti henni eklci. Litla
telpan vaknaði og þaut til móð-
ur sinnar.“
„Mamka,“ veinaði hún.
Korney greip i liandlegg
barnsins og þreif liana af móð-
urinni og kastaði telpunni út i
liorn eins og ketlingi. Hún rak
upp sárt vein — örstult —• og
svo heyrðist ekkert í lienni.
„Morðingi, þú hefir drepið
hana,“ veinaði Marfa og reyndi
að rísa á fætur og komast til
hennar, en liann greiddi lienni
svo mikið liögg, að hún datt
aftur yfir sig, og svo lieyrðist
ekkert í henni frekar en barn-
inu. En nú fór það að gráta sár-
an og linnti ekki á grátinum.
Gamla konan kom inn, sjal-
laus, skjögraiidi, með úfið liár,
og höfuð hennar hristist án af-
iáts. llún leit livorki á Korney
eða Mörfu, en gekk að sonar-
dóttur sinni og tók liana i fang
sér. Brennlieit tár vættu kinnar
barnsins.
Marfa lyfti liöfði, stundi þung-
an og þurkaði blóðið frainan úr
sér með erminni.
„Þorparinn þinn,“ sagði hún.
„Yíst elska eg Evstigny og hef
alltaf gert. Dreptu mig ef þú
vilt. Agasha er dóttir lians, en
ekki þín.“
Hún bar liratt á og bar nú
liöndina upp að andlitinu, eins
og, til þess að verjast nýju
höggi.
En Korney virtist eklci botna
neitt í neinu og leit í kringum
sig eins og viðutan.
„Sjáið livernig þú hefir leikið
barnið. Þú hefir liandleggsbrot-
ið hana,“ sagði gamla konan, og
benti á annan liandlegg telpunn-
ar, sem hékk máttlaus niður.
Korne}r sneri sér við og gekk
þögull út í göngin og svo út.
Enn var frost, en liann var
orðin kafþykkur og farið að
snjóa. Snjóflyksur settust á
sveitt enni hans og heitar kinn-
ar. Hann settist niður á dyra-
þrepin og tók handfylli af snjó
af handriðinu og fór að eta snjó.
Stunur og andvörp Mörfu
bárust til lians og grátur barns-
ins, sár, átakanlegur. Hann
heyrði, að móðir hans kom út i
göngin og fór inn í stofuna með
barnið.
Hann stóð upp og fór inn í
stofuna. Það hafði verið skrúfað
niður i lampanum og lagði frá
lionuni daufa birtu. Marfa
stundi líærra, er hún lieyrði að
liann var komiíin inn.
Hann fór að færa sig í, án
Jiess að mæla orð af vörum. Tók
poka undan bekknum og setti
fatnað sinn í liann, og batt svo
fyrir með snærisspotta.
„Það munaði minnstu, að þú
dræpir mig,“ sagði Marfa vein-
andi. „Hvað liefi eg gert þér?“
Iíorney svaraði engu, tók upp
pokann, og gekk til dyra.
B.S. H dclSL Góðir^bífar
Ábyggileg afgreiðsla
VÍSIS KAFFIÐ gerir alla glaða. Hafnaríjörður.
Sími
Gúmmískógerðin afgreiðslunnar í
Laugavegi 68. — Sími 5113. Vinnuföt og vettlingar. — HAFNARFIRÐI
GÚMMÍSKÓR, — STRIGA- SKÓR, gúmmístígvél há og lág. Ullarleistar, herrasokk- ar o. fl. — Beztu vorkaupin verða hjá okkur. er 9144
DAGBLAÐIÐ VÍSIR.
Morðingi, þetta skal koma
þér i koll, það eru til lög, sem ná
lil þín og þinna líka,“ æpti
Marfa í allt öðrum tón.
Korney spyrnti liarlcalega í
hurðina, svo að liún opnaðist,
og skellti henni svo hart á eftir
sér, að glumdi í öllu húsinu.
Korney vakti daufdumba
piltinn og skipaði lionum að
leggja aktýgi á hestinn. Piltur-
inn, starði á frænda sinn með
stýrurnar í augunum og klóraði
sér i höfðinu með báðum liönd-
um. Þegar honum loks skildist
hvað liann átti að gera dró hann
skinnskó á fætur sér, smeygði
sér í tötralegan gærusldnns-
jakka, tók ljósker og fór úl í
hesthúsið.
Það var farið að bregða birtu,
þegar þeir óku í litla sleðanum
út um hliðið á húsagarðinum,
og út á veginn, sem Korney
liafði ekið eftir, er liann kom
kveldinu áður, með Kusma.
Hann kom til stöðvarinnar
fáeinum mínútum, áður en lest-
in ,lagði af stað. Pilturinn sá
hami kaupa farmiða, fara inn í
lestina með poka sinn, og um
Jeið og lestin fór af stað, kink-
aði Korney kolli til piltsins, og
var óðara horfinn.
Marfa liafði meiðst á höfði og
tvö rif hennar voru brotin. En
hún var ung og lifaust, og inn-
an misseris var hún jafngóð
orðin, og þess sáust engin merki,
að hún liafði sætt misþyrming-
um. En það var öðru máli að
gegna um litlu telpuna. Það
voru engar líkur til, að hún
mundi nokkuru sinni verða
jafngóð. Handleggur liennar
hafði tvíbrotnað og var snúinn
og skakkur upp frá þessu.
Frá þessum degi fréttist ekk-
ert lil Korney og menn vissu
ekki hvort liann var lífs eða lið-
inn.
Frh.
Silkiokkar
„ARISTOC“ — „BONDOR“
— „IíAYSER“ og margar
fleiri tegundir. Hvítar hosur.

RMTÆKmYERZLUN OC
VINNUST0FA
LAUCAVEC 45
SÍMI 5858
RAFLACNIR
VIÐCERÐSR
SÆKJUM SEMDUM
Stoppteppi
GÓÐ OG FALLEG.
LÍTIL BOLLAPÖR, BURST-
AR, POTTAR, BALAR o. fl.
Vérzl. Katla
Laugavegi 27.