Vísir - 09.09.1941, Blaðsíða 2

Vísir - 09.09.1941, Blaðsíða 2
VlSIR Adalfnntlni* Lefkfélagsiiisi: Leikurum verður greidd verðlagsuppbót á kaup. _____ 4 Byrjað í vetur á leikriti eftir amerískan höfund. /% ðalfundur Leikfélags Reykjavíkur fór fram í gær og var óvenjulega fjölsóttur. I aðalstjórn voru kosnir þessir menn: Valur Gíslason, formaður, Brynj- ólfur Jóhannesson, ritari os Hallgrímur Bachmann, Sjaldkeri, en varastjórnina skipa: Alfred Andrésson, Arndís Björnsdóttir og Emilía Borg. í leikritavalsnefnd til aðstoðar stjórninni voru kosn- ir þeir Gestur Pálsson og Ævar Ivvaran. DAGBLAÐ Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F. Rltstjóri: Kristján Guðlaugsson Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni Afgreiðsla: Hverfisgötu 12 (Gengið inn frá Ingólfsstræti) Símar 16 60 (5 línur). Verð kr. 3,00 á mánuði. Lausasala 15 og 25 aurar. Félagsprentsmiðjan h.f. Forgangsréttur að íbúðum. J^ÍKISSTJjÓRI gaf í gær út Ibráðabirgðalög samkvæmt tilmælum félagsmálaráðherra, varðandi húsnæðisvandræðin hér i höfuðstaðnum og í öðrum kaupstöðum landsins, þar sem húsnæðisekla er. Ákveða lög þessi m. a. að leigusala sé ó- lieimilt að segja upp leigusamn- ingum um íbúðarhúsnæðí, nema honum sé þess brýn þörf til eigin íbúðar að dómi húsa- leigunefndar (fasteignamats- nefndar) og að hann hafi verið orðinn eigandi hússins áður en lögin öðluðust gildi. > Uppsagnir á íhúðarhúsnæði, er fram hafa farið fyrir gildis- tök laganna og ekki hafa kom- ið til framkvæmda, skulu vera ógildar, nema húseigandi sanni fyrir húsaleigunefnd, að hann sé húsnæðislaus og þurfi þess vegna á húsnæðinu að halda til íbúðar fyrir sjálfan sig. Þá er og ákveðið í lögum, þessum, að liúseiganda sé ó- lieimilt að leigja öðrum en heimilisföstum innánhéraðs- mönnum íbúðarhúsnæði, og ennfremur, að leigusamningar, sem gerðir liafa verið fyrir gild- istöku laganna, en óheimilir væru sámkvæmt ofansögðu skuli vera ógildir. Hinsvegar er húsaleigunefnd heimilt að veita undanþágu í þessu efni, þegar sérstaklega stendur á. Þá eru að lokum álcvæði um, að ef íhúðarhúsnæði sé tekið heimildarlaust til annarrar notkunar en íbú'ðar, sé húsa- leigunefnd rétt að sliylda liús- eiganda að viðlögðum allt að 100 kr. dagsektum, að taka upp fyrri notkun húsnæðisins. Með lögum jjessum er all- mjög skertur réttur liúseigenda til frjálsrar ráðstöfunar á liús- næði því, sem þeir hafa yfir að ráða, og kann lagasetning þessi að valda að öðru leyti ýmiskon- ar óþægindum. Stafa óþægindi þessi fyrst og fremst af því, að löggjöfin er of seint á komin. Menn hafa vafalaust gert ýms- ar ráðstafanir varðandi leigu og jafnveJ sölu eigna sinna, og miðað þær aðgerðir við húsa- leigulög þau, er. áður voru í gildi, én hin nýju lög, sem látiu eru verka aftur fyrir sig, geta liaft mikla röskun í för með sér í þessu efni. Borgarstjóri Reykjavíkur og hæjarráð liafa frá upphafi sýnt ríkan skilning á þessum vand- ræðamálum, og gert allt, sem í þeirra valdi liefir staðið, til að ráða bót á þeim. Er það upplýst í umræðum, sem orðið hafa um málið, að hinn 12. okt 1940 rit- aði hæjarráð Reykjavikur rík- isstjórninni o'g mæltist til þess, að bæjarbúum yrði tryggður forgangsréttúr að íbúðum i hænum. Var þessi ósk ánýjuð hvað eftir annað allt fram til 3. þ. m., er rannsókn hafði fram farið á því, hve margar fjöl- skyldur og einstaklingar væru húsnæðislausir hér í bæ, en nú loksins sá félagsmálaráðherra ástæðu til að setja löggjöf í þessu efni. Ef einhvern er um að saka drátt þann, sem orðið hefir á afgreiðslu málsins að þessu leyti, þá er það fyrst og fremst félagsmálaráðherra, sem mál þessi hefir með höndum af hálfu rikisstjórnarinnar. Út í ]>ennan þátt málsins skal ekki frekar farið að sinni, en hitt er ljóst, að nauðsyn bar til þess, að stöðva strax aðstreymi til bæjarins, er liörgull reyndist á byggingarefni og vandræði voru fyrirsjáanleg hvað liús- næði snerti. Þeim mun frekar var ástæða til þessa, sem, Al- þingi hafði þráfaldlega haft mál þessi með höndum, og vit- að var, að áhrifamenn í öllum flokkum þóttust vera málinu hlynntir, þótt svo’ einkennileg yrðu afdrif þess á Alþingi, að takmörkun þessi næði þar ald- rei fram að ganga. Það er almenn réttarregla, að nauðsyn brýtur lög, og með lagasetningu þessari hafa lög vissulega verið brotin á húseig- endum. Þess er að vænta, að all- ir aðilar hafi fúllan skilning á lausn þessa máls, þannig að franikvæmd lagasetningar þess- arar fari heppilega úr hendi og verði sem vandræðaminnst. Með sameiginlegu -átaki má margt hæta, og vonandi rætist vel fram úr öllu í þessu efni. Tugþrautarkeppni K.R. Tugþraut K. R. hófst í gær- kveldi og var keppt í eftirtöld- um íj>róttagreinum: 100 metra hlaupi, langstökki, kúluvarpi, hástökki og 400 m. hlaupi. Fer hér á eftir skrá yfir af- rek íþróttamannanna, sem taka þátt í þessari keppni, en þeir eru allir úr K. R. 100 m. hlaup: í. Jóhann Bernhard 11.6 sek. 2. Sig. Finns- son 11.8. 3. Þorst. Magnússon 12.3. 4. Anton Björnsson 12.6. 5. Indriði Jónsson 13 sek. Langstökk: Sig. Finnsson 6.21 m. 2. Jóh. Bernhard 6.11 m. 3. Anlon Björnsson 5.75 m. 4. Þor- st. Magnússon 5.54 m. 5. Indriði Jónsson 4.89 m. Kúluvarp: Sig. Finnsson 13.11 m. 2. Anton Björnsson 11.28 m. 3. Jóhi Bernhai’d 11.06 m. 4. Þorst. Magnússon 9.12 m. 5. Indriði Jónsson 6.75 m. Hástökk: 1. Sig.Finnsson 1.60 m. 2. Anton Björnsson 1.55 m,. 3.—4. Jóh. Bernhard 1.45. 3.—4. Þorst. Magnússon 1.45 m. 5. Indriði Jónsson 1.35. 400 m. hlaup: 1. Jóli. Bern- liard 53.4 sek. 2. Sig. Finnsson 53.7 sek. 3. Anton Björnsson 58 sek. 4. Þorst. Magnússon 59.3 sek. 5. Indriði Jónsson 59.6 sek. Eftir þerina fyrri dag tug- þrautarinnar er stigatalan þessi: Stig Sigurður Finnsson....... 3217 Jóhann Bernhard ........ 2916 Anton Björnsson ........ 2560 Þorsteinn Magnússon .... 2247 Indriði Jónsson ........ 1718 Tugþrautin heldur áfram í kvöld kl. 6 stundvíslega og verð- ur þá keppt í þessum greinum,: 110 m. grindahlaupi, kringlu- kasti, stangarstökki, spjótkasti, 1500 m. hlaupi. Leikskóllnn tekur til starfa 1. okt. Leikskóli sá, sem Lárus Pálsson, leikari, stofnaði í fyrra hefur vetrarstarfsemi sína 1. október næstkomandi. Vísir náði sem snöggvast tali af Lárusi í morgun. Kvaðst hann sennilega færa eitthvað út kvíarnar í vetur, hvað kennslu á upplestri snerti. I fyrra voru 15 nemendur við leiklistarnám, en heldur fleiri í upplestri. Skólinn verður starfræktur í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu í vetur. Á síðasta leikári liafði félag- ið samtals 47 sýningar á fimin leikritum, en í samvinnu við Tónlistarfélagið voru hafðar 40 sýningar á óperettunni Ni- louche. Má segja, að samvinna sú, sem tókst milli Leikfélagsins og Tónlistarfélagsins hafi verið merkasti atburðurinn, sem gerðist í leiklistarlifi Iiöfuðstað- arins á síðasta ári og jafnvel lengur. Á árinu bættist félaginu einn- ig ágætur starfsmaður, Lárus Pálsson, sem kom heim um Petsamo og fór þá þegar að taka þátt í störfum félagsins. Fjárhagsafkoma félagsins liefir farið batnandi með hverju árinu að undanförnu, en það hefir í lengstu lög forðast að hækka verð aðgöngumiða. Nú hefir verið ákveðið að greiða fulla verðlagsuppbót á laun leikenda og er það mjög sjálf- sögð ráðstöfun, því að leikend- urnir hafa sannarlega borið lít- ið úr býtum fyrir þann tíma, sem þeir hafa varið af frítíma sínum til æfinga og leilvstarfá. Húsnæðisleysi hefir löngum staðið félaginu fyrir þrifum, en þó liafa horfur að því leyti ald- rei verið verri en nú. Má segja með sanni, að félagið sé að hálfu leyti á götunni. Það hafði haft málarasal og geymslu í Þjóðleikhússbygging- unni, en nú liafa Bretar tekið mikinn hluta hússins. Kom þá Leikfélagið ýmsum eignum sín- um fyrir hjá Sláturfélagi Suð- urlands, en þær liggja nú úti undir skemmdum. Er það ekki vansalaust, ef yfirvöldin hlaupa ekki undir hagga með félaginu til þess að útvega því liúsaskjól. Hlutverk þess er of mikilvægt fyrir bæj- arfélagið og landið í heild til þess að það megi niður falla eða draga úr því vegna erfiðra að- stæðna, sem hægt er að ráða hót á, ef viljinn er nægur. Ekkert er enn búið að afráða um leikrit þau, sem félagið tek- ur til meðferðar í vetur, nema hið fyrsta þeirra. Það heitir „Thunder Rock“, og er eftir amerískan liöfund, Robert Aid- rey. Hafa leikrit eftir hann ver- Meistarakeppni í golf. Á laugardaginn fór fram und- irbúningskeppni um titilinn „Golfmeistari íslands“ fog skyldu 8 beztu leikmenn fá að keppa til úrslita, en þeir urðu þessir, taldir í röð eftir þeim árangri, sem þeir náðu í undir- búningskeppninni: Gísli Ólafsson, Jakob Haf- stein og Helgi Eiríksson, jafnir, Jóhannes G. Ilelgason, Ólafur Gíslason, Halldór Magnússon, Sigurmundur Halldórsson og Brynjólfur Magnússon. I gær var svo keppt í fyrstu umferð, og er sá úr leik, sem tapar. Leikar fóru þannig: Gisli Ólafsson vann Ólaf Gíslason, Jalcob Hafstein vann Halldór Magnússon, Helgi Eí~ ríksson vann Sigurm. Halldórs- ið sýnd bæði í London og New York. Leikrit þetta fjallar um ung- an iriann, vonsvikinn, og fleira fólk, sem líkt er ástatt um, en það er að reyna að leysa þá spurningu, sem nú er efst á baugi, nefnilega hvort liægt sé að vera bjartsýnn og hafa trú á Eg er vanur að fara út á hverju ári, til þess að kynnast og fylgjast með nýjungum í læknavísindunum. En utan- ferðir eru nauðsynlegar til þess að lialda svona starfsemi uppi. Eg hefi að undanförnu farið til Englands eða meginlands Evrópu í þessum tilgangi, en samt er langt síðan eg liafði hugsað mér að fara til Ameríku og kynna mér nýjung- ar þær, sem þar hafa fram kom- ið. ' • . Sérstaklega hefir mig langað að komast til Ameríku, vegna þess, að sú þjóð er öndvegisþjóð * á vegum laeknavísindanna, fyrir utan það að hún hefir náð hæst- um þroska á fleiri sviðum. Aðaltilgangurinn með fyrir- hugaðri utánferð minni núna, auk þess að kynnast læknavís- indunum var að útvega margs- konar efni og tæki, sem mjög vanhagar um núna, en eru ófá- anleg í Englandi. Mörg þau áliöld, sem við höf- um notast við undanfarin ár eru orðin ónothæf vegna þess að smástykki vantar í þau, en þar sem ekki er unnt að panta neitt frá meginlandinu og okkur lief- ir ekki tekist að .fá hlutina i Englandi var ætlun mín að ná í ýms slík stykki í Ameríku. En þetta þarf kunnugur maður að velja. Ef við færum þá leiðina að skrifa út og biðja um að láta senda okkur þetta, yrðum við að bíða í geysilangan tíma, því það tekur um fjóra mánuði að fá svar við bréfi, og ýmislegt annað er það, sem veldur því, að fljótlegra er að fai’a sjálfur utan og sjá um þetta. son, Jóhannes Helgason vann Brynj. Magnússon. Eru nú því aðeis 4 keppend- ur eftir og ómögulegt að segja fyrir úrslitin, svo jafnir eru þeir, en þó má ætla, að núver- andi golfmeistari, Gísli Ólafs- son, hafi mesta möguleika til vinnings. Næst-síðasta keppni fer fram sennilega á morgun kl. 2 og keppa þá: , Gísli Ólafsson og Helgi Ei- ríksson, Jakob Hafstein og Jó- hannes.Helgason. heiminum, eins og hann er mi. Þýðandi leikritsins er Emii Thoroddsen. Operettan Nitouche mun verða sýnd aftur i haust, þvi að hún var ekki „útleikin“ i vor, þegar sýningum var hætt. Vísir veit þó ekki, hvenær sýningar á henni byrja. • Haraldur Á. Sigurðsson hefir sagt hlaðinu, að í ráði sé að sýna reyyuna „Hver maður sinn skammt“ (er ekki rétt að breyta nafninu?) með nýjum söngv- um. En það getur dregizt nokk- uð, að sýningar hefjist. Annað er líka, að margt vill ganga öðru vísi en efnt er til, með þessar sendingar, því oft vill það brenna við, að ekki korni réttir hlutir óg ýmislegt vanti, þegar sendingin er kornin lieirn. Það sem séi’staklega vanhagar um, fyrir utan margt annað, er ýmislegt til framleiðslu lamba- blóðsóttai’innar, sem i’ætt var um í Vísi fyrir nokki’u. Þannig er nxál með vexti, að vestiir í Ameríku hefir yerið fundin upp aðferð til þess að frystiþuri-ka sei’iunið við þessai’i veiki. En hér heima verðunx við að senda allt þetta serum, senx við látunx frá okkur fara, sem vökva og eru 9/10 hlutar haixs vatix. Eins og auðséð er hlyti það að verða miklunx mun fyrirferðar- minna, ef við gætunx sent þetta lyf, sem duft. Þetta atriði fyrir utan mörg önnur er nauðsynlegt að kynna sér á staðnum, þar sem það er framleitt. Svo þai’f eg að kynna mér ýmislegt í sambandi við almenn lieilbrigðismál, eins og t. d. varnir gegn kíghósta og inn- flúenzu. Einnig ætlaði eg að kvnnast endurbótum á bi’auðagerð, sem nú ei-u í undirbúningi í Ame- ríku. Eg skrifa grein um þetta mál í tímarit Rauða Ki’ossins „Heil- brigt líf“, sem kemur út ná á næstunni, og geta nxenn kynnt sér betur málavöxtu þar. Annars nxiða þessar exxdm’bætur að því að gera hrauðiu liollai’i nxönn- um. Matvælai’áðið fól mér að at- lxuga þetta mál vestra. Þetla eru nú lxelztu ástæð- urnar fyrir því, að eg nauðsyn- lega þax-f að fara til Améríku. Mér finnst það harla ein- kennilegt að lxafa ekki fengið ákveðið svar við bréfiþví sem eg sendi konsúlatinu, en eftir öll- Um sólarmerkjum að dæma vix-ðist mér vera synjað rim fai’- arleyfi, því að öðru vísi er ekki unnt að skilja það, að eg skuli ekki hafa fengið leyfið eftir að hálfur fjói’ði mánuður er liðinn frá því að eg bað um það. Þessi synjun er umfram allt eftirtektarvei’ð fyrir það að ut- anríkismálaráðheri’a mælti sér- , Mm íflfsilisrl- herra nirlðidf fisk- SfillSðHIÍIfilll. Yísi hefir borizt eftirfarandL til birtingar frá forsætisráð- herra varðandi fisksölusamn- ingana: Vegna mai’gx’a fyrirspurna, sem ríkisstjórninni hafa box’izt varðandi sanxning þaxi'i unx sölu ýmissa sjávarafurða, er ríkis- stjóruin nývex’ið hefir gert við Ministry of Food, London, þyk- ir í’étt að birta það, er hér fer á eftir: Þegar eftir manna- og skipa- nxissi þann, er íslendingar urðu fyrir síðastliðinn vetur, har rik- isstjprnin, samkvæmt ákveðn- um tilmælum sjómamia og út- vegsmanna, fi’arn þá ósk við seixdiherra Breta í Reykjavík, að Bretar keyptu íslenzkar sjáv- ai’afurðir á Islandi og flyttu þær sjálfir til Bretlands. Var þetta gert í því skyni, að sem fæstir íslenzkir sjómenn þyrftu að eiga á hættu, að sæta sömu örlögum sem þeir, er varnar- lausir höfðu orðið vígvélum, annars ófxiðaraðilans að bráð. I öndverðu var ekki talið sennilegt, að Bretar teldu sér fært að vei’ða við þessum ósk- um, en þó kom þar, að sendi- herra Bxæta tilkynnti íslenzku í’íkisstjórninni, að Ministry of Food, London, hefði fallizt á að fulluægja í höfuðefnum þessum tilmælunr, ef samkomu- Iag næðist um verð og aðra skil- mála, og myndi bráðlega koma nefnd nianna til samninga ura nxálið. Rikisstjórnin fól íslenzka hluta viðskiptanefndarinnar a'ð fara nxeð þessa samninga í um- hoði ríkisstjórnarinnar fyrir liönd Islands. Ilófust samningarnir hér í Reykjavílc 21. apríl 1941, og stóðu til 6. maí, en þá liéldu um- hoðsnxenn Ministry of Food lieimleiðis, án þess að samn- ingufn væri lokið. Komu þcir að nýju til íslands þann 18. júlí og hófust þá samniiigar aft- ur, og stóðu til 5. ágúst, að samningarnir voru undirritaðii’ í Reykjavik. Ríkisstjórnin mun lilutast til unx, að samningurinn verði birtur, en telur að öðru leyti ekki nauðsynlegt, að segja að svo, stöddu annað unx efnishlið málsins en það, að meðan á samningum stóð voru einstök atriði samninganna nxargrædd á sanxeiginlegum fundum ríkis- stjórnarinnar og viðskipta- nefndax’innar. Var aldrei neinn ágreiningur um þær kröfur, er fram voru bornar af hendi ís- Iands og enda þótt á það’ skorti, að þær kröfur næðu að fullu fram að ganga, svo sem marg hefir verið frá skýrt, þá var þó með sameiginlegum atkvæðum allra ráðherranna og allrar við- skiptanefndar, samþykkt að ganga að samningunum, eins og þeir nú liggja fyrir. Þá skal þess getið, áð sam- kvæmt ósk ríkisstjórnai’innar hefir Laixdssamband islenzkra útvegsmanna léð máls á því, að veita móttöku þeim málaleitun- um, er nxenn kynnu að vilja hera fram út af samningum þessurn. staklega nxeð því að þetta farar- leyfi væri veitt, þar sem förin var að rniklu leyti í þarfir ís- lenzka heilbrigðismála. Það liafa eklci verið gefnar neinar ástæður fyrir þessari synjun og konsixllinn segist ekki liafa getað spurzt fyrir Um það i Washington hver ástæðan sé. Þannig sagðist próf. Dungal fx’á um þetta mál. Próf. Ufiels Dnng;al §^njað iim vegaln'éí r ftil |Bandaríkjanna. . * .-v 5K> 7.1... - » Eins og mönnum mun vera að nokkru kunnugt, hefir próf. Níels Dungal verið synjað um vegabréf til þess að fara utan, til Ameríku. Hefir Vísir í tilefni af þessu snúið sér til prófessorsins og spurst fyrir um synjun þessa. Segist honum svo frá:

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.