Vísir - 12.11.1941, Síða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn
Auglýsingar
Gjaldkeri
Afgreiðsla
Sími:
1660
S Ifnur
31. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 12. nóvember 1941.
258. tbl.
og
Rússar segjast hafa um-
kringt Volokalamsk
mikið þýzkt lið,
en Þjóðverjar segjast
vera við lilið Sebasto-
pol og Kersch.
EINKASKEYTI frá United Press. New York í morgun.
Igær var birt í Kuibishev tilkynning þess efnis,
að Rússar hefðu umkringt Volokalamsk norð-
austur af Moskvu, þar sem mikið hefir verið
barizt að undanförnu. Var sagt í tilkynningunni, að
Rússar hefði innikróað þarna mikinn þýzkan her, sem
væri að reyna að brjótast út. I gærkveldi var þó sagt, að
nokkurt hlé væri á bardögum þarna.
Þjóðverjar tilkynntu í morgun snemma, að hersveit-
ir þeirra á Krímskaga væri nú við borgarhlið Kersch
og Sebastopol.
| fregnum frá Vichy í gær var hinsvegar sagt, að hersveitir
Þjóðverja væri um 30 kílómetra frá Kersch, en í rússneskum
tilkynningum var sagt, að frá Krímskagavígstöðvunum hefðu
ekki borizt ný tíðindi. í brezkum fregnum var talið, að. Þjóð-
verjúm hefði ekki enn tekizt að brjótast gegnum virkjabeltið,
sem er í hálfhring um Sebastopol.
Þjóðverjar sögðu í gær frá áköfum loftárásum á Sebastopol
og skip þar í höfninni.
í síðari fregnum frá Rússlandi
segir, að Lozovsky hafi gert að
umtalsefni liorfurnar á austur-
vígstöðvunum, og telur hann,
að ekki aðeins hafi sókn Þjóð-
verja verið stöðvuð, heldur hafi
Rússar haldið uppi stöðugum
gagnáhlaupum víða og bætt að-
stöðu sína. Rússar gera gagná-
hlaup á degi hverjum. Á víg-
stöðvunum fyrir vestan Moskvu
hefir Þjóðverjum, segir hann,
ekkert orðið ágengt, né heldur
við Tula. Allra seinustu fregnir
frá Rússlandi herma þó, að horf-
urnar þár séu ískygilegar, og
Rússar hafi neyðst til þess að
liörfa nokkuð undan. Þjóðverj-
ar hafa gert 15 áhlaup á borgina.
Milli Taganrog og Rostow eru
háðir ákafir bardagar, segir
Lozowsky, og hefir Þjóðverjum
ekki tekizt að sækja neitt fram
þar.
Veðurslýlyrði hafa dregið úr
hardögum í lofti. Aðeins 4 þýzk-
ar flugvélar voru skotnar niður
í gær og 2 rússneskar.
Þjóðverjar játa hörð rú'ss-
nesk gagnáhlaup á Krimskaga.
Lundúnafregnir herma, að
Þjóðverjar séu enn um 30 kiló-
metra bæði frá Sebastopol og
Kersch.
Fregn frá Kuibishev hermir,
að nú, þegar Rússar hafi að mun
hætt aðstöðu sína á miðvígstöðv-
unum vestanverðum og hindrað
frekari sókn Þjóðverja í bili,
liafi unnizt tími til að ganga frá
vetrarbækistöðvunum næst
Moskvu.
Þá er sagt, að Rússar hafi
liindrað allar tilraunir Þjóðverja
til þess að sækja fram á Nara-
vígstöðvunum og segjast Rússar
hafa hrakið Þjóðverja frá borg-
BANDARÍKIN TAKA NÝTT
SKREF RÚSSUM TIL
AÐSTOÐAR.
Fregnir frá Washington
lierma, að Rússar eigi von á
nýrri aðstoð frá Bandaríkjun-
um, þvi að framleiðsluráðið hef-
ir fallizt á, að framleiddar verði
verksmiðjuvélar og verkfæri
handa Rússum fyrir 15 milljón-
ir dollara.
japanhefiraldreiirm-
að árás ájanflaríi.
Ræða Churchills
gagnrýnd í Japan.
Fréttaritari United Press i
Tokio segir eftir stjórnmála-
mönnum þar, að Japan hafi
aldrei áformað árás á Banda-
ríkin, heldur miði stjórnin að
því, að gera allt, sem í hennar
valdi stendur, til þess að koma
í veg fyrir, að Bandaríkin ráðist
áJapan.
Stjórnmálapiennirnir segja,
að Churcliill hafi í rauninni að-
eins endurtekið hver væri stefna
Breta i garð Japana, og hefði
hún miðað að því, að lítilsvirða
Japani í augum Bandarikja-
manna, og notað tækifærið, þeg-
ar Kurusu er í þann veginn að
liefja viðræður við stjórnina í
Washington.
Japanska stjórnin hefir verið
kvödd á fund á morgun og
verða þar lögð fram uppköst
að ræðum forsætisráðherra, ut-
anríkis- og fjármálaráðherra,
sem þeir flytja, er þingið kemur
saman þ. 15. þ. m.
Miklar heræfingar standa fyr-
ir dyrum á Formosa, og eiga
þær að standa í 3 daga.
Summner Welles og Knox
flolamálaráðhera fluttu ræður í
gær og komust háðir svo að
orði, að til þess kynni að koma
er minnst varir, að Bandarikin
neyddust til þátttöku í styrjöld-
inni.
Við höfum verið þolinmóðir,
sagði Knox, en það er hætt við,
að menn verði misskildir, ef þeir
ástunda þolinmæði til lengdar.
Summer Welles sagði, að ef
farið hefði verið að ráðum.
Woodrow Wilson, Iiefði aldrei
iirotizl út styrjöld sú, sem nú er
háð. Ræðuna flutti hann á
vopnahlésdeginum við gröf Wil-
son’s.
Tilkynning um, að 6 skip-
um til hefði verið sökkt
á Miðjarðarhafi, var birt
í gær.
Brezka f lo tamálaráðuney tið
gat enn í gær birt nýja sigra í
viðureigninni við Itali og Þjóð-
verja á Miðjarðarliafi. Var til-
kynnt, að sökkt hefði verið sex
flutningaskipum. Auk þess lösk-
uðust 4 skip og voru 2 þeirra
vopnuð kauppför, annað 8000
smálesta, hitt um 5000, og áttu
þau að vernda liin skipin. Það*
voru brezkir kafbátar, sem á-
rásina gerðu, og var sumum
skipunum sökkt með tundur-
slceytum, en á önnur var skotið
af fallbyssum.
Stærra vopnaða kaupfarið
var fyrir allmörgum árum eitt
frægasta facþegaskip ítala, eða
þar til önnur nýrri lcomu til sög-
unnar. Skip þetta gat farið með
17 mílna liraða og flutt 600
farþega. Líkur eru til, að sum
þessara skipa hafi verið að flytja
herlið, en hin hergögn og olíu.
Eitt skipanna, sem. laskaðist, var
olíuflutningaskip.
Tvö skipanna, sem sökkt var,
voru seglskip, og hafði annað
uppi hakakrossfánann þýzka.
Eitt hinna fjögurra var stórt,
sennilega um 8000, hin 4000—
5000 smálestir.
Á 3 dögum liafa Bretar sökkt
á Miðjarðarhafi 15 — ef til vill
16 — skipúm fyrir ítölum, og
á þessum sama tíma hafa þeir
sökkt 3 ítölskum tundurspillum
og laskað tvo. Einum tundur-
spillinum sökkti kafhátur og
laskaði annan. Var það þegar
tundurspillarnir voru á leið til
bælcistöðva sinna, að afstaðinni
viðureigninni suður af Taranto-
flóa, þegar 9 flutningaskipum
var sökkt og liið tíunda skilið
eftir i björtu báli.
ÞÝZKU SKIPI SÖKKT
UNDAN TEXHOLM I GÆR.
Brezlc flugvél, sem var i fyrsta
eftirlits- og árásarflugi sínu í
gær, sökkti þýzku skipi undan
Hollandi, skammt frá Texliolm.
Skip þetta var allstórt. Flug-
vélin steypti sér niður og varp-
aði sprengjunmn úr lítilli hæð.
Sökk skipið samstundis, og sáu
flugmenirnir, að skipverjar
voru að svamla innan um rek-
ald úr skipinu.
Það var opinberlega tilkynnt í
Ankara í gær, að Saydam for-
sætisráðherra hefði telcið sér
mánaðarhvíld frá störfum
vegna lasleilca.
ítalir tilkynna, að mikil loft-
árás liafi verið gerð á Neapel i
nótt. Mikið tjón varð af. —
Sprengjum var varpað á borgir
á Sikiley.
Þórdur Sigurðsson
látinn.
í gærkveldi kl. 7 lézt Þórður
Sigurðsson, sem orðið hafði fyr-
ir skoti úr byssu Bandaríkja-
manns, í St. Josephsspítala í
Hafnarfirði.
Eins -og Vísir skýrði frá á
mánudag fór kúlan gegnum líf-
hinmuna á tveim stöðum. Fékk
hann lífhimnubólgu við það og
mun hún hafa dregið hann til
dauða.
Réttarhöld standa yfir i mál-
inu.
Almenn slysastofa.
Borgarstjóra hefir verið falið
að taka þátt í samningum af
hálfu bæjarins um stofnun
slysastofu hér.
Landlæknir liefir lcomið fram
með tillögu þessa og ritaði hann
stjórn Rauða Kross íslands um
hana.
Ætlunin er, að í Jæssari slysa-
stofu verði hafður læknavörður
allan sólarliringinn, þar sem
slasað fólk geti fengið skjóta
læknishjálp. Slík hjálp er nú
veitt í sjúkrahúsunum, en það
yrði til mikils hagræðis, ef slysa-
stofunni yrði komið upp.
Bæjarstjórn Haínarfj. vill banna
Bandaríkjahermönnum að koma
þangað.
Vill einnig að veitingahúsum verði lokað kl. 8.
Aukafundur var haldinn í gær í bæjarstjórn Hafnarfjarðar
og var þar rætt um atburðinn, sem þar gerðist síðastliðið
laugardagskveld, er Þórður Sigurðsson var særður til ólífis. —
Samþykkt var eftirfarandi áskorun til lögreglustjórans, ágrein-
ingslaust. /
„Bæjarstjórn skorar á lögreglustjóra að hlutast til um
eftirfarandi, er verða mætti til að koma í veg fýrir, að
svipaðir atburðir þeim, sem gerðust hér laugardaginn 8.
þ. m., komi fyrir aftur:
1) Að gerð verði tilraun til að fá hernaðaryfirvöld
Bandaríkjasetuliðsins til þess að banna hermönnum þess
að koma til Hafnarfjarðar að nauðsynjalausu, enda hafi
setuliðið lögregluvörð hér til þess að sjá um að slíku banni
verði framfylgt.
2) Að logreglustjóri hlutist til um, að veitingastaðir
hér í bænum verði ekki opnir lengur en til kl. 8 síðdegis.
3) Að lögreglustjóri hlutist um það við íslenzku ríkis-
stjórnina, að hún lýsi óánægju sinni yfir atburði þeim,
sem gerzt hefir hér við yfirstjóm setuliðs Bandarikjanna
og skorar á hana að gera allt sem unnt er til að koma í veg
fyrir, að atburðir svipaðir þeim, sem áður var getið, geti
átt sér stað.“
Sendiherra U. S. R. i Finn-
landi afhent svar finnsku
stjórnarinnar.
Útvarpsstöðin í Helsinki skýrði frá því í gærkveldi,
að svar finnsku gtiórnarinnar við orðsendingu Banda-
rík jastjórnar hefði verið afhent sendiherra Bandaríkja-
stjórnar í Helsinki í gærkveldi. Svarið var ekki birt.
Jafnframt bárust fregnir um, að finnska þingið hefði
verið kvatt saman með leynd, til þess að ræða svar
stjórnarinnar, en stjórnin mun hafa lagt það fyrir þing-
fund, sem byrjaði í gærkveldi.
Svars þessa hefir verið beðið með mikilli óþreyju, enda þótl
menn búist tæplega við, að Finnar breyti styrjaldarafstöðu sinni
að svo stöddu. En ólikar skoðanir munu vera uppi um það í
Finnlandi, hvað gera beri, og sú skoðun mun hafa talsvert fylgi,
að Finnar lialdi ekki áfram styrjöldinni lengur en þarf til þess,
að þeir fái aftur þau lönd, er þeir misstu í finnsk-rússnesku
styrjöldinni, en liarðskeyttustu fylgismenn Þjóðverja vilja halda
áfram styrjöldinni með þeim. Þá hefir það aukið deilurnar, að
þjóðinni hefir ekki verið tilkynnt, að Rússar buðu upp á að
ræða samkomulagsfrið i ágúst. Að minnsta kosti er þessu haldið
fram í Washington.
í síðari fregnum hermir, að
finnska stjórnin segi í svari sínu,
að hún geti ekki fallizt á, að
kalla heim her sinn, meðan
Rússar hafi á valdi sínu finnsk
lönd, en til mála kunni að koma
síðar, að kveðja heim takmark-
aðan fjölda hermanna, en þetta
BJiviiiov væiit-
anlegnr til
London.
Stjórnmálamenn í London
gáfu í skyn í gær, að Litvinov,
hinn nýi sendiherra Rússa í
Washington, mundi væntan-
legur til London innan
skamms, ef til vill á leið sinni
vestur um haf. Mun hann
ræða mikilvæg mál við
brezku stjórnina.
I London mun Litvinov
ræða Við Churchill forsætis-
ráðherra, Eden utanríkisráð-
herra og Maisky, sendiherra
Rússa.
Áður hafði verið tilkynnt,
að Litvinov myndi mjög
bráðlega taka við sendiherra-
embættinu í Washington.
verði ekki gert fyrr en öllum
hættum, sem að Finnlandi
steðja, sé afstýrt að fullu.
Er því haldið fram, að Summ-
ner Welles, aðstoðarutanríkis-
málaráðherra, hafi ekki tilkynnt
finnsku stjórninni um neina
friðarskilmála af hálfu Rússa,
né heldur hafi hann boðizt til
að miðla málum í styrjöldinni
milli Finna og Rússa.
Lozovsky, talsmáður rúss-
nesku stjórnarinnar, hefir kom-
izt svo að orði, að Finnar verði
í öllu að fara að vilja Þjóðverja
í þessu máli, og hin mikla
gremja, sem fram komi í þýzk-
um blöðum út af orðsendingu
Bandaríkjastjórnar, sýni, að
Cordell Hull hafi greitt Þjóð-
verjum þungt högg.
Það er leidd athygli að því í
fregnum frá London, að Finnar
taki enn mikinn þátt í hernað-
araðgerðum á norðurvígstöðv-
unum, með Þjóðverjum, og
leitist Finnar við að eyðileggja
járnbrautina til Murmansk.
Fregnir frá Svíþjóð herma,
að finnskir hermenn á skíðum
séu komnir austur fyrir Mur-
manskbrautina, og hafi sprengt
hana í loft upp á nokkrum stöð-
um.
Lögregflau íekur
lijólreidanicnn.
1 síðustu viku fór lögreglan
herför á hendur þeim hjólreiða-
mönnum, sem brutu það fyrir-
mæli lögreglusamþykktarinnar,
að hafa ljós á þeim tíma, sem
fyrirskipað er.
Þá viku eina voru teknir
nærri 200 menn, hjólin tekin af
þeim og þeir látnir leysa þau
út með 5 krónum.
Nú er fyrir nokkurum dögum
farið að taka þá einnig,.sem ekki
höfðu bjöllur á hjólum sínum,
og var „afli“ einnig mikill á
þvi sviði. Voru 25 hjólreiða-
menn teknir fyrir utan sjálfa
lögreglustöðina fyrir þetta brot
í gærmorgun.
Blóðsöfnunin.
Rúmlega 200 hafa
geHd sig fram.
Menn eru tregir til að gefa sig
fram til blóðgjafa handa Rauða
Krossi íslands.
Rúmlega 200 höfðu gefið sig
fram í morgun, er Visir talaði
við skrifstofu R. K. I.
Lögð hafa verið drög að þvi
að fá nemendur Menntaskólansv
Verzlunarskólans og Samvinnu-
skólans til að gefa blóð, en ekki
er enn vitað, hver þátttaka verð-
ur í þvi. Er það vel fundið til, að
ungt menntafólk gefi sig fram
til þessa og ætti sem flest að
fara að dæmi nemenda $týri-
mannaskólans og Háskólans.
Rætt um
samstarfsmöguleika.
Ríkisstjóri hefir æskt þess við
flokkana, sem áttu fulltrúa í
þjóðstjórninni, að nefnd frá
þeim athugi möguleika á frek-
ara samstarfi.
Flokkarnir tóku allir þessum
tilmælum vel og tilnefndi hver
þeirra tvo menn.
Þessir menn eiga sæti í nefnd-
inni af hálfu Sjálfstæðisflokks-
ins: ,Ólafur Thors og Jakoh
Möller.
Frá Framsóknarflokknum:
Jónas Jónsson og Skúli Guð-
mundsson.
Frá Alþýðuflokknum: Stefán
Jóh. Stefánsson og Haraldur
Guðmundsson.