Vísir - 15.04.1942, Blaðsíða 1

Stjórnarforystan í
höndum Lavals - -
og það verður hann sem nú markar steínuna.
»VaUlataka« Lavals talin merki
þes§, að Hitler sé að liyrja
vorsékniaa.
Roosevelt
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
LAYAL hefir nú tekið við stjórnarforystunni í
Frakklandi. Það verður hann, sem markar
stefnuna, — hann situr í forsæti á fundum
stjórnarinnar. Darlan hefir ekki lengur ráðherratitil,
heldur nefnist hann yfirmaður landhers, flughers og
flota, með rétti til þess að sitja fundi stjórnarinnar.
Sem vara-forsætisráðherra og sá, er fer bæði
með utan- og innanríkismálin, er Laval orðinn valda-
mesti maður landsins, að áliti brezkra og amer-
ískra blaða, sem telja víst, að völd Petains sem þjóðar-
leiðtoga sé nú aðeins að nafninu, — hann hafi verið
kúgaður til þess að taka Laval í stjórnina, manninn,
sem hann ásakaði fyrir svik í desember síðastliðnum
og hefir ekki viljað hafa neitt saman við að sælda. í
Berlín er jafnvel gefið í skyn, að Petain sé brátt úr sög-
unni sem þjóðarleiðtogi Frakka — og Pierre Laval
muni taka við.
í brezkum og amerískum blöðum kemur það greinilega fram,
að þau telja, að sá maður í flokki franskra sljórnmálamann,
sem þau telja fyrirlitlegastan allra, hafi nú raunverulega feng-
ið æðstu völd landsins. Þau telja hann mann, sem jafnan sé
reiðubúinn til þess að svíkja, fara á bak við þann, sem hann
semur við. New York Sun segir, að af öllum þeim, er svikið hafi
Frakkland, sé Laval fyrirlitlegastur allra, og í öðrum blöðum
vestra koma fram svipaðar skoðanir, og að einskis góðs sé af
Laval að 'vænta. Laval og Hitler eru eitt, segir eitt blaðanna
vestra. „Valdataka“ Lavals kann að vera merkið um, að Hitler
sé að byrja vorsóknina.
ðroggor
Brezk og amerísk blöð leggja
ekkert upp úr loforðum Lavals,
en hann kveðst ætla að fara með-
alveginn, reyna að koma því til
leiðar, að friður yrði saminn
milli Frakka og Þjóðverja
(vopnahlésskilmálarnir eru enn
í gildi), og Laval kveðst vilja
hafa samvinnu við Bandaríkin.
Þykir Bretum og Bandaríkja-
mönnum þetta stinga grunsam-
lega í stúf við kröfur aðalsam-
herja Lavals fyrir nokkrum dög-
um, sem heimtaði að farið yrði
að beita franska flughernum,
flotanum og landhernum —
gegn hverjum, þarf ekki að fara
í neinar grafgötur um. 1 Bret-
landi er lögð áherzla á, að Pierre
Laval hafi alltaf verið fjand-
maður Englands.
Um Elsass-Lothringen (Al-
sace-Lorraine) sagði Laval í
gærkveldi, að það væri erfitt
vandamál, en væntanlega næðist
samkomulag um það við Þjóð-
verja.
Ríkisstjórnin fer ekki frá
Vichy eða tekur sér aðsetur í
París, eins og fyrst var ætlað,
en í rauninni er ekkert kunnugt
um hverju Þjóðverjar hafa lof-
að Laval. Bretar og Bandaríkja-
menn ganga út frá því sem
gefnu, að Laval muni í hvívetna
reyna að reka erindi Þjóðverja.
Og þeir telja jafnvíst, að hann
eigi að fá sín laun fyrir. — Um
leið og þessi tíðindi bárust í gær-
kveldi, vitnaðist, að 29 franskir
menn og konur hefðu verið tek-
in af lífi, að skipan þýzkra yfir-
valda.
ÓTTINN VIÐ
NÝJAR VlGSTÖÐVAR.
I Bretlandi ætla menn, að ótt-
in við nýjar vígstöðvar hafi ýtt
undir Hitler að knýja það fram,
að Laval væri tekinn í stjórnina.
Hitler gat ekki notað Darlan
lengur.
ORÐSENDINGU BANDARlKJ-
ANNA HAFNAÐ — EN —
Sumner Welles, aðstoðar-ut-
anríkisráðherra Bandaríkja-
stjórnar, afhenti sendiherra
Vichystjórnarinnar í Washing-
ton orðsendingu í gær þess efnis,
að Bandaríkjastjórn teldi það
undir sigri bandamanna komið,
hvort Frakkar fengju aftur yfir-
ráð yfir löndum sínum.
Vichystjórnin hafnaði þessari
orðsendingu í gærkveldi, með
þeim ummælum, að hún væri í
anda ósvífninnar, og franska
stjórnin þyrfti ekki neina tilsögn
frá erlendum þjóðum, — en
hálfri klukkustundu síðar var
þetta svar Vichystjórnarinnar
afturkallað, og frönsku blöðun-
um bannað að birta það.
Fregnir hafa borizt um, að
ítalir ekki síður en Þjóðverjar
óttist nú innrás. Umberto rík-
iserfingi hefir verið skipaður yf-
irmaður heimahersins.
Spánska stjórnin hefir setið á
löngum fundum til þess að ræða
vandamál þau, sem nú eru á
döfinni.
I viðtali við United Press sagði
Laval, að stefna hans yrði í höf-
uðatriðum þessi:
1. Að Frakkaveldi héldist ó-
sundrað.
2. Að afstaðan gagnvart
Þýzkalandi og Bretlandi yrði i
liöfuðatriðum hin sama meðan
styrjöldin stendur.
3. Að deilan um Alsace-Lorra-
ine yrði leyst, — en það væri
ekki hægt nema með vinsanv
legu samkomulagi við Þjóð-
verja.
m.
signrinn - - -
en gerir ráð íyrir
2—3 ára styrjöld.
Roosevell forseti sagði í gær,
að hann væri sannfærður um,
að bandamenn myndu sigra í
styrjöldinni — sannfærðari en
nokkuru sinni. I þessari styrjöld
reyndi fyrst og fremst á þraut-
seigju í baráttunni fvrir því, að
]jað mætti dafna og þróast
áfram, sem hinar frjálsu þjóðir
telja meira A'irði en lífið sjálft,
í baráttunni gegn liví, að það
sem upp vex þar sem nazismi
og fascismi rikir, nái að fesla
rætur. Roosevelt sagði þetta í
viðtali við fulltrúa Suður-
Ameríkurikja á Vesturálfu-
deginum (Pan-America-Day).
— En Roosevelt fór ekki dult
með þá skoðun sína, að barátt-
an yrði löng og hörð. „Það
kunna að líða 2—3 ár þar til svo
er komið, að við sjáum sigur-
markið framundan“, sagði
hann.
Um leið og Roosevelt skýrði
frá þessu voru birtar fregnir
sem sýna, að Randaríkjamenn
hafa þegar byggt í styrjöldinni 1
orustuskip, 2 beitiskip, 18 tund-
urspilla, 5 kafbata og 112 kaup-
skip. — Nú er láformað að siníða
á annað hundrað .kafbáta, —.
200 skip hafa verið afhent flot-
anum, 200 olíuflutningaskip
hafa verið byggð og 800 haf-
skip eru í smíðum.
Fyrr var eitt ár verið að smiða
skip, sem ekki var nema mín-
útuverk að sökkva. Nú smíða
Bandarikjamenn 2 og brátt 3
skip á dag, smiðatiminn hefir
verið stórlæþkaður. Stór flutn-
ingaskip eru smíðuð á 3—4
mánuðum. Þau eru öll smíðuð í
pörtum hingað og þangað um
Bandaríkin, bar sem áður var
uniTið að framleiðslu bíla, eim-
reiða og jafnvel liúsgagna.
13.000 sinálesta oliuflutninga-
skip vai' smíðað á 33 dögum. Ef
þörf krefur ætla Bandaríkin ,að
smiða skipastöl, sem er samtals
30 milljónir smálesa. Og það
sem nú skiptir mestu máli:
Æ fleiri kafbátum Þjóðverja
er sökkt við Ameríku. Það —
að Þjóðverjar senda kafbáta
sína til Ameríkustranda sýnir
hvar Þjóðverjar telja sér mesta
hættu búna. — Það er ekki liægt
að segja ítarlega frá kafbáta-
tjón Þjóðverja enn, amiað en að
það er mikið og vaxandi.
4. Þar sem átökin í álfunni
byggjast í raun og veru á bylt-
ingu, sem stafar af misrétli, ber
að vinna að friðsamlegri lausn
á vandamálunum og uppræta
alla eymd í álfunni.
Bretar segja að þessi mynd hafi verið fekin af þýzkum fanga í Libyu, sé hún frá Tripoli og
sýni Ijóslega hver áhrif loftárásir Breta hafi haft þar. Tripoli er aðal-aðdráttahöfn Rommels. -
Bretat* heimsæk|a TFlpoli
Sir Kingsley Wood leggur
fratu í) árlagafrumvarpið.
Sir Kingsley Wood fjármálaráðlieri'a Bretlands lagði fram
fjárlagafrumvarpið í gær og eru það Iiæstu fjárlög, sem nokkuru
sinni hafa verið lögð fyrir hrezka þingið. Útgjöldin nema
5.280 millj. stpd. og er því iniðað yið útgjöld sem nema sem
næst liálfri fimmtánudu milljón sterlingspunda á dag eða yfir
370 milljónir króna. — Mestur hluti útgjaldanna gengur til
styrjaldarþarfa og 510 millj. stpd. meira en á fjárhagsárinu,
sem nú er á enda runnið. Athygli vekja þau ummæli Sir Kings
ley Wood, ao ekki sé hægl að íþyngja mönnum meira með tekju-
og eignarskatti. Fé það, sem þarf að ná inn, vérður því lieimt
með auknuin skatti á munaðar- og óhófsvörum, allt að 33%%.
Auknir skattar ern á cigarettum, reyktóhaki, bjór, whisky,
silkivarningi, fegurðarvörum o. m. fl. Verðlagi í landinu hefir
verið haldið í skefjum og fólkið liefir borið allar byrðar mögl-
unarlaust — og mun enn gera, sagði Sir Kingsely, því að það
er nauðsynlegt lil að sigur vinnist.
Rússar í sókn —
Þjóðverjar
kvarta um
vorbleytur
Rússar eru hvarvetna i sókn,
segir í fregnum frá Moskvu,
þrátt fyrir leysingar og miklar
bleytur, en Þjóðverjar segja frá
varnarorustum og kvarta eins
mikið undan vorbleytunum nú
og kuldunum og snjókomunni i
vetur.
Þjóðverjar játa að Rússum
hafi tekist að reka fleyg inn í
víglínu þeirra fyrir norðan
Kharkov. Við Sevastopol liafa
Rússar lekið margar víggirtar
stöðvar. Á Ukrainuvígstöðvun-
um liafa Rússar tekið 4 þorp og
á Smolenskvígstöðvunum nálg-
ast hersveitir Zukovs hinar víg-
girtu hæðir utan við Smolensk.
Við Staraya Russa, Bryansk og
Vyasma er stöðugt mikið barist.
A mánudag voru skotnar nið-
ur 17 þýzkar flugvélar og 6 rúss-
neskar og í vikunni sem leið
skutu. Rússar niður að meðal-
lali 1() fl.ugvélar á dag og i marz
samtals 1203.
Hinar nýæfðu hersveitir
Rússa á Uralsvæðinu liafa feng-
ið brezka skriðdreka og ýms
vopn, svo og stígvél og fatnað
— frá Bretlandi.
Lof tárás á Þýska-
land í nótt.
91/2 klst. árásir á Norður-
Frakkland í gær.
Brezki flugherinn heldur á-
fram árásum sínum á stöðvar
Þjóðverja í Frakklandi. Ánás-
irnar byrjuðu um ld. 9% ár-
degis í gær og var lialdið áfram
fram í myrkur. Spitfireflugvél-
ar í hópum voru að koma og
fara allan daginn. Meðal annars
■var gerð árás á orkuver i Bret-
agne. Að minnsta kosti 4 þýzk-
ar orustuflugvélar voru skotnar
niður og álíka margar brezkar.
Brezkar sprengjuflugvélar
fóru til árása á Vestur-Þýzka-
land í nótt sem leið og eru nán-
ari fregnir ekki fyrir hendi fyrr
en síðar í dag.
Loftárásirnar
á Möltu.
Áframliald var á loftárásun-
um á Möltu í gær. Ilætlumerki
voru gefin í gærmorgun og ekki
fyrr en um kvöldið, að liættan
væri liðin lijá. Sjö þýzkar flug-
vélar voru skotnar niður.
Ók ölvaður á ljósastaur.
í morgun ók ölvaður maður
bíl vestur Austurstræti og ók þá
á ljóskerastaurinn fyrir framan
Hressingarskálann. Brotnaði
staurinn við áreksturinn.
Fasteignaeigendur
ræða um húsaleigu-
lögin.
Vilja afnám þeirra eða
breytingar.
Framhalds-aðalfundur var
haldinn í gærkveldi í Fasteigna-
eigendafélagi Reykjavíkur í
Baðstofu Iðnaðarmanna.
Á aðalfundinum gaf formaður
félagsins, Gunnar Þorsteinsson
Iiæstarjmfl., itarlega skýrslu
uni starf félagsins á s. 1. starfsári
þess. Á s. 1. starfsári hafði fé-
lagsmönnum fjölgað um rúm
300 og eru félagar nú á 12.
hundrað húscigendur. Félagið
rak.allt s. 1. ár skrifstofu til leið-
’ beiningar og aðstoðar fyrir fé-
lagsmeim og var um 600 hús-
eigendum veitt þar aðstoð og
leiðbeiningar um ýms málefni
varðandi fastéignir þeirra.
Sjóðir félagsins liöfðu aukizt á
árinu allverulega.
í stjórn félagsins voru kosn-
ir: Formaður var endurkosinn
Gunnar Þorsteinsson hrm., ein-
í’óma og meðstjórnendur þeir
Egill Vilhjálmsson kaupm. og
Sveinn Sæmundsson yfirlög-
regluþjónn, báðir einnig endur-
kosnir, en fyrir i stjórninni eru
þeir Sigurður Halldórsson og
Helgi Þ. Eyjólfsson, húsasmiða-
meistarar.
Á fundinum fóru fram miklar
umfæður um húsaleigulögin
svo og undirtektir þingflókk-
anna við tilmæli félagsstjórnar-
innar um breytingar á þeirri
löggjöf á yfirstandandi Alþingi.
Að lokum var sammþykkt ein-
róma tillaga þess efnis, að skora
á Alþingi, að fella húsaleigu-
lögin úr gildi, eða breyta þeim
á þá leið að liúseigendur fengju
fullan umráðarétt yfir húseign-
Um sínum.
Næturlæknir.
Halldór Stefánsson, Ránargötu
12, sími 2234. NæturvörSur í Lyf ja-
búðinni IÖunni.
Gullna hliðið
vérður sýnt anna’ð kvöld. Að-
göngumiðar verða seldir frá kl. 4.
Brezka setuliðið tilkynnir:
Næstu daga fara fram loftvarna-
skotæfingar, þegar veður leyfir.
1