Vísir - 19.06.1942, Blaðsíða 2

V I S i R
VISIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)
Símar 1 6 60 (5 línur).
Verð kr. 3,00 á mánuði.
Lausasala 15 og 25 aurar.
Félagsprentsraiðjan h.f.
Komi hroki,
— kemur smán
JJÉR í blaðinu birtist í <lag lít-
ilsliáttar rainmaklausa, sem
liefir inni að lialda nokkur á-
varpsorð til framsoknarmanna
frá tryggum flokksmanni í
dreifbýlinu. Þar kemst hanu að
vonum að þeirri niðurstöðu, að
frammámenn Framsóknar séu
slikir eindæma garpar, að ekki
liafi fundizt frá alda öðli aðrir
eins andans höfðingjar í einum
og sama flokki. Ekki skortir á
hugsjónirnar og fórnfýsina,
föðurlandsástina, sparsemina né
spekina í fjármálunum. Allt er
þetta á eina bókina lært. Um
það getur þessi hrópandans
rödd vitnað, — hlutaðeigandi
lcveðst liafa þelckú þessa menn
frá því árið 1934.
Það er út af fyrir sig athygl-
isvert, að maður þessi kynnist
afreksmönnunum fyrst árið
1934, en fylgist síðan nákvæm-
lega með framferði þeirra og
afrekum, og kemst svo að þeirri
niðurstöðu, sem rammaklausan
sýnir. Það vill svo einkennilega
til, að segja má, að Framsókn
hafi staðið á liátindi frægðar
sinnar hið ofangreinda ár, en úr
því fer flokknum að hraka, ekki
aðeins að völdum, heldur og
að áliti og fylgi. Flokkurinn á i
basli þrátt fyrir stjórnarsetu,
fjárhag þjoðarinnar hrakar frá
ári til árs, og segja má, að hann
liafi lifað þólitlskum kreppulán-
um og skuldaskilum, þar til er
þjóðstjórnin blessuð var mynd-
uð. En hvað var að gerast, er
svo var komið málum. Ekkert
annað en það, að Framsókn
hafði gefizt upp, — treysti sér
ekki til að ráða fram úr því ó-
efni, sem í var komið, eftir
margra ára stjórn flokksins
með vinstra stuðningi. Formað-
ur flokksins lýsti þessu af mik-
illi andagift i mörgum Tíma-
greinum, — langhundum og
mjóhundum, — og hvatti ein-
dregið til þess, að horfið yrði í
framtiðinni að öðrum ráðum en
þeim, sem Framsókn hafði
gripið til og talið horfa til bjarg-
ráða meðan flokkurinn bylti sér
í völdunum i flatsænginni hjá
Alþýðuflokknum.
Það er viðurkennt af öllum,
sem nálægt stjórnmálum hafa
komið, að þjóðstjómin hafi
ýmsu góðu til vegar komið og
mörgum vandræðum forðað.
Ekki ber að þakka það fulltrú-
um Framsóknar öðrum frekar,
en hinsvegar skal viðurkennt, að
þeir hurfu í ýmsu að ráðum
sjálfstæðismanna, og höfðu við
þá urn skeið allgóða samvinnu.
Fyrir þetta eiga þeir lof skilið og
annað ekki. En ekki var löngu
láni fyrir að fara. Framsóknar-
menn töldu heppilegt að efna til
kosninga, og þá duttu andlitin
af þeim og þakleki tók að gera
vart við sig hjá þjóðstjórninni.
Þar höfðu fulltrúar Framsókn-
ar ekki vizkuna fyrir framan
sig, en augu þeirra voru úti á
heimsenda, enda töldu þeir nú,
að svo mjög hefði hækkað hag-
ur þeirra í samvinnunni, að ó-
hætt væri að efna til harðvít-
ugra deilna og átaka, sem ávallt
eru kosningum samfara.
Vel hefði Framsókn mátt
minnast þess, að erfiðara er að
ávinna svikinn bróður en að
vinna rammbyggða borg, en á
jjeim árunum, er flokkurinn réð
mestu um stjórnarfarið, liafði
Iiann stöðugt verið að svíkja
þjóðina, —- ekki einstaklinga,
ekki einstakar stéttir, beldur
þjóðina alla. Þetta játaði for-
maðurinn í þjóðstjórnargrein-
um sínum, svo seirt flestir kann-
ast við.
Drambsemi er undanfari tor-
tímingar og oflæti veit á fall.
Formaður Framsóknarflokks-
ins, hefir í tíma og ótíma, með
hjálp eigin og annarra reynt að
Iæða því inn hjá þjóðinni, að
bann væri arftaki Jóns Sigurðs-
sonar, eða jafnvel sú þjóðfræga
persóna endurborin, — er þá
Hermann Jónasson væntanlega
Skúli fógeti, en Eysteinn getur
nú aldrei orðið meiri en Jón
tíkargjóla, er brækti hraustlega
og kvað sjóinn nógan til að
synda i, þótt liann kynni ekki að
synda og væri kominn að
drukknun. Allir hinir eru vafa-
laust miklir menn líka og þetta
hafa þeir sagt marininum í
dreifbýlinu. Hann liefir trúað á
endurfæðingu eins og Þorberg-
ur og Grétar Fells, og talið allt
rétt eða skynsamlegt, sem lion-
um var sagt uin endurfæddu
mennina. Út frá því hjartalagi
ritar hann svo greinina. Slíkt
hjartalag er sagt að hafi birzt
ljósast í skóla einum. Þar áttu
nemendurnir að greiða atkvæði
um hver væri mesti maður ver-
aldar. Jesús Kristur fékk nokk-
ur atkvæði, en Jónas Jónsson
miklu fleiri.
Framsóknarmenn mega vel
muna liið fornkveðna: Komi
Iiroki, — kemur smán. Þeir
þurfa lieldur ekki lengi að bíða.
Kosningar fara senn fram.
Kjósendur í dreifbýlinu munu
snúa baki við oflátungunum, og
þótt Framsókn virðist vegurinn
greiðfær, endar liann þó á hel-
slóðum. Reykvikingar munu
fyrir sitt Ieyti setja X við D-
listann.
Aðalfundur
Prestafélags íslands
verður haldinn í Háskólanum
á morgunn, og hefst kl. 9.30 f. h.
með guðsþjónustu í kapellunni.
Síra Bergur Björnsson, prestur
í Stafholti, mun stíga i stólinn.
Auk ýmsra félagsmála verður
rætt um eflingu kristindóms-
fræðslunnar, og mim síra Hálf-
idan Helgason, prófastur að
Mosfelli, verða framsögumaður.
Fundinum mun ljúka með
kvöldbænum í kapellunni, og
talar við þær síra Jóhann Briem,
prestur að Melstað.
Aðalfandor
Stefnis.,
Stefriir, félag ungra sjálfstæð-
ismanna í Hafnarfirði, hélt aðal-
fund í gærkveldi, fór þar fram
stjómarkosning o. fl.
í stjórn voru kosnir Karl Auð-
unsson formaður, en meðstjórn-
endur þeir Eggert ísaksson, Lár-
us Sigurðsson, Guðmundur Guð-
mundsson og Helgi Kristjáns-
son.
Á fundinum mætti frambjóð-
andi Sjálfstæðisflokksins í Hafn-
arfirði, Þorleifur Jónsson, og
flutti hann Jtarlegt erindi um
s tj órnmálaviðhorf ið.
Slökkt í gróðureldi.
Eftir helgina varÖ vart við eld í
mosa á Bolaöldum, sem liggja norð-
anvert við Vífilfell. Fór stjórnar-
ráðið fram á það við lögregluna
í Hafnarfirði, þar sem landsvæði
þetta liggur undir Árnessýslu, að
hún léti slökkva í eldinum, og var
það gert í fyrrakvöld.
Prestastefnan ígær
Eftir guðsþjónustu í dómkirkjunni kl. 1, sem frá var
sag[t í Vísi í gær, hófst prestastefnan kl. 3.30 með guð-
ræknisathöfn í kapellu Háskólans, þar sem Sigurgeir
Biskup flutti bæn og sálmar voru sungnir.
Siðan var gengið til fundar í
keimslusal guðfræðideildar. Er
þar með afbrigðum bjartur og
vistlegur fundarstaður, og vekja
þar mesta athygli vatnslita-
myndir dr. theol. Magnúsar
| Jónssonar frá Palestínu, sem
þekja langvegg salarins gegnt
gluggum.
Biskup setti fundinn og
kvad'di til fundarritara þá Frið-
rik A. Friðriksson prófast og sr.
Jón Thorarensen.
Biskup flutti í fundarbyrjun
innilegt og livetjandi ávarp til
prestanna, og er ekki unnt að
birta nema örfá atriði þess hér.
Eftir nokkur inngangsorð
sagði biskup m. a.: „Kirkja Jesú
Krists á í nútímanum mörg
verkefni og stór. Það er ekki að
ástæðulausu, að mikils er af
henni vænzt og liáar kröfur
gjörðar til hennar. Á andlegri
forystu liennar veltur nú meira
en nokkru sinni áður, þegar ógn-
ir styrjaldarinnar umturna öllu,
ekki aðeins hinum ytri verð-
mætum, lieldur einnig hugsun-
arhætti og lifsskoðunum mill-
jóna manna.......Sú lífsskoð-
un og stefna í menningarmál-
um, sem kristnir menn liafa tal-
ið hina einu réttu og miðar að
því að skapa frið, frelsi og far-
sæld á jörðu, getur vissulega
orðið hart úti i hinum mikla
hildarleik ....
Að ófriðnum mikla loknum
þarf kirkjan að vera á verði ..
Hvaða stefnur og straumar
verða sterkastir í þjóðlífinu að
styrjöldinni lokinni? Hvert mun
hin vestræna menning stefna?
.... Nútímamaðurinn gleymdi
hollráðum feðranna, kristinna
forfeðra, sem vildu láta kom-
andi kynslóð byggja á bjargi
kristindómsins ....
Ef vel á að fara, .... verðum
vér að safnast um þann „leið-
toga í daganna þraut“, sem að-
eins hefir andlega heill mann-
kynsins í huga. Kristur einn er
vegurinn.
Kirkjan verður að láta þjóð-
félagsmálin til sin taka ....
Hinir þjóðfélagslegu leiðtogar
þurfa að verða betur kristnir,
eins og prestarnir hins vegar
eiga að stanida fastari fótum að
jörðunni í starfinu fyrir þetta
lif .... Boðberar kristindóms-
ins þyrftu á vorum dögum að
tala sterkari raustu, en ef til vill
nokkru sinni fyrr siðan daga
frumkristninnar, af þvi að hætt-
an er svo auðsæ, einnig á voru
Iandi. Féhyggjan heimtar meira
rúm í hugum manna en nokkru
sinni áður .... Þetta eru ekki
dagar hugsjónanna, hinna göf-
ugu, háu hugsjóna .... Ófrið-
urinn .... er ekki ráðsályktun
Guðs. Ófriðurinn er ráð mann-
anna — mannaverk að öllu
leyti ....
Sagan sýnir það ljóslega, að
mannkynið þráir alltaf betri
tima .... Á vorum dögum á
kristindómurinn hið mikla verk-
efni, að breyta hugarfari mennt-
aðra heimshyggjumanna, sem
hlifast ekki við að kveikja elda
styrjaldar, sem loga um allan
heim......Kirkjan, Kristur —
hefir frá öndverðu haft lausn
málanna í sinni hendi. Það er
andi hans einn, sem getur breyft
eigingirninni í fórnfýsi, harðúð
í miskunnsemi, styrjöldinni í
sátt og frið. En kirkjan er snið-
gengin af meginþorra manna.
Þeir elta aðra foringja og heill-
ast af þeim .... Og svo eru
kristnir menn sjálfum sér sund-
urþykkir, karpa um trúfræði-
stefnur og vega og meta sálu-
hjálparmöguleika hver annars.
Enskur pródikari hefir talað á
þá leið, að trúarinnar skuli
krefjast í anda orða Krists:
Fylgið mér. Það var boðið um
að fylgja honum veg lífsins,
eins og liann gekk liann .... Nú
þrá allir frið. En að þrá frið er
í raun og veru að þrá kristin-
dóm. Friður og þjóðfélagslegt
réttlæti fæst aldrei í þessum
lieimi án grimdvallarkenninga
kristindómsins .... Þá fyrst er
varanlegur friður fenginn, er
mannkynið liefir eignazt skiln-
ing á því, að það or ein fjöl-
skylda, sem á einnig sama föð-
ur — himneskan föður ....
é
.... Þegar vér horfum fram,
þá er oss öllum eitt jafn Ijóst:
Það er mikil þörf fyrir starf ís-
lenzku kirkjunnar, sérstaklega
meðal þeirrar kynslóðar, sem er
að vaxa upp, ganga inn í þenn-
an einkennilega lieim, þar sem
sólin skín og regnið fellur til
jarðar, en styrjaldir geisa og
sorgin hýr. Yér vitum allir, að
kirkjan er enn stríðandi og líð-
andi kirkja ....
Vér hiðjum Guð að líkna
blindri veröld. Vér sjáum ekki
hvað framundan er, vitum ekk-
ert, hvað híður heimsins. En vér
sjáum mynd Krists — sjáum
hann í anda — og erum reiðu-
búnir til þess að vinna fyrir ís-
lenzku þjóðina í andalians,þjóð-
frelsi liennar, tungu hennar
og þjóðérni, fyrir trú liennar,
þá trú, sem á siguraflið til að
sigra lieiminn. Guð blessi kirkju
íslands og alla þjóna hennar.“
Því næst flutti biskup skýrslu
um kirkjulega viðburði og störf
kirkjunnar á liðnu ári.
Fyrst var minnzt látinna sam-
herja, þeirra dr. Jóns Helgason-
ar biskups, sr. Páls Hj. Jónsson-
ar prófasts, sr. Sveins Guð-
mundssonar og sr. Þorsteins
Ástráðssonar, svo og látinna
prestkvenna.
Þessir prestar höfðu látið af
embætti á árinu: Sr. Vigfús
Þórðarson, sr. Sveinn Víkingur,
sem verður skrifstofustjóri
biskups, og sr. Magnús Már Lár-
usson, sem gjörðist kennari á
Akureyri.
Prófastar höfðu verið skipað-
ir á árinu: Sr. Jón Ólafsson i
Holti fyrir V.-lsafj. prófasts-
dæmi og sr. Þórður Oddgeirs-
son fyrir Norður-Þingeyjarpró-
fastsdæmi.
Tveir prestar höfðu verið
vígðir: Sr. Finnbogi Kristjáns-
son til Staðar í Aðalvik, og sr.
Jóhannes Pálmason til Staðar í
Súgandafirði. — Óveitt presta-
köll eru sem stendur 18.
Þá minntist biskup merkis-
afmæla: sjötugsafmælis sr.
Friðriks Hallgrimssonar dóm-
prófasts, sextugsafmælis dr.
Bjarna Jónssonar vígslubiskups,
svo og fimmtugsafmæla þriggja
yngri presta.
Þá skýrði biskup frá kirkju-
byggingarmálum í Reykjavík og
utan Rvíkur, málum presta-
stéttarinnar á Alþingi, starfi
söngmálastjóra þj óðkirkjunnar,
störfum kirkjuráðs, lögum, sem
kirkjuna varða, bókaútgáfu og
blaða, Prestafélags- og deilda-
fundum, starfi sálmabókar-
nefndar, sem nú er mjög áleiðis
komið, vísitazíuferð síðastliðið
sumar o. fl.
Eftir tillögu biskups var ám-
aðarkveðja send norsku kirkj-
unni. Ennfremur var kveðja
send biskupsfrú Marie Helgason.
Lagðar voru fram skýrslur
um messugjörðir og altaris-
göngur svo og skýrslur prest-
ekknasjóðs m. m. Urðu nökkrar
umræður í sambandi við skýrsl-
ur þessar.
Kl. (i flutti dómprófastur sr.
Fr. Hallgrímsson framsöguer-
indi um efnið: Hvað kallar mest
að í starfi kirkjunnar? Var er-
! indið athyglisvert og vakti þeg-
ar fjörugar umræður, sem
héldu áfram til kl. 7. Þá var
fundið frestað, en áður kosnir
i nefnd til að íhuga málið fyrir
! framhaldsumræður á morgun,
þeir sr. Friðrik Hallgrímsson,
sr. Erlendur Þórðarson og sr.
Magnús Guðmundsson.
j Kl. 8V2 flutti sr. Árni Sigurðs-
son erindi fyrir almenning í
Dómkirkjunni og nefndi liann
það: Hvar er hjartað? Erindið
! var byggt á kafla úr fjallræð-
unni, Matt. 6, 19—21. Erindinu
var útvarpað.
Haukar unnu
Fimleikafélag
Hafnarfjarðar
í 2. flokki,
Vormót knattspymufélag-
anna í Hafnarfirði hélt áfram. í
gærkveldi og kepptu þá 2. fl.
Hauka við 2. fl. Fimleikafélags
Hafnarf jarðar, er lauk með sigri
Hauka, 1:0.
Er þar með lokið fyrri um-
ferðinni í öllum flokkum. Keppa
félögin aðra umferð, og ef að
það félagið, sem tapað hefir í
fjTri umferðinni, vinnur í þeirri
seinni, verður keppt í 3ja sinn
til úrslita.
Hafa Haukar unnið í öllum
flokkum í fyrri umferðinni.
Fjórir lyfjafræöingar á
förum tíl Ameríku.
Fjórir ungir lyfjafræðingar
hér í bænum eru væntanlega á
förum úr landi til Pénrisylvan-
iuháskólans í Philadelphia í
Pennsylvania, og hafa þeir í
huga að stunda þar framhalds-
nám í lyfjafræði.
Lyfjafræðingar þessir eru Sig-
urður Magnússon, Kjartan
Jónsson, Sigurður Ólafsson og
Matthías Ingibergsson.
Vísir náði sem snöggvast tali
af Sig. Magnússyni í morgun
og spurði hann um fyrirætlanir
þeirra félaga í þessum málum.
Sagði Sigurður, að Lúðvík Guð-
mundsson skólastjóri hefði tek-
ið það að sér fyrir þá að senda
umsókn til háskólans í Phila-
delphia og sækja um setuleyfi
fyrir þá félaga.
Bjóst Sigurður við, að um-
sóknarbeiðnin væri um það leyti
að fara af stað og má vænta
svars innan skamms tíma.
— Hversu langur er náms-
tíminn? spyrjum vér.
— Þetta verður tveggja ára
nám, sem við höfum í hyggju
að stunda þarna, sagði Sigurður,
en Iyf jafræðingaskólinn hér hef-
ir ekki viljað viðurkenna þetta
nám ennþá, vegna þess, að engin
vissa er fengin fyrir því enn, að
þessi liáskóli sé á borð við
danska lyfjafræðingaskóla, sem
liafa hingað til verið aðal lær-
dómssetur íslenzkra stúdenta i
þessum efnum.
Þá sagði Sigurður, að þeir fé-
lagar hefðu farið fram á það við
kennslumálaráðuneytið, að það
mælti með þvi við menntamála-
ráð, að þeir fengju styrk til
þessa framhaldsnáms, eins og
aðrir stúdentar, sem eru við nám
í Ameriku.
Má búast við að þeir fái þenn-
an styrk, og er ekkrnema sann-
gjarnt.
Myndin,
sem birt var í blaðinu í gær af
þeim Mr. Mac Veagh sendiherra
og Magnúsi Jónssyni atvinnumála-
ráðherra, var tekin af „U. S. Army
Signal Corps“.
Næturlæknir.
Þórarinn Sveinsson, Ásvallagötu
5, simi 2714. — Næturvörður í Ing-
óls apóteki.
Tilkynning
Ungbarnavernd Líknar w
opin þriðjudaga og föstudaga
kl. 3,15—4 til 1. ágúst fyrir
börn, sem liafa haft kíghósta.
Bóluselning barna gegn
barnaveiki fellur niður frá
þriðjudeginum 24. þ. m. —
Rö§k
síillka
óskast í Skíðaskálann í
Hveradölum strax. —- Uppl.
í síma 1979 og í Skíðaskálan-
um. —
r7r;i|diS
»1* © 1*«
hleður til Vestmannaeyja á
morgun.
Vörumóttaka i dag.
12000.00 kr. lán
óskast gegn góðri tryggingu.
Borgast með 700 kr. mánað-
ar afborgun. Tilboð óskast
send afgreiðslu blaðsins fyrir
mánudagskvöld, merkt:
„Þagmælska“.
Sendisvein
vantar
nú þegar
Hitabrúsar...
Kr. 6.30
mmm
Klapparstíg 30. Sími 1884.
MYNDARLEGA
stúlku
vantar í eldhúsið á Vífils-
stöðum. Uppl. hjá ráðskon-
unni. — Sími 5611.
Fólksbifreið
Fimm manna drossia til
sýnis og sölu við Shellportið,
Vesturgötu 2, frá kl. 7 til 8 i
kvöld.
Peysnfataefni
og allt til peysufata
bezt og ódýrast
i verzlun
Guðbj. Bergþórsdóttur
Öldugötu 29. — Sími 4199.