Vísir - 22.12.1942, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)

Ritstjórar
Blaðamenn Siml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla /
32. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 22. desember 1942.
270. tbl.
Rússar sóttu
25 km. í gær.
l»eir liafa náð affup 170.000
fepkm. landi síðustu vikur.
ítölum kennt um síðasta sigur Rússa.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
Herstjórnartiikynning Rússa á síðastliðnu mið-
nætti skýrði frá því, að hersveitir þeirra hefði
sótt fram að jafnaði um 25 km. síðasta sólar-
hringinn, tekið mörg þorp og bys^ðarlög og' nálguðust
óðum Millerovo. Er ljóst að tangarörmunum er ætlað
að ná saman þar, áður en lengra verður haldið. Segja
Rússar, að undanhald Þjóðverja sé víðast gersamlega
skipulagslaust, en sumsstaðar hafi þeir þó gert gagn-
áhlaup, sem hafi þó ekki borið tilætlaðan árangur, vegna
þess að of fáar sveitir gerðu þau. Síðan þessi sókn hófst
kveðast Rússar hafa sótt fram 150—160 km.
Vetrarsóknirnar þrjár, sem Rússar hafa haldið uppi undan-
farinn mánuð, liafa unnið þeim aftur tandsvæði, sem er tæplega
170.000 ferkilómetrar á stærð. Það er þó enn mikilvægara fyrir
þá ,að þeir iiafa getað fellt mikinn fjölda hermanna og tekið
marga til fanga, auk þess sem þeir hafa eyðilagt eða náð ó-
grynni hergagna.
fram
41 skip 8 48 klst.
Á sunnudag og í gær var
samtals 41 skipi hleypt af
stokkunum í Bandaríkjun-
um. Flest voru það herskip,
eða 30 að tölu.
Sunnudaginn var 21 skipi
hleypt af stokkunum, þar á
meðal 7 herskipum, í Hous-
ton í Tejas, þar sem
jafnframt fór fram fjár-
söfnun til að greiða fyrir
nýtt beitiskip, í stað beiti-
skipsins Houston, sem fórst
við Java í febrúar. Ætlunin
var að safna 36 millj. dollara,
en alls kom inn meira en tvö-
föld sú fjárhæð.
LOFTÁRÁS Á MtlNCHEN.
í NÖTT.
Brezkar sprengjuflugvélar
gerðu mikla árás i nótt á
Munchen. — 12 af flugvélun-
um komu ekki aftur til bæki-
stöðva sinna.
Kuldar eru miklir á vigstöðv-
imum, eða um -f- 35° C. og telja
Rússar sér hag í því að þeir sé
sem mestir. Er það líka rétt,
þegar þess er gætt, að þeir eru
aldir upp við þá, en flestir her-
manna Þjpðverja eru þeim al-
veg óvanir.
Þjóðverjar könmiðust við það
i gær, að Rússar liefði getað
brotizt í gegnum varnastöðvar
jjeirra á einum stað og hefði
þýzku hersveitirnar hörfað til
l’yrirfram undirbúinn'a stöðva,
svc að Rússum hefði ykki komið
siguvinn að neinu haldi.
i tregn frá Slokkhólmi segir,
að Þjóðverjar kenni hinum
itölsku .bandamönnum að
ínestu leyti um þessar ófarir,
þær sé mest þeim að kenna.
Fféttaritari Stokkhólmsblaðsins
Sycnska Dagbladet fékk að
srcda skeyti uin það frá Berlin,
að sigur Rússa hefði verið mest-
ur á þeim hluta vígstöðvanna,
þar sem ítalskar hersveitir voru
til varnar.
Frá því hefir oft verið skýrt í
l'r’egnum frá Þjóðverjum, að
ítalir liefðu á hendi varnir á
Don-bökkum, enda, tiðka Þjóð-
verjar það, að Iáta hina blauð-
ari bandamenn sína gæta þess,
sem þeir sjálfir hafa unnið.
Dittmar herslröfðingi, sem
heldur jafnan fyrirlestra í þýzka
lilvarpið um hernaðarmái og er
lalpípa herstjórnarinnar þýzku,
lét svo um mæll í gær, að or-
ustur þæx*, er nú væri háðar á
austurvígstöðvunum, mundu
ráða miklu um gang styx*jaldax*-
innar framvegis. Hann játaði,
að Rússum hefði tekizt að vinna
á og'væri að reyna að hagnýta
sér þá vinninga. Kvað hann þá
hafa rekið fleyg inn í varnakerfi
þýzika liersins og i*eyndu að
víkka hann.
Að lokum sagði Dittmar, að
vetrarhernaðurinn mundi færa
Þjóðýerjum margvisle-g verk-
efni, sem mundu krefjast fórna
af þeim.
Cliiang Kai-sliek og kona
lians liafa sent Indlandsstjórn
15.000 dollara til hjálpar bág-
stöddum á svæði ])ví, sem fár-
viðri fór yfir nýlega.
í Túnis
að ljúka undirbúningi
sínum.
Amerískar flugvélar vappa SOO smál.
af sprengjum á einni viku.
F
regnir frá nýlendum Frakka í Norður-Afríku eru á þá
leið, að gefið er í skyn, að bráðlega muni kyrrðin þar
rofin með því að hersveitir handamanna hefji sókn-
ina, er hrekji Niihring og menn hans í sjóinn.
Blaðamenn, sem eru með
]iei*junum þar, liafa fengið að
síma blöðum sínum og frétta-
stofum um að undirhúuijigi
þeirra sé nærri lokið. Brezku
liersveitirnar eru í vinstra fylk-
ingararmi, þær amerísku í fylk-
ingarbrjósti og þær frönsku í
Iiægra fylkingararmi.
Síðastnefndu liersveitirnar
liafa tekið horgina Bijon, sem
er ekki mjög langt frá Susa á
austurströndirini.
Flugvélar bandamamia liafa
verið all-athafnasamar síðustu
dagana, eins og að undanförnu,
Foringi/amerisku flugsveitanna
l.efir látið það uppi, að á einni
viku, sem. lauk síðastliðið föstu-
dagskvöld, hafi sprengjuflugvél-
ar undir stjórn hans várpað nið-
ur 500 smál. af sprengjum á
ýmis skotmörk, aðallega þó
samgönguæðar.
(
Rommel flýr enn.
Enn sjást þess engin merki,
að Rommel ætli sér að verjast
við Wadi Kabir eða Wadi Zam
Zam, því að rnegnið af liði lians
tr komið vestur fyrir þá staði.
Frémstu sveitirnar enw lcomnai*
að Misurata. Þar er landslagi
þannig háttað, aci auðvelt er að
verjast.
Þykir þetta stvðja jiá sköðun,
að Rommel muni reyna að lcoma
þvi liði sem hægt er vestur li!
Tunis og sameina j>að hersveit-
um Náhrings.
Páfi nnm flytja ávarp i úl-
varp Páfaríkis á aðfangadag
jóla. Verður þvi endurvarpað
um allar italskar stöðvar.
Þjóðverjar loka
2 norskum
fjörðum.
Þjóðverjar hafa lokað tveim
fjörðum hjá Stafangri, en auk
þess hafa umferðarhömlur ver-
ið settar hjá Bodö og Tromsö.
I fregnum þessum frá Sví-
þjóð segir, að jietta stafi .af ótta
Þjóðverja við strándhögg.
Sænskar fregnir lierma einnig
frá spellvirki, sem 7 norskir
verkfræðingar unnu i Þránd-
heimi. Voru þeir í þjónustu
Þjóðverja og komuat yfir
sprengiefni, sem þeir notuðu
tl að sprengja upp hermanna-
1 skála og strandvirki. Mennirn-
irkomust allir yfii* til Svíþjóðar.
Léttu beitiskipi
Japana sökkt.
j Herstjórnartilkynning Mac-
Arthurs í gær skýrði frá árás á
japanska skipalest.
i Stórar sprengjuflugvélar réð-
n st á 2 flutningaskip, sem nutu
verndar 5 herskipa, er þau voru
nærri Vitiazsundi undan Mad-
ang-borg á Nýju Guineu, sem er
j um 400 km. norðvestur af Buna.
Fjórar sprengjur lentu á léttu
beitiskipi. Komst ein þeirra í
slcotfærabirgðr þess og sprakk
]>að í loft upp. Hin skipin leit-
uðu hælis í Madang.
Tveir" brezkir þingmenn voru
lieldur þungorðii* í garð Franeos
nú í s. I. vilcu, vegna um-
mæla lians í ræðu þeirri, er
liann ftutti fyrir skemmstu, þar
sem liann óskaði möndulveld-
iinum sigurs.
lÓháður þingmaður, Tom Dri-
berg, sem er blaðamaður við
Daily Express og ritar þar und-
ir nafninu William Iliékey,
spurði Fden utanríkismálaráð-
lierra, livort Iilutleysi Spánar
gæfi ástæðu til þess, að Bret-
ar sýndu þeim svo mikla lin-
kind sém að Undanförnu, þvi
að þaiS hefði vafalaust verið
möndulveldunum, til meira liag-
ræðis en handamönnum.
Shimvell, þingmaður fyrir
verkamannaflokkinn, spurði
Eden, livort ekki væri kominn
tími til þess að litið væri á
Franco sem fjandmann og
lconiið fram við liann eftir J>vi.
Vildi hann, að sendiherra Breta
í Madrid yrði látinn mótmæla
því hlutleysisbroti, sem Franco
hefði gerzt sekur um í ræðimni,
en Eden kvaðst ekki s já, að |>að
væri til neins.
iarnlr llultir úr stúr-
úoroam Italia.
1 millj. þegar flutt ábrott
íbúar stærstu borga Itala
verða flutir á brott, vegna loft-
árásahættu.
Aðstoðárráðlierra járnbrauta-
málanna hefir tilkynnt þetta og
jafnframt hvatti liann fólk til
aö takmarka sem mest notkun
sína á járnhrautumun, til þess
að þær geti sinnt þessu nýja
hlutverki.
Svenska Dagbladet í Stokk-
hólmi hii’tir fregn um það, að
ein milljón manna hafi verið
flutt úr borgunum Genua, Mil-
ano, Torino, Savona og Neapel
Þær horgir, sem einnig á að
flytja íhúana úr, eru: Róm,
Livorno, Bari, Bologna, Catania
og fleiri.
Önnur loftárás
á Kalkutta,
Bretar sækja áfram
í Burma.
Japanir gerðu aðra árás sína
á Kalkútta í nótt sem leið.
Tjón á mönnum og mann-
■■ virkjum varð lítið, enda var að-
j eins tveim sprengjum varpað
niður.
í . •
I Brezki lierinn sækir hægt suð-
m* á hóginn í Burma, án þess
að Japonir veiti nokkra mót-
sjiyrnu. Orustuflugvélai* gera
vélbyssuárásir á sta'ði þá, sem
i hersveitirnar nálgast.
I^íðiisiu tfa’étlir
i ■
70 slökkviliðsmenn særðust í
bruna, er geisaði í g*ær í borsr-
inni Greenville í Kentuckyfylki
í Bandaríkjunum. 17 verzlunar-
í hús brunnu á 19 tímum.
fraisýaiisa „Leiar-
biannar íresi
Frumsýning á óperettunni
„Leðurblakan“ getur ekki farið
fram um jólin, eins og ráðgert
var.
Þessi úperetta þarfnast mjög
mikils undirbúnings, en þó að
hann hafi verið hafinn snemma
í haust, ráða því óviðráðanlegir
örðugleikar, að ekki verður
liægt að láta sýningar hefjast á
tilteknum tíma.
Af þessum ástæðum og þvi
eimiig, hversu Dansinn í Hruna
varð síðbúinn vegna lista-
mannaþingsins, voru ekki
gerðar aðrar ráðstafanir til að
koma upp sérstöku jólaleikriti.
Var það um seinan, þegar sýnt
var að Iæðurhlakan yrði ekki
tilbúin á réttum tíma.
Æfingar á nýju leikriti eru
um það hil að lief jast og' einnig
er harnaleikrit í æfingu. Er ætl-
unin að sýna það eftir nýár.
„Dansinn i Hruna“ verður því
jólaleikritið að þessu sinni. —
Innbrot.
I nótt var innbrot framið í
Lífstykkjabúðina í Hafnarstræti
11, og stolið þaðan miklu af
ailskonar varningi, en einkum
kvenfatnaði.
Innbrotið var framið með
þeim liietti, að þykk rúða í
hurðinni var hrotin, en smekk-
lás siðan opnáður þar í gegn.
Var smekklásinn eina læsingin
fyrir hurðinni.
Eftir því sem upplýzt varð
liefir þessu verið stolið úr búð-
inni: (5 'kvenkápum, 6 settum af
kvennáttfötum, 21 undirkjólum,
20 settum af undirfötum, 80pör-
um af kvensokkum, 24 pörum
af kvenlúffum, 2 pörum af
kvenhönzkum, 4 kventöskum,
1 kvenpeysu og nokkurum
herraslifsum. Vera má, að fleiru
hafi verið stolið, þó ekki sé það
upjilýst eijn sem komið er.
Hefur inribrot þetta verið
framið fyrir kl. 1214 í nótt, því
þá komu lögregluþjonar á stað-
inn.
Er ])að merkilegt við þetta
innbrot, live innbrotsþjófurinn
hefir verið bíræfinn, að brjót-
ast inn i svo að segja næsta hús
við sjálfa lögreglustöðina, á f jöl-
farinni götu og á tima, sem
vænta mátti töluverðrar um-
ferðar.
Tvær aðrar tilraunir til inn-
brots voru gerðar i nótt, ann-
arsstaðar í bænum, en báðar
m islieppnuðust.
Útsvarsfrádráttur.
Er skattalögunum var breytt
á vorþinginu 1942, var m. a.
fellt úr gildi ákvæði um að
greiddir skattar og útsvör
kæmu til frádráttar skattskvld-
um tekjum á næsta ári.
Eigi að síður hafa niðurjöfn-
unarnefndir vald til að gera út-
svarsstiga, sem þær fara eftir
við niðurjöfnun, þannig úr
garði, að þar sé tekið tillit til
þess, hvort gjaldandi liafi greitt
útsvör sín fyrir áramót, svo
sem áður var gert.
Nú hefir hæjarráð Reykja-
víkur gert svofellda ályktun á
fundi sínum 17. þ. m.:
„Bæjarráð telur réttmætt, að
Jóhann SæmundS'
son yfiriæknir
skipaöur félags'
málaráðherra.
Á fundi ríkisráðs í dag
var Jóhann Sæmnndsson
tryggingayfirlæknir skipað-
ur félagsmálaráðherra.
Er þá ráðuneyti Björns
Þórðarsonar fullskipað.
Jóhann Sæmundsson er ung-
ur maður, en á þegar glæsilegan
starfsferil að haki. Hann varð
stúdent árð 1926 með hárri 1.
einkunn og lauk áriðl933 einnig
læknisprófi hér við háskólann
einnig með hárri I. eink-
unn. Dvaldi þann þvi næst
erlendis i nokkur ér við fram-
haldsnám, en er heim kom lagði
hann stund á læknisstörf hér í
Iiænum og vann sér skjótt álit
sem læknir og gáfumaður. Síð-
ustu árin hefir hann verið trygg-
ingaryfirlæknir samhliða öðrum
læknisstörfum sinum.
Jóhann Sæmundsson er þegai*
landskunnur af fyrirlestrum sín-
um í útvarp og ýmsum blaða-
skrifum um heilbrigðis og fé-
lagsmál.
við niðurjöfnun útsvara á næsta
ári, geri niðurjöfmmarnefnd
mun á þvi til hækkunar, ef
gjaldandi hefir ekki greitt út-
svarsskuldir sínar við bæjar-
sjóð fyrir áramót.
Þó er ekki ætlazt til að slíku
ákvæði verði beitt við þé gjald-
endur, sem greiða útsvör sín
reglulega af kaupi.“
Má telja víst, að niðurjöfnun-
arnefndin liér i bænum fari eft-
ir þessari samþylckt bæjarráðs-
ins við útsvarsálagningu á næsta
ári, og ættu gjaldendur að hafa
það i huga nú fyrir áramótin og
greiða útsvarsskuldir sínar að
fullu, þeir sem annars geta það.
Fr þessi aðvörun birt eftir
ósk frá skrifstofu brgarstjóra
og visast um sama efni ti! aug-
lýsingar í blaðinu i gær.
Sýning ■*— Frístundavinna.
Rauði Krossinn ameríski
heldur á næstunni sýningu á fri-
stundavinnu hermanna.
Sýningin er í sýningaskála
Grienmetisverziunarinnar. Eru
mjög margir munir á henni og
sumir gerðir af miklum hag-
leik. Var blaðamönnum boðið í
morgun til að skoða sýninguna,
en ætlunin mun vera að gefa al-
menningi kost á að skoða hana
fyrir jólin.
Hjálparbeiðni.
ÞaÖ kemur sjaldnar fyrir en áð-
ur, að leitað sé mn aðstoÖ blaðanna
og lesenda þeirra, til þess að greiða
fyrir bágstöddu fólki, enda er vafa-
laust minna uin sára neyÖ nú, er
næstum allt vinnufært fólk hefur
haft atvinnu, heldur en áÖur var.
En það eru alltaf margir, jafnt á
góðu og slæmu tímunum, sem erf-
iðleikar og raunir bitna á, þegar
langvinn veikindi ber að dyrum eða
annað mótlæti. Athygli Vísis hefir
verið vakin á bágum ástæðum fjöl-
skyldu nokkurrar hér í bæ, og að
fengnum upplýsingum, sem ekki
verða véfengdar, vill blaðið mæla
með því við lesendur sína, sem jafn-
an hafa brugðizt vel við og drengi-
lega í slíkum tilfelum, og láta eitt-
hvað af hendi rakna til þessarar
fjölskyldu. Heimilisfaðirinn er
sjúklingur í sjúkrahúsi og á kona
hans mjög erfitt um afkomu fyr-
ir sig og börn sín. Nánari uppl. geta
menn fengið hjá gjaldkera Vísis,
ef þeir vilja gleðja þessa fjölskyklu
um jólin.