Vísir - 03.02.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn
Auglýsingar
Gjaldkeri
Afgreiðsla
Simi:
1660
5 llnur
33. ár.
Reykjavík, miðvikudaignn 3. febrúar 1943.
27. tbl
Lagt upp í eftirlitsför
Krasnodar fellur
þá og þegar.

Flugbátar liafa oft komið að góðu haldi i þessu stríði, einkum í haráttunni gegn kafhátunum og
til að bjarga skipbrotsmönnum. Þeir hafa stundum verið nefndir „hinir góðu Samverjar“ meðal j
flugvélanna. — Myndin sýnir amerískan flughát vera að leggja upp í eftirlitsför.
Hergagnaíramleíðsla U. S.
fimmfaldast á einu ári.
Mánaðaraukning aldrei meiri en í desember.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
tyrjaldarframleiðsluráð Bandaríkjanna gaf í
gær út hina mánaðarlegu skýrslu sína um
gang framleiðslunnar í þágu hernaðarins.
Sést af henni, að framleiðslan i desember-mánuði síð-
astliðnum hefir aukizt meira en á nokkurum mánuði
öðrum, og að frá því í desember 1941 hefir framleiðsh
nn fimmfaldazt.
Flugvélaframleiðslan hafði
aukizt um 20% í desembermán-
uði, en framleiðsla allskonar
fallhyssna jókst enn meira, eða
um 25%. Aukning framleiðsl-
unnar hefir verið mest á þessum
sviðum, en annarsstaðar minni.
Framleiðsla á ýmsum skot-
færum jókst um 11% í mánuð-
num, f Jutningakipasn.iðar juk-
ust um 9%, en smíðar allskon-
ar skipa fyrir her og flota jókst
aðeins um 1% — einn af hundr-
aði.
Sé miðað við framleiðsluvísi-
töluna 100 fyrir desembermán-
uð árið 1941, er hún komin upp
i 497 fyrir desemher á síðasta
ári, hefir því nær fimmfaldazt.
En i þessu árt er ráðgert aá
framlci^slan tvöfaldist og verði
þá tíföld móts við það, sem
hún var i desembermánuði 1941.
Bandamenn telja, að fram-
leiðsla þeirra af öllum tækjum
til styrjaldarinnar sé nú orðin
tvisvar meiri en öxulríkjanna,
þótt þeir geti ekki nefnt neinar
tölur því til sönnunar. Ætlunin
er að framleiðsla handamanna
verði þrafalt meiri en fram-
leiðsla öxulrikjanna í lok þessa
árs.
Skipasmíðastöðvar Banda-
líkjanna hleyptu 94 skipum af
stokkunum í síðasta mánuði og
er framJeiðsla þeirra þá orðin
rúmlega 3 skip á dag. Fór fram-
leiðslan allmikið fram úr þvi,
sem Þjóðverjar kváðust liafa
sökkt, en þeir sögðu að 81 af
skipum handamanna — 522.000
smál. að stærð — hefði verið
sent niður á mararbotn. Þá cr
líka ólalið, sem smíðað er í Brel-
landi og Kanada.
Útvarpið í Moskva hefir sagt
frá því, að 6. herinn þýzki, sem
var króaður inni í Stalingrad,
liafi verið lierinn, sem réðst inn
í Belgíu 1940 og braut varnir
Belga á bak aftur. "
Viðureign hjá
Salomonseyjum.
Flotamálaráðuneytið í Was-
hington hefir ekki gefið út neina
nýja tilkynningu síðan í gær-
kveldi um viðureignina við Salo-
monseyjar.
Var svo frá greint í tilkynn-
ingunni, að liardagar í lofti og
á sjó hefði staðið í nokkura
daga á Solomonseyjasvæðinu,
þar sem. Japanir seildust til yfir-
ráða ,en þeim væri ólokið. Hefði
háðir orðið fyrir tjóni, en þó
væri frásagnir Japana fráleitar,
aulc þess sem þéir hefði talið sér
sigur jafnskjótt og fyrsta skot-
inu var lileypt af.
Sviþjód:
Veruleg aukning
á ríkisskuld-
únum
ISiíiísar esgrsB «15 km.
ófanaa þan^að.
24 hershöíðingjar og 2500 liðsfor-
ingjar meðal fanganna við
Stalingrad.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New Vork, í morgun.
Hersveitir Rússa eiga nú aðeins um 35 km. eftir
til Krasnodar, höfuðborgarinnar í Kákasus.
Sækja þeir greiðlega eftir jámbrautinni frá
Tikoresk — úr norðaustri — og hafa tekið borgina
Korenskaya, sem er næstsíðasta borgin við brautina,
áður en komið er til höfuðborgarinnar.
í löndum bandamanna er eklci lalið að þess verði langt að
bíða, að Krasnodar verði telcin. Sólcn Rússa hefir eklci stöðvazt
í Kákasus í margar vikur og af því virðist greinilegt, að Þjóð-
verjar geri enga verulega tilraun til að stöðva liana eða tefja,
eins og þeir mundu að líkindum gera, ef þeir væri að koma sér
upp vöraum annarsstaðar. Þeir liafa getað slöðvað Rússa á
Don-bökkum, þegar þeir hafa lagt sig fram, en hið stöðuga
undanliald í Kákasus virðist gefa í skyn, að Þjóðverjar ætli
alveg að liverf á brott þaðan, eklci sízt þegar þess er gætt, að
járnhrautarkerfið er raunverulega allt úr höndum þeirra.
Kafbáti §ökkt.
Brezku tundurspillarnir
Hesperus og’ Vanessa sökktu
þýzkum kafbáti í byrjun síð-
asta mánaðar.
Kafbáturinn gerði árás á
slcipalest, sem var á leið til Eng-
Tands. Tundurspi larnir tgerðu
kröftuga djúpsprengjuárás á
hann og neyddu hann til þess
að lcoma upp á yfirborðið. Er
svo var lcomið skiptust þeir á
nokkurum skotum við hann, en
síðan sigldi Vanessa á liann,
með það fyrir augum að söklcva
honum.
Kafbáturinn söklc þó elclci, en
revndi að komast undan í
röklcrinu. Þá veitti Ilesperus
honum eftirför, náði lionum og
braut hann í tvennt með því að
sigla á liann. Sumir kafháts-
manna hjörguðust, áður en bát-
urinn sölck og eru þeir nú
fangabúðum í Englandi.
Aðeins þessi eina árás var
gerð á skipalestina.
Þær eru þó nær ein-
göngu innlendar.
Sænska stjórnin hefir orðið
að taka að láni all-álitlegar
upphæðir upp á síðkastið, til að
standa straum af vígbúnaðinum
og ríkisskuldirnar því farið vax-
andi.
1 stríðsbyrjun .námu rílcis-
slculdirnar um 2600 milljónum
kröna, en síðan hafa þær farið
jafnt og þétt vaxandi, unz þær
námu 6827 milljcnum á miðju
síðasta ári. Á sama tínia liafa
vaxtagreiðslur af lánúnum auk-
izt úr 39 millj. lcr. á ári í 182
millj. lcróna árlega. Jafnframt
bötnuðu vaxtalcjörin, svo að
vaxtagreiðslur hafa lækkað úr
3.80% í 3.75%.
Til samanburðar á þjóðar-
lekjunum má geta þess, að telcj-
urnar voru áætlaðar 13.000
millj. króiia á fjárhagsárinu
1941/42.
Þjóðarskuldirnar nenia tæp-
lega 1100 kr. á livert manns-
barn í landinu, en þótt það sé
allniilcil fjárhæð, þá er það þó
lítið samanborið við skúldir
sumra þjóða. Næstum allar
þjóðarskuldirnar eru innlendar,
aðeins 1 % lekið erlendis, sam-
anborið við 91% árið 1911.
Strendur S.-Evrópu
víggirtar.
Þjóðverjar vinna nú að því af
kappi að koma upp virkjum
meðfram ströndum Suður-
Evrópu.
Spænska fréttastofan „Effe“
skýrir frá því, að unnið sé af
lcappi miklu að þvi að lconia
upp strandvirkjum á Grilck-
landi, en jafnframt sé Vardar-
og Morava-dalirnir víggirtir.
Suður-ítalia verður líka víg-
girt með ströndum fram, bæði
i austri og vestri og aulc þess
Silciley og Sardinía.
Riissar hafa lika sótt norður
á bóginn frá Tikoresk. Hafu
þeir sótt fram. 30 km. til Pav-
lovskaya, sem er ein af siðustu
járnhrautarstöðvunum fyrir
sunnan Rostov.
í Stalingrad.
„Götur Stalingrad eru nú aft-
ur fullar af þýzkum hermönn-
um“, símaði einn liinna erlendu
blaðamanna frá Moskva í gær,
„en þeir eru fangar Rússa. Þús-
undir eru þegar komnir í fanga-
húðir, en margir koma nú upp
úr kjöllurum og fylgsnum og
gefast upp. Þeir heyra það at'
kyrrðinni, að bardögum er lok-
ið.“ ■—
Siðustu tvo dagana hefir
föngum fjölgað um 45.000 og
liafa Rússar tekið alls 91.000
fanga frá 10. janúar til 2. febrú-
ar. Meðal þeirra eru 21 hers-
höfðingjár með Paulus mar-
slcálk í broddi fylkingar, en
hann særðist i einum af siðustu
hardögunum, að sögn Þjóð-
verja. Auk þess hafa Rússar
tekið 2500 liðsforingja.
í lierfaiiginu eru m. a. 760
flugvélar, 1550 skriðdrekar,
7600 fallhyssur, 8000 vélbyssur,
1800 sprengjuvörpur, 46 eim-
reiðar og járríhrautavagnar í
liundráðatali, 90.000 rifflar og
rúmlega 60.000 bílar.
Dagskipan Stalins.
Orustunni um Stalingrad lauk
kl. 4 eftir rússneslcum tíma i
gær og hafði þá staðið í 187
daga samfleytt.
Stalin liefir gefið út dagskip-
an í tilefni af sigrinum og jiaklc-
að öllum. hermönnunum, sem
börðust þarna, fyrir frækilega
framgöngu. Jafnframt eru talin
upp nöfn allra I e s ö'ð iigj-
anna, sem teknir voru. og þeirra
herdeilda möndulvekíanna, seiu
börðust þarna.
Enn er unnið að því, að leitu
að jarðhúsúm í borginni, en
þau liafa mörg verið gerð af
miklum hagleik af Þjóðverjuin,
Á einum stað höfðu þeir komið
sér upp neðanjarðar-sjúkrahúsi,
sem tólc 3000 menn í rúm.
I Ukrainu.
Hersveitirnar rússnesku, sem
tólcu Svatovo, beygðu þar norð-
ur á'bóginn og sóttu 40 km.
j norður með járnbrautinni til
J Kupyansk. Eiga þeir alllanga
leið eftir þangað, en sú borg er
I mjög milcilvæg vegna þess, að
| þar lcoma saman járnbrautir,
! in .a. frá Kliarlcov.
Herflutningar
frá Vestur-Evrópu.
í löndum bandamanna telja
menn það víst, að Þ óðverjar
liafi fiutt allmikið lið frá Vest-
ur-Evrópu til austur vigstöðv-
anna, eftir að illa fór að ganga.
j Rússar fullyrða, að þeir hafi
slcotið niður flugmenn, sem
voru til slcamms tíma í Fraklc-
landi. Aulc þéss er talið víst, að
Þjóðverjar hafi flutt 30 her-
deildir (400—500.000 mennj
frá Vestur-Evrópu. Þessar lier-
deildir eiga þó aðeins að vera
á austurvígstöðvunum, meðan
verið er að koma jafnvægi á
aðstöðuna þar og síðan verði
þær fluttar aftur vestur á bóg-
inn.
Rússar segja, að flugforingj-
ar sé látnir stjörna fótgönguliði
Þjóðverja fyrir sunnan Ilmen-
vatn og stafi það af tvennu:
Slcorti á flugvélum og skorti á
liðsforingjum.
T nniss
Bandamönnum
miðar lítið.
Harðir bardagar eru nó Mðir
ii m Faid-skarðið í Tuni% sem
Þjóðverjar náðu usu síðustu
helgi.
Skarð lietta er mjög naikil-
vægt, þar eð um það liggur að-
alvegurinn frá Sfax tii iíið-
Tunis. Segja fréttaritarar, sem
eru með bandamönnum, að
þeim hafi orðið lítt ágengt í
gagnsókn sinni þaraa.
Engar nýjar fregnir hafa bor-
izl af sókn Bandaríkjamannt: ti!
sjávar suðvestur af Sfax.
Tripotitania.
8. herinn hefir tekið bseimi
Zelten, sem er um 30 km, frá
landamærum Tunis. Engar
aðrar fregnir eru af honuna.
Danmörk:
Fé isigrt til liöfiid§
tweiin Döiiiini.
Þýzku yfirvöldin í Danmörku
hafa heitið verðlaunum hverj-
um þeim, sem geti gefið upplýs-
ingar, er ieiði til hamtiöku
tveggja danskra manna.
Menn þessir eru Ole Follc
læknir og Mogens Kiwitz blaða-
maður. Voru þeir báðir hand-
teknir fyrir nokkru, en stappa
aftur og hafa farið huldu höfði.
Þeir störfuðu við útgáfu ley.ni-
legs hlaðs.
Ole Folk ritaði opið bréf til
vina sinna, þar sem hann varaði
þá við að halda að tilslökunar-
semi og friðsemd væri til nokk-
urs, þegar nazistar væri annars
staðar. Gégn þeim kæmi aðeins
frumstæðar baráttuaðferðir að
haldi og þeim yrði að heita af
öllu afli.
Verkamannasöfnun
þjóðverja í Frakklandi.
Fjörutíu þúsundir fagtærðra
franskra verkamanna fóru til
starfa í verksmiðjum Þýzka-
lands í mánuðinum sem leið,
segir i fréttum Þjóðverja.
í gær fóru stórir hópar verka-
manna í sömu erindagerðum
frá París, Bordeaux og Lille.
Síö«:Mn fréttir
Flugmenn bandamanna bafa
orðið þess varir, að Japanir
hafa komið sér fyrir á allmörg-
um flugvöllum á suðurhluta
Hollenzku Nýju-Gnmea.
Matvælaskömmtun
í Bandaríkjunum.
Þ. 1. marz verður upp tekin
slcömmtun á 200 matvælateg-
undum i Bandaríkjunum.
Matvælategundir þessar eru
allslcönar niðursoðnir ávextir
og grænmeti, þurrlcaðir ávextir
o. þ. h.
Öll smásala hættir 20. febrú-
ar og næslu vilcu á eftir verður
skömmlunarbólcum útlilutað.
Um helgina varð landskjálftí
i Yanococa-héraði í Peru. Sex-
tíu manns biðu bana og 299
særðust.
•
Stórbruni varð í fyrradag í
heilsuhæli i Seattle á vestur-
strönd Bandarikjanna. Eldur-
inn kom upp i kjallara liússins,
sem var úr tré. Það varð alelda
á þrem mínútum og aðeins 14
af 49 sjúklingum björguðust.