Vísir - 10.02.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan- (3. hæð)
33. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 10. febrúar 1943.
Ritstjórar
Blaðamenn Simt:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
33. tbl.
1
Stiórnar á suðvesturhluta Kyrrahafs
William F. Halsey (t. v.), flotaforingi Bandaríkjamanna á
suðurhluta Kyrrahafsins, mun hafa haft ærið að starfa undan-
farna 10 daga. Þ. 29. janúar sögðu Japanir, að komið hafi til oi'-
ustu milli flugvéla þeirra og herskipa Bandaríkjamanna fyrir
sunnan Salomonseyjar. Japanir sögðust — eins og endranær —
hafa unnið glæsilegan sigur og hafa siðar gefið út frekari sig-
urfi'egnii', en Bandaríkjamenn iiafa varizt allra frétta, liafa ]k)
játað, að komð hafi til bardaga. Með Halsey á mvndinni er
einn af aðstoðarforingjum lians.
fMíuiðiir sæntdur
Rússar sækja yfir
vetrarlínuna á 150
km. svæði.
E*eir ern 70 km.
Kharkov.
Þjóðverjar verjast vel í Ukrainu.
v] fj|
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, i morgun.
Ekkert lát verður á sókn Rússa vestur yfir vetrar-
línuna frá í í'yrra. Með töku Byelgorod milli
Kursk og Kharkov og borgar fvrir norðan
Kursk liafa þeir aukið yfirráð sín á jámbrautinni frá
Moskva suður .til Donetz-héraðsins og hafa nú á valdi
sínu 150 km. af henni. Stafar Þ.jóðv. liin mesta hætta af
þessari frainsókn Rússa og er ekki ósennilegt, að þeim
standi nokkur stuggur af því, hversu fljótt hin svo-
nefndu ,,broddgaltárvirki“ þeirra falla fyrir áhlaup-
um Rússa. Amerískur hemaðarsérfræðingur segir um
þéssi virki, að þau séu ekki haldbetri en Maginot-línan
i ranska reyndist, þegar á átti að herða voríð 1940.
Með töku Byelgorod og fleiri smáborga þar i grennd hefir
liættan færzt nær Kharkov. Þar sem Rússar enx næstir jx'.irri
borg, eiga ]>eir uin 70 km. ófarna, en þar við bætist, að þeim
virðist ætla að takast að sniðganga liana eða umkringja hana
að einhverju leyti. Skapar það meiri möguleika til ])ess, að hún
falli þeim í hendur.
Japanir yfirgefa
Guadalcanal.
£. t. v. allar Salomonseyjar,.
Þess sjást merki, að Japanir
muni búast til að hverfa alveg á
brott frá Salomonseyjum.
Eins og skýi't var fi'á í blað-
inu i gær, kveðast Japanir hafa
flutt lið sitt á Guadalcanal á
brott, ])ar eð það liafi vei'ið búið
að Jjúka hlutverki sínu — að
binda mikinn ameriskan her-
afla.
En geti Bandariþjamenn búið
um sig á Guadalcanal, Tulagi og
víðai', þá verða stöðvar Japana
á eyjunum þar í ki'ing í hættu,
en flytji Japanir lið sitt á brott
þaðan, þá verður auðvelt að
sækja að þeim á Nýja Bretlandi
er tftnar liða.
Japanir hafa gefið út sams-
konar tilkynningu um lið sitt hjá.
Runa, sem búið er að uppræte.
Japanir
segjast
enn sigra.
Japanir hafa enn tilkynnt, að
þeir hafi sigrað í sjó- og loft-
orustum við Salomonseyjar.
Segir í tilkynningu frá Tokyo,
að þessar viðureiguir hafi átt
sér stað dagana 4.—7. þessa
mánaðar.
Bandarikjamenn misstu eitt
beitiskip, einn tundurspilli og
ýms smáskp, auk 86 flugvéla,
en mörg skip liafi laskazt. Sjálf-
ir segjast Japanir hafa misst 3
tundurspilla og 12 flugvélar.
í Washington hefir engin til-
kynning verið gefin út um við-
ureignirnar við Salomonseyjar.
Kafbátahernaður
U. S.
124 japönskum skipum
sökkt.
Flotamálaráðuneytið í Waah-
ington hefir gefið út skýrslu um
afrek amerískra kafbáta á
Kyrrahafi undanfarið tæpt ár.
Á þessu timabili hafa þeir
sökkt 124 skipum. með vissu,
en auk þess er gert ráð fyrir
þvi, að 22 skip hafi að auki fpr-
izt af völdum kafbátanna. Loks
hafa kafbátarnir laskað 31 skip.
Skipum þessum hefir verið
sökkt allt frá Aleut-eyjum til
Salomonseyja.
Ótalin eru skip, sem flugvél-
ar hafa sökkt fyrir Japönum,
en ,þau skipta mörgum tugum.
,Ótalin lika skip, sem herskip
Bandaríkjanna hafa sökkt.
•
Samgöngumálaráðlierra Jap-
ana hefir sagt i þingræðu, að
Japanir eigi jafnmörg skip og
í desember 1941.
Þjóðverjar
lilláta Tékka.
Sjö Tékkar hafa nýlega verið
líflátnir, segir í Bemarfregnum.
Meun þessir, sem voru á aldr-
inum 26—54 ára, voru allir í fé-
lögum, er börðust gegn Þjóð-
verjum. Þrír Tékkar að auki
Iiiða lifláts.
Fjórir Austurrikismenn voru
teknir af lifi í lok síðasta mán-
aðar.
Litlir bardagrar
■ Norður-Afríku. i
Frá Kairo Jierast fregnir uin,
að framsveitir áttunda liersins
sé komnar yfir landamæri Tun-
is á mörgum stöðum, og árás-
irnar á útvirki Marethlínunnar
erii byrjaðar með loftárásum, en
frainsveitir landliersins þreifa
fyrir sér og Jiafa átl í liöggi við
haksveitir Rommels.
Frá aðalbælcistöð handa-j
maima í Norður-Afríku bárust í
gær fregnr um mikinn loftliar-
daga yfir flugvellinum við Gab-
es. Voru margar flugvélar eyði-
lagðar á jörðu og 18 orustuflug-
vélar skotnar niður fyrir Þjóð-
verjum í loftbardaganum.
Bandamenn misstu 5 flugvélar.
— Einnig var gerð loftárás á
hafnarlcvíar i Suse.
Tilkynnt er, að frá því er inn-
i ásin liófst i Norður-Afríku hafi
verið skotnar niður fyrir mönd-
ulveldunum 607 flugvélar en
bandamenn hafa misst 250.
Þjóðverjai' gerðu í gær árás á
Frakka fyri rsunnan Gafsa, en
Frakkar hrundu henni.
Kina:
Skyndiárás á jap-
anska bækistöð.
Kínverjar hafa gert skyndiá-
rás að næturlagi á japanska setu-
liðsstöð í Suður-Honan.
Japanir uggðu ekki að sér, þvi
að fjúk var og erfið færð, og
gátu Kínverjar komizt að her-
mannaskálum stöðvarinnar og
hafið vélbyssuskotiiríð á þá, áð-
ur en þeirra varð vart. Telur
kínverska herstjórnin víst, að
mannfall liafi orðið mikið, þvi
að menn hennar héldu á hrott,
þegar Japanir fóru að taka á
móti.
Kinverskar og ameriskai- flug-
vélar liafa gert árás á japanskan
flugvöll í Ghengtu og eyðilagt 10
flugvélar á jörðu.
•
Ivínverjar hafa hrundið sókn-
artilraun Japana á landamærum
Yuntian og Burma.
Vlktorfikrossinui.
Óbreyttur liðsmaður — King -
bury að nafni — i her Ástralíu-
manna, hefir verið sæmdur
Viktoríukrossinum fyrir fræki-
lega framgöngu á Nýju Guineu.
Japanh' gerðu árás að þeim
slað, ]>ar sem sveit Ástralíu-
manna var ti.l varnar. Féllu
margir af hálfu verjendanna og
vorii allir óvígir, nema King-
]>ury, þegar þeir þurftu að láta
undan siga. Annari sveit var
gefin skipun um að gera gagn-
áhlaup og l)auðst Kingbury
strax til að fara með henni.
Kingbury ruddist fram og
skaut um leið af Bren-vélbyssu
sinni. Tókst honum að rjúfa
skarð í vamir Japana og ruddist
i gegnum það, en var þá liæfður
skoti úr byssu japanskrar leyni-
skyttu og féll dauður niður.
Hugpi-ýði Kingburys varð til
þess, að Japanir voru hraktir úr
hinum hýunnu stöðvum sinum.
Bjargaði Jiann með þessu allri
lierdeild sinni frá tortíiningu.
5 skip á (las;.
Emoi*y Land flotaforingi.
sem er vfirforingi siglingamála-
nefndar Bandarikjahna, hefir
slcýrt frá því, að eftir þrjá mán-
uði verði að líkindum unnt að
smiða fimm kaupskip á dag.
Undanfarna tvo daga Jiefir 14
kaupskipum verið hldypt af
stolckunum i Bandarikjunum -—
7 hvorn daginn. Tíu skipanna
voru Liberty-skip, en liin flutn-
ingaskip til langferða.
Síðastliðna þrjá daga liefir 22
öxulskipum verið sökkt af kaf-
hátum Breta í Miðjarðarhafi.
•
Helfrich, hollenzki flotafor-
inginn, sem stjómaði flota
bandamanna i fyrravor við
1 lolleu/Jcu Austur-Indiur er
koininn til Ástralíu frá Banda-
rílcjunum. Hann mun taka við
starfi við flotastjóm banda-
manna á suðvesturliluta Kyrra-
hafsins.
Meðal borga þeirra, sem
Rússar tilkynntu í gær að þeii;
liefði tckið — um leið og ]æir
slcýrðu frá falli Byelgorod
var héraðsstjórnarsetur við
járnhrautina frá Kursk til Oi-
el, miðja vega þangað.
Aulc Jiess hafa þeir tekið tvær
horgir fyrir sunnan Byelgorocl.
Önnur er við járnbrautina til
Kharkov, 30 km. frá Byelgorod.
en hin er við þjóðveginn niilli
sömu horga og 20 km. sunnar.
Rússum
miðar hægt í Ukrainu.
Þjóðverjar tefla fram. miklu
iiði fyrir sunnan Kramatorskaya
í Uki-ainu, sem Rússar tóku fyr-
ir fáeinum dögum, þegar þeir
hrutust suður vfir Donetz i átt-
ina til Stalino.
Rússar skýra frá þvi að Þjóð-
verjar tefli fram ógrynni liðs
og skriðdreka, svo að auðséð sé,
að ]>eir ætli ekki að láta um-
kringja Donetz-herinn, ef þeir
fá nokkru ráðið. Síðustu dag-
ana liefir ]>ess líka gætt minna
en áður, að Rússar nefni borg-
ir, er þeir taka i sókn sinni þarna
og virðist Þjóðverjum því hafa
telcizt að tefja eitthvað fyi'ir
þeinis um tima nð minnsta kosti.
^ Rostov og’ Kákasus.
j Engar frekari fregnir hafa
{ horizt sunnan úr Kákasus eða
frá Ilostov. Hai'ðii' bardagai’
geisa á háðum stöðuin.
Þjóðverjar liafa enn nokkuð
lið.á syðri bakka Don-fljóts, en
hlutverlc þess er ekki annað en
að tefja framsókn Rússa. Það er
engan veginn nógu slerkt til að
hefja sóknaraðgerðir.
Virkjahringurinn um Rostov
er rnjög öflugur og verður eng-
inn liægðarleikur að rjúfa hann.
Rússara hafa einnig ]x>kazt
nær Rovorossisk og Krasnodar.
Franco mótmælír
Fregnir frá Stokkhókni
hernidu fyi'ir skömmu, að
þýzku herliði væri nú stefnt til
landamæra Spánar og að Hitler
hefði sett Franco allþunga kosti.
Atti Hitler að hafá krafizt þess,
að Þjóðverjar fengju að senda
herlið um Spán og jafnvel farið
fram á að þeir fengju að her-
nema alla Miðjarðarhafsströnd
Spánar.
í tilefni af þessari fregn hefir
utanríkisráðuneytið spænska
hirt harðorð mótmæli, þar sein
Jiessar Stokkhólmsfregnir eru
sagðar „algerlega tilliæfulaus-
ar .
Holleuzknr nax-
isti drepinn.
Hollenzkur nazisti -— Sievart
hershöf ðingi — hefir verið drep-
inn.
Hann var að koma út úr húsi
sinu i Haag, þegar skotið var á
hann og lézt hann af sáriun sín-
um daginn eftir.
Sievart stofnaði herdeild 1941
til að berjast gegn bolsevisman-
um, en sjálfboðaliðar urðu ekki
margir.
tJmferðarbannið í Hollandi
hefir verið fært fram. um tvo
tíma — til kl. 9 siðdegis — i
hegningarskyni.
8íðm§tu fréttir
Mahatma Gandhi hefir ákveð-
ið að hef ja 3 vikna föstu í mót-
mælaskyni gegu því, að honum
er haldið í fangelsi. Bretar gefa
kost á að láta hann lausan, með-
an hann fastar, en Gandhi
kveðst ekki munu sinna þessu
boði, nema hann sé skilyrðis-
laust látinn laus.
v* Á Nýju-Guineu
i>essr ' Bandarikjahermaður,
sem myndin er af, er að borða
heitan mat i fyrsta skipti á 11
dögum eftir að hann og félagar
hans brutust út úr hring, scm
Japönuin tókst að slá Um þá.
Hergragrnafram-
leiðsla Kanada.
Bretar munu láta öll hluta-
# *
bréf sín í kanadiskum vopna-
verksmiðjum af hendi við stjórn
Kanada.
Um sama ley ti og þetta var til-
kynut í Kanada, var gerð grein
fyrir ,því, hvemig hergagna- og
skotfærafi’amleiðslu landsins
væri skipt milli hers Kanada og
herja bandamanna þeirra.
Kanadaherinn sjálfur fær
30% af framleiðslunni, Bretar
og Rússar 50% samtals, en 20%
fara til Bandarikjamanna i
Ástraliu og viðar. Kanadisk
vopn og skotfærj af ölhM»-gerð-
um og stærðum, era > notkun
á ölhim vigstöðvum heims.
Loflhernaðarinn
í Janiíar.
Flugmálaráðuney ti Breta hef-
ir tilkynnt, að í janúarmánuði
síðastliðnum hafi helmingi
meira sprengjumagni verið
varpað á Þýzkaland en i sama
mánuði i fyrra.
Orustuflugvélar Breta fóru í
þrisvar fleiri árásarflugferðir en
i fyrra, en alls voru fimm sinn-
um fleiri flugvélar notaðar til
árása á stöðvar Þjóðverja en
fyrir einu ári. Farið var yfir
til meginlandsins á hverjum
degi og hverri nöttu.
17% millj. manna starfa nú
við ýmsa styrjaldarframleiðslu
i Bandarikjunum og 5 millj.
mun að likindum verða bætt
við. Átta til niu milljónir starfu
i landbúnaðinum.
Giano greifi, tendasonm'
Mussolinis, hefir nú verið gerð-
ur að sendiherra í PáfagaríH.