Vísir - 11.02.1943, Qupperneq 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
33. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 11. febrúar 1943.
Ritstjórar
Blaðamenn
Auglýsingar
Gjaldkeri
Afgreiðsla
Simi:
1660
5 linur
34. tbl.
EKursk
Annovka\
i Bobt
'Jryup/nsk \
o Fo too /s„ . _
».■■■1 ■ I <00
Vij/inarj nií ——»
ftoss
'OsyU
. /
.KHARKOV^ \ ly^Kantemirovka
X
n^jchar
0

o Belovodsk

</ata*u
5 ts
A/'temovs,
\ Mif/erovqfy
.hebotovka
zraftmovich
hdeiskaya
^ jy* v
i. o<w W ,
<&r*^J/Kalach)

)
Zsporozfre
ToknwH
yMelitopul
Stali
ManupoK
v,*or

^ít,
d.Kalitva
~rr t j 7* ^
^roio^ya ^
c, Woteo/, . •‘b ,
***jrys
zZhutovo '

Shakhtyk Or^j,
Dfni.
AKoteJmkovo y>
^Novo £
- f^ovnM 5
Jietar5fta->'i
Wecbeti'
• o^*
^tn'

’tnoe
’-Ooye
Alovt.//™
’ 'ZAchuyev
Z?rcA
r^V/iT/W;
^j^STOV^Xoi'
l >r$Xf SaishP jMmycft ____
/ / Divnoe,
Pav/ovsk f r , e'j ,n
■>v _^* 1 Vtnodyelnt
UhoretzkY\Vo K ÁyFn
Blagodarnqye °oeJ^X°vsf<
- Novorossi
r -'LYA^TAHAK
,->,vSA-oe
» , vri —^ /Ujrsavka
asnoaar 'ýnj/cvinnorrjrt* '^^^^7h_7^org'sevsk
s? 9\ Cherketítt Mc '
Juapse \ Prokh&in J
Bretar búast
til innrásar í
Burma.
Bretar búast af kappi til inn-
rásar í Burma, segir blaðamað-
ur einn, sem er nýkominn úr
langri ferð eftir austurlanda-
mærum Indlands.
Þúsundir indverskra .og
Ijrezkra lierrnanna, auk fjölda
innfæddra manna, starfa dag
og nótt að því að ryðja braut í
gegnum frumskógana á landa-
mærunum yfir Nagalliin-fjöll-
in. í kjölfar þeirra koma vega-
gerðarmenn, sem hafa margs-
konar tæki til fullkominnar
vegalagningar. Eru vegir þessir
lagðir liingað og þangað, og er
stefnt gegn þeim stöðum innan
landmæra Burma, sem þýðing-
armest er að ná, þegar innrós-
in verður væntanlega gerð.
Flutningar eru afar erfiðir
nú, en verða þó enn erfiðari síð-
ar, þegar til bardaga kemur,
einkum ef Bretar komast í
sókn, því að ]>á verður löngum
um skóga að fara, þar sem eng-
ar götur eða troðninga er að
finna.
Þótt Japönum gengi allvel að
vinna Burma, þá horfir málið
allt öðruvísi við, livað Breta
snertir. Japanir komust strax á
vegakerfið, sem hggur norður
eftir landi. Þer náðu Uka strax
beztu höfn landsins, Rangoon,
og það var þeim ómetanlegur
stuðningur. Bretar verða hins-
vegar nær eingöngu að láta
flutninga sína fara fram á
landi og til þessa tíma liafa að-
eins einn eða tveir gangstígar
legið yfir fjölhn milli Burma '
og Indlands.
Sókn gegn skæru-
flokkum í Króatíu.
Setulið Itala og Þjóðverja í
Júgóslavíu hefir hafið sókn á
Iiendur skæruflokkum Micha-
ilovitcli í suðvesturhluta Kró-
atíu.
Gefin hefir verið út tilkynn-
ing i Róm um að setuliðið hafi
hafið þrefaldar hernaðarað-
gerðir gegn „óaldarflokkum“ á
þessu svæði og sé sótt að þeim
úr norðurátt, norðaustri og frá
Adriahafi.
Nýja Gninea;
Ástralíumenn hafa hrakið
Japani á flótta á einum stað á
Nýju Guineu.
Japanir sóttu að flugvehi, sem
bandamenn liafa hjá Wau, á
ströndinpi milli Buna og Sala-
inaua, og var honum farin að
stafa hætta af sólcn þeirra.
Ástralíumenn hröktu Japani
10 km. frá flugvellnum og er
hættunni hægt fná, í bili að
minnsta kosti.
Bretar óttasf ílug-
vélasamkeppni
U.S. eftir stríð.
Ýmsir Bretar eru nú famir að
óttast samkeppni Bandaríkja-
manna í flugmálum eftir stríðið.
Londonderry lávarður har
fram fyrirspurn um það á þingi
í gær, hvers vegna Bretar liugs-
uðu ekki meira um framleiðslu
flutningaflugvéla. Sagði hann,
að Bretar liugsuðu eingöngu um
að smíða orustu- og sprengju-
flugvélar, meðan Bandarikin
smíðuðu ógrynni flutningaflug-
véla. Það mundi leiða til þess,
að þegar stríðinu væri lokið,
mundi flugvélaiðnaður Banda-
ríkjanna tilbúinn til að taka upp
stórkostlega framleiðslu á flug-
vélum hl friðsamlegra starfa,
meðán Bretar þyrftu að hefja
undirhúning slíkrar framleiðslu.
Sherwood lávarður, þingfull-
trúi flugmálaráðuneytisns, varð
fyrir svörum og sagði, að ráðu-
neytið athugaði gaumgæfilega,
hvaða flugvélategundir . væri
Iieppilegastar til notkunar eftir
stríð, þvi að lnin skildi, hversu
mildlvægir flugflutningar
mundu verða.
Djarímæltur biskup.
Nikulás erkihiskup í Tran-
sylvaniu gaf i síðásta mánuði
úl hirðishréf, sem var mjög
harðorl í garð möndiflveldanna.
í bréfi ]>essu var m. a. kom-
izt svo að orði, að ef til sé
þjóðir, sem liéldi að þeim geli
haldizt uppi að kúga aðrar hjóð-
ir, þá muni þær vakna við
vondan draum von hráðar.
Rússar komnir að Rostov-
Novotsjerkask-brautinni.
Eiga um 40 km. eftir
til Kharkov.
Stórorusta háð um Donetz-bugðuna.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
Fuegnir frá Rússlandi í nótt hertna, að hei'sveitir
Rússa sé nú búnar að rjúfa jámbrautina inilli
Rostov og Nóvotsjerkask og eru þá komnir
yfir Donetz-fljót. Þær ciga þá um 40 km. ófarna til
borgarinnar fyrir norðan Don. Steðjar liættan nú að
borginni úr þrem áttum, norðaustan, sunnan og suð-
austan. — Fyrir sunnan hana er lika baiizt af dæma-
í’árri grimmd. Gera Þ jóðvcr jar þar f jölda gagnáhlaupa,
en þan geta aðeins heft framsókn Rússa um tíma, því
að þeir hafa meira liði á að skipa og segir það til sín.
Mjakast þeir hægt áfram þrátt fyrir mötspyrnu Þjóð
verja.
Þýzka liðinu í Vestur-Kákasus er jafut og ]>étt þjappað samau
á minna svæði. Rússar hafa m. a. nálgast Krasnodar og Novor-
ossisk töluvert undanfarna daga, og er gert ráð fyrir þvi, að úr-
slitahardagar um fvrrnefndu borgina verði háðir þá og þegar
—- Norðar hafa Rússar tekið hafnarborgina Aktarsk, sem er
um það hil 70 km. fyrir sunnan Yeisk í fluglínu. Þá hafa Rússar
150 km. strandlengju meðfram Azovshafi á valdi sinu. Aktarsk
var eina hafnarborgin milli Yeisk og Iverchsunds, sem Þjóðverj-
ar liefði getað notað til hrottflutnings Kákasushersins i stórum
stíl.
Amerdskir blaðamenn sirna,
að Rússar hafi komið hinvun
skæðu 70 mm. fallbyssum sín-
hm fyrir úthverfum Rostov á
syðri bakka Don og þaðan láti
þeir skotin dynja yfir fljótið:
* Stórorusta er nú háð um Don-
etz-bugðuna á svæðinu fyrir
sunnan Kramatorskaya. Rússar i
tóku 5 þorp og smáborgir þar í
gær, en Þjóðverjar létu þau ekki ;
úr höndum sér, fyrr en eftir .
gríðarharða og hlóðuga bar- j
daga. Er mannfall mikið á háða ,
hóga, enda tjalda báðir því sem ]
til er, því að úrslit þeirrar or-
ustu, sem þarna er liáð, geta
skorið úr um það, lrvort Rússar
ná enn á vald sitt 50.000 fer-
kílómetra landsvæði og getamm-
kringt þar 250.000 manna, sein
þeir telja, að séu þar til varn-
ar. —
40 km. frá Kharkov.
Rússar tóku í gær tvær borgir
á leið sinni til Kharkov og eru
þá innan við 40 km. frá borg-
inni. Borgir þessar eru Volt-
sjansk, 50 -00 km. fyrir norð-
austan Kharkov, og Tsjugujev,
30—40 kni. fvrir suðauslan
liana.
Tsjugujev er við hrautina
milli Kharkov og Kupyansk, og
Voltsjansk er við hrautina frá
Kupyansk til Bvelgorod. Sækja
Itússar að Kharkov eftir þrein
járnhrautum, sem. iiggja til
horgarinnar. Hafa þeir rekið
djúpa fleyga inn i varnirnar sia
livoru megin við borgina og
leggja mciri áhcrzlu á að snið-
gatiga hana og einangra, en að
ráðast beint framan að henni,
enda er slík árásaraðferð oft
dýr í mannlífum.
t
Hreinsað til hjá Kursk.
Rússar vinna nú að því af
kappi, að hreinsa til umhverfis
Kursk og koma flutningum
þangað í sæmilegt horf. Blaða-
menn síma, að þar sem barizt
var í sókninni til borgarinnar, sé
aMt fullt af þýzkum liermanna-
líkuin, gaddfreðnum og hálf-
földum í snjónum, en hingað og
þangað sé ónýtir skriðdrekar,,
fallhyssur og hilar. Búast Rúss-
ar þarna til frekari sóknar vesl-
ur á hóginn.
Guadalcanal:
Bandaríkja-
menn öllu
ráðandi. j
Kíindaríkjamenn eru nú öllu
ráðandi á Guadalcanal.
Hershöfinginn þar gaf út til- |
kynningu uni þetta i gær og
sagði, að liersveitir sinar væri að ]
hreinsa til. Tóku þeir sér nýjar j
stöðvar í gær og konnist yfir 1
mikið af allskonar hergögnuni,
skotfærum og öðruni nauðsynj-
mn, sem Japanir hlupu frá.
Talsmaður japanska Iiersins
i þinginu skýrði fi*á ])ví á fundi
i gær, að japanska liðið hefði
orðið að hörfa frá Guadalcanal,
vegna þess að ])að hefði ekki
getað náð yfirráðum í lofti þar.
Ifcrlín Uýsf við
loffiíi'ásiini.
I tvarpið i Berlin hcfir skýrt frá
]’ví, að ]>ar í borg sé buið.að
koma upp slærsta almennihgs-
eldhúsi, sem sögur fara af.
Sagði útvarpið, að eldhúsiö
væri svo stórt, að ef eitthvað
kæmi fvrir, þá gæti það gefið
tugþúsundum manna að horða
á degi hverjum. í ess • r get.ð,
til dæmis um slærð eldnús in",
að sett hafi verið á fót sérstalc I
sláturhús, til þess að'sjá fyrir
þörfum }>ess.
Þetta virðist benda til þess. að
Þjóðverjar búist við stórkostlég-
um loftárásum á Berlin.
Attundi herinn sett-
ur undir stjórn
Eisenhower.
Churchill boðar aðrar breytingar
á herstjórninni.
Churchill flutti ræðu í neðri málstofunni í dag;
og ræddi styrjöldina frá ýmsum hliðum. —
Hann boðaði ýmsar breytingar á herstjórn
bandamanna í Norður-Afríku.
Merkasta breytingln er sú, að 8. herinn, sem nú er þátttak-
andi í styrjöldinni um Tunis lýtur fræmvegis yfirstjóm Eisen-
howers, en Sir Harold Alexander, yfirhershöfðingi Breta í
Kairo, verður vara-yfirhershöfðingi Eisenhowers.
Við ví'irhershöfðngjastarfi Sir Harolds Alexanders í Kairo
tekur Sir Henry Maitland Wilson hersihöfðingi, yfirmaður 9.
og 10. brezka hersins í Jran og Irak, og héfir ekki enn verið til-
kynnt hver tekur við fyrra starfi hans. Tedder vara-flugmar-
skálkur verður yfirmaður alls flughers bandamanna, við Mið-
jarðarhaf, en ábyrgur gagnvart Eisenhower. Allu herafli Giraud
tekur upp samvnnu við bandamenn undir stjóm Andersons og
jTirherstjóm Eisenhowers.
Rommel slapp
með naumindum
Bretar 20 mínútur
of seinir.
Þegar Bretar brutust í gegn-
um varnir Rommels við E1 Ala-
mein í haust, munaði minnstu,
að þeir tæki hann til fanga.
Var skýrt frá þessu í Kairo í
gær. Bretar vissu hvar Rommel
hafði aðalbækistöð sína og var
einni skriðdrekasveit þeitra fal-
ið að hraða sér þangað, þegar
búið væri að rjúfa hlið á varnir
öxulherjanna. Sveitin gerði eins
og fyrir iiana var lagt, en Rom-
inel var ])á farinn þaðan fvrir
20 mínútum.
Er þetta i annað sinn, sein
Rommel sleppur, þegar Bretar
gera út sérstaka sveit til að ná
honum eða drepa. Það var
Auchinleck, sem reyndi þetta
fyrst, er hann lét kafbát setja
vikingasveit á land hjá Tobruk,
en Ronimel liafð bækistöð sína
þar uppi á landi. Hann var „ekki
við“ ]>á — var í afmælisveizlu
skammt frá og slapp því.
Libya og Tunis.
Sir Harold Alexander iiers-
höfðingi ræddi við blaðmenn í
gær. Sagði Sir Harold að nú
væri húið að hreinsa Egiptaland
og Libyu, en þá væri fyrir hönd-
um að reka öxulríkin úr Tunis.
Þau mundu áVeiðanlega verjast
grimmilega, og nii væri aðstaða
þeirra betri vegna rigninganna,
en i lok næsta mánaðar mundi
veður batna og þá yrði látið tii
skarar skriða.
t gær voru liáð stórskotaliðs-
einvigi fyrir austan Bengadan,
sem er um 40 km. nnan landa-
inæra Tnnis.
Bandaríkin krefjast
landa af Bretuzn.
London, í morgun, esk/f. U.P.
Tjding, öldungadeildar-
þingmaður, hefir staðfest þá
fregn, að í ráði sé að bera
fram í Bandaríkjaþingi
frumvarp þess efnis, að
Bandaríkin tryggi sér fram-
tíðaryfirráð yfir umráða-
væðum Breta í Karabiska
hafi, sunnan Mexico-flóa,
svo og yfir Nýfundnatandi.
Verði lönd þessi látin af hendi
sem endurgreiðsla á láns>- og
leigustuðningi Bandaríkj-
anna við Breta.
Fólk flutt frá Brest.
Otvarpið i París hefir skýrt
frá þvi, að ölíum borgumm i
Brest, sem ekki þurfa nauðsyn-
lega að vera i borginni, hafi ver-
ið skipað að hafa sig á brott.
Búið er að flytja alla ibúa
Lorient og 8 næstu héraða á
brott.
Borið er við, að þetta sé gert
til þess að forða ibúum þessara
borga frá fjörtjóni af völdum
ioftárása bandamanna.
^íðiiitii ffréttJr
Menntamálaráðherra Argen-
tinu var sýnt banatilræði i gær,
en slapp ómeiddur. Titræðis-
maðurinn — ítali um sextugl —
slapp, en 2 menn aðrir voru
handteknir.
Annars staðar i Tunis er ein-
göngu um njósnaflokka-aðgerð-
ir að ræða.
I