Vísir - 01.03.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Simi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, mánudaginn 1. marz 1943.
48. tbl.
1& / (> , ■ BI k r *■'
.. '<*:• X*g£V V. ; f x
Hersveitir þurfa oft að fara á land þar sem hafnir eru litlar
eða engar, svo sem myndin sýnir, en hún er tekin einliversstað-
ar á strönd Nýju Guineu. Þarna er svo aðgrunnt, að j>egar nauð-
synlegt varð að koma benzinbirgðum til hersveitanna á landi,
var ekki hægt að renna flutningaprömmunum upp í fjöru og
varð að varpa tunnunum útbyrðis nokkurn spöl frá landi, en
þaðan veltu hermennirnir þeim upp á land.
Bandamenn
taka Feriana.
möndalherirnir hörfa til upprnna-
leg^n §töðvanna.
M
'öndulveldíriiersveitirnar eru enn á undanhaldi
í Mið-Túnis og hafa þær yfirgefið Feriana,
en bandamenn eru þegar búnir að taka þá
borg. Sjást þess enn engin merki, að undanhaldið sé
hætt og gera blaðamenn í Norður-Afríku ráð fyrir því,
að möndulherimir muni ekki láta staðar numið fyrr en
þeir eru komnir til hinna fyrri stöðva sinna.
Feriana er um þrjátíu kíló-
metra fyrir suðvestan Kasserine
og eru þær báðar við sömu jám-
brautina, sem liggur frá Suse
til Gafsa. Bandamonnaherinn
sækir einnig til Sbeitla, en þá
borg hefir hann ekki tekið enn-
þá.
Fyrir sunnan Feriana er
Gafsa, sem bandamenn urðu
einnig að hörfa úr, þegar mönd-
ulveldin hófu |>essa sókn sina
fyrir um það bil halfum mán-
uði. Til Gafsa liggur einnig
önnur braut fná ströndinni um
Maknassi og geta möndulher-
imir haldið uppi flutningum
um hana til Gafsa, þó að hin
leiðin til borgarinnar hafi verið
rofin. Ætti þeir þvi að geta var-
izt þar, enda þótt þeir hafi þurf t
að hörfa úr næstu borgunum.
En um það verður auðvitað
ekkert sagt að svo komnu máli,
hvort þeir ætla sér að láta staðar
numið þar.
Fluglið bandamanna gerir i
sifelhi árásir á hinar hörfandi
sveitir og ann þeim engrar
hvildar, en langdrægar fallbyss-
ur eru einnig oft i skotfæri. Tal-
ið er að möndulhersveitimar
hafi misst að minnsta kosti
fjórðung þeirra rúmlega fimm-
tiu skriðdreka, sem þeir tefldu
fram i öndverðu.
N orðurvígstöðvamar.
Þar hafa sóknaraðgerðir
möndulhersveitannaekki leitt til
e'ins mikillar framsóknar og að-
gerðir þeirra á miðvigstöðvun-
um. Þetta stafar af þvi, segja til-
kynniugar þaðan, að þar sé að-
eins um leiðangra að ræða til
þess að trafla flutninga banda-
manna og leggja jarðsprengjur
að baki viglinu þeirra.
Engar fastar viglinur eru
þarna, eins og ef um skotgrafa-
henað væri að ræða, og þvi geta
hersveitir komizt langt vestur á
bóginn eftir dölum og fjalla-
skörðum, án þess að um raun-
verulegan sigur sé að ræða, enda
Iáta sveitir möndulvelílanna,
sem þarna fara, að jafnaði und-
an síga, þegar þær telja sig hafa
náð markinu. Ein slík sveit fór
tæplega 16 km. árásarleiðang-
ur vestur á bóginn i fyrradag,
áður e!n hún sneri aftur tiil
bækistöðva sinna.
Möndulsveitirna hafa misst
14 skriðdreka á þessum hluta
vigstöðvanna, en að minnsta
kosti 350 ítalir hafa verið teknir
til fanga.
8. herinn
á í skærum við útverði mönd-
ulhersvdtanna við Mareth-lín-
una, eu það mun ekki hafa við
rök að styðjast, sem útvarpið í
Alsír sagði í gær, að hann væri
búinn að rvðja sér braut gegn
um hana.
Flugvélar 8. hersins liafa með-
al annars gert árás á Sýrakúsu
30 inenn hafi beðið bana en 71
særzt.
Japanir hörfa hjá
Mubo.
•
660 féllu í febrúar.
Enn hefir komið til bardaga
á Mubo-svseðinu á Nýju Gui-
neu. Lögðu bandamenn til at-
lögu og hröktu Japani á flótta.
Hersveitir bandamanna eru
fast við Mubo, sem er ein síðasta
varnarstöð Japana fyrir suð-
austan Salamaua. Hafa þær sótt
fram 50 km. frá Wau.
,1 herstjórnartilkynningu frá
MacArthur í morgun er frá þvi
greint, að i síðasta mánuði liafi
sex hundruð og sextíu Japanir
verið lelldir, en 73 verið teknir
til fanga. Sumir þessara manna
voru felldir í skógunum um-
hverfis Buna, en þeim liafði
tekizt að flýja inn i þá, eftir að
hernum þar var tvistrað.
I loftárás á flugvöll Japana
í Kupang á Timor voru 13 jap-
anskar flugvélar eyðilagðar á
vellinum. Engin amerísk flug-
vél fórst í þessum leiðangri.
Mótspyrna Þjóðverja vex
óðum vestan Donetzhéraðs
Erfið sókn til
Japans.
Ummæli Nimitz flota-
foringja.
Nimitz flotaforingi, yfirmað-
ur Kyrrahafsflota Bandaríkj- j
anna, hélt ræðu í gær um að- j
stöðuna á Kyrrahafi.
Hann sagði, að nú væri svo
komið, að búið væri að stöðvn
.Tapani og þeim snúið við á sig- !
urbraut sinni suður á bóginn. J
Sigurinn á Guadaleanal sýndi |
það Ijóslega.
Þá væri næst fyrir að reka
þá af þeim svæðum, þar sem
þeim hefði gefizl tími til að
búa um. sig um alllangt skeið,
og það mundi ekki verði neinn
leikur. Það yrði, að eyðileggja
skip þeirra, sagði Nimitz, og
geíra hækistöðvar jæirra ónot-
hæfar eða gagnslausar, til |>ess
að hægt væri að komast að
„taugakerfinu", Japan sjálfu og
gera þar j>ann usla, að þaðan
va‘.ri ekki hægt að herja aftur.
Litlu eftir að Nimitz hafði
haldið ræðu sina hárust fregnir
um j>að, að amerískar steypi-
flugvélar hefði ráðizt á herflutn-
ingaskip og fylgdarsnekkju
skammt frá Nýju Georgíu og
kveikt í háðúm.
Áhlaup og gagnáhlaup
skiptast á í sífellu. •
Rússar þokast áfram suðvestur
af Voroshilovgrad.
Herstjórnartilkynningar Rússa liinar síðustu
skýra frá því, að þeir eigi í sífellt liarðnanói
bardögum fyrir vestan Donetz-héraðið, fyrir
suðvestan borgirnar Kramatorskaja og Krasnoarmeisk.
Þ jóðver jar hraða sér við að senda nýtt lið til vígstöðv-
anna og |)að er sent fram til áhlaups um leið og það
kemur úr hílunum, sem flytja það þangað. Þeir senda
líka fram mikið af skriðdrekum, og hafa sumir þein*a,
sem Rússar hafa komizt yfir síðustu dagna verið næst-
um þvi alveg nýir og aðrir voru nýkomnir frá verk-
smiðjunum.
Þjóðverjar hafa *kýrt frá því, að þeir hafi tekið borgirnar
Kramtorskaja og Losovaja. Rússar hafa ekki getið j>essa, en lik-
iegast er að þær sé ýmtst á valdi Þjóðverja og Rússa, eins og
margar smærri borgir ú þessum slóðum, að j>ví er segir i fregn-
um frá Rússlandi. Jafnskjótt og Þjóðverjar hafa gert áhlaup
og náð einhverjum stað, gera Rússar gagnálilaup og hrekja j>á
þaðan aftur. Þá senda Þjóðverjar enn fram lið og þannig geng-
ur þetta koll af kolli, myrkranna á milli og oft um nætur líka.
Nýtt amerískt
flugstöðvarskip.
Nýju flugstöðvarskipi —
Monterey — var hleypt af stokk-
unum í New Jersey í Bandaríkj-
unum í gær.
Þetta er fimmta fiugstöðvar-
skipið, sem rennt er á sjó á um
það bil sex mánaða tíma. Um
leið og þetta var tilkynnt í
Washington í gær, var og skýrt
frá j>ví, að fjórum tundurspill-
um hefði verið rennt ú sjó sam-
tímis í skipasmíðastöð í New
Jersey. Er það i þriðja skiptið
á 10 mánuðum, sem sú skipa-
smiðastöð hleypir af stokkunum
svo mörgum tmidurspállum í
einu.
Á einum stað voru gerð
fimm áhlaup á einum sólarhring
og jægar dagur var að kveldi
kominn, höfðu Rússar enn stað-
inn. Þeir höfðu misst mikið
lið, en eyðilagt fyrir Þjóðverj-
um 15 skriðdreka og fellt um
fimm hundruð menn.
Með því að verjast j>arna gera
Þjóðverjar tvennt í eiriu: Þeir
hindra það, að Rússar geti kom-
izt að Dnjepr-fljóti J>essa leið
og jafnframt koma jæir i veg
fjTÍr, að Rúsasr geti hindrað
undanhald liersveitanna austur í
Donetz-bugðunni. Er því ekki
að furða, j>ótt J>eir leggi sig alla
fram um að hindra frekari
framsókn Rússa, en tíminn einn
gétur sýnt, hvorir verði jx>lbetri
og beri sigur úr býtuni, þarna.
Sótt frá ,
Voroshilovgrad.
Eina svæðið, sem Rússar segja
frá framsókn undangenginn
sólarhring, er fyrir suðvestan
Voroshilovgrad. Þar er það, sem
J>eir reyna að komast á snið við
Taganrog, vegna harðvitugrar
varnar Þjóðvérja j>ar og ætla sér
j>ess í stað að komast til sjáv-
ar fyrir vestan j>ú borg, eða við
Mariupol. I>á myndi vörnin við
Taganrog fara út um þúfur.
Eftir þrigga daga harða "bar-
daga á jxissum slóðum hafa
Rússar nú getað tilkynnt framr
sókn aftur. Tóku þeir tuttugu
og fimm fallbyssur í bardógum
þaraa, auk ýmislegs annars her-
fangs.
Litlar hemaðaraðgerðir
annarsstaðar.
Rússar segja ekki frá neinum
verulegum hernaðaraðgerðum
annarstaðar á vigstöðvunum,
aimað en að þeir sæki á í sömu
áttir og ú sömu stöðum og áður,
en Þjóðverjar segja hinsvegar
frá j>vi, að Rússar sé víða að
gera minni háttar áhlauþ, sem
fari öll út um þúfur og sé þeim
dýr, bæði í mönnum og vopnum.
Meðal annars segja Þjóðverjar
frá því, að Rússar geri oft á-
hlaup fyrir sunnan Ilmen-vatn,
en þeim sé jafnóðum. hrundið.
Stirð tíð.
Flugvélatjón beggja var held-
ur minna undanfarna viku eri
oft áður. Rússar misstu 87 flug-
vélar, en skutu niður fyrir Þjóð-
yerjum og eyðilögðu á annan
íiátt 160 flugvélar. Þetta er talið
að nokkru leyti stafa af þvi,
að veður hafa verið með versta
móti á austurvígstöðvunum að
undanförnu, einkum á suður-
hluta jieirra, j>ar sem hlákur og
jiíðviðri hafa breytt flugvöllum
í kviksyndi eða tjarnir.
1000 smál.
sprengja
varpað á
St. Nazaire
Brezkar flugvélar gerðu gríð-
arharða árás á kafbátabæki-
stöðina í St, Nazaire á vestur-
strönd Frakklands. Meira en
einu þúsundi smálesta — millj-
ón kílógramma — af sprengj-
um var varpað á borgina og
höfnina. Fimm flugvétar komu
ekki aftur úr þessum leiðangri.
Undanfama fjóra sólarhringa
hafa brezkar og ameriskar flug-
vélar gert viðtækar árásir á
ýmsa staði i I>ýzkalandi, Hol-
landi, Belgíu og Frakklandi.
Níðii§tu fréttir
Herskylda í Eystra-
saltslöndunum.
Almenn lierskylda hefir verið
lögleidd af Þjóðverjum i Eystra-
saltsrikjunum litlu, Eistlandi,
Iættlandi og Litháalaridi. Menn
geta aðeins valið um það, Iivort
}>eir vilja beldur vera i herdeild-
um, sem i verða eingöngu
menn firi þessum löndum, eða
herdeildum J>ýzka hersins, sem
í verða að öðru leyti Þjóðverj-
ar.
Norskur prestur hefir slopp-
ið til Bretlands. Gefur hann
ljótar lýsingar á framferði Þjóð-
verja og Quislinga.
Ribbentrop hefir verið á
ferðalagi til Rómaborgar.
Hrakningar báta
á Vestf jörðum.
Undir lielgina lentu margir
vestfirzkir vélbátar í hrakning-
um, þar á meðal v.b. Hekla, sem
var í póstferð frá Isafirði til Að-
alvikur. Báturinn komst til Að-
alvikur, en varð að snúa aftur
vegna véðurofsa og komst við
illan ieik til Isafjarðar aftur
við svo búið. Fiskibátar margir
misstu lóðir og komust í hann
krappan, en náðu jx> heim við
illan leik.
Bændaflokkur Finna vill
frið.
Sendlherraráðstefna i Helsinkl.
Bændaflokkur Finnlands hefir samþykkt ályktun um að
mynduð skuli ný stjórn í landinu, er hafi það hlutverk að
semja frið við bandamenn fyrir Finnlands hönd.
Bændaflokkurinn er annar
stærsti stjórnmálaflokkurlands-
ins, en sósíalistaflokkurinn sú
stærsti. Ei-u ekki nema nokkrir
dagar síðan hann samþykkti á-
lyktun um það, að Finnar ætti
að leitast við að fá frið.
Þýzka útvarpið hefir einnig
skýrt frá því, samkvæmt frétta-
stofuskeyti frá Helsinki, að
helztu sendihei'rum Finna hafi
verið stefnt þangað í þessari
viku. Grippenburg, sem er
sendiherra í Péfagarði, er þegar
kominn heim og hið sama er að
segja um prófessor Kivimaki,
sem er sendiherra Finna i Ber-
íín. Finnski sendiherrann í
Stokkhólmi, de Wasastjerna,
mun að ölhim likindum koma
til Helsinki i dag.
Þessar fregnir allar eru settar
i sambandi við þá striðsþreytu,
sem rikjandi er í Finnlandi, og
fregnimar um það, að Finnar
leiti sérfriðar. 1 Bretlandi er
þetta þó talið standa í sambandi
við það, að Finnar eigi að fara
á stúfana fyrir Þjóðverja og
leita fyrir sér um frið fyrir þá.