Vísir - 19.03.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. haeð)
Ritstjórar
Blaðamenn
Auglýsingar
Gjaldkeri
Afgreiðsla
Siml:
1660
5 llnur
33. ár.
Reykjavík, föstudaginn 19. marz 1943.
64. tbl.
Misheppnuð landgöngutilraun Japana.
;•«' ■■■■ :
JV ,oc "■ w s j . ;
Þjóðverjar höíðu ekkert stórskota-
lið í Gaísa.
Bandamenn virðast telja þa6 mikils virði að Gafsa í Tunis
skuli vera aftur á valdi þeirra og telja sumir töku bæj-
arins vera einn þáttinn í undirbúningi sóknar áttunda
Iiersins gegn Mareth-Iínunni, því að frá Gafsa megi koma Romm-
el í opna skjöldu, eða að minhsta kosti rjúfa flutningaleiðir
hans að miklu eða ölíu leyti.
Það vekur mikla effirtekt,
livað litið varð um varnir lijá
Þjóðverjum þeim, sem áttu að
verja borgina, því að heita má,
að þeir hafi látið hana ganga
sér úr greipum bardagalaust.
Lið Bandaríkjam og Frakka,
sem sent var gegn henni, lagði
af slað frá Feriana, 60 km. það-
an, á þriðjudagsmorgun og kl.
hálf sjö árdegis í fyrradag byrj-
aði það skothrið á Gafsa.
Þjóðverjar svöruðu aðeins
með vélhyssum og öðrum litl-
um vopnum, en það var ekki
hægt að segja að þeir liefði stór-
skotalið sér til aðstoðar. Klukk-
'an 9 byrjuðu Þjóðverjar svo
undanlialdið og á liádegi var
hærinn á valdi handamanna.
Þeir létu þó ekki staðar num-
ið, heldur sendu sveitir þegar í
stað á eftir Þjóðverjum og
stefndu lil E1 Gouettar, sem er
um 20 kílómetra fyrir suðaust-
an Gafsa. Þegar síðast fréttist í
fyrrakvöld voru Bandaríkja-
menn komnir liálfa leið þangað,
en seinni hluta leiðarinnar er
um fjallaskörð að fara og þar
var búizt við að Þjóðverjarhefði
Rússar vinna á hjá Isyum.
Hrekja Þjóðverja úr mikilvægum
hæðum.
1
Taka einnig járnkrautarkorg
vestan Viasma.
nn virðist ekki mega á milli sjá, hvorir muni bera
Þessar myndir voru teknar á Nýju-Guineu eftir eina af land-
göngutilraunum Japana, sem misheppnaðist. Efri myndin sýnir
nokkura innrásarpramma, sem notaðir voru, en sú neðri sýnir
Japána, sem komust á land, en ekki nema upp í flæðarmálið,
þar sem hyssukúlur frá flugvélum handamanna náðu þeim,
áður en þeir komust í skjól.
Taka Gafsa undir-
búningur sóknar
8. hersins.
sigur ur býtum á Karkovvígstöðvunum, því
að Rússar halda því 1’ram, að Þjóðverjar hafi
ekki getað lirakið þá svoílangt frá borginni, að hún
komi þeim að fullum nótum. Þjóðverjar segja hinS'-
vegar, að þeir sé komnir að Donetz-fl jóti á brciðu svæði
1‘yrir austan hana, þrátt fyrir mjög harðvítuga vörn
Fvússa og sé því næsta skrefið að brjötast vfir á vinstri
bakkann.
Síðustu fregnir frá Rússum herina, að þeim hafi orðið vel
ágengt hjá Isyum, en sú horg cr um þáð hil hundrað kílömetra
i’yrir austan Karkov. Þar voru Þjóðverjar húnir að ná mjög
góðri aðstöðu, því.að þeir höfðu hrakið Rússa af mikilvægum
iueðum, sem eru meðfram fljólinu á nokkuru svæði. Er þaðan
ágætt útsýni yfir það og tilvalinn staður til að koma fyrir stór-
skotaliði eða stjórna þaðan skothrið stórskotaliðs, sem getur
ekki séð skotmörk sín.
komið sér upp sterkum varnar-
stöðvum.
Mikilvægi Gafsa.
Gafsa er mikilvæg fyrir
margra hluta sakir. Þar koma
meðal annars saman vegir, og
járnhraut liggur frá Tozeur til
strandar um horgina. En það,
sem menn lita einkum á i lönd-
um bandamanna er það, hversu
bærinn liggur vel við sem aðal-
bækistöð fyfir sókn til strand-
ar til að komast aftan að Mar-
eth-línunni eða rjúfa flutninga
til liennar frá Norður-Tunis.
Því þyngra sem 8. herinn
„leggst“ á- Maret-línuna, því
mikilvægari verður Gafsa.
Þýzkt áhlaup
í Norður-Tunis.
Von Arnim sendi menn sína
fram til enn einnar árásar í
Norður-Túnis í fyrradag í ná-
niunda við Sedjenine, þar sem
einna mest hefir verið harizl
undanfarið. Þjóðverjar sóttu
fram nokkurn spöl fyrst, en síð-
an tókst Bretum að rétta ldut
sinn með gagnárásum.
Hjá Tsjugujev eru enn harðir
hardagar og gera Þjóðverjar þar
mörg skæð áldaup, eins og víð-
ar. Beila ]>eir þar miklum fjölda
skriðdreka, sem styðst við mik-
ið stórskotalið. Undanfarna tvo
daga segjast Rússar llafa fellt
þarna um 2000 Þjóðverja, en
þeir játa líka að mannfall sé
mikið hjá þeim sjálfum.
Þjóðverjar tefla fram mildum
fjölda flugvéla og hefir hlað
rússneska liersins komizt svo
að orði um loftsóknina, að oft
sé himininn „svartur“ af flug-
I vélum Þóðverja, þegar þeir
| senda frani, sæg steypiflugvéla
■ og ógrynni orustuflugvéla li)
verndar þeim. Flugvélar Rússa
eru líka stórvirkar og eru með-
al þeirra vélar, sem Bretar og
Bandaríkin hafa sent Rússum.
Sóknin til Smolensk. v
Rússar eru nú kornnir um 50
km. vestur fyrir Viasma eftir
járnhrautinni til Smolensk. -
Tóku þeir þarna í gær járnhraul-
arhorgina Isdjeskovo, sem er
um 100 km. frá Smolensk. Ei’
þetta horg af meðalstærð og er
héraðsstjórnarsetur.
Suður af Byeli hafa Rússar
enn sótt fram nokkurn spöl og
tekið ]x>rp og smáborgir á þeim
slóðum.
Rússar hafa farið yfir efsta
hluta Dnjepr-fljóts á enn ein-
uni stað. Sókn þeirra þar er
mjög erfið, vegna vegleysa, en
hún er hinsvegar mjög mikil-
væg vcgna þess, að þeir nálgast
þar útvirki Smoíensk.
Fyrir siinnan Ilmeji-vatn eru
hardagar mjög harðir og segja
Rússar, að þeir hafi skotið nið-
ur 16 þýzkar flugvélar í har-
dögum þar i fyrradag.
Bretar taka nýja
stöðu í Burma.
Bretar hafa orðið að taka sér
nýjar stöðvar í Arakan-héraði í
Burma, vegna sóknar Japana
þar undanfarna hálfa viku.
Urðu Bretar að láta hérmenn
sína, sem voru alllangt fyrir
norðan Rathedaung hörfa und-
an, þegar Japanir voru næstum
því húnir að umkringja þá. í
Norður-Burma hefir sókn Jap-
ana gegn indverskum liersveit-
um Breta hinsvegar farið út um
þiifur og hörfa þeir nú undan
á nýjan leik.
1 Kína hafa Japanir fárið hall-
oka fyrir Kinverjum, sem hafa
tekið l'jórar horgir á syðri hakka
Jantze-kiang-fljóts og cina á
nyrðri hakka þess.
Síðustu fregnir frá
því, að Rússar hafi orðið að
hörfa undan ógurlegum á-
hlaupum Þ jóðver.ja og stór-
skotahríð hjá Tsjugujev,
þar sem þeim tókst að vinna
á fyrir skemmstu.
á
hópur amerískra
flug-
Japanir sökkva
rússnesku skipi.
Biðja afsökunar
á eftir.
Japanir hafa sökkt einu af
skipum þeim, sem Rússar nola
til hergagnaflutninga yfir
Iíyrrahafið frá Bandaríkjunum.
Strax eftir að þetta hafði
verið gert, var sendiherra Jap-
ana i Moskva látinn biðja af-
sökunar á þessum mistökum.
Vilja Japanir ekkert gera til að
lfjjndjra þessa flutninga, enda
þótt Þjóðverjar krefjist þess af
þessum handamönnum sínum,
að þeir sjái um að ]x;ssir flutn-
ingar hætti, en Japanir liafa
ekki fengizt til ]>ess,
í Bandarikjunum hefir verið
skýrt frá þVi, áð þessir flutning-
ar yfir Kyrrahafið takmarkist
eiingöngu af því, livað mörg
rússnésk slcip eru til að sjá um
flutningana. Fer ekki miklu
minna ]>essa leið en yfir Persíu
og Arkangelsk. Það er einnig
tilkynnt i Washington, að Rúss-
ar fái nú meira af flugvélum,
skriðdrekum og öðrum her-
gögnum, þaðan en nokkur þjóð
önnur og eru t-veir þriðju hlut-
ar þess fluttir i amerískum skip-
um. Flutningar voru 30% meiri
i febrúar en janúar.
Stói
véla — fljúgandi virkja og
Liberatora — fór til árásar á
horgina Vegesaek, skammt frá
Brcmen,
í Vegasack er unnið að smíð-
um og viðgerðum á kafhátum,
og var árásinni beint gegn skipa-
smíðastöðinni. Telja flug-
mennirnir að margar sprengjur
liafi liæft í mark.
Margar orustuflugvélar lögðu
lil atlögu við amerísKU flugvél-
arnar og voru margar þeirra
skotnar niður, eftir harðvítuga
hardaga. Tvær amerísku flug-
\élanna komu ekki aftur.
Brezkar Ventura-flugvélar
fóru til árásar á verksmiðjur i
Niðurlöndum um hkt leyti í gær.
Niðustu fréttir
Bandamenn hafa tekið E1
Gouttar í S.-Tunis. Fvrsti her-
inn brezki hefir hörfað úr Te-
meira.
Logn á undan
stormi.
erðstö ð v u n arlögin,
• sem sett voru í des-
ember hafa haft mjög
gagnger áhrif á það á-
stand sem hér var rikj-
andi fyrir þann tíma.
Yerðlag hafði farið sí-
hækkandi. Þjóðin var að
missa trúna á verðgildi
krónunnar. Menn vildu
allt frekar eiga en þén-
inga og reyndu því að
skipta á þeim og öðrúm
verðmætum, sem þeir
trúðu að hef ði varanlégra
gildi. Þeir keyptu vötfur.
Þeir keyptu skraut. Þeir
keyptu hús.
Þegar bannið gégn
frekari verðhækkun var
sett á, fór almennin£Ur
að hugsa ráð sitt. Ef það
var gerlegt að stöðva
kapphlaupið um verð-
hækkun á öllum sviðum,
þá var von um að verð-
gildi peninganna mundi
aftur vaxa. Eyðslan hef-
ir minnkað. Yfirboðin
eru hætt. Stríðssölur fast-
eigna hafa stöðvazt.
Menn eru aftur farnir að
fá trú á gildi krónunnar.
Menn vona að afturbat-
inn sé byrjaður. Menn
bíða með að gera ráðstaf-
anir þangað til þeir sjá
hvað gert verður.
Er þetta lognið á und
an storminum? Er þetta
aðeins hvíld þangað til
aftur hefst þrotlaust
kapphlaup dýrtíðarinn-
ar?
S V -Kyrrahafid:
14 loftárásir sama daginn
fyrir norðan Astraliu.
Loítsókn bandamanna íærist í aukana.
Lol'tsókn bandamanna gegn Japönum fyrir norðan Ástrál-
íu fer vaxandi með viku hverri eftir því, sem fleiri
flugvélar berast þangað frá Bandaríkjunum og Bret-
landi. Eru gerðar árásir á marga staði hvern dag sem flugveð-
ur er.
í fregnum þaðan i nótt segir,
að í gær hafi verið gerðar þai’
árásir á livorki meira né minna
cn fjórtán bækistöðvar Japana.
Ein mesta árásin var gerð á
Madang á Nýju-Guineu og héf-
ir ekki verið gerð harðari árás
á þá hækistöð Japana síðar stríð-
ið liófst. Líka var gerð árás á
Salamaua á Nýj-Guineu og varð
tjón mikið á háðum stöðum.
Þegar flugvélarnar snéru aftur
frá Madang var allt árásarsvæð-
ið hulið reyk.
Á Salomonseyjasvæðinu var
aðalárásin gerð á Buka-flug-
sliiðina, cn auk þess var ráðizt
á skip og margar aðrar hæki-
stöðvar víðsvegar um eyjarnar.
Engin flugvél bandamanna
fórst í þessum árásum.
I fyrradag voru líka gerðar
mjög viðtælcar loftárásir ásvæð-
inu fyrir norðan og norðvest-
an Ástralíu og aðeins á Salo-
monseyjar voru gerðar sex á-
rásir þann daginn. Bandamenn
gerðu líka loftárásir á Rabaul
í fyrrinótt, í fyrsta sinn eftir
noldcra hvíld. Höfðu Japanir
notað hléið vel, því að árásar-
flugvélarnar mættu i fyrsta sínn
næsturorustuflugvélum.
*,
Japönsku
flugmönnunum hrakar.
Geoi-ge Kenney, yfirmáður
flughers handamanna á Suður-
Kyrrahafi, hefir veitt fréttarit-
ara United Press víðtal og fúll-
yrti hann i þvi, að það væri ekk-
ert um ]>að að efast, að fiug-
mönnum ]>eim, sem Japanir tefli
fram, liraki mjög. Ástæðuiia
taldi liann vera þá, að beztu
flugmenn þeirra hefði verið
skotnir niður eða teknir til
fanga, en liinsvegar væri bar-
áttuhugur flugmanna banda-
manna svo góður, „að honunl
stæðij stuggur af“.
Kenney stjórnaði sókn banda-
manna á Rismarkshafi, þegar
22 japöiiskum skipum var
sökkt. Hann er nú staddur i
Wasliington til að gefa Roose-
velt forseta skýi*slu um bar-
áttuiia í Ástralíu og þar í grennd.