Vísir - 22.03.1943, Page 1

Ritsfjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
33. ár.
Eeykjavík, mánudaginn 22. marz 1943.
• •v*—i
Ritstjórar J
Blaðamenn Stmi:
Auglýsingar ' 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
66. tbl.
CliurcliiSI rakdii' vandamálin cftir stríd
verður að undirbúa friðinn áður
en stríðinu lýkur.
Churcliill í eyðimörkinni
Réttara væri að segja, að þetta sé Churchiíl-skriðdrekar á ferð í eyðimörkinni. Þéir liafa
nieðal annars vcrið notaðir í Tunis að undanförnu og reynzt vel. Þeir eru búnir sex-pundara-
íatlbyssum og á myndinni virðast þeir allkröftugir í útliti.
SÓKNIN GEGN MARETH-
LÍNUNNI HAFIN.
Montgomery ánægður
með árangurinn.
Þegar Diurchill var kominn að lokum ræðu sinn-
ar í gærkveldi, sagðist hann hafa frétt að skýra
frá — hann hefði í höndum skeyti frá Mont-
gomeiry, yfirmanni áttunda hei-sins, þar sem hann
skýrði frá því, að enn væri komin hreyfing á áttunda
herinn og væri hann — Montgomery — ánægður með
þann árangur, sem þegar væri fenginn.
Þessi fregn er í rauninni ekkert undrunarefni, þvi að undir-
Jjúningurinn hefir tekið langan tíma, síðan Tripoli var tekin
herskildi og Þjóðverjar hafa fyrir skémmstu greint frá því, að
sóknin gegn Mareth-línunni væri hafin og Montgomerv hefir
hingað til verið fáorður um aðgerðir manna sinna, þangað til
þeir hafa unnið eitthvað verulegt.
Um hádegi voru ekki komn-
ar neinar nákvæmar fregnir
um sóknina, enda er ekki von á
herstjómartilkynningunni frá
Alsír fyrr en rétt eftir hádegi.
Hinsvegar liafa fréttaritarar
skýrt frá því að undanförnu, að
áttundi herinn fái þarna erfið-
asta viðfangsefni sitt i striðinu,
því að þar kemur þrennt til
greina: Hersvei.hr Rommels eru
í virkjum, sem ekki þurfti að
hrúga upp í flýti og flaustri,
landið er hálent og næiTÍ ó-
mögulegt að gera sniðgöngu-
árásir.
Montgomery sendi Eisen-
liower hershöfðingja skevti i
fyrradag og mátti eiginlega
skilja af því, að hann væri far-
inn á stúfana.Montgomery 'sagði
að áttundi herinn hlakkaði til
að liitta og taka höndum saman
við hina amerisku bandamenn
sina og er það hefði tekizt, þá
mundi þeir ljúka starfi sínu í
Afríku fljótt og vandlega.
Mið-Túnis.
Hersveitir Banda ríkj amanna
og Frakka hafa enn lialdið á-
fram sókn sinni austur frá
Gafsa og eru nú búnir að taka
borgina Seneth, sem er fyrir
norðaustan Gafsa, við jáni-
brautina þaðan til sjávar. Virð-
ist það vera rétt, sem sagt var í
fregn í blaðinu fyrir helgi, að
taka Gafsa hafi verið einn liður-
inn í sóknarundirbúningi átt-
unda hersins.
Hersveitirnar, sem tóku
Gafsa, stefna austur .þaðan i
þrem fylkingum. Fer ein þeirra
til Maknasi, sem er aðeins um
30 km.'frá ströndinni, en hinar
tvær halda áfram, frá E1 Gouét-
tar.
Loftárásir.
Flugvélar áttunda hersins
gerðu mjög snarpar árásir á
Mareth-línuna i fyrradag og er
það venjulegur undirbúningur
sóknar hjá honum til þess að
draga úr mætti flugsveita mönd-
ulherjanna í lofti.
Flugvélar frá Malla eyðilögðu
15 eimreiðar á Sikiley og Suður-
Italíu á laugardag og liafa þær
þá eyðilagt 105 eimreiðar frá
áramótum.
Rlaðamenn hafa nú fengið að
síma, að aldrei liafi eins mikið
verið um að vera á flugvöllum
i Tunis, þvi að flugvélahóparn-
ir fari og komi hver á fætur
öðrum, svo að aldrei verður
hlé á. Bæði amerískum og
brezkum flugvélum frá Norður-
Túnis, Mið-Túnis og Tripoli-
taniu er. beitt í sókninni gegn
Rommel við Máretli-línuna.
Wavell á Arakan-
vígstöðvunum.
Sir Archibald Wavell, yfir-
hershöfðingi Indlandshersins,
hefir farið í heimsókn til víg-
stöðvanga i Burmci.
Engar verulegar bréytingar
hafa orðið á aðstöðunni á Ar-
akan-skaga eftir að Bretar urðu
að taka sér nýjar stöðvar, er
Japanir voru nærri búnir að
umkringja liluta af liði þeirra.
Hinsvegar virðisl Kínverjum,
sem verjast innrás .Tapana í
Yunnan, ganga vel. Þeir hafa
gert nokkur áhlaup, sem liorið
hafa góðan árangur, og eru
Japanir á undanhaldi þar.
8íðu§tu frcttir
Herstjórnartilkynning Eisen-
howers: Sókn 8. hersins hófst
aðfaranótt laugardags og
grimmir bardagar hafa síðan
geisað. Arangurinn er góður. —
Hersveitirnar, sem sækja austur
frá Gafsa, hafa tekið 1000 fanga.
SV-Kyrrahaflð:
Áxásir á 8 japönsk
skip.
Flugvélar baridamanna gerðu
ígær árúsir á átta japönsk skip,
hingað og þarigað fyrir norð-
an Ástralíu.
Meðal annars var ráðizt á
tvær skipaléstir. Var önnur á
leið austur með suðurströnd
Hollenzku Nýju-Guineu, en hin
var við Kei-eyjar, sem eru fyr-
ir vestan Arru-eyjar.
Að minnsta kosti eitt skip var
liæft í þessum árásum, cn auk
jiess var tundurspillir hæfður
á Salomonseyjasvæðinu. Varð
liann fyrir tveim sprengjum,
sem stöðvuðu hann alveg.
Ferðahingrar.
Wallace, varaforseti Banda-
ríkjanna, er nú á leið til Suður-
Ameríku. Ilann kom í gær til
Panama frá Costa Rica og var
jiar tekið með kostum og kvnj-
um.
Anthony Eden, utanrikis-
málaráðherra Breta kom í
morgun til Washington, eftir
að liafa verið tvo daga í New
York, þar sem liann var á marg-
víslegum ráðstefnum.
Clarence Gauss, sendiherra
Bandarikjanna i Chungking, er
koininn til Miami í Florida á
leið til Washington. Með hon-
um ferðast Wellington Koo,
scndiherra Kina í London.
Urslií í Evrópn e. í. v. á navsta
ári, kanniske ekki íyrr en IH15.
t h »:
Hættuleg bjartsýni. — Evrópuráð. — 4ra ára áætlun
fyrir Bretland.
WINSTON , CHURCHILL, forsætisráherra Breta, hélt iitvarpsræíju í .gærkvpldi,
eins og tilkynnt hafði verið og talaði i um það bil þrjá stundarfjprðunga.
Þessi ræ&t Churehills fjallaði um hin miklu viðfangsefní, seni biða |)jóð
ánna að stríðinu loknu og-yrði að undirbúa lausnina fyrirfra.m, eins og unnt yæri, til
þess að hægt væri að hefja alhliða viðreisnarstarf, jafnskjótt ogfriður kæmist á, Ræddi
Churchill bæði um sameiginleg vandamál heimsins, Evrópu og Bretlands.
í upphafi ræðu sinnar kvaðst Churchill vilja jiakka jieini
mörgu, sem liefði gerl fyrirspurnir um líðan lians, er hann lá
veikiir fyrir skemmstu. Kvaðst haftn að vísu hafa liaft allháan
sótthita- og veikindin hefði getað haft „ójiægilegar afleiðingar“,
ef vísindanna liefði ekki notið við, en þó liefði hann aldréi verið
svo þungt haldinn, að hann hefði ekki getað fylgzt með öllu sem
gerðist, bæði í júnginu og víðar.
Þá kvaðst Churdiill liáfa orð- |
ið var við mikla bjartsýni meðal
íólks, vegna jiess að stríðið hefði
gengið heldur betur upp á síð-
kastið en áður, en varaði menn
við að láta sér til hugar koma,
að jiað mundi brátt á enda, svo
að óhætt væri að slaka á klónni
og leggja minna að sér. Menn
yrði að vinna áfram af öllum
kröftum og leggja sig alla fram
um að vinna stríðið, með J>ví
að draga að engu levti af sér.
Loforð og skuldbindingar.
Churchill sagði, að stjórnin
vildi forðast að gefa loforð, sem
hefði í för með sér stórkostleg
útgjöld, og væri á sviðum, sem
enn væri of fjarri tit J)ess að
hún vært réttur aðili lil að fjalla
um þau.
Horium hefði' verið auðvett að
gefa allskonar loforð til þess að
afla sér þakklætis og.lofgreina
i blöðum,, en hann vildi ekki
gera Jiað til Jæss eins, þegar ekki
væri tryggt um efndirnar. Hins-
vegar J)akkaði Gliurehill brezku
þjóðinni fvrir lijálp liennar og
vinahót, sem tionum, hefði verið
sýnd, síðan tiann tók við liinu
vandasama starfi sínu á hinum
örðugustu timum.
Stríðinu lýkur fyrst
í Evrópu.
Hitler verður ef til vill sigr-
aður — og l>á svo sigraður, að
hann mun ekki liafa sigrað aðra
jafn eftirminnitega — á næsta
ári eða 1945, og J)á verður allur
herstyrkur, sem Bretar geta flutt
til Austur-Asiu, sendur þangað
til að ganga á milli bols og liöf-
uðs á hinum aðal-fjandainun,
Japan, og frelsa Kína og Hol-
tensku Austur-Indíur og bægja
hættunni frá Ástraliu og Nýja
Sjáiandi. Ekkert mætti glepja
bandamönnum sýn á leiðinni að
þessu marki.
En Jjegar slrið’ið verður á
endaj Evrópu J:ótt sá mögu-
leiki sé fyrir tvendi, að Japan
gefist upp fyrst •— Jm verður af
ýmsum ástæðum ekki hægt að
fly.tja hvern einasta brezkan —
eða ameriskan------hermann til
Austur-Asíu, svo að mögulegt
verður að framkvæma afvopn-
un að einhverju leyti. Það mál
verður erfitt og þarf að gæta ítr-
ustu varfærni við J)að, svo að
ekki fari eins og í síðasta stríði,
er svo langt var komið.
Evrópuráð —
þjóðahópar.
En Ghurchill kvaðst gera ráð
fyrir J)ví, að Þjóðverjum verði
fyrst komið á kné, og J)á verði
forsvígisjvjóðirnar meðat banda-
manna — Bretar, Bandaríjvja-
menn og Rússar — að byrja
J>egar nýskipun heimsins.
Cliurchill gerði J)að að tillögu
sinni, að stofnað yrði Evrópu-
ráð (Gouncit of Europe) og ann-
að fyrir Asiu. Þetta vrði erfitt
verk i Evrópu, sagði Churdiill,
Jjar sem væri að finna flestar á-
stæður fyrir því striði, sem nú
geisaði i heiminUm. Þetta Ev-
rópuráð yrði að vera byggt á
Frh. á 3. siðu.
Lækkar
fiskverð í
Bretlandi?
Sú fregn hefir -borizt frá
Færeyingum, siem kaupa fisk
í ýmsum stöðum á landinu,
ið gert væri ráð fyrjr því, að
hámarksverð á fiski mundi
•ækkað í Brettandi um miðj-
vn apríl næstkomandi. Mun
verðlækkunin nema 15%.
Virðast þeir hafa þetta eft-
ir fiskkáupmönnum þeim,
sem þeir skipta við í Bret-
landi. Að öðru Ieyti hefir eng-
in staðfesting fengizt á þessu,
en ef þetta reynist rétt, þá er
hætt við, að erfitt verði fyTir
fiskkaupaskip að sigta með
fisk til Bretlands, og það
hlýtur auðvitað að koma nið-
ur á togurunum líka.
Ef þetta reynist rétt er ekki
ólíklegt að margir verði að
endurskoða afstöðu sína til
iýrtíðarfrumvarps ' ríkis-
ptjórnarinnar, sem stefnir að
því, að hægt sé að halda út-
flutningsframleiðstunni i
horfinu.
Hitler:
Hanntjón Þjóðverja
543.000.
Hættan er lidin hja.
HÍTLER hélt ræðu í gær í titefni af hetjudegi Þjóðvérjar, sem
jafnan er haldinn í marz.- Ræða Hitlers var stutt, því að
hann var búinn að tala eftir tæpar tíu mínútur, enda voru ekki
hinar venjulegu þagnir til að. gefa áheyrendum tækifæri til að
hrópa og fagna. Þetta var heldur ekki tilefni til þess.
Hitler gaf J)ær upplýsingar
Hin manntjón, Þjóðverja, að
tala fallinna næmi 542.000, en
J)áð er furðanlega lág tala, þeg-
ar J)ess er gætt, að Þjóðverjar
játuðu að J>eir liefðu misst alls
350.000 mefnn i orustunni um
Stalingrad einni..
Hann tiélt ræðuna í viður-
vist 300 særðra liermanna. En
þegar hún var á enda, lagði
hann hlómsveig 'við minnis-
merki fallinna hermanna, og
liélt litlu síðar á brott. Með
lionum voru þeir Göring, Keit-
tel og Dönitz.
Hitler sagði, aðj búið væri að
forða þeirri miklu hættu, sem
herir Þjóðverja á austurvig-
stöðvunum hefði komizt í
vegna ómildrar fyrsjónar, og
jafnvægi væri aftur skapað á
vígstöðvúnum. Þetta væri að
þakka hetjuskap og dugnaði
þýzku hermannanna. Sagn-
fræðingar framtiðafinnar
mundu dæma um það, hvérsu
mikil hættan liefði verið, én
svo mikið væri víst, að hvérsu
mikil sem hún hefði vérið, þá
var það þeiin einum áð- þalcka,
sem verið væri að heiðra þaröá,
að henni vár bægt frá. M
Lofaði Hitler því, að koln-
andi mánuðir mundu af tiir géra
Þjóðverja sigursæla og færa
þeim lokasigurinn, er þár að
kæmi. Þeir mundu ekki verða
bolsivikkahættunni að bráð,
Frh. á 3. síðu.