Vísir - 02.04.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
33. ár.
Ritstjórar
Blaðamenn Siml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
Reykjavík, föstudaginn 2. apríl 1943.
76. tbl.
Bretar og Bandaríkjamenn skuldbundu sig lil a'ð leggjá franska liernum lil vopn og annan
utbúnað, þegar þeir réðuzt inn i Norður-Afríku. Það er þegar Jjóið að útbúa rúmlega 50.000
franska liermenn, en tugir þúsunda bíða þess að þeim verði fengin nýtízku vopn og útbúnað-
ur. Myndin sýnir amerískar flugvélar af Mohawkgerð á flugvelli í Norður-Afriku, þar sem
verið er að afhenda frönskum flugmönnum þær. A Idiðum flugvélanna er franska einkennis-
merkið og mynd af liöfði Indíána, því að Moliawk er nafij á Indíána-kynþætti.
Frökkum afhentar amerískar flugvélar
Loftsóknin frá N.-Afríku:
Jafnast á við loftsóknina
frá Bretlandi.
32 skip og 93 flugvélar möndulveld'
anna eyðilögð eöa löskuð í gær.
Loftsókn flugherja bandamanna í Norður-Afríku fer jafnt
og þétt vaxandi með degi hverjum, bæði vegna þess að
flugvélakosturinn fer ört í vöxt, svo og af því, að veður eru nú
orðin hagstæðari en áður, betra flugveður og flugvellir þurrari,
«n meðan úrkomur voru sem mestar.
Blaðamenn, sem eru nú í
Norður-Afrílui og voru áður i
Bretlandi, sögðu í gær, eftir
Jiina stórkostlegu loftárás
Bandaríkjamanna á flotalægið
Cagliari á Sardiniu, að loftsókn-
in frá bækistöðvum í Norður-
Afríku gæfi Jítið eftir Joftsókn-
inni, sem haldið væri uppi fra
Bretlandi. Og, bættu þeir við,
þegar bandamenn verða einir
eftir í Norður-Afríku, þá mun
fyrst verða byrjað fyrir alvöru.
Þessi árás var bara til þess að
láta ítalina finna, við liverju þeir
mega búast á næstunni.
32 skip
og 93 flugvélar.
Tæplega 100 flugvirki gerðu
árásina á Cagliari og gerðu þau
mikinn usla i höfninni og flug-
völlum við borigna. Fimm stór
skip og 19 lítil urðu fyrir
sprengjum, en auk þeiss voru 44
flugvélar eyðilagðar eða laskað-
ar á öðrum flugvelk'num, en á
hinum urðu 12 flugvélar fyrir
inargvislegum skemmdum. —
„Þær, sem við hæfðum ekki,
hljóta að hafa grafizt í mold“,
sagði einn flugmannanna, þeg-
ar heim var komið.
Engin amerisku flugvélanna
var skotin niðui', en í loftbar-
dögum voru 14 þýzlcar orustu-
flugvélar skotnar niður.
Auk þessu voru gerðar víð-
tækar árásir á stöðvar á landi
í Norður-Afríku og skip á leið
tii Tunis eða siglingu meðfram
ströndum Sikileyjar eða Ítalíu.
Þegar tala þessara skipa er lögð
við þau, sem hæfð voru í höfn-
inni í Cagliari, þá liafa banda-
inenn skemmt eða sökkt 32 skip
fyrir möndulveldunum í gær, en
l'lugvélatjón Þjóðverja og ítala
var á sama tíma 93 flugvélar.
Svíar undirbúa flugið
eftir stríðið.
Svíar vinna nú að því eins
og margar aðrar þjóðir, að búa
sig- undir flugsamgöngur eftir
stríðið.
Sænska flugfélagið Aerotrans-
port hefir haldið uppi flug-
ferðum lil annara lahda um
langt skeið, en nýtt félag' liefir
verið stofnað til að lialda uppi
langflugi milli Iieimsálfa e'ftir
stríðið. Félag þetla ætlar ekki
að leita ríkisstyrks, ernla haf.a
50 stærstu fyrirtækin á sviði
iðnaðar, verzlunar og siglinga
lofað lilutafé, sem nemur eigi
minna en 10 milljónum sænskra
króna. Meðal stofnendanna eru
nokkur stór skipafélög, seni
voru til skamms tíma að liug-
leiða að stofna sin eigin flug-
l’élög, er liéldi uppi samgöng-
um til annara landa.
Þessari félagsstofnun er mjög
vel fagnað i Svíþjóð, meðal ann-
ars vegna þess, að hún lie’fir
sameinað alla, sem þarna eiga
liagsmuna að gæta og liið nýja
félag og það gamla—Aerotrans-
jiort — liafa gert með sér fimm
ára samning um nána sam-
vinnu.
I^íðustii fréttir
Herstjórnartilkynningin frá
Túnis segir, að kyrrt hafi ver-
ið á vígstöðvunum í gær, en
njósnarflokkar hafi látið mik-
ið á sér bera.
Hernaðarástandi hefir verið
lýst í Þrándheimi, eftir skær-
ur milli háskólaborgara og lög-
reglunnar.
Sama þófið í
Rússlandi.
Frá Rússlandi berast engar
markverðar fregnir, en þó segir
í fregnum Rússa, að víða hafi
verið um snarpar viðureignir að
ræða.
Einkuni, er um Jiarða bardaga
að ræða á miðhluta vígstöðv-
anna, þar sem Rússar lialda á-
fram að brjótast vestur á lióg-
inn, en miðar mjög lítið, vegna
þess, hve þeir eru komnir að
traustum vörnuin Þjóðverja.
Það vel'dur einnig nokkuru, að
færð er enn með verra móti.
Við Mið-Donetz er einnigunn
allsnarpa bardaga að ræða. Þar
eru ]iað Þjóðverjar, sem sækja
á, en það er litill kraftur í á-
hlaupum þeirra.
Flotastjórnin rússnéska til-
kynnir að herskip á Norður-
Isliafi liafi sökkt (>000 smále'sta
skipi fyrir Þjóðverjuni.
Þjóðverjar slcýia frá því, að
alJliarðir Jiardágar liafi- verið
liáðir á Kúbansvæðinu. Segjasl
þeir liafa eyðilagt I I skriðdreka
á 10 dögum.
Uaglílöðuiu
fækkar I Koregfi.
Utbreiðslumálaráðuneyti
Quislings . hefir ákveðið að
fæklra enn dagblöðum í Noregi.
Fyrir stríðið voru tíu dag-
lilöð gefin út í Oslo, en nú eru
eliki nenia sjö af þeim eftir.
Gert e'r ráð fyrir, að þeim fæliki
um tvö á næstunni með þvi, að
Morgenbladet, Dagbladet og
Norges Handels- og Sjöfarts-
tidende verði ste'ypt i síðdegis-
Jilað með nazistisliinn tilJineig-
ingum. •
Aðeins fimm bæjum utan
OsJoar verður leyft að liafa
fleiri en tvö dagblöð. Það e'ru
Bergen, Þrándheimur, Kristian-
sand, Skien og Bodö, Annars-
staðar verður aðeins Jeyfilegt
að gefa út eitt dagblað.
Smjörið komið.
Mjólkursamsalan hefir nú
auglýst, að ameriskt smjör sé
komið í sölubúðir í bænum.
Munu birgðir nægja til þess
að ekki verði frekari smjör-
skortur en verið hefir.
Hitler skipar Rommel að
verjast meðan kostur er.
Osigur jafnast á við
Stalingra«l-ófarirnar
Bandaríkjaherinn vinnur mikilvægan sigur.
Berlínaríréttariari sænska blaðsins „Stockholms-
tidningen4" símar lilaði sínu í morgun, að það
sé liaft fyrir satt í Berlín, að Hitler hafi per-
sónulega gel'ið Rommel skipun um að verjast í Túnis,
meðan nokkiir maður stendur uppi og getur vopnum
valdið, og honum hafi verið hannað að gefast upp.
Segir fréttaritarinn, að þetta sé vegna þess, hvað mót-
spvrna í Norður-Al'ríku væri mikilvæg til þess að hressa
upp á siðferðisþrek Þjéiðverja, því að ósigur í Túnis
mundi verða ámóta mikið áfall fyrir hana og ófarir
sextánda þý/ka hersins vifWStalingrad forðuin.
.Jafiiframt lierast ýnisar frekari fregnir um ráðslafanir mönd-
ulveldanna lil að verjasl innrás í Suður-Evrópu. Frá Ankara
liersl fregn um það, pð Þjóðverjar liáfi sjálfir tekið við öllum
meslu ábyrgðarstöðum í Grikklaudi, sem ítalir liöfðu áður,
þvi að þótl það liafi elíJd lcomið verulega að sölv að láta þá gegna
þeim, þegar allt var i lagi, eða því sem næst, þá gegni nú öðru
ináli, þegar innrás geti liafizl innan skannns. ítalski Iiersliöfð-
inginn i Jugoslaviu liefir verið á ferðalagi í Dalmatíu og víðar
og kannað lið Itala þar. Hafa þeir þar um 30 lierdeildir.
Það getur taíið 8. lierinn uiii
tíma, að liaim er lcominn að
Jerid-linu Bommels, en það get-'
ur lika verið, að Jiún verði svo
sem enginn Jiröskuldur. .Meðal
bandanianna eru nie'nn yfirleitt
þeirrar skoðunar, að það sé rétt
að gera ráð fyrir þvi, að þessar
stöðvar muni tefja 8. Jierinn
noldcra daga, en varla öllu leng-
ur.-Það getur oltið á því, livað
BommeJ-telcsl að lialda mönnum
Pattons í skefjuni, cn þeir sælcja
frá E1 Gouettar og Malcnassy.
Bandaríkjamenn ryðjast
í gegnum fjallaskarð.
Samlvvæmt fregnum i gær-
lcveldi Jiafa liersve’itir Pattons
rutt crfiðri liindrun úr vegi. Um
20 Jcm. fvrir austan FJ Gouettar
höfðu ítalir og Þjóðverjar kom-
ið sér fyrir í fjalláslcarði einu,
en annarsstaðar var elclci fært
yfir. fjöllin. Tólcst Bandarilcja-
mönnunuin að brjótast í ge'gn-
um það eftir all-inannslvæða við-
i.reign og lialda nú áfram aust-
ur á Jiógiun.
Ef þessar sveitir eru svo öf 1-
ugar, að Rommel geti ekki séð
af nægu liði til að stöðva þær,
og þær lialda áfram sókn sinni
greiðle'ga til strandar, ]>á getur
]iað orðið til Jiess, að Rommel
verði að íiætta vörninni á Jerid-
iinunni fyrr en Jiann ætlaði sér
og fyrr en hann þyrfti, að því
er sne’rtir þungann af sókn 8.
Jiersins.
Frökkum gengur vel.
Fralclcar liafa hersveitir á
Iveim slöðum í Tunis. Her-
sveitir Le Cleres, sem sótti norð-
ur yfir sandauðnir Liliyu, eru
fyrir sunnan Jerid-vatn og liafa
lelcið þar h';einn Kebili, sem er
um 80 lcm. fvrir vestan E1
I Iamma.
fJá Jierjast Fralclcar lílca norð-
ar, ]iví að þeir eru milli Breta
og Bandaríkjamanna í Mið-Tun-
is. I gærkveldi var tillcynnt, að
þær sveitir nálguðust Pijon, sem
er um 90 km. frá austurströnd
Tunis, en aðrar sveitir nálgast
Pont du Falis, sem er þar
slcammt frá.
Fyrsti lierinn lirezlci er nvrzt
i Tunis og liann liefir orðið að
láta undan siga í hæðunum fyr-
ir austan Sedjenan, en unnið
•á þar fyrir norðan.
Skipatjónið:
Minna í marz en
í janúar og
febrúar.
Elmer Davis, yfirmaður
stríðsfréttastofu Bandaríkjanna,
hefir skýrt frá því, að skipatjón-
ið 1 marz hafi verið meira en í
janúar og febrúar. Hinsvegar
var það minna en nokkum mán-
uð á árinu í fyrra.
Duiirl Rfiinls
í umirkifiini
—o—
Mikið á seiði 1
Giforaltar.
Það er fullyrt í Madrid, að
þýzk flotayfirvöld hafi gefið
þá skipun, að öll frönsk skip
t höfnum við Miðjarðarhaf
skuli fá skjóta viðgerði, ef
þess er þörf, síðan skuli í
skyndi ráðnar á þau skips-
hafnir og skipin að svo búnu
send til Genúa og Spezía eða
hafnarborga á Sardiniu og
Sikilev. Á þetta að gerast á
næstu vikum.
I Madrid er talið, að þetta
sé einskonar Dunkirk-undir-
búningur hjá möndulveldun-
um og eigi þessi skipafloti að
flytja lið Rommels og von
Arnims frá Norður-Afríku,
þegar því er ekki vært þar
lengur.
Útvarpið í Vichy birtir þé
fregn frá La Linea á Spani,
að mikið sé um herskipakom-
ur í Gíbraltar, eins og eitt-
hvað mikið sé á seiði.
Nýja-Guinea:
ástralfumenn vtð Mufao
MacArthur tilkynnir, að her-
sveitir hans sé nú komnar að
úthverfum Muho á Nýju-
Guineu.
Eru það ástralskar hersveit-
ir, sem þarna eru. Þess er ekki
getið, að þær eigi i miklum
bardögum.
Mikil loftárás var gerð á
Mubo í gær og kviknaði í skóg-
unum umhverfis þorpið.
Það hefir verið tilkynnt i
Ástraliu, að 3000 Ástralíumenn
hafi fallið á Nýju-Guineu, en
þeir liafi fellt 9000 Japani.
Skíðaíerðir að
Kolviðarhóli á
miðvikudags-
kvöldum.
Lettnesk þorp jöínuð
við jörðu.
Fregn frá Stoklcbólmi Jierm-
ir, að Þjqðverjar Jiafi gereytt
tveim þorpum i Lettlandi eins
og þorjiinu Lidiee í Téklcoslo-
vakiu eftir að Heýdrich var
ráðinn af dögum.
.Þarna var [ió eklci látið nægja
að talca eingöngu al a lcarlnienu
af lifi, lieldur voru lilca nokkrar
konur í þprpunum líflátnar. í
öðru þorpinu voru 30 karlmenn
líflátnir opinberlega og í liinu
voru 47. karlar og könur skotin.
Þorpsbúum var gefið að sölc
að hafa skotið skjólsJiúsi yfir
rússneslca skæruhermenn.
Þjóðverjar tilkynntu i lok
marzinánaðar, að þeir hefði
samtals sölckt skipastóli fyrir
liandaniönnum sem nam um
900.000 smál., en í sama mánuði
á'árinu, sem leið, hefði þeir að-
eins sölckt skipum, sem voru
um 050.000 smál. á stærð.
Bandainenn — að Rússum
undansldldum — telja sig liafa
sölclct tæpl. 9.2 millj. smál. skipa-
stóli fyrir möndulveldunum.
Þessi slcipastóll skiplist þann-
ig: Þjóðverjar hafa inisst 3.365.-
000 smál., Italir 4.027.000 smál.
og Japanir — frá Pearl Harbor
— 1.800.000 smál. Er þar átt við
slcip, sem bandamenn hafa sölckt
eða náð á vald sitt ú einhvern
hátt.
Iþróttafélag Reykjavíkur og
Farfugladeild Reykjavíkur hafa
undanfarín miðvikudagskvöld
efnt til sameiginlegra skíða-
ferða að Kolviðarhóli.
Hefir einn 26 manna bíll far-
ið upp eftir i hvert skipti og
hefir hann verið troðfullur.
Farið liefir verið kl. 7 að kveldi
og lcomið aftur i hæinn kl. 1—2
að nóttunni.
Skíðafóllcið hefir aðallega
haldið sig i Dráttarbrautar-
brekkunni, og hefir hún verið
lýst upp með lcastljósum.
1 fyrrakveld var afbragðsfæri
þar efra og nægur snjór. Skíða-
ferðum þessmn verður haldið
( áfram á metðan snjórinn þiðn-
í ar elclci.
t