Vísir - 05.04.1943, Blaðsíða 2

V ISIR
VISIF7
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIK H.F.
Ritstjórar: Kristján GuSlaagsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla Hverfisgötu'12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símsr: 1 66 0 (fimm iínur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.-
t
Félagsprentsmiðjan h.f.
Réttasrfar og
blaðamennska.
TVÖ HLÖÐ hér í bænuni
hafa að undanförnu rætt
nokkuð afstöðu dómstólanna til
blaðanna, og séð ástæðu tif að
finna að því, að þeir, er rann-
sókn mála hefðu með'höndum
væru tregir til að gefa Ijlöðun-
um upplýsingar um málsatvik
íjt en rannsókn væri lokið eða
dómur genginn. Hefir jafnvel
verið tæpt á því, að dómstól-
arnir væru með þessu að hylma
yfir stórkostleg afbrot og gerðu
sér mannamun í þessu efni. Ber
þetta vafalaust að skilja svo,
sem blöðin vilji með þessu
koma almannarómnum á fram-
færi, en þess ber þá vel að
gæta, að þau geri' ekki slíkar
órökstuddar og ástæðulausar
ásakanir að sínum. Búastjnætti
við að þeir, er við blöð vinna,
hefðu þau kynni af almanna-
rómnum — einkum eftir að
hernámið fór fram, að þeir
legðu ekki allt of mikið upp
úr honum. Af öllum þeim sögn-
um, sem sveimað hafa hér i
höfuðstaðnum varðandi alls-
kyns misfellur á sambúðinni
við setuliðið, hefir meginhlut-
inn verið íirein ósannindi, —
jafnvel algerlega tilefnislaus.
Sagnir, sem ganga manna á
meðal varðandi margskyns ó-
liöpp einstaklinga, eru oftast
tilbúningur einn eða mýfluga
gerð að úlfalda i bezta falli.
Er því mjög hæpið, að leggja
nokkurn trúnað á slíkt slúður.
Því fer fjarri, að ritstjóri
þessa blaðs hafi nokkura til-
hneigingu lil að gefa öðrum
blaðamönnuin ákúrur fyrir
þær sakir, að þeir meðhöndli
efni það, er þeir ræða á ann-
an veg én skyldi, enda eiga
blaðamenn þá viðurkenningu
skilið, að þeir rækja starf sitt
af samvizkusemi og hafa enga
löngun til að afflytja í frétta-
burði inenn eða málefni. Þegar
hins vegar rætt er um réttarfar
i landinu af megnum ókunnug-
leika og ó þann veg, að tor-
tryggni gætir i garð dómstól-
anna, verður ekki við þagað
af þeim, er betur vita.
Þótt afbrotamál séu ávallt
eftirsótt sem blaðamatur, eru
takmörk fyrir því, hversu langt
má ganga í slíkum fréttaburði,
og er þá ekki öruggur mæli-
kvarði að miða við það eitt,
livem áhuga almenningur hafi
fyrir málinu, heldur verður
einnig að taka fullt tillit til
hagsmuna sakbornings. Verð-
ur þá að gæta þess, að þótt mað-
ur sé úrskurðaður í gæzluvarð-
hald undir rannsókn máls, þarf
ekki sú raunin að verða á, að
hann verði sekur fundinn um
það er lýkur. Óvarkárni í
• fréttaburði, hvort sem er af
hálfu dómstóla eða blaða, get-
ur haft hinar ægilegustu afleið-
ingar fyrir hinn óheppna eða
ógæfusama mann, sem undir
grun liggur eða sekur er fund-
inn, og er þó sízt á böl hans
bætandi. Hitt er svo allt annað
atriði, að er mál hans hefir ver-
ið upplýst að fullu og sök hans
sönnuð, er eðlilegt og sjálfsagt
að skýra mildilega frá brdtinu,
5 menn teknir
fyrir skömmtun-
arseðlasvik.
FÍMM MENN hafa verið handteknir fyrir að
dreifa og nota falsaða skömmtunarseðla. Þeir
eru þessir: Jón Kjartansson forstjóri, Adolph
Bergsson lögfræðingur, Friðjón Bjarnason prentari og
tveir prentmyndagerðarmenn.
Tildrög málsins eru þau, að fyrir nokkru kom i ljós grun-
samlegir seðlar frá malvöruverzlun í uppgjöri til Skömmtunar-
skrifstofunnar. Með ]>ví að sýnt þótti, að seðlarnir væru falsaðir
var málið kærl til sakadómara.
Frá verzluninni voru seðlarn-
m
ir raktir til sælgætisverksmiðj-
unnar „Víkings“. Forstjóri
verksmiðjunnar, Jón Kjártans-
son, viðurkenndi að liann hefði
fengið seðlana Iijá Adolph
Bergssyni lögfræðingi, og þeg-
ar Adolph var kallaður fvrir
öðrum til viðvörunar, enda
getur það haft beina þjóðliags-
lega þýðingu, að því leyti sem
slik frásögn er birt atmenningi
til fróðleiks og líkleg til að af-
stýra frekari brotum sama eðl-
is. Mál geta auk þess verið þess
eðlis, að ekki sé rétl að skýra
frá þeim opinberlega, og má
þar sem dæmi nefna siðferðis-
brot, er bitna á saklausum að-
ila. Böl hans er nóg, þótt það
verði ekki básúnað út um all-
ar jarðir.
Af öllum framangreindum
orsökum ber dómstólum skylda
til að gæta ýtrustu varkárni í
öllum skýrslugjöfum sínum og
þá ekki sizt lil blaðanna. Á
meðan mál er ekki að fullu
rannsakað, geta ávallt ný atriði
komið til greina, sem gerbreyta
hinni endanlegu niðurstöðu, og
er þá í upphafi óverjandi, að
sá, er rannsókn liefir með
hönduin, — og hér á landi er
jafnframt dómari i málinu, —
láti nokkuð það frá sér fara eða
hafa eftir sér, sem ekki er á
rökum reist eða fullskýrt og
fullsannað.
Nú upp á síðkastið liafa kom-
ið upp nokkur mál, sem um-
fangsmikil eru og erfið við-
fangs, en sem einstaka blaða-
menn liafa gert að umræðuefni,
að því er virðist fyrst og fremst
i einskonar óljósu pólitisku
augnamiði. Slíkt er meira en
liæpið, enda timi bæði lil að
tala og þegja. Fleipur um slík
mál* geta bakað dómstólum
verulega erfiðleika bæði við
dómstörfin og afstöðu dómstól-
anna tit alm-ennings síðar, og
er slíkt æði varliugavert. Full-
yrði má, að dómendur hér á
landi hafa unnið störf sín með
einstakri samvizkusemi og
sakadómarinn í Reykjavík er
tvímælalaust einbver ágætasti
embættismaður, sem völ er á,
en hefir auk þess á að skipa
þaulreyndum og dugandi full-
trúum. Engin þarf að ætla hon-
um né öðrum dómendum að
hylma yfir með afbrotamönn-
um, eða að þeir hafi nokkra
tilhneigingu lil slíks. Til þess
læra menn lög, að þeir kunni
með þau að fara, og varúð dóm-
endanna byggist á þeirri þekk-
ingu, sem engir blaðamenn fá
breytt eða um þokað. I þessu
felst jafnframt hin öruggasta
trygging þegnunum lil handa,
en hvorki má spilla henni né
trausti almennings til dómstól-
anna. Þess kunnu að finnast
dæmi, að framkvæmdavaldið,
þ.c.a.s. hinn pólitíski aðili —
ríkisstjórnin, — svæfi mál
svefninum langa, en það gera
dómstólarnir aldrei. Meðan mál
eru í þeirra höndum, er öllu
óhætt, — blöðunum einnig að
bíða átekta.
kvaðst liann hafa fengið seðl-
ana lijá Friðjóni Bjarnasyni
pfentara.
Síðan hafa tveir starfsmenn
lijá Ólafi Hvanndal prentmynda
smið verið teknir, grunaðir um
hlutdeild.
Prentunin virðist hafá verið
framkvæmd nokkuð liroð-
virknislega eftir mvndamóti af
seðli, enda þekktust hinir föls-
uðu seðlar fljótt úr. Hinsvegar
er ekki upplýst, hvenær mynda-
mótið liefir v.erið .gert, eða af
hverjum. 1 ríkisprentsmiðjunni
Gutenberg, þar sem seðlarnir
eiu prentaðir, eru þeir prentað-
aðir eftir letri, en ekki mvnda-
móti.
Víða um heim liggja mjög
þungar refsingar við slíkum af-
brotum. A meginlandi Evrópu
er dauðare’fsing lögð við. í Eng-
lándi liggur við þessu löng
fangavist og missir borga»a-
réttinda.
Drykkjumannabæliö I
Kumbaravogi tekið
til starfa.
Jon fans’siiörðiir
er rööiim forsÉöðuiiiaöiir |)cnm.
XT ressingarhælið fyrir drykkjumenn, sem Stórstúkan hefir
•• komið upp í Kumbaravogi er nú tekið til starfa, og hefir
forstöðumaður yerið ráðinn Jón Sigtryggsson fangavörður.
iOaíerð á fi
fiáls.
4 Ármenningar
dvoldu þar í viku.
Fjórir ungir Ármenningar eru
fjTir nokkru komnir af Fimm-
vörðuhálsi, en þar dvöldu þeir
í vikutíma í skála Fjallamanna.
Þessir ungu menn voru: Árni
Kjartansson, Alfreð Jónsson,
EgiII Kristjánsson og Hörður
Hafliðason.
Vísir álti tal við Árna Kjart-
ansson og spurðist fyrir um
kíerðina.
Þeir fjórmenningarnir fóru
19. marz austur að Skóg-
um. Þarna fengu þeir fylgd og
fjóra Iiesta daginn eftir. Kom-
ust þeir langleiðis upp í skála
með hestana, en urðu þó að
draga farangurinn síðasta spöl-
inn.
Gekk ]>eim illa að komast inn
i skálann, vegna klakahellu, sem
komin var fyrir dyrnar. Höfðu
]>eir fengið lánaða skóflu á
Skógum, en liún brotnaði áður
er inn var komið, og tók það
tvær klukkustumjir að opna
hurðina.
Inni í skálanuxn var líka mik-
ill klaki og voru þeir pilt-
arnir allan sunnudaginn að
brjóta hann upp.
Veður var flesta dagana gott,
sólskin og hiti, en oft mistur yf-
ir og vont skygni. Einn daginn
gengu þeir upp á koll á Eyja-
fjallajökli.
26. marz liéldu þeir í
byggð aflur. Var þá kemið
hvassviðri svo mikið, að varla
var stætt uppi við skálann og
hríð að sama skapi. Fóru þeir
eitíhvað af réttri leið, enda þótt
þeir töpuðu ekki áttunum; lentu
í gljúfragili og urðu að halda
all-langa leið til baka aftur. —
Komust þeir um nóttina niður
að Skógum.
Færi var nokkuð þart á jökl-
inum.
Stórstúka íslands hefur ár-
um saman barizt fyrir stofnun
drykkjumannahælis, en það er
fyrst nú hin allra síðustu ár,
að nokkur skriður liefir kom-
izt á málið.
Þar er fyrst til að taka, að
Jón Pálsson, fyrv. gjaldkeri, og
kona Iians gáfu 20 þús. kr. til
stofnunar drykkjumannaliælis,
þá hófst og stórslúkan handa
um almenna fjársöfnun, og
safnaðist alls um 28 þús. kr.
Loks bafa ríkissjóður og
Reykjavíkurbær heitið 30 þús.
kr. framlagi hvor til þessa
hælis.
Eins og áður liefir verið
skýrt frá, hefir Stórstúkan tek-
ið jörðina Kumbaravog í
Stokkseyrarhreppi á leigu,
fvlgja lienni allmiklar býgging-
ar, og má hafa þar m. a..l6
vistmenn. Öll Iiús eru nýstand-
sett og hin myndarlegustu. Hús-
gögn og innánstokksmunir eru
og allir nýir og vandað til
þeirra eftir föngum.
Ekki er hugsað, að Kumbara-
vogur verði framtíðarstaður
bressingarheimilisins, en það
mun Iiins vegar verða þar, unz
aniiar heppilegur staður fæs-t
og hægt er að flytja þangað.
Heimilið tók til starfa um
miðjan marz s.l. og er það háð
lögum um sjúkraliús: Greiðir
ríkið % lilutá dvalarkostnaðar,
en bæjarfélagið % bluta. Hér-
aðslæknirinn á Eyrarbakka
verður daglegur læknir lieim-
ilisins, en Alfreð Gíslason
taugalæknir í Reykjavík er
ráðinn' eftirlitslæknir.
Er svo til ætlazt, að vistmenn
heimilisins vinni ákveðinn tíma
dag hvern, ef þeir, að dómi
læknis, reynast færir um það".
Að sumrinu verður væntanlega
unnið að ýmsum framleiðslu-
störfum, svo sem heyskap,
garðrækt o. fl„ en að vetrinum
ýmis konar smáiðnaði, svo sem
smíðum, bókbandi, netagerð o.
fl„ eftir því sem ástæður leyfa
og reynslan bendir til.
Gert er ráð fyrir, að vistmenn
fái nokkurt kaup fyrijr þá arð-
bæra vinnu, er þeir inna af
bönduín.
Frá hæstarétti:
Hál Jóns
ómerkt
Vísað lieiin til nýrrar meðferðar.
H
ÆSTIRETTUR kvað í morgun upp dóm í máli
rétfvísinnar gegn Jóni ívarssyni fyrv. kaupfélags-
stjóra i Kaupfélagi Anstur-Skaftfellinga í Höfn í
Hornafirði.
Hinn áfrýjaði dómur rannsóknardómara var ómerktur og
málinu vísað heim i hérað. Málskostnaður greiðist úr rikissjóði.
Fyrir rétti bar kærði fyrir sig
skýringar annara aðilja á á-
kvæðum og framkvæmd verð-
Iagsreglugerða og auglýsinga,
þar á meðal starfsmanns á
skrifstofu vtírðlagsnefndar, er
tjáði lionum að skilningur hans
á auglýsingum um bámai’ksverð
væri réttur.
En ekki liefír dómnefnd eða
starfsmenn hennar verið krafð-
ir sagna um þetta í rannsókn
málsins. Um fleiri mikilsverð
atriði þykir i-annsókn málsins
áfátt, og er því málinu vísað til
nýrrar irannsóknar.
Sækjandi var Ragnar Ólafs-
son, sem flutti mál þetta sem
prófmál, en verjandi var Sveín-
björn Jónsson, hrl.
Bát rekur á land
í Sandgerði.
Vélbátinn „Eini“ rak á Iand í
fyrrinótt innan við Sandgerði.
Hafði hann slitnað upp af leg-
unni.
Báturinn lenti í klettum og
mun hafa brotnað eitthvað, ó-
víst hversu mikið. Góð von var
talin um að bátnum yrði náð
út, þegar „Vísir“ átti tal við
Sandgerði í morgun. Vélbátur-
inn „Einir“ er 18 smál., eign
Georgs Ilelgasonar og félaga
lians á Eskifirði. Formaður cr
Alfreð Finnbogason.
Fréttir írá í. S. í.
Skíðafélagið Þróttur Hjalt-
eyri hefir nýlega gengið í sam-
• bandið. Félagar 34. Formaður
Sigurður Baldvinsson. Eru þá
sambandsfélögin 136 með rúml.
18000 félaga.
Fi-á farkennurum í. S. í.:
Skýrsla ihefir borist frá Kjart-
ani B. Guðjónssyni um glímu-
námskeið lijá íþróttafélagi
Hólaskóla. Þátttakendur voru
30. Námskeiðinu lauk með
kappglímu um glímuskjöld gef-
inn af skólanum og var keppt
um hann í annað sinn núna.
Illutskarpastur varð að þessu
sinni Guðjón ólafsson frá Syðri-
Mörk.
Kjartan er nú að ljúka nám-
skeiði á ísafirði og Axel Andrés-
son er nú í Þingeyjai’sýslu.
íþróttaheimili í. S. I. liafa
borizt þessar gjafir: Frá Ben.G.
Waage forseta í. S. I. kr. 500.00
— Tómasi Tómassyni forstjóra
kr. 500.00 — og Erlingi Páls-
syni Sundhallarstjóra kr. 50.00.
Ákveðið hefir verið að lands-
mót I. S. I. í útihandknattleik
kvenna fari fram á næsta sumri
í Reykjavik.
Eftirfarandi menn hafa gerzt
ævifélagar I. S. í.:
Tómas Pétursson verzlunar-
fulltr. Rvík, Mogens Mogensen
lyfjafr. Rvík, Þorsteinn Krist-
jánsson bilstj. Rvík, Erlingur
Pálsson Sundhallarforstjóri,

Stúlka
óskast um mánaðartima.
ÞVOTTAHÚSIÐ GRÝTA h.f.
Laufásvegi 9.
Ferðaritvél,
óskast
Skólavöi’ðustíg 12. Sími 1727.
&0R.Vm
GARÐASTR.2 SÍMI 1899 ‘
1—2ja herbergja
til leigu gegn beilsdagsvist.
Tilboð, merkt: „Áreiðanleg“
sendist Vísi fyrir fimmtudag.
TELPU-
Jcr§ey-bnxar
Og
KRAKKASOKKAR
komið aftur:
II. Toft
Skólavörðustíg 5 Sími 1035
Bókaskápar
til sölu
2 góðir og stórir bókaskápar
til sýnis og sölu.
HÚSGAGNAVINNUSTOFAN
Grettisgötu 13,
Sími 4099.
Stúlka
óskast við iðnað. — Uppl. í
síma 4354.
VII
kanpa
nýja vél í Chevrolet-vöru-
bifreið. — Uppl. í síma 9123.
Stúlknr
Nokkrar stúlkur óskast í
fislcvinnu.
Hraðfrystistöðin í Rvík.
Sími 5532.
Rvik, Ingi S. Árdal stórkaupm.
Rvílc, Sigurður Jónsson lög-
regluþjónn Rvík og eru þá ævi-
félagar 252.
Læríd að matbúa!
VISÍR *
TILLÖGUR
RÍKISSTJÓRN ARINN AR
Frh. af 1. síðu.
og sé liann formaður nefnd-
arinnar, annaii tilnefnir Bún-
aðarfélag íslands og Alþýðu-
sambands Islands liinn ]>riðja.
Nefndin skal ljúka störfum fyr-
ir 15. ágúst 1943.
Til aðstoðar nefndinni skal
skipa sex manna nefnd til að
finna hlutfall milli verðlags
landbúnaðarvara og kaup-
gjalds stéttarfélaga, er miðist
við það, að atvinnutekjur
þeira, er vinna að landbúnaði,
verði í sem nánustu samræmi
við tekjur annara stétta. Nefnd-
in sé skipuð hagstofustjóra, og
sé hann formaður hennar, for-
stöðumanni Búreikningaskrif-
stofu ríkisins, tveim mönnum
eftir tilnefningu Búnaðarfélags
Islands, einum eftir tilnefn-
ingu Alþýðusanibands íslands
og einum tilnefndum af Banda-
lagi starfsmanna rikis og bæj-
arfélaga.
c. (14.gr.). Þar til verð land-
búnaðarvara verður ákveðið
samkvæmt sérstakri visitölu,
skal verðlag þessara vara og
verðlagsuppbót á laun sam-
kvæmt framfærsluvísitölu, á-
kveðast þannig:
1) Smásöluverð dilkakjöts
og annarra tegunda kjöts,
mjólkur og mjólkurafurða,
garðávaxta og grænmetis, skal
fundið með því að leggja til
grundvallar verð, sem var á
þessum afurðum jan./marz
1939, að viðbættri 40% grunn-
verðsuppból ásamt visitölu
220. Verð, sem þannig er fund-
ið á hverri vörutegund, skal
ganga strax i gildi.
2) Frá byrjun næsta mánað-
ár eftir gildislöku þessara laga,
slcal ekki greidd hærri verðlags-
uppbót en samsvarar fram-
færsluvísitölu 220 á laun eða
kaup fyrir hvaða starf ,sem vera
skal eða annað, sem verðlags-
uppbót liefir verið greidd af og
eigi af hærri grunnlaunum, en
um opinbera starfsmenn segir.
Brotá þessu ákvæði varða greið-
anda sektum.
3) Frá 15. maí 1943 og þar
Lil vísitölugrundvöllur hefir ver-
ið lagður, skal sú regla gilda,
að mjólk og mjólkurvörur lækki
um 1% fyrir livert stig fram-
færsluvísitölu undir 220 stig
niður í 200 stig, en 1% fyrir
liver tvö stig þar undir. Sama
regla gildir um verðlækkun á
kjöti, kartöflum og grænmeti
eftir 15. ágúst 1943, liafi þá
ekki verið álcveðinn grundvöll-
ur fyrir vísitölu landbúnaðar-
vara.
15. gr. Um leið og sú verð-
lækkun kemur til framkvæmda,
sem getur í 13. gr„ skal með
framlagi úr ríkissjóði greiða
m j ólk urfranilciðdnd um veirð-
muninn frá núverandi verði,
þangað til 15. maí 1943. Eftir
þann tímá fellur framlagið nið-
ur. Enn fremur skal með fram-
lagi úr ríkissjóði greiða % hluta
verðmunai'ins af þeim lcjöt-
birgðum, se’m eru í landinu við
gildistöku þessara laga. Hafi
einhverjir framleiðenda fengið
greitt fullt verð fyrir kjöt, sem
enn er óselt, skal þeirra hlutur
verðmunarins dreginn frá út-
boi’gun til þeirra á verðuppbót
úr ríkissjóði fyrir ull og gærur
af framleiðslu ársins 1942.
Sænskar fregnir lierma, að
skærusveitir í Jugoslaviu liafi
gereylt tveim sveilum ítölskum
úr setuliðinu í Serbíu.
9
í loftorustu yfir austanverðu
Bengál-héraði í Indlandi skutu
11 Hurricane-flugvélar niður 5
af 30 japönskum orustuflugvél-
um, sem komu þar til árásar.
Um 600 nemendur á glímunám-
skeiðum í. S. í. ’í vetur.
Áhugi að glæðast fyrip þjóðaríþrótt
lslendinga
T^.jartan B. Guðjónsson glímukappi hefir í vetur
ferðast á vegum 1. S. í. víðsvegar um land tii að
kenna íslenzka glímu. Hefir hann alls kennt yfir oOO
manns á þessum tíma og má því búazt við að glíman —
þjóðaríþrótt vor — taki að ryðja sér meira til rúms í
íþróttai.ífi voru, en verið hefir tii þessa.
Kjartan hefir kennt í vetur í
Vestmannaeyjum, á Akranesi,
j Akureyri, Lauguni, i Mývatns-
syeit, á Hóluni i Hjaltadal og á
Isafirði. Flestir voru. þátttalc-
endur á Akureyri, eða 150 alls.
Víðast livar liafa námskeiðin
staðið yfir í 3 vikur á hverjum
stað, og oftasl nær lyktað nieð
glimusýningum eða jafnvel
glímukeppni. Má taka það t: d. I
sem dæini um áliugaleysi fólks
fyrir glímunni, að á Isafirði
liafði glíma ekki verið sýnd op-
inberlega s. 1. 10 ár þar til nú.
En á námskeiðinu þar voru yfir
130 nemendur. ' 1
Áliuga telur Kjartan hvar-
vetna bafa verið ágætan, en
einna lofsverðastan þó i
Mývatnssveit, því þar befði
liann liaft 40 nemendur, og
myndi það vera alveg einsdaémi
nú á dögum, að svo marg-
ir iingir menn væru til í einni
• sveit er legðu stund á íþróttir.
Þar bélt hann, að loknu nám-
skeiði, glímusýningu með 20
mönnum. er allir væru svo
góðir, að sýning þeirra hefði
verið boðleg livar scm var á
landinu.
Framfarir hjá nemendum taldi |
Ivjartan að liefðu yfjrleitt
verið liinar ákjósanlegustu, og
reyndar ótrúlega miklar. Þalck-
ar Kjartan það fyrst og fremst
kennsluaðferðinni, sem er m. a.
í því fólgin að æfa hvert bragð
út af fyrir sig og vörn gegn því.
Með því móti fengist meiri fjöl-
bæfni i glímuna og brögðin
yrðu lireinni.
Eitt er eftirteklarvert i samb.
við glímunámskeið þessi, og
]>að er sú staðreynd, að slys
liafá svo að segja alls elcki kom-
ið fyrir meðal liinna 600 nem-
enda. Aðeins tvö smávægileg
meiðsli liafa átt sér stað, og’
annað eklci, eiida á slysahætta
ekki að vera meiri í glimu en í
leikfimi, ef glíman er rétt
kennd og æfð.
Miklu fleiri félög' og slcólar
liafa beðið um að fá Kjartan til
að kenna glímu, en það er vafa-
samt livort bægt verður að
koma því við að sinni, þar eð
próf fara bnáðum að byrja i
skólum og vorannir viðast hvar
að hef jast. I ráði er þó að Kjart-
an fari einhvern næstu daga til
Akraness og baldi þar áfram
með glímunámskeið það, sem
bann var byrjaður á í liaust.
Líísvenj ubreytingar í
Bandarík j unum.
TT EIMILISFEÍ4URNIB eiga í
■U ár, ofan á alla aðra erfið-
leika, sem af stríðinu leiða, að
lioi*fast i augu við gífurlegustu
skatta, sem um getur í sögu
Bandarikjanna.
Striðið kostar Bandaríkin yfir
225 niilljónir dollará á dag eða
yfir 80 billjónir á ári. (Billjón
er notað liér í amerísku merk-
ingunni: Milljarður). Af þess-
ari feikna upphæð er gert ráð
fyrir að tekjuskattarnir verði
í ár tæplega 12 billjónir, eða
liðugan sjöunda part. Af öðr-
um sköttum liefir ríkið álika
éða bærri upphæð í tekjur.
J ár verða 49 milljónir skatt-
]>egna að greiða slcatt lil rik-
isins. Árið 1939 voru þessir
skattþegnar ekki nema 3 millj.
og 800 þúsund. Þeir ,sem áður
greiddu réglulega rikisskatt,
(þ. e. skatt til alríkisins, auk
skatts til einstakra sambands-
ríkja), greiða nú stórlcostlega
miklu liærri skatt — allt að 5—6
sinnum bærri skatt en fyrir
stríð. En auk ]>eirra er gert ráð
fyrir að meir en 30 milljónir
manna greiði slíkan skatt í ár,
sem aldrei fyrr liafa greitt slílc-
an skatt og elcki er líklegt að
þurfi nokkurntima að greiða
hann að stríðinu loknu.
En auk þessa greiðir hver
einasti borgari, sem liefir meira
en 12 dollara vikulaun, sérstak-
an „sigurskatt“ til rikisins. Sá
skattur er 5% af tekjum.
Þó er einmitt nú verið að
tala um að liækka skattana að
mun og innleiða skyldusparnað.
Stjórnin hefir nú til athugunar
áætlun um skyldusparnað til að
vinna á móti lággengi peninga
og verðbólgu, og niyndi heildar-
uppliæðin nema 6 billjónum
dollara. En 5% sigurslcatturinn
á að færá ríkissjóði alls þrjár
billjónir og áttatiu og sjö mill-
jón dollara í tckjur, þó að visu
verði ein billjón og ein milljón
síðar endurgreiddar skattborg-
urum.
Þessi 5% skattur er sá slcatt-
urinn, sem almenningur verður
einna mest var við, þvi að liann
er dreginn frá öllum vinnulaun-
um, áður en þau^eru borguð út.
Að vísu nemur endurgreiðslan
fyrir einhleypa ýs af skattinum,
meðan upphæð endurgreiðsl-
unnar fer ekki fram úr 500 doll-
urum, og % fyrir lijón, hæst
1000 dollarar, auk 2% fyrir
livern einstakling á framfæri,
þó eigi meira en 100 dollaj-a
fyrir livern. Þessi endurgreiðsla
fer fram að striðinu lolcnu í
vaxtalausum ríkisskuldabréf-
um, sem nota má, livenær sem
er, til greiðslu á ríkissköttum,
sem ;á kunna að vera lagðir.
H jón með tvö börn greiða því
í ár af 1200 dollara tekjum, auk
hærra ríkisskatts, 60 dollara
sigurskatt, en fá síðar endur-
greidda 26 dollara og 40 cent.
En allir rikisskattar verða fimm
sinnum liærri í ár en í fyrra.
Ríkið sækir þannig liáar fjár-
bæðir í vasa livers borgara. En
liversu miklar fjárfórnir, sem
borgararnir færa, ]>á eru þær
fórnir smávægilega, andspænis
þeim fórnum, sem liundruð
Jwísunda ungra manna verða að
færa, þegar þeir tefla lífinu í
liættu á landi, í lofti og á sjó,
fjarri lieimilum og ástvinum.
Innbrot.
1 nótt var brotizt inn í hús Áíeng-
isverzlunarinnar í Nýborg. Komst
þjófurinn — eða þjófarnir — inn
í efnager'ðina og stal þar kassa af
bökunardropum. Annars ekki sakn-
aÖ. 1 víngeymsluna komusf þeir
ekki. Málið er í rannsókn.
Á 2. þúsund gesta
sóttu sýningu myndistamanna i
gær. 5 málverk hafa þegar selzt, og
voru þau eftir Finn Jónsson, Karen
Agnete Þórarinsson, Jón Þorleifs-
son, Grétu Björnsson og FreymóÖ
Jóhannesson.
Tíslr
fyrlr 25 árnm.
Vikan 29. marz—4. apríl.
30. marz.
Lagarfoss liggur við Hjalt-
eyri og er verið að flvtja í liann
kjöt og gærur á sleðuin eftir
ísnum á firSinum, frá Akur-
eyri. Eru 200 sleðar í þeirn
llutningum.
Gullfoss liggur enn í Ne\v
Yörk, og' er talið víst, að spreng-
ingin, sem ]>ar varð á dögun-
um, hafi ekki gert honum neitt,
því að engin fregn hefir énn
komið iim það hingað.
Flutningsgjaldið milli landa
er orðið alveg gífurlegt, l. d.
var flutningsgjald fyrir einn
barnavagn núna ineð síðustu
slcipum 85 krónur. Á mörgum
vörum er flutningsgjaldið allt
að þvi fjórfallt verð vörunnar.
2. apríl.
Njörður kom úr Englands-
ferð í gær. Hafði selt aflann fyr-
ir rúmlega 6900 sterlingspund
eða um 100 þús. krónur. Kol
fékk skipið aðeins „klippt og
skorið“ til næstu veiðiferðar og
er skuldbundið til.að koma með
aflann til Englands.
Það er mörgum meinið verst
myrkrið á sálar-ljósum,
en þeim sem slcilja Þorstein bezt
þyrnar verða að rósum.
3. apríl.
Bærinn á Dæli í Fljótmn
brann til kaldra kola á páska-
dagsnótt. Fólk allt i bænum var
í fasta svefni, er eldurinn kom
upp, komst með naumindum út
og gat engu bjargað. Fjós var á-
fast við bæinn og köfnuðu þar
inni tvær kýr.
Tjón bóndans er metið áþriðja
þúsund króna. Hafa saniskot
verið hafin til að bæta lionum
það ' og söfnuðust fyrsta dag-
inn um 500 krönur.
Rausnarlega gjöf 2000 krón-
ur, gaf liLitafélagið Bragi Land-
spítalasjóðnum í gær. Yfirleitt
má segja að efnamenn bæjarins
keppist nú um það, að gefa liöfð-
iugíegar gjafir til nytsamlegra
fyrirtækja, og er það vel farið,
að Landspítalasjóðurinn fer
eklci varhluta af því.
Seglskip danskt kom liingað
í gær úr Spánarfetrð og . liafði
ferðinni verið heitið til Dan-
merkur. Hafði skipið lent i
hrakningum og var orðið vatns-
laust og matarlítið. Það liefir
engan farm meðferðis annan en
seglfestu.
Hákarlaskipin nyrðra1 eru nú
að týgja sig til ferða, þau sem
út komast fyrir ís. En liorfur
eru litlar á því, að þau lcomist
,út fyrst um sinn. Hefir það
lcomið til mála, að reyna að
aka skipunum út fjörðinn ú
ísnum, en litlar líkur til að það
takist.
Til
Gísla Pálssonar
óðalsbónda að Hoftúni í Stokks-
eyrarhreppi.
I tilefni af 75 ára afmælinu.
Hálfáttræður heyrðu
kvæðaspjallið.
Bezt, sem fríðan byggir reit,
bændaprýði í þinni sveit.
Haldið velli varðist Elli lengi.
Dagsverk unnið dáð framað,
drengir lcunna’ að meta það.
Listagyðju líf og iðju helgað
mitt í önn og erli dags,
er það sönnun góðs framtaks.
P. Jak.
I.O.O.F. 3= 124458= 8V20
Stjórnmálanámsk. sjálfstæðismanna.
Fyrirlestur í kvöld : „Sjálfstæ'Ö-
isstefnan.'* Flutningsmaður er Jó-
hann Hafstein. Mælskvtæfingar á
eftir.
Nemendasamband kvennaskólans
heldur fund i kvökl kl. 8j4, í
Oddfellowhúsinu.
Kvennadeild Slysavarnafél. íslands
í Reykjavík heldur afmælissam-
komu í kvöld kl. g í Oddfellow-
húsimf. Ýms ágæt skemmtiatriÖi
verða, og er þess vænst, að félags-
kónur fjölmenni. AðgöngumiÖar
eu seldir í AÖalstræti 8 og óskast
sóttir fyrir kl. 5 í dag.
t
Heiðlóan
er komin. í morgun sáust þrjár
lóur á túni vestur í hæ. Fyrir nokk-
ururn dögum sáust lóur einnig uppi
á KolviÖarhóli.
Næturlæknir
í SlysavarÖstofunni i Austurhæj-
arskólanum opin kl. 8 e. h. í kvöld
til kl. 8 f. h. i fyrramálið. Gengið
inn frá portinu í suðurálmuna. Simi
5030. — Næturvörður'í Reykjavik-
ur apóteki.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 20.30 Erindi: Gúmmi I (dr.
Jón E. Vestdal)„_20.55 Hljómplöt-
ur: Leikið á píanó. 21.00 Um dag-
inn og veginn (Árni Jónsson frá
Múla). 21.20 Útvarpshljómsveitin:
Rúmensk þjóðlög. — Einsöngur
(Einar Sturluson; tenór): a) de
Curtis: Sigling b) Nelson: Skozkt
þjóðlag. c) Denza: Ó, aðeins
kveðja. d) Karl O. Runólfsson: 1
f jarlægð. e) Sigurður Agústsson:
Landið helga.
Fulltrúaráð Pjóðræknisfélagsins
hefir ákveðið að hefja fjársöfn-
un í eitt herbergi á nýja stúdenta-
garðinum til afnota fyrir Vestur-
íslendinga. Gjafir hafa þegar borizt
að tipphæð 3000 krónur, frá fjór-
um aðilum. Gjöfum veita móttöku:
Árni G. Eylands forstjóri, Ófeigur
J. Ófeigsson læknir og Valtýr Ste-
fánsson ritstjóri.
Ií Bridgekeppmin.
í kvöld verður keppt i síðustta
umferð, og keppa þessar sveitir
(lalið eftir foringjum): Axel Böð-
j varsson—Stefán Þ. Guðm., Óskar
Norðtnann—Lúðvík Bjarnason,
j Lárus Fjeldsted—Gunnar Viðar og
Arni M. Jónsson—Hörður Þórðar-
son.
Márus Júlíussoa,
trésmiðamistari, Bergstaðastr. 22,
verður 40 ára í dag.
Matlinifar 6.75. Matgafflar
6.75. Matskeiöar 6.75. Desert- j
skeiðar 6.75. Desertgafflar
6.75. Teskeiðar 4.50. Köku-
gafflar 6.75. Ávaxtahnífar !
7.75. Smjörhnífar 5.00. Sultu-
skeiðar 6.75. Sykurskeiðar
6.75. Kjötgafflar 12.75. Sósu-
skeiðar 12.75. Ávaxtaskeiðar
13.50. Tertuspaðar 15.00.
K. E!ioar§son
B|örn§§on
Dömu
kápur
dragtir
rykfrakkar
kjólar
konia fram vikulega.
Fermingarföt og kápur á fermingartelpur.
\m ior
rli.I.
Vanur
toristi ea, uéiuirki
getur fengið atvinnu hjá oss nú jþegar.
Vélsmiðjan
Jötunn h.f.
Hringbraut. — Sími 5761.
Jarðarför minnar lijarlkæru dóttur, systur og mágkonu,
Sigurbjargar Bjarnadóttur
fer fram frá frikirkjunni þriðjudaginn 6. þ. mán. og liefst
húskveðjan að heimili hennar, Hverfisgötu 83, kl. 1%.
Jarðað verður í Fossvogskirlcjugarði.
Sigríður Jónsdóttir.
Raguheiður Stefánsdóttir. Sigurður Stefánsson,
Egill Ólafsson. Guðfinna Sveinsdóttir.
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hluttekningu við
andlát og jarðarför konu minnar, móður, tengdamóður
og ömmu,
Sigrúnar Krisíínar Baldvinsdóttui?
Fyrir mína bönd, barna, tengdabarna og barnabarna.
Einar Þorsteinsson.
9