Vísir - 04.05.1944, Page 3

VISIR
GAMLA BÍÓ i®
Óperettan 1944:
TJARNARBÍÓ
NÝJA Bíó H
Æfintýri í herskóla
(The Major and the Minor)
Amerísk gamanmynd.
í .Alögum
Ginger Rogers,
Ray Milland.
Sýnd kl. 7 og 9.
Verðir laganna.
Gowboymynd, með
William Boyd.
r Sýnd kl. 5.
Börn innan 12 úra fá ekld
aðgang.
BEZT AÐ AUGLTSA 1 VlSI
Umiið úr hári.
Keypt aíklippt hár.
Snyrtistofan
PERLA
Vífilsgötu 1 .
Sími 4146
Dóra Eiíasdóttir.
Fyrsta sýning á fyrstu ís-
lenzku óperettunni \’erður vafa-
laust talinn merkur leiklistar-
og tónlistarviðburður, er frá
líður, en óneitanlega hefðu
menn alificnnt æskt þess að.
óperettan liefði haft meira til
brunns að bera en raun varð á.
Óperettur eiga að vísu að vera
létlmeti, •— augna- og eyrna-
gaman um eina kvöldstund, —
en skilja þó jafnframt eftir ein-
hverjar minningar eða áhrif,
sem eru ný en ékki þvæld eða
úrclt. Ljóð og lög eiga að lær-
ast auðveldlega og bafa þahn
lífsneista i sér íólginn, að menn
vilji muna þau og raula í end-
urminningu lífdaganna. Þótt
óperettur lúti öðrum lögum en
leikrit og óperur, verða þær að
byggjast á frumkröfum, scm
ekki má virða að vettugi. Efnið
má ekki vcra svo hversdagslegt,
að frumlegum skáldskapar-
•neista bregði þar ekki fyrir, cða
að sýningin minni svo á aðr-
ar óskýldar leiksýningar, að
Nokkiai duflegai sfáEkn
óskast við þriflegan iðnað.
Uppl. í síma 1132,
í dag og á morgun.
NINON
Ameiískii
santkvændsklélði.
Bankastræti 7.
Langarnessóknar verður haldinn sunnudaginn 7. maí n. k., og
hefst kl. 3, eftir messu í Laugarneskirkju, — salnum niðrþ —
Dagskrá: 1. Reikningar sóknarinnar. — 2. Tillaga sóknarnefnd-
ar um að kirkjugjaldið verði óbreytt, kr. 15,00, fyrir þetta ár.
3. Kosnir tveir menn í sóknarnefnd. — 4. önnur mál.
Eftir fundinn verður kirkjan til^sýnis.
SÖKNARNEFNDIN.
Rafmagnsdælur
Miðstöðvardælur (centrifugal)
OR
sjálfvirkar KJALLARADÆLUR
nýkomnar.
• j
Helgi Mttgnósson & Ce.
Hafnarstræti 19.
menn hafi ósjálfrátt slíkan sam-
anburð í liuga, enda þótt hann
sé að öðru lcyti ekki eðlilegur
eða réttmætur.
Islenzkt menningarlíf og ís-
lenzk þjóðtrú hefir verið túlkuð
í ýmsum leikritum frá því er
leikritagerð hófst hér fyrst. All-
ir þekkja Skugga-Svein og Ný-
ársnóttina, þar sem annarsveg-
ar er túlkuð útilegumannatrúin,
en hinsvegar trú á duldar vætt-
ir og auðlegð ósýnilegs heims
venjulegum mannlegum aug-
um, sem jafnframt réttlætir
skrautsýningar á leiksviði.
Þessi tvö dæmi ættu að vera
mönnum það minnisstæð, að
auðvélt væri að forðast nokkra
líkingu með þeim, jafnvel í ope-
rettum, en auk þess ber svo að
f’orðast aðrar fyrirmyndir, svo
sem höll Dofrans í Pétri Gaut,
mcð því að óperettum verður
ekki ætlað að standast slíkan
samanhurð, og her þá að liafa
það í huga við samningu verks-
ins og sviðsetningu einnig.
Dagfinnur Sveinhjörnsson,
starfsmaður Ríkisútvarpsins,
hefir samið texta óperettunnar
„I álögum“, og ekki sneitt svo
sem skyldi hjá ýmsum ásteit-
ingarsteinum. Ber þar að greina
á milli bundins máls og óbund-
ins. Að því er hundna málið
varðar, verður ekki séð að hann
. valdi því, hvorld að tækni né
anda og þrátt fyrir vandlega
leit verður áð teljast ósennilegt,
að nokkurt kyæðanna lifi á vör-
um þjóðarinnar vegna innihalds
síns eða ytra horðs. Hinsvegar
gegnir öðru máli um hið ó-
bundna efni. Það er miklu
sterkara frá höfundarins hendi,
en hrestur þó nokkuð á hug-
kvæmnina, og minnir um of á
aðrar óskyldar leiksýningar eða
leikrit, og cr slíkt í rauninni al-
ger óþarfi, þar scm annarsveg-
ar áf að túlka haráttu þjóðar-
innar gegn verzI unaránauðinni,
eða raunar viðreisnarharáttu
hennar, en hinsvegar þjóðtrúna
á þeim myrku öldum. Þar er
nógu af að taka, sem aldrei hef-
ir sézt á sviði og alger óþarfi að
feta í fótspor annarra höfunda
í því efni. Dagfinnur Jiefir sýnt,
að hann getur samið laglega
eiriþættinga fyrir flutning í út-
varp, en af því verður að draga
þá ályktun, að hann hafi kast-
að um of höndum til þessa
verks, sem er þó auðveldara í
meðförum, vegna hins venju-
lega ópcrettu-forms, .sem er
mjög viðráðanlegt, éf þess eins
er gætt, að yrkja ekki upp aðra
höfunda.
Mjög hrast éinnig á að svið-
setning og leikstjórn væru full-
komin, og er það stórfurðulegt,
þegar þéss er gælt, að þar á í
hlut jafnvanur leikhúsmaður og
Haraldur Björnsson, sem oft
hefir sýnt^ að hann cr dugandi
leilcstjóri. Á frumsýningunni
var einstakur viðvaningsbrag-
ur. Allir, sem inn á leiksviðið
komu, þurftu að svala þorsta
Vér munum
koma aftur
(We will come back)
Rússnesk mynd úr ófriðnum.
Aðalhlutverk:
Marina Ladynina.
I. Vanin,
Bönnuð ,fyrir börn innan
16 ái*a.
Sýnd kl. 5 — 7 — 9.
sínum, úr skálum, sem aðrir
höfðu tæmt eða aldrei hafði öl
í vcrið. En iátum það vera. Hitt
var óþarfi, að láta leikendur í
einum þættinum, — alla nema
einn, snúa breiðustu hökum að
áhorfendum í viðræðum og
söug, en svo var þessu fyrir
komið, er Jón stúdent (Ævar
Kvaran) fór út úr hirgða-
skemmunni og kvaddi yngis-
yngismeyjarnar þrjár. Þólt þær
hafi allar góðan haksvip, er
ekki venja að sýna leiklistina
þcim megin. Slíkt og þvílíkt er
sök leiðheinandans, en fleira
mætti að finna' og ef til vill
deila um, sem ekki verður til
tíut hér.
Um einstök hlutverk má
segja, að þau voru misjafnlega
mcð farin. Pétur Jónsson
(Magnús lögmaður í Dal) kuiini
ekki hlutverk sitt sem slcyldi,
og framsögn lians var ógreini-
leg og loðin. Hinsvegar naut
hann sín prýðilega í söng, en
mjög verður að teljast vafasamt
að velja Valdimar Helgason
(Ara umhoðsmann dönsku ein-
okuiiarverzlunarimiar) lil þcss
að syngja á móti honum eða
tvísöng nieð honum, einkum
þar sem heita má að slíkt gerist
í hverjum þ’ætti og að úm
lengstu söngvana sé að ræða.
Valdimari er margt hetur gcfið
cn söngröddin, og að öðru lcyti
fór liann oft vel með hlutvcrk
• sitt. Gervi Bjarna Bjarnasonar
(Skúli, ungur menntamaður)
var ckki cins gott og skyldi, en
Bjarni er smekkvís leikari og
söngmaður góður. Fór hann
mjög laglega með hlutverk silt
og sama mátti segja um Ævar
R. Kvaran. Samlcikur þeirra
var frjáls og léttur og fjörleg-
ust,u sýningarnar í leiknum þar
sem þeir voru á sviðinu ásamt
ungfrúnum þremur, Sigrúnu
Magnúsdóttur (Rannveig dótt-
ir lögmannshjónanna) og vin-
konnm hennar (Tlulda Runólfs-
dóttir: Sigríðúf, Finnhöfg Örn-
ólfsdóttir: Sölveig). Þær fóru
allar þrjár vel með hlutverk sín,
en Sigrún Magnusdóttir þó hezt.
enda nýtur hún sín alltaf vel á
leiksviði og er gáfuð leikkona.
Hún veit hvað hún má bjóða sér
og leysir hlutverk sitt smekk-
lega og vel af hendi. Nina
Svcinsdóttir (Vala vinnukona)
og Anna Guðmundsdóttir (Guð-
rún lÖ’gmannsfrú) eru sannast-
ar í leik sínum og var meðferð
þeirra á hlutverkunum prýðileg
— ekki sizt Nínu, sem verulega
reyndi á. Lái;us Ingólfsson (Jón
homópati) leysti hlutverk sitt
vel af hendi, án þess að ýkja,
Arabiskar næfur
(Arabian Nights.)
Litskreytt æfintýramynd úr
1001 nótt. — Aðalhlutverk:
JÖN HALL
MARIA MONTES
LEIF ERIKSON
SABU.
Sýnd kl. 5,-7 og 9.
Bönnuð börnum yngri en 12
ára.
i3jarni Cju&manclíSon
löggiltur skjalaþýöari (enska)
Suðurg'ötu ió \ Sími 5828
svo sem honum hættir stundum
til. önnur hlutverk voru minni,
en þó mætti þar nefna Svövu
Einarsdóttur, er fór með hlut-
verk dóttur álfakonungs. Hún
gerði þvi eftir atvikum góð skil,
en allt jiað efni minnti um of á
Pétur Gaut og Nýársnóttina, án
þess ])ó að standast samanburð.
Skrautsýningin var meira en
vafasöm, þar scm flestir leik-
endur stóðu lengst af sem
myndastyttur kringum ’dans-
andi mcvjar, cn gáfu þeim þó
ekki auga, en störðu fram til á-
horfenda. Hinn gullni meðal-
vegtir kann að vera vandratað-
ur, en langt cr þó á milli þess
að snúa haki að áhorfendum,
eða stara á þá eins og leiksviðið
sjálft væri ekki til.
Dansarnir virtust mjúkir og
þægilegir, en frú Ásta Norð-
mann hefir samið j)á og æft.
Hentúðu þeir •leiksviðinu vel.
Lárus lngólfsson hefir teiknað
húninga og leiktjöld, hvort-
tveggja af smekkvísi.
Söngstjóri var dr. Victor
'iUrbantschitsch og stjórnaði
lianii leik Hljómsveitar Reykja-
víkur með mikilli féstu og
prýði. Skal ekki lagt hér út á
J)á liálu braut, að dæma um
tónlistina sem heild, cn fyrir
viðvaningseyra hljómúðu sum
lögin vel, en önnur létu kurin-
uglega í eyrum að meira og
minna leyti, Einkum virtist
vafasamt að austurlenzk
„músik“ sé sérstaklega þjóðleg
og fari vel við lýsingu á ís-
lenzkri cndurreisnarbaráttu og
þ'jóðtrú. Lögin voru lag-
leg, en hvað var frumlegt og
hvað ekki skal ckki dæmt hér,
enda verða það aðrir að gera.
Þessi fyrsta óperettusýning
er virðingarverð tilraun, sem
vonandi her ríkari árangur í
síðari tilraunum, og þótt hér
hafi margt "Vcrið að henni fund-
ið, ættu menn að sjá hana og
dæma sjálfir um árangur. Eig-
in sjón og. heyrn mun ávallt
reynast ólygnust, en máléfnið er
svo mikils virði, að livorki má
ganga framhjá því í þögn né
skeytingarleysi, einkum þar
sem Tónlistarfélagið á í hlut,
sem allir vilja styrkja til stærri
verkefna.
K. G.
----------
Tarzan
og eldar
Þórs-
borgar.
Nr. 5 7
Ljónið kom öskrandi át úr skugg-
anum i k.jaIlaralier 1)erginu og réðist .
þegar á hina óvopnuðu menn. Tiu'zan
myndaðist þegar til, varnar, en þegar
Jjónið var komið svo að segja að hon-
um, var eins og kippt væri i það. Það
reis upp og féll aftur yfir sig.
Ljónið öskraði af reiði, reis upp á
fætur og iiorfði grimmdárlega á menn-
ina. Þá sá Tarzan að járnhringur var
um háls þess og við hann þung keðja,
-sem fest var við hring i gólfinu. Ljón-
ið togaði i keðjuna af aíefli, en fékk
sig ekki hreyft
„Þetta er einhvdrskonar gildra,“
tautaði Tarzan. „Gott að við slupp-
um.“ En i sama bili kvað við hlátur,
og Atea drottning kom í ljós fram und-
an dy,raíjöldum. Hún brosti gimmd-
arlega og kom á móti apamanninum
hægum skrefum en óhikað.
„Þú gerir mér rangt til, Tarzan,”
mælti hún bliðlega. „Eg fyrirskipaði
að hafa keðjuna í Kabú svo stutta, að
hann gæti ekki grandað þér. En ef
þú skyldir einhverntima þrjózkast við
mig, þá færðu að mæta ljóninu Kabú
í einvígi.“
Ethel Vance: 51
Á flótta
tekið sér hók i hönd, sat úti í
horni. Enginn veitti henni eftir-
tekt. Þegar kluldvan sló ellefu
hauð greifynjan stúlkunum að
fara að hátta, og jafnvel hers- ,
höfðinginn gat ekki fengið hana
lil að breyta ákvörðun sinni.
„Þær eiga að fara snemma á
fætur á morgun,“ sagði húri.
Þegar stúlkurnar voru farnar
sagði hún:
„Viltu fá eitthvað að
drekka ?“
An jiess að bíða eftir svari
hringdi hún á Juli.
Þegar Juli hafði borið inn
bakka með sherry og brenni
víni sagði liei shöfðinginn:
„Segið hifreiðarstjóra mínum
að liafa bifreiðina við aðál-
dyrnar.“ "
„Og svo megið þér fara að
hátta, Juli,“ sagði greifynjan.
Þegar greifynjan hafði hellt
brennivini i snapsglas Iianda
Kurt og sllerrjr í glas handa sér
tók greifinn vindlingahylki úr
gulli upp úr vasa sínum, kveikti
sér í vindlingi, og hlés frá sér
reyknum. Greifynjan hallaði sér
fram á horðið og liorfði á liann.
Það var kominn einliver heim-
ilishragur á allt.
Eftir stutta stund gekk Kurt
út og sagði lágt við bifreiðar-
stjóra sinn:
„Akið til þorpsins, og gistið
þar eins og vanalega. Klukkan
fimm í fyrramálið eigið þér að
vera á sama stað, við rælur
lilíðarinnar.“
Bifreiðarstiórinn lieilsaði að
hermanna sið og ók á hrott.
Hershöfðinginn settist á bekk
og reykti annan vindling, áður
en hann fór aftur inn til greif-
ynjunnar.
„Þarna fer liann,“ sagði
Marei, sem sat á rúmstokkntim
hjá Sully. „Þetta er eins og í
skáldsögu. Það er sagt, að þau
liafi verið ástfangin livort í öðru
langa lengi.“
1 „Hún fór til Ameríku,” sagði
Sully, „þegar maðurinn hennar
dó, en kom svo hingað aftur.
Söngkennarinn minri sagði mér
frá þessu, sá, sem var hérna í
fyrra. Hún gat ekki án hans
verið, þú skilur.“
„Af hveriu ganga þau ekki i
lijónaband?“
„Veiztu ekki livernig á því
stendur? Hann á konu einhvers-
staðar, miklu eldri en liann, vell-
ríka og af konunglegri ætt.“
„Þú ert heldur en ekki fróð
um þetta. Éklci hafði eg heyrt
neitt i þessa átt. Þá er skiljan-
legt, að þau'verði að liafa þetta
svona.“
Suzanne, sem var að lala við
stúlkuna frá St. Josepli, sagði:
„Eg játa, að hún hefir'margt
til síns ágælis — og jafnvel hann
líka — á sinn liátt.“
„Mér finnst eitthvað „sætt“
við þau,“ sagði ameríska stúlk-
an.
„Herra trúr, að geta tekið
bannig til orða. Mér finst þau
brjóstumkennanleg — og þau
eru orðin gömul —• gömul.“
Greifynjan gekk til herbergja
sinna og bjó sig undir að ganga
til rekkju. Hún fór i hvítan,
mjúkan ullarslopp, sem hún
vafði að sér með rauðri snúru.
Svo fór hún að leysa hárið úr
fléttunum. ,
I svefnstofu hennar var gul-
leitur, gamall postulínsofn, en
hann var vart nothæfur lengur.
Það var ekki lagt í hann og það
var kalt í herberginu.
Greifvnjan hallaði .sér út af ,
á legubekk, sem í stofunni var, \
og breiddi livitan loðfeld yfir
fætur sér. Juli liafði lagt halcka
með tedrykkjuáhöldum á litið
borð. — Þeear grcifyn.jan sá
bókina um Hús Ritters i legu-
hekknum tók hún hana 'sér i
liönd, en fór ekki að lesa í henni
strax.
Hún var að hugsa um livort
Kurt mundi hafa elcið á hrott i
bifreið sinni án þess að kveðja
hana. Það hafði hann oft gert.
Stundum hafði hún engar
fregnir af honum vikum sam-
an. I fyrstu reyndi hún að
hringja til lians eða hún skrif-
aði lionum hréf, en hann svar-
| aði elcki neinum hréfum, og
I liann lét segja í jímann, að hann
væri ekki heima. Þá liætti hún
þessu, vildi fekki auðmýkja sig
frekar. Hún fór oft ýmsar
krókaleiðir í von um að hitta
hann; og um skeið tók hún þátt