Vísir - 17.05.1944, Síða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur.
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjóra?
Blaðamenn Slmli
Auglýsingar 1660
Gjaldkerl 5 linur
Atgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 17. maí 1944.
109. tbl.
Þjóðverjar ætla að
skipta um stjórn í
Finnlandi.
Búizt er við að forsætisráð-
herra Finna, Linkomies, biðjist
lausnar á næstunni.
Sænska blaðið „Svenska dag-
bladet'*, sem birti þessa fregn í
gær, segir, að Þjóðverjar og
helztu vinir þeirra í Finnlanai
sé þarna að verki. Eftirmaður
Línkomies á að vera Kivimaki,
sem er sendiherra Finna í Ber-
lin. Hann er Þjóðverjavinur,
enda studdur af Þjóðverjum,
sem fyrr segir.
Kyrrahafið:
Haröari sókn U.S.
væntanleg.
Tojo toýst við úrslita-
orustum bráðlega.
Bandaríkin munu herða sókn-
ina til muna á Kyrrahafi í ná-
inni framtíð.
Þetta sagði Tojo forsætisráð-
lierra Japana í ræðu, sem hann
hélt í Tokyo á sunnudag. Tojo
sagði satt í ræðu sinni, þar sem
á það stig, er úrslitaorustur
mundu verða háðar innan
skamms.
Bandamenn segja, að þetta
hafi verið það eina, sem Tojo
sagði satt í ræðu þeirri, þar sem
hann reyndi yfirleitt að draga
fjöður yfir það, hversu illa Jap-
önum hefir gengið að undan-
förnu.
Hann sagði meðal annars, að
sókn Japana inn í Manipur-fylki
táknaði uphaf frelsisaldar Ind-
verja, og Kínverjar og Japanir
treystu jafnt og þétt vináttu-
bönd sín, vegna sameiginlegra
hagsmunamála.
Um Þjóðverja sagði Tojo, að
þeir væri liinir vonbeztu um
framtíðina og reiðubúnir til að
herjast við bandamenn, er þcir
reyndu innrásina í Vestur-Ev-
rópu.
Þjóðverjar verða að|
herða á sultarólinni.
Þjóðverjar verða að borða
minna héðan í frá vegna þess,
að Ukraina hefir gengið þeim úr
greipum.
Hinn nýi landbúnaðarráð-
herra, Backe, hélt ræðu á sunnu-
dag, þar sem hann kvaðst verða
að skvra þjóðinni frá því, að
hún gæti ekki fengið stærri mat-
arskammt, eins og hún hefði
mátt búast við. Hún fengi meira
að segja minni skammt fram-
vegis. Jafnframt hvatti Backe
bændur og búalið til að vinna af
enn meira kappi en áður að
landbúnaðinum.
Bretar ekki víðförlir
Bretar fá ekki að ferðast til
útlanda og varla innanlands
heldur.
Járnbrautafélög landsins hafa
Iivatt menn til minni ferðalaga,
])ví að dregið verði stórlega úr
farþegaflutningum í sumar, til
þess að liægt sé að einbeita járn-
brautunum við herflutninga.
Verkamannaflokkurinn hefir
frestað þingi sinu fyrir bragðið
og kirkjuþinginu brezka er
einnig skotið á frest.
MMw' á kletíi við
ir
Þrír fl\jgmenn urðu fyrir
skemmstu að hafast við í 10
daga á kletti við Gafenlands-
strendur, er flugvél þeirra bil-
aði og þeir urðu að nauðlenda.
Flugmálaráðuneytið brezka
hefir látið uppskátt um þetta.
Flugmennirnir voru farnir frá
íslandi á vesturleið fyrir tveim
tímum, en vélin bilaði og þeir
urðu að lenda á sjó. Þeir komust
í gúmmíbátinn, sem þeir höfðu
meðferðis og voru 20 klst.íhon-
um, áður en þeir komust að
snæviþöktum ldetti, sem var um
3000 fet á hæð og var næstum
þverhníptur. En leiðin að hon-
um lá innan um fjallháa borg-
arísjaka, sem skullu saman með
ógurlegu braki og brestum.
Þegar komið var að klettin-
um, tókst mönnunum að klifra
upp á sillu á honum og þar
lileyptu þeir loftinu úr gúmmí-
bátnum og notuðu hann eins og
tjald. Þeir hófu þegar skömmt-
un á matvælabirgðum sínum,
fengu átta mjólkurtöflur á dag
og pela af vatni. En hjálpin
barst ekki eins fljótt og þeir
liöfðu vonazt til, svo að þeir
urðu að minnka mjólkurtöflu-
skammtinn niður í þrjár á dag.
( Er vatnið þraut var gripið til
þess ráðs að eta snjó.
Skömmu eftir að komið var á
klettinn gerði stórhríð, sem stóð
í tvo sólarliringa samfleytt og
var frostið svo liart, að fötin
frusu utan á mönnunum. Þá
gerði ofsarok, sem stóð i þrjá
daga og gekk sjórinn þá svo
hátt, að mennirnir urðu að klífa
250 fet upp í bergið.
Engra flugvéla varð vart, en
á níunda degi sást lítið skip í
15 mílna fjarlægð. En skipverj-
ar urðu ekki varir við strand-
mennina. Á tíunda degi voru
flugmennirnir búnir að gefa
upp alla von um björgun. Þá
sáu þeir flugvél, en hún fór svo
hátt, að ekki sást til þeirra. —
Næsta dag sást aftur skip og var
það með bilaða vél, er dagur
reis.
Farþegarnir voru amerískir
hermenn og er foringi þeirra
virti umhverfið fyrir sér í sjón-
auka, kom hann auga á glampa
í bjarginu. Það voru flugmenn-
irnir, sem voru að reyna að gefa
Ijósmerki með spegli. Foring-
inn hélt að þetta mundu vera
Þjóðverjar, sem settir hefðu
verið þarna sem tálbeita og
hugsaði sér gott til glóðarinnar
að handtaka menn þá, sem væru
þarna í bjarginu. Bátur var sett-
ur á flot og fylltur með vopnuð-
um mönnum. Þeir voru tilbún-
ir að skjóta, er þeir komu að
klettinum, en þess gerðist ekki
þörf.
Flugmennirnir voru alveg öiv
magna, þegar þeim var bjarg-
að. Fætur þeirra voru svo
bólgnir, að skera varð skóna
utan af þeim og líkamar þeirra
allir bláir og bólgnir af að liggja
á syllunni.
Bretar, Bandaríkjamenn og
Rússar hafa undirritað samn-
inga við Noreg, HoIIand og
Belgíu um stjórn þeirra eftií’
innrásina.
★
Kinverjar verjast emi hraust-
lega fyrir sókn Japana fyrir
vestan Loyang í Honan-fylki.
Bandamenn eru að komast
að Adolí Hitler-línunni.
Frú Grieg ráðin
til Akureyrar.
Leiðbeinir i »Brúðuheim-
ilinu« eftir Ibsen.
Frú Gerd Grieg hefir verið
ráðin til að hafa á hendi leik-
stjórn á Akureyri á hausti kom-
anda.
Leikfélag Akureyrau hefir á-
kveðið að taka til meðferðar
með aðstoð frúarinnar „Brúðu-
heimilið“ eftir Ibsen, og fer frú
Alda Möller með aðalhlutverkið
sem gestur L. A. Er gert ráð
fyrir því, að frú Grieg fari norð-
ur í ágúst og sýningar geti haf-
izt í októberbyrjun.
Það var þegar frú Grieg sá
„Gullna hliðið“ leikið á Akur-
eyri fyrir stuttu, að hún bauðst
til að veita aðstoð sína við upp-
setningu norsks leikrits. Tók
Leikfélag Akureyrar ])ví með
þökkum.
Hætta á að Mustang-
fracnleiðsla stöðvist.
Verkföll eru nú svo mikil í
Detroit, að framleiðslunni þar
slafar mikil hætta af.
Robert Patterson, varaher-
málaráðherra, liefir látið svo
um mælt, að ef ekki verði kom-
ið í veg fyrir fleiri verkföil, þá
geti svo farið, að öll framleiðsla
á Mústang-orustuvélum stöðv-
ist.
Til óspekta kom í einni af
verksmiðjum Chryslers i gær
og varð að loka lienni og senda
starfsliðið — 3000 manns —
lieim.
Hörð árás í Mar-
i —
j sliall-ejrgnm.
j Bandaríkjamenn hafa gert
i harða árás á Jaluit-hringrifið í
Marshalleyjum.
Flugvélar flota og landhers
voru látnar gera árásina, sem
fram fór í fyrradag og vörþuðu
þær niður samtals 240 smálest-
um sprengja. Þegar flugvélarnar
sné'ru heimleiðis loguðu miklir
eldar í bækistöðvum Japana að
]>aki þeim.
1200 herskip í
Bandaríkjaflota.
Tólf hundruð herskip af öll-
um stærðum og gerðum eru nú
í ameríska flotanum.
Síðustu átján mánuðina liafa
rúmlega hundrað flugstöðvar-
skip af ýmsum stærðum bætzt í
flotann. Flest beirra eru þó
lítil, af þeirri gerð, sem nefnist
vasaflugstöðvarskip. Síðustu
sex mánuðina hafa 185 skip af
öllum gerðum bætzt í flotann
og eru þau samtals 1,4 milljónir
smálesta.
Flugvélatjón flotans hefir
oi-ðið svo miklu minna en gert
var ráð fyrir, að óhætt þykir að
draga úr orustuflugvélafram-
leiðslunni fyrir liann, Tjónið
hefir reynzt þriðjungi minna en
áætlað var.

Frakkar hafa getið sér ágætt orð á Italíu, síðan þeir fóru að berj-
ast þar. — Myndin sýnir franskan hermann gæta þýzkra fanga.
Almenn óánægja
síldarsaltenda með
síldarútvegsneínd.
Vilja frjálsa síldarsölu á
samlagsgrundvelli'
Síldarsaltendur hafa und-
anfarið setið á fundum og
rætt fyrirspurn frá Síldarút-
vegsnefnd um hvert fynr-
I komulag þeir teldu heppileg-
ast á sölu síldarinnar á er-
lendum markaði.
Niðurstáðan af þessum funda-
höldum er sú, að síldarsaltend-
ur, sem framleiða um 70% al’
útflutningssíldinni, hafa óskað
eindregið eftir að síldarsalan
verði gefin frjáls og að verzlun-
in mcð síldina á erlendum mark-
aði verði hér eftir rckin á sam-
lagsgrundvelli. Einn aðilinn,
Kaupfélag Eyfirðinga á Akur-
eyri, óskaði eftir að samninga-
nefnd utanríkisviðskipta yrði
falið að fara með þessi mál.
Nokkrir síldarsalíendur hafa
14^-000 esi€*í*8 3B
fl&sllir frsi
segja 3>j6dvec'jap
Þjóðverjar skýra nú frá því,
hversu vel brottflutningarnir
frá Krím hafi tekizt.
Herstjórnin tilkynnir, að um
128 þús. manna hafi verið flutt-
ar sjóleiðis frá skaganum, en
auk þess hafi um 20,000 særðir
menn verið fluttir í flugvélum.
Skipaljónið segja Þjóðverjar
hafa numið einum 19 skipum.
Engir bardagar eru nú á landi
i Rússlandi, en Þjóðverjar búast
við nýrri sókn Rússa þá og þeg-
ar. 1 fyrrinólt gerðu Rússar árás
á Pololsk fyrir vestan Nevel,
aðra árásina á þrem nóttum.
Loftvamamerki
í gærkveldi.
Klukkan 10,12 í gærkvöldi
var gefið rautt liættumerki hcr
í bænum og stóð það yfir til kl.
10,32 eða í 20 mínútur.
Svokallað rautt hættumerki
er ekki gefið nema minnst 3
óvinaflugvélar séu innan 75
km. fjarlægðar frá horginni.
Engin flugvél sást yfir borg-
inni og engum sprengjum var
varpað.
Þeir haía nær rofið
Gustav-línuna á tveim
stöðum.
ekki svarað fyrirspurn Síldarút-
vegsnefndar um þetta mál.
Mikil óánægja liefir ríkt und-
1 anfarið meðal síldarsaltenda um
fyrirkomulag síldarsölunnar og
er þessi fyrirspurn Síldarútvegs-
nefndar til síldarsaltenda um
fyrirlcomulag síldarsölunnar
vafalaust í sambandi við þá ó-
ánægju.
Japanir íara lialloka
hjá Koima.
Japanir hafa nú verið hraktir
úr hinum síðustu af Koima-
hæðunum.
í herstjórnartilkynningu
Mountbatlens i gær,'er frá því
skýrt, að síðasla baldstöð .Tap-
ana ])ar í hæðunum hafi verið
upprætt og þeir sé á burt ])aðan.
Mun nú ekki um annað að ræða
fyrir Japana en að reyna að
liörfa sem skjótast austur til
Burma.
í N.-Burma sækja hérsveitir
Stilwells hratt suður á bóginn
og herða Japanir vörnina, því að
hættan færist ískyggilega nær
járpbrautarbænum Myitkyina.
Hafa Kínverjar liafið sókn frá
Junnan-fylki með það fyrir aug-
um að reyna að ná höndum
saman við Stilwell og opna
landveg milli Indlands og Kína.
Fyrstu gjafir til
Landgræðslu-
sjóðs.
%
Landgxæðslusjóði Skógrækt-
arfélagsins hafa nú borizt fyrstu
gjafirnar.
Það eru bræðurinr Einar
Björnsson kaupmaður, Guð-
mundur M. Björnsson stór-
kaupmaður og Friðrik Björns-
son læknir, sem hafa orðið
fyrstir til að láta fé af liendi
rakna við sjóðinn. Þeir hafa
gefið 500 kr. liver.
Manntjón þeirra xninna
en búizt var við.
gókn bandamanna er nú
um það bil aS ná fyrsta
takmarki sínu, aS brjótast í
gegnum Gústav-línuna, en
síSan tekur Adolf Hitler-lín-
an viS.
Herstjórnartilkynningin í
morgun segir frá því, að Bret-
ar og Frakkar sé báðir næst-
um búnir að brjótast í gegnum
víggirðingar Gústav-línunnar,
hvorir á sínum stað.
Frakkar eiga skanima leið
eftir til þorpsins Esperia, sem
er öflugt útvirki Adolf Hitler-
línunnar. Hafa þeir tekið hæð,
sem gnæfir yfir þorpið í 3 iun.
fjarlægð. Frakkar hafa stráfellt
tvö fylki úr 71. herdeitd Þjóð-
verja í þessum bardögum og
tekið marga fanga, m. a. allt
herforingjaráð annárs fylkisins.
Við Cassino.
Sveit úr 8. hernum átti í gær
aðeins hálfan annan ldlómetra
ófarinn til síðustu undanhalds-
leiðar Þjóðverja frá Cassino.
Það er 6. þjóðbrautin, sem ligg-
ur norður til Rómaborgar. 'Fara
Bretar á snið við Cassino.
Indverskar liersveitir eru rétt
við úthverfi þorpsins San Gior-
gio í Liri-dalnumu. Hafa banda-
menn þá tekið flestar stöðvar
Þjóðverja ncðst í þeim dal. Er
vörn Þjóðverja víða að fara í
mola þarna.
Manntjón bandamanna er
miklu minna en búizt var við,
segir í tilkynningu frá Alexand-
er hershöfðingja í gær.
Erfitt verkefni
Kesselrings.
Kesselring á úr vöndu að ráða
í skipun orustuflugsveita sinna
á Italíu. Hann þarf að nota mik-
ið af orustuvélum á sjálfum víg-
stöðvunum, cn getur aðeins
fengið þær í Pó-dalnum, þar
sem þær eiga að verja banda-
mönnum flugleiðina til Suður-
Þýzkalands. Flytji hann þær
suður á bóginn, þá er banda-
mönnum hægðarleikur að fara
norður til Þj'zkalands, en noti
hann þær aðeins á N.-Italíu,
verður herinn fyrir sunnan Bóm
að vera varnarlaus úr lofti.
Kesselring hefir því teldð upp
á því, að senda orustuvélar bún-
ar sprengjum sem skjótast suð-
ur á bóginn og láta þær fara
beina leið norður aftur, þegar
þær hafa lokið árásarför sinni.
Rússar liafa sæmt fimm
brezlca herforingja Suvarov-
orðunni. Meðal þeirra eru Alex-
ander hershöfðingi og Harris,
yfirmaður sprengjuflugsveit-
anna.
Bevan þingmanni verka-
mannaflokksins —■ ekki Bevin
ráðherra, eins og stendur í einu
blaði — hafa verið settir úrslita-
kostir. Hann verður að fylgja
samþykktum flokksins eða
verður rekinn.
★
Moskito-vélar Breta réðust á
Berlín í nótt.