Vísir - 03.07.1944, Síða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðiaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofun
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Rltstjórar
BlaOamenn Stmii
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri S llnur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, mánudaginn 3. júlí 1944.
146. tbl.
Þjóðverjar brenna 400
iranska bóndabæi.
1 fregnum frá Sviss er sagt,
að Þjóðverjar hafi brennt um
400 bóndabæi í Frakklandi í
baráttu sinni til að uppræta
„Maqui“-herinn.
Skæruflokkar þessir bera
nafn sitt af héraði á Korsiku,
þar sem þeir voru fyrst stofn-
aðir. Þeir hafa náð mestu fylgi
í fjallahéruðunum í sauðaust-
urhluta Fralcklands og vinna
þar xnargvísleg spellvirki. Njóta
þeir stuðnings bændanna, sem
hjálpa þeim um vistir og brenna
Þjóðverjar bæina, til þess að
gera skæruliðunum erfiðara
fyrir.
Yfirvöld frjálsra Fi’akka telja,
að í Maqui-hernum sé nú allt
,að því 100,000 menn.
Innrásin eykur kola-
framleiðslu Breta.
Innrásin hefir m. a. haft þau
áhrif á Bretlandi, að kolafram-
leiðslan hefir vaxið stórum.
I fregnum þaðan í gær segir,
að námamenn hafi lagt sig alla
fram eftir að lagt var til atlögu
og í a. m. k. einu námahéraði
hefir framleisðlan orðið meiri
en nokkru sinni.
Síðan farið var að skylda
unga menn til vinnu í kolanám-
unum hafa 135 verið dregnir
fyrir dómara fyrir að neita að
hlýða slíkri skipun. Þrjátíu og
tveir þeirra hafa verið sendir í
fangelsi, en 19 látnir lausir eft-
ir skamma stund, er þeir kváð-
ust fiisir til að vinna.
Kaupmannahöfn:
Verkfillsiii kvattlr íil
afl tikijPB viiii.
Sporvagnar hefja ferðir
á ný.
1 gær var lesið í danska út-
varpið ávarp til veikfalls-
manna urn að snúa aftur til
vinnu sinnar í dag.
Ávarp þetta var að sögn und-
irritað af lciðtogum verkah'rðs-
félaganna og borgarstjórn
Kaupmannahafnar. Litlu síðar
var lesin upp önnur tilkynning,
þar sem skýrt var fró því, að
sporvagnar og strætisvagnar
mundu taka til starfa í dag og
bæjarbúar mundu einnig fá gas
og rafmagn til afnota sem fyrr.
Þjóðverjar virðast hafa fall-
izt á þá kröfu Dana, að verk-
lýðsforingjar yrði látnir lausir.
Þjóðverjar hafa ekki viljað
aflétta umferðabanninu að næt-
urlagi í borginni.
Ííöliknm bæml-
IIiii hótað hörða
Bonomi-stjórnin ítalska ætlar
að taka þjóðina föstum tökum,
til að koma á reglu í landinu.
1 gær var haldinn annar fund-
ur stjói’narinnar og var þar m.
a. samþykkt, að bændur skyldu
afhenda ríkinu uppslceru þessa
árs, en ef þeir jxverskölluðust
skyldi þeir eiga yfir höfði sér
6 ára fangelsi, eða sekt, sem
væri 20 sinnurn hærri en and-
virði uppskeru þeirrar, sem þeir
ætluðu að koma undan.
Rólegasti dagur-
inn í Normandie.
Þjöðwerjar hættm skfodilega
áhlaupooi iínum.
Bandamenn bjuggust við því,
að Þjóðverjar mundu láta veru-
lega til skarar skríða í gær, en
þess í stað varð dagurinn sá ró-
legasti í Normandie síðan inn-
rásin var gerð.
Á laugardag gerðu Þjóðverj-
ar níu gagnáhlaup hingað og
þangað á fleyginn, sem banda-
menn hafa rekið yfir Odon-ána,
eins og þeir væri að leita að
snöggum bletti á vörnunum. —
Það var rökrétl að álykta, að
þeir mundu gera stórárás eða
hefðu stórsókn, til að útmá
fleyginn, eftir að þeir voru bún-
ir að framkvæma þessar undir-
búningsaðgerðir.
En ekkert gerðist, ekkert i á-
hlaup var gert — að minnsta
kosti ekki af Þjóðverja hálfu,
og lítur herstjórn bandamanna
svo á, að Rommel hafi ekki
treystst til að vinna á, eins og ó
stóð og vilji undirbúa sig betur.
Sífelld stórskotahríð.
En þótt Þjóðverjar hafi ekki
látið neitt á sér bæra, var þó
ekki fullkomin kyrrð á víg-
stöðvunum. Njósnasveitir Breta
voru á ferli allan daginn, til að
reyna að komast að fvrirætlun-
um Þjóðverja og stórskotalið
þeirra hélt uppi hvildarlausri
skothríð allan daginn.
Veður var óhagstætt til flugs
í gærmorgun, en lagaðist síðan
og urðu þá talsverðir loftbar-
lagar.
11 herdeildir.
Þjóðverjar virðast þó hafa
nægilegt lið, því að bandamenn
hafa orðið varir við menn úr
11 þýzkum herdeildum á hinu
stutta svæði hjó Caen og Tilly.
Meðal þeirra eru 5 vopnaðar
SS-sveitir, sem taldar eru ein-
valalið.
Ein af þessum herdeildum
var flutt frá austurvígstöðvun-
um fyrir tæpri viku og gafst
einn af foringjum hennár upp
fyrir bandamönnum af frjálsum
vilja, er hann hafði verið tvo
daga á vígstöðvunum þarna.
Hann bar það frarn, að á aust-
urvígstöðvunum hefði her-
mönnunum verið sagt, að þýzki
flugherinn væri í V.-Evrópu, en
þar væri þeim hinsvegar sagt,
að hann væri á austurvígstöðv-
unnm. Þýzki herforinginn
kvaðst ekki hafa getað sætt sig
við slíkar blekkingar og því
hefði hann gefizt upp.
Framsveitir Rússa aðeins
20 km. fyrir austan Minsk.
Hindramx við Frakkiandsstrendur.

Meðal hindrana þeiri'a, sem Þjóðverjar komu fyi'ir með strönd-
um fram við Ermarsund, voru stálstólpar, sem voru klofnir að
ofan, og áttu greinarnar, sem sjást greinilega á myndinni, að
rifa göt á botna innrásarbáta bandamanna. Um fjöru stóðu
þessir stólpar svo upp úr sjó, að hægðarleikur var að sjá þá
og varast þá. Fóru bandamenn einmitt á land, þegar svo stóð
ó sjó.
Fjallamenn byggja skála
við Tindfjallajökul.
Hafa í hyggju aö gera göngubrú
yfip Markarfljót.
rjallamenn fóru 14 í hóp í fyrradag austur á Tindafjallajökul, til
að koma upp skála við jökulræturnar. Er það annar skáli
þeirra Fjallamanna, en hinn er á Fimmvörðuhálsi. Seinna hafa
þeir hugsað sér að gei'a göngubrú yfir Markarfljót, svo hægt
verði að komast fótgangandi á milli skálanna.
Mikið manntjón
á Saipan.
Gríðarharðir bardagar halda
áfram á Saipan-eyju, en Banda-
ríkjamenn vinna jafnt og þétt á.
Nimitz flotaforingi skýrði frá
því á laugardag, að manntjón
Bandaríkjamanna væri oi'ðið
rúmlega 9000 manns, en af
þeim hefði aðeins tæplega sjött-
ungur fallið, hinir væri flestir
særðir, en nokkrir væri týndir.
Hinsvegar væri manntjón Jap-
ana möi’gum sinnum meira, því
að Bandaríkjamenn hefði þegar
grafið rúmlega 6000 lík jap-
anskra hermanna.
56.900 sil. sprenoia
virpað í ðýzkar stöðvar
Metmánuður brezka
flugliersins.
í síðasta mánuði vörpuðu
brezkar flugvélar niður meira
sprengjumagni á þýzkar stöðv-
ar en nokkuru sinni fyrr.
Alls var varpað niður 56.000
smálestum, mestmegnis til að
styðja innrásai'herinn í N.-
Frakklandi. Brezkar flugvélar
fór í leiðangra allar nætur
mánaðarins nema eina. Moski-
to-vélar fóru í 23 nætur inn
yfir Þýzkaland og vörpuðu þær
niður samtals 5000 smálestum.
Flugvélar strandvarnaliðsins
fóru í samtals 8000 flugferðir
og var flogið i kafbátaleit á
degi hverjum.
Flutningaflugvélar flugu 1.2
milljónir km. yfir Atlantshafi
aðeins, en auk þess var fjöldi
flugvéla afhentur til vígs'töðva
utan Evi-ópu.
Landsbókasafnið 1943:
Bókaaukníng
1913 bindi.
Handritaaukning
67 bindi.
I árslok 1943 var bókaeign
Landsbókasafnsins talin 155.355
bindi. En ritaukinn frá 1. júní
1943 1913 bindi, þar af auk
skyldueintaka 551 gefins.Iland-
ritasafnið var talið 9302 bindi í
árslok 1943. Hafði það aukizt
um 67 bindi, þar af 60 gcfin.
Gefendur handfita voru þessir:
Erfingjar Jóns biskups Helga-
sonar 51 bindi, Benedikt Grön-
dal framkvæmdastjóri Rvík 6
bindi, Sveinbjörii Jón Einars-
sop bóndi Ileiðabæ 2 bindi og
Vilmundur Jónsson landlæknir
1 bindi.
Á undanförnum árum hefir
British Council gefið safninu
um 400 bindi enskra bóka og
þar af 377 á sl. ári. Hins vegar
hefir safnið lítið eignazt af hók-
um á Norðui’landamáluin eða
þýzku, vegna styrjaldarorsaka.
Vísir átti tal við Guðmund
Einarsson frá Miðdal, formann
Fjallamanna, og skýrði hann
m. a. svo frá:
— Farangur og fólk er á 3
stóra bíla, farangur alls um 5
tonn, verður fluttur á hestum
upp að jökli. Uml'. Fljótshlíðar
sér um flutninginn og verður
reitt á um 40 hestum í hverri
ferð.
Skálanum var valinn staður
norð-austan við Bláfell, á milli
skriðjökla, senx falla niður aust-
urdalinn og niður með Tind-
fjéllum að sunnan. Er þar und-
urfagurt útsýni yfir suðurjökl-
ana og um Langjökulssvæðið,
og skammt í skíðasnjó, því
snjór liggur ávallt i brekkum
bak við skálann. Gert er ráð
fyrir að byggingunni verði lok-
ið í þessum mánuði.
Hópur fjallamanna, er nú fer
austur, dvelur eysti’a í 8 daga
og er ráðgert að fara um jökul-
inn og taka kvikmyndir af f jall-
göngum og skíðaferðum um
jökulinn.
Rnssneika
sýningin opnnð.
Rússneska ljósmyndasýning-
in var opnuð I sýningarskálan-
um í dag.
Rússneski sendiherrann,
Krassilnikov, bauð gesti vel-
komna með nokkrum orðum.
Þá hélt Bjarni Guðmundsson
blaðafulltrúi stutta ræðu fyrir
sýningunni. Minntist Bjarni
meðal annars á það, að hann
hefði fyrir nokkrum árum ver-
ið í Rússlandi og kynnzt þar
landi og þjóð að nokkru.
Við ætlum síðar að gera
göngubrú yfir Markarfljót, á
gljúfrum, til þess að hægt verði
að fara fótgangandi milli skál-
arina við Tindfjallajökul og
Fimmvörðuháls. Það er hæfileg
dagleið rösku göngufólki.
Bandamenn nálgast
Livorno og Ancona.
Kapphlaupi bandamanna-
herjanna á vestur- og austur-
ströndum Ítalíu til Ancona og
Livorno verður nú bráðum lok-
ið.
Herirnir í báðurn fylkingar-
örmuni hafa nú farið yfir síð-
ustu árnar, senx varna þeim
vegarins til þessara miklu hafn-
arboi’ga. Á vesturströndinni
hefir 5. herinn farið yfir Cec-
ina-ána og tekið borgina Cecina,
um 25 km. frá Livorno, og á
austurströndinni hafa banda-
menn farið yfir Potenza-árna og
tekið borg, sem er rúma 20 km.
fyrir sunann Ancona.
1 síðasta mánuði smíðuðu
amei'ískar flugvélaverksmiðjur
8902 flugvélar.
Bílslys
við Svartsengi.
Utiskemmtun var haldin á
Svartsengi í grennd við Grinda-
vík í gær. Þar vildi það slys til
í nágrenninu, að vörubilreið ók
útaf veginum, og virtist hafa
verið á mikilli ferð, enda farið
margar veltur og mölbrotnað,
bæði stýi’ishús og pallur, en auk
Aðrar komnar
allt að 8o km.
framhjá
borginni.
270 km. sókn á
10 dögum.
að er nú sýnilegt, að Þjóð-
verjum mum ekki takast
að stemma stigu við sókn
Rússa til Mmsk, síðasta virkis
þeirra á miðvígstöðvum Rúss-
lands.
Um 200.000 rnanna her er í
og við borgina og hann liefir að-
eins ófullkomna þjóðvegi til að
nota á undanhaldinu, þvi að
járnbrautirnar, sem liggja það-
an í norð- og suðvestur eru
rofnar.
I gæi’kveldi var tilkynnt i
Moskva, að framsveitir Rússa
beint austur af borginni ættu
aðeins um 20 km. ófarna til
borgarinnar, en hersveitum
Þjóðvei’ja umhvei’fis hana staf-
aði þó enn meiri bætta af öðr-
unx sveituhi, nefnilega þeirn,
sem sækja fram fyrir sunnan
og norðan boi’gina.
Fyrir norðvestan borgina
hafa Rússar tekið borgina Vi-
lika, sem er í 80 km. fjai’lægð.
Aðrar sveitir eru komnai' um
það bil jafnlangt suðvestur fyr-
ir hana og liafa háðir þessir
fylkingararmar rofið járnbraut-
irnar til Vilna og Brest-Litovsk.
AlJs 900
bæir teknir.
Rússai’ liéldu áfram sókn
sinni á öllum Hvíta-Rússlands-
vigstöðvunum í gær og auk þess
gegn Finnum norður á milli La-
doga og Onega. Tóku Rússar alls
urn 900 staði í gær og voru með-
al þeirra þrjár borgir fyrir suð-
vestan Minsk. Eru tvær þerra
á járnbrautarlínunni milli
Minsk og Baranovichi, en liún
liggur síðan áfram til Brest-
Litovsk.
270 km. sókn.
1 gær voru liðnir tiu dagar
síðan Rússar hófu sumarsókn
sina á miðvigstöðvunum og
bafa Jxeii’ þá sótt fram um 270
km. leið á j>eim tíma. Er það
óvenjulega hröð sókn, enda
| brustu vai’nir Þjóðverja ó-
I venjulega skyndilega og ger-
| samlega sti’ax á öðrum degi
I sóknarinnar og síðan hefir ver-
ið lítið uin viðnám af þeirra
hendi.
þess fóru framhjól hifreiðarinn-
ar undan henni nxeð öllu og lá
hún þannig á veginum og uppi
á hraunbungu. Tveir menn voru
j í bifreiðinni. Bifreiðastjórinn
! meiddist eitthvað lítillega og
j var fluttur til Keflavíkur til
læknis. Er hann talinn sama og
ekkert meiddur. Hinn maðurinn
slapix algerlega við meiðlsi, að
öðru leyti en því, að hann hrufl-
aðist á fingri. Má telja stór-
furðulegt, að ekki skyldu
meiðslin vera alvarlegri.