Vísir - 26.08.1944, Blaðsíða 2

VISIR
VÍSIF7
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BIAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Gnðlangsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 1 6 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Safnaðarstjórnir
og jarðarfarir.
j^öngum hefir verið undan því
kvartað, hversu óhemjulega
dýrar jarðarfarir eru hér i bæn-
um. Þessar umkvartanir "liafa
sízt verið að ástæðulausu, þótt
ekki tæki í hnúkana í þessum
efnum fyrr en nú á stríðsárun-
íim. Hefir útfararkostnaður
hækkað um 500—700%, eftir
því sem kunnugir áætla. Sú
háðung hefir nú allt of lengi
viðgengizt hér, að hægt sé að
gera sér útfarir að féþúfu á
þann hátt, sem verið hefir, og
mundu bæjarbúar taka því með
þökkum, að betri skipun væri
komið á þessi mál.
Verðlagsyfirvöldin hafa sett
hámarksverð á líkkistur og
lækkað verðið á þeim stórlega,
en því er haldið fram af mörg-
um, að farið sé á bak við þessa
ráðstöfun af þeim aðilum, sem
hlut eiga að máli. Ef svo er,
sem vitanlega er mögulegt, þá
koma þessar ráðstafanir að litlu
gagni, ef ekki er hægt að sanna
brotin.
Æskilegasta lausnin á þessu
vandamáli væri sú, að söfnuð-
irnir í bænum tæki að sér út-
farirnar með því að setja hér
upp útfararstöð. Ein slík stöð,
sem rekin væri með fullkomn-
um tækjum, mundi vera nægj-
anleg fyrir bæinh. Ætti með
þessu móti að vera hægt að
lækka útfararkostnað um helm-
ing á við það, sem hann er nú.
Auk þess ætti söfnuðunum með
þessum hætti að vera mjög auð-
velt að koma á virðulegum en
fábrotnum útfararsiðum. Það
er mikil nauðsyn að nema burtu
óþarfa prjál og tildur í sam-
bandi við útfarirnar, en til þess
að koma því í framkvæmd
stendur enginn aðili betur að
vígi en safnaðarstjórnirnar
sameiginlega.
Þetta er verkefni, sem safn-
aðarstjómirnar ættu að leysa í
sameiningu. Þetta er í þeirra
verkahring. Það er auðvelt að
koma þessu í framkvæmd og
reksturinn er ekki margbrotinn.
Aðeins'þarf nokkra áhugasama
menn með framkvæmdarvilja,
og þeir finnast vafalaust innan
safnaðarstjómanna þriggja.
A tæpasta vaðið.
VerkföII þau, sem nú standa
yfir og eru í uppsiglingu, em
alvarlegt umhugsunarefni. Ef
athugað er, hvaða félög það
eru, sem að verkföllunum
standa, kemur í ljós, að þau
eru ÖU -undir stjórn kommún-
ista. Óelrðunum er komið af
stað undir því yfirskini, að ver-
ið sé að bæta hag verkalýðsins,
cn hver sem athugar mál þessi
hlutdrægnislaust, getur ekki
komizt hjá því að sjá, að hér
liggur allt annað á bak við.
Með þeim verkföllum, sem á
ferðinni eru, er beint stefnt að
stöðvun í öllum atvinnurekstri.
Kauphækkunarkröfur á þeim
tíma, sem allur tilkostnaður
verður að fara lækkandi, hljóta
að mæta sívaxandi mótstöðu at-
vinnuveganna og enda með alls-
herjarverkföllum, sem ömögu-
I gróðrarstöðinni i Birkihlíð.
Ff'rirmyndar grarð-
yrkjnstöð í Fossvogi
Hefur vaxið & fáum árum upp úr
urðarholtum.
TOHAN SCHRÖDER, garðyrkjumaður, hefir komið sér upp fyrir-
* myndar gróðrarstöð á örfáum árum suðúr í Fossvogi. Gróðr-
arstöð þessi er ágætt dæmi um það, hvað unnt er að gera með
þrautseigju og framtaki, ef vilji og áræði er fyrir hendi.
Vísir hefir beðið Sigurð Sveinsson, garðyrkjuráðunaut Reykja-
víkurbæjar, að skýra lesendum blaðsins frá gróðrarstöð Schröders,
og gefur Sigurði hér með orðið:
Fyrir sex árum var land það,
sem nú er Gróðrarstöðin Birki-
hlíð, óræktar melar og mýrar.
Tók þá Johan Schröder, sem þá
var starfandi garðyrkjumaður
hér í bænum, land þetta á erfða-
festu og hóf þegar framkvæmd-
ir um byggingu garðyrkjustöðv-
ar og skírði stöðina Birkihlíð.
Að vísu var engin skógarhrísla
þarna nálægt, en Johan trúði á
mátt hinnar íslenzku moldar,
jafnvel þó um berangur væri
að ræða og var köllun sinni
trúr sem garðyrkjumaður. —
Hann hafði ekki mikið fjár-
magn í fyrstu til að setja í þetta
fyrirtæki, en hann hafði trú á
starfinu og kunni hin réttu
handtök. Að vísu fylgdu starfi
hans ýmsir erfiðleikar, en þeir
stæltu hann og liertu í barátt-
unni, því hann hafði óbifandi
traust á gróðurmagni jarðar-
innar.
Flestar garðyrkjustöðvar
hafa verið reistar á betra landi
en þessi í Fossvogi, og auk þess
upphitaðar með hveravatni. —
Hefir því aðstaðan þar, að því
leyti verið mun verri.
Þegar komið er að Birkihlíð,
blasir við manni snoturt íbúð-
arhús, þrjú gróðurhús, ásamt
miklu af vermireitum. ÖIl þessi
hús eru traustlega byggð og
haganlega fyrir komið. Það sem
mest vekur athygli manns er
hversu öllu er snoturlega fyrir
komið. Tré, blóm og runnar,
sem eru meðfram öllum gang-
stígum, gefa stöðinni hlýlegan
og skemmtilegan svip, og er
auðsjáanlega lögð mikil vinna
í það, að gera hana sem falleg-
asta. Væri gott, ef fleiri garð-
yrkjumenn legðu meira kapp en
þeir gera á það, að fegra og
prýða umhverfi garðyrkju-
stöðvanna. Gæti það þá um Ieið
verið öðrum jarðyrkjumönn-
um, t. d. bændum, til lærdóms
og fyrirmyndar, því mikil vönt-
un er ennþá almennt á því, bæði
legt er fyrir kommúnistana að
vinna. Kröfurnar skapa mót-
stöðu, sem fer síharðnandi.
Þetta vita kommúnistarnir. En
það, sem fyrir þeim vakir, er
að skapa upplausn og glund-
roða, en ekki það, að bæta kjör
verkalýðsins. Kröfurnar ná ekki
fram að ganga vegna þess að
boginn er þegar spenntur of
hátt. Astandið sjálft vinnur á
móti verkföllunum. Þetta vita
kommúnistarnir, en þeir tefla
samt á tæpasta vaðið, og gera
það þótt foringjarnir séu farn-
ir að skjálfa í sauðargærunni
af ótta við það, að tafl þeirra
kunrii að -vera ]>egar tapað.
í sveitum og kaupstöðum, að
öll umgengni utanhúss sé í því
ástandi, sem æskilegt væri. Sem
betur fer er þó einhver breyting
að komast á þessi mál nú á
seinni árum.
Eigandi garðyrkjustöðvar-
innar í Birkihlíð, sem um
margra ára skeið starfrækti
plöntusölu á Suðurgötu 12 hér
í bænum, leggur enn sem fyrr
aðaláherzluna á framleiðslu
allskonar blómjurta til gróður-
setningar í garða að vorinu, og
má sjá þess Ijósan vott, bæði í
skenuntigörðum bæjarins (sem
lceypti plöntur hjá honum síðast.
liðið vor) og auk þess í fjöl-
mörgum skrúðgörðum hér í bæ,
að um fjölbreytt úrval er að
ræða.
Eg hefi þekkt Johan Schröder
frá því hann fyrst kom hingað
til landsins fyrir tuttUgu árum,
og átti eg því láni að fagna, að
vera nemandi lians um eitt
skeið. Hann er garðyrkjumaður
fyrst og fremst starfsins vegna
og lætur verkin tala.
Næturakstur:
B. S. R. Sími 1720.
Einn morguninn fyrir skemmstu,
þegar góðviSriskaflinn síðasti stóð
sem hæst, þurfti eg aÖ rífa mig upp
eldsnemma til að koma sendingu
með áætlunarbíl vestur í Dali. Þeg-
ar eg kom á bílstöðina, var þar
staddur gamall og góður Reykvík-
igur, sem er kunningi minn. Hann
var að fylgja einhverjum til „skips“,
ef svo má að orði kveða undir þess-
um kringumstæðum.
„Sæll vertu og velkominn á fæt-
ur,“ sagði þessi kunningi minn, þeg-
ar við hittumst. „Þú ert árrisull,
þykir mér.“
Eg gat ekki neitað því, að eg
þóttist heldur snemma á ferli, því
að undir venjulegum kringumstæð-
um blunda eg heldur lengur en eg
gerði þenna morgun.
„Þá ferðu illa með daginn,“ hélt
kunningi minn áfram, „því að eg
segi fyrir mig, að eg er aldrei af-
kastameiri en einmitt þá daga, sem
eg fer niður i bæ eldsnemma, venju-
lega á sjötta tímanum:
Eg segi þér það alveg satt, að
þá er Reykjavík ekki verri en sveit-
in, þegar hvergi er bíll kominn í
gang og kyrrð ríkir á landi 0g sjó.
Eg fer niður í Hljómskálagarð eða
upp á Amarhól, þegar svo stendur
á, og mér finnst eg verá kominn
upp í sveit.
Ilmurinn úr grasi og runnum hef-
ir enn yfirhöndina, því að árans
gasstybban úr bilunum er rokin veg
allrar veraldar, ■fuglarnir syngja, án
þess að hávaði umferðar og athafna-
lífs raski ró þeirra — já, það eru
engar ýkjur, að það er eins og
maður sé kominn langt upp í sveit,
■út i rfki náttúrunnar.“
ArngrímurArngnmsson
og
lóhanna Magnúsdóttir.
Gullbrúðkaup.
I dag eiga myndarhjóniri i
Landakoti á Álftanesi, þau
Arngrímur Arngrímsson og Jó-
hanna Magnúsdóttir, gullbrúð-
kaup. Hafa þau búið hinu mesta
myndarbúi í Landakoti undan-
farin tuttugu ár, en fluttust
þangað frá Hellu á Snæfellsnesi.
Meðan Arngrimur bjó undir
Jökli, stundaði hann mest sjó,
var ýmist formaður á opnum
bátum eða háseti á þilskipum.
Var hann mikill aflamaður og
hinn mesti lánsmaður á sjó,
enda efnaðist hann vel. Eignuð-
ust þau hjónin þar sjö börn og
ólu auk þess upp einn dreng.
Börn þeirra Landakotshjónanna
eru öll á lífi og hin myndarleg-
ustu. Elztur er Guðjón, tré-
smíðameistari í Hafnarfirði.
Sólborg, sem er gift Sófusi Óla-
syni, og Sæmundur, sem er
kvæntur Steinhildi Sigurðar-
dóttur, búa nú í Landakoti á-
samt föður sínum. Guðrún og
Bryndís hafa alþekkta kjóla-
saumastofu hér í Reykjavík, en
Jóhannes er klæðskerameistari
á Akranesi. Yngst er Dagbjört
og býr hún nú í Hákoti á Álfta-
nesi.
I Landakoti hefir Arngrímur
búið lengst af með syni sínum
Sæmundi. Hafa þeir staðið fvrir
miklum umbótum á jörðinni.
Hefir töðufengur þréfaldazt í
þeirra tíð og hafa þeir reist öll
hús, sem nú standa þar, frá
grunni. Hefir Jóhanna verið
manni sínum mjög samhent í
öllu og honum til mikils styrks.
Sveitungar þeirra Arngríms
og Jóhönnu og aðrir vinir þeirra
óska þeim til hamingju á þess-
um merkisdegi í lífi þeirra og
vona, að þau fái sem lengst að
njóta ávaxtanna af löngu og
vel unnu starfi.
Sveitungi.
Næturvörður
er í nótt og næstu nótt í Lyfja-
búðinni Iðunni, sími 1911.
Frá Mæðrastyrksnefndinni.
• Kinur þær, sem eiga að fara
á vegum Mæðrastyrksnefndarinn-
ar að Laugarvatni, korni mánudag-
inn 28. þ. m. í Þingholtsstræti 18,
1 kl. 9,30 f. h. — Nefndin.
Háttatími og fótaferð.
Það var ofur eðlilegt, að talið
bærist að háttatíma og fótaferð
Reykvíkinga almennt, þegar svona
var komið. Við vorum alveg sam-
mála um það, að bæjarbúar fari
bæði alltof seint í háttinn og á fæt-
ur.
Hér hanga menn við allskonar
dund eða óhollar skemmtanir fram
á rauða nótt og komast svo ekki á
fætur fyrr en seint og síðar meir
og þá venjulega þreyttari en þegar
skriðið var í rúmið. Og verst er,
að fáum finnst neitt við það athug-
andi að koma of seint til vinnu eða
svo slæptur, að verkið er illa af
hendi leyst og engin löngun til að
gera það vel.
En hvað er við þessu að gera,
þegar þeir, sem skapa eiga for-
dæmið um stundvísi og ástundun
við vinnuna, eru oft lausastir á sín-
um vinnustað? Er þá ekki von, að
þeir, sem undir þá eru gefnir, skáki
í því skjóli, að ekki séu þeir neitt
verri en fyrirmyndirnar
Gaman og aJlvara.
En nú er nóg komið af þessum
hugleiðingum. Eg er að hugsa um
að segja þeim, sem runnið hefir í
skap við að taka til sín orðin hér
að framan, tvær nýjustu stríðs-
skrítlumar, sem eg hefi heyrt, svona
til að reyna að koma þeim aftur í
gott skap fyrir helgina.
„Sú saga gengur, að hálfbróðir
Hitlers hafi verið drepinn. Þykir
sumum sem þessi fregn hefði get-
að verið hálfu betri.“
JZ
Scrutator
o
'HaAclbi
í sveit í Reykjavík.
Ruslhreinsunln í bænum:
Lokið við að hreinsa svæðið milli Garða-
strætis og Rauðarárstígs.
Eins og getið var um hér í
blaðinu fyrir skömrnu, gengst
nú bæjarstjórn • og lögreglan
fyrir allsherjar ruslhreinsun á
lóðum manna í bænum. Vinnur
stöðugt 5 rnanna flokkur að
þessu, undir stjórn Sigurbergs
Elíassonar, en umsjón með
verkinu af hálfu lögreglunnar
hefir Stefán Jóhannsson lög-
regluþjónn.
Lokið er nú við að hreinsa
svæðið mili Garðastrætis og
Rauðarárstígs niður að Skúla-
götu. Allmisjafnlega bregðast
eigendur verksins við komu
hreinsunarmanna og eru jafn-
vel dæmi þess, að þeim hefir
verið hótað kæru, ef þeir tækju
einsldsnýtt rusl, þótt í lögreglu-
samþykktinni standi, að skylt
sé lóðareigendum að halda lóð-
um sínum hreinum og hafa þær
sæmilega útlítandi./ Sýnir fólk
þetta með þessu merkilegt skiln-
ingsleysi á slíku nauðsynjaverki
sem hreinsun lóða og porta í
bænum er.
Æskilegt væri, að fólk, sem á
ýmiskonar muni, er það hírðir
ekki um, liggjandi á lóðum í
portum eða einhversstaðar á al-
mannafæri, tald sig nú til og
flytji það burt af þeim, sem það
kærir sig ekki um, en komi hinu
sæmilega fyrir, því að þeir
Stefán og Bergur kunna að vera
á næstu grösum og hlífa ekki
neinu, sem þeir telja vera til
óþrifnaðar og vansæmdar fyrir
bæinn.
40 ára
verður í dag hinn góðkunni knatt-
spyrnumaÖur Gunnar GuÖnjósson,
húsgagnabólstrari, Laugaveg 59.
SR-dagur
að Kolviðarhóli.
Iþróttafélag Reykjavíkur efn-
ir til hátíðahalda að Kolviðar-
hóli um þessa helgi. Er þetta
í annað skipti, sem iR-ingar
efna til slíkra hátíðahalda, en
ætlun þeirra er sú, að hafa þar
héðan í frá á ári hverju iR-dag
og gera hann að nokkurskonar
„þjóðhátíðardegi“ Reykvíkinga,
sem gæti orðið Reykvíkingum
hátíð hliðstæð þeirri, sem haldin
er á hverju ári í Vestmannaeyj-
um.
I fyrrasumar fóru þessi há-
tíðahöld fram í fyrsta skipti,
svo sem fyrr segir, og var látin
fara fram nokkur hluti af inn-
anfélagskeppni félagsins í
frjálsum íþróttum. Að þessu
sinni munu koma þarna fram
margir ungir íþróttamenn, sem
að undanförnu hafa verið á
námskeiði hjá félaginu. Að !
sjálfsögðu munu einnig eldri og
reyndari íþróttamenn sýna
þarna listir sínar og taka þátt
í keppni, sem fram fer í tilefni
dagsins.
Margt annað verður til
skemmtunar, svo og dans. Verð-
ur dansað í veitingastofunni á
Kolviðarhóli. Aðstaða á Kolvið-
arhóli til að halda iþróttamót
og útiskemmtanir er hin bezta
frá náttúrunnar hendi og á
sumrum þarf húsakostur ekki
að takmarka aðsókn, ef fólk
hefir með sér tjöld og sefur í
þeim yfir næturnar, sem það
dvelur þar.
I þetta skipti munu það að-
eins verða iR-ingar og gestir
þeirra, sem koma saman á
Hólnum og gera sér glaðan dag.
Fyrri úrslit I. fl. mótsins
á morgun:
K.R.—Valur
kl. 1,30.
Akurnesingar—flafn-
firðingar
* kl. 5.
Eins og áður var skýrt frá,
heldur 1. flokks landsmótið á-
fram á morgun og hefst það kl.
1.30 e. h. á Iþróttavellinum.
Keppa þá KR og Valur, en kl. 5
keppa Kriattspyrnufélag Hafn-
arfjarðar og Knattspyrnufélag
Akraness.
Leikar standa nú þannig á
móti þessu, að þau 2 félög, sem
sigra á morgun, keppa síðan til
úrslita.
Það merkilegasta við leik Ak-
urnesinga og Hafnfirðinga er
það, að flokkar frá þessum
stöðum hafa aldrei áður keppt á
Iþróttavellinum hér og verður
þessi leikur því einskonar bæja-
keppni milli þessara tveggja
staða. Báðir flokkarnir eru skip-
aðir úrvalsmönnum, hvor frá
sínum stað. — Hafnfirðingar
hafa áður tekið þátt í móti
þessu og unnið það.
2. flokks mótið liefst á 1-
þróttavellinum n. k. mánudag,
kl. 7 e. h. Keppa þá Valur og
Frarn, en n.k. þriðjudag kl.
7 lceppa KR og KH (Knatt-
spyrnufélag Hafnarfjarðar).
nKling-klangu fer til
N or ðurlandsins.
„Kling-klang“-kvintettinn fer
í dag áleiðis til Norðurlands-
ins og mun efna til söng-
skemmtunar eftir því sem tími
vinnst til.
1 kvöld munu þeir félagar
syngja á Akranesi, en á Akur-
eyri næstk. mánudagskvöld.
Þaðan fara þeir svo til Siglu-
fjarðar og e. t. v. víðar ef timi
vinnst til.
Kling-klang kvintettinn hefir
ekki komið fram opinberlega
síðan í fyrravetur að hann hélt
nokkrar söngskemmtanir, bæði
í Reykjavík og Hafnafirði, við
ágætar undirtektir.
I kvintettinum eru: Ólafur
Beinteinsson, Guðmundur Sig-
urðsson, Björgólfur Baldurs-
son, Jón Guðbjartsson og Gísli
Pálsson. Árni Björnsson píanó-
leikari annast undirleikinn.
Tíðindalaust
í vinxiudeiIiixiitL
Ekkert hefir gerzt undatt-
farna daga í deilum Iðju við
F.U. og Dagsbrúnar við olíu-
félögin.
Vísir átti tal við sáttasemj-
ara í gær, og skýrði hann blað-
inu svo frá, að allt stæði við1
hið sama í þessum deilumálumi
Fara engar viðræður framy þar-
sem báðir aðilar haldá fasf við
hina fyrstu afstöðu! sína 1 máf-
inu.
á góðum gúmmíum ósk-
ast. Mætti vera eldri
gerð, helzt Ford. Uppl. í
síma 5619.