Vísir - 22.02.1945, Qupperneq 4

4
VÍSIR
DAGBLAÐ
IJtgofandi:
BLAÐAID TGÁFAN VÍSIR II/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðiunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1 6 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félajjsprentsmiðjan li/f.
Stöðvast
ílutningaskipailotinn?
^Jannalæti Þjóðviljans eru mildl þessa dag-
ana, einkum vegna afreka atvinnumálaráð-
herra í fiskflutningunum. Lýsir blaðið yfir
því, að í fyrra um þetta leyti hafi íslenzku
flutningaskipin aðeins verið búin að fara ell-
eí'u ferðir til Bretlands, en núna liafi þau aft-
ur farið 80 ferðir frá áramótum. Ekkert skal
um það fullyrt, hvort þessar tölur eru réttar,
en ekki virðist úr vegi að vekja á því athygli,
að í fyrra fluttu íslenzku skipin fisk svo að
segja einvörðungu frá Vestmannaeyjum, með
því að brezlc skip sátu fyrir fiskkaupum í
yerstöðvum við Faxaflóa og Vestfjörðum. Er
aðstaðan því ekki sambærileg, en lilaðið ætti
hinsvegar að athuga hversu margir fiskfarm-
ar hafa vcrið fluttir frá Vestmannaeyjum, það
sem af er árinu.
! Forréttindaaðstaða erlendu skipanna cr nú
lýðum ljós, enda yfir lýst innan ]>ings og utan,
að skipin njóti slíkra forréttinda. Þýðir ckki
fyrir Þjóðviljann að mæla því í gegn, enda
hafa íslenzk skip tugum saman verið ger horn-
rekur fyrir erlendu skipunurrf, og einmitt
þessa dagana liggur fjöldi íslenzkra flutninga-
skijia í höfn, og eru búin að liggja aðgerðar-
laus um fjórtán daga, enda ekki sýnilegt að
ur þessu muni rætast fyrsta kastið, jafnvel
þótt gæftir yrðu. Eigendur flutningaskipanna
hafa setið á fundum undanfarna daga, til
þess að ræða Jicssi vandræði sín, og munu þeir
hafa komizt að þeirri niðurstöðu, að þeir
myndu neyðast til að leggja skipunum og láta
afskrá skipshafnirnar, en hásetar á flutninga
skipunum munu vera um 600 talsins. Enn-
fremur er ekki annað sýnilegt, en að frysti-
húsin verði einnig að stöðva rekstur sinn um
ióákveðinn tíma. Geymslurúm þeirra mun
,vera, að því er kunnugir fullyrða, ídjt að ein-
um þriðja meira en það var í fyrra, en hins-
vegar höfum við nú yfir að ráða mciri skipa-
flota lil fiskflutninga, en þörf er fyrir. Þjóð-
viljinn heldur því fram, að íslenzku flutninga-
skipin geti flutt um 600 tonn á mánuði hverj-
um, cn ])á gerir blaðið ráð l'yrir cinni ferð í
mánuði hjá skipunum, eða sem næst því. Hins-
.vegar gr vitað, að skipin geta flcst eða öll far-
ið tv'ær ferðir i mánuði, fái þau greiða af-
grciðslu í höfnum hér á landi. Þetta hefir at-
vinnumálaráðhcrra ekki gert sér ljóst, enda
heinlínis miðað ráðstafanir sínar við flutninga
skipanna á síðasta ári, er þau gátu clcki farið
nerna fáar ferðir í mánuði hverjum, af þeim
sökum, að þau máttu ekki kaupa fiskinn.
Hér cr vissulega um meira vandamál að
ræða cn svo, að sfóru orð Þjóðviljans leysi
það á nokkurn hátt. Annaðhvort verður að
láta íslenzku skipin njóta fulls jafnréttis ó við
erlend leiguskip ríkisstjórnarinnar, eða þá að
ekki er hægt að halda áfram útgerð skip-
anna á sama ^rundvelli. Þess verður að krefj-
ast, að ríkisstjórnin sýni fulla sanngirni við
afgreiðslu málsins og leggi ekki allt kapp á að
bera hlut þessara útvegsmanna fyrir borð.
Þjóðinni er cnginn greiði ger með því, að skip
séu Ieigð frá útlöndum til ])css eins að svifta
inleuíla menn atvinnu, einkum þar sem svo er
um hnútana húið, að fyrirsjáanlegur lialla-
rekstur verður á ýmsum þessum leiguskipum.
V 1 S I R
Kimmtudaginn 22. febrúar 1945.
I
BIÉF UM ¥ELTUSMTfIME
[ Mikið er'ritað og rætt'um
veltuskattinn nýja, svokall-
aða. Enginn trevslir sér tíl
að mæla lionum bót — ekki
i einu sinni foreldrið meir en
' svo. Eg freistast til að senda
Visi álit nágrennis míns um
þenna skatt:
Yelluskatlar, slikir sem
þessi, eru jafnan örþrifaráð,
sem gripið er til. þegar fjár-
málum er stýrt í öngþveiti
og allir aðrir skattstofnar
eru örpíndir. Þeir eru siðasta
hálmstráið, þegar komið er
út fyrir liagræn og skynsam-
leg takmörk í fjármálum.
Þeir eru í rauninni ekki
skattform, heldur ránsform
á. hendur skattþegnunum —-
ekki arðrán heldiir fjárnám,
því þeir eru heimtir jafnt af
þeim, sem arð hefir af al-
vinnurekstri sínuni, og þeim,
sem af engum arði hafa að
má, eða haifia taprekstur.
Það er náttúrlega ekkert
undarlegt, þó að sósíalistár
séu ftisir lil að heimta slíka
skatta — þeir eru einmitt
þeirra yndi og eflirlæti. All-J
an bjargálna atvinnurekstur
kalla þeir arðrán — því frek-
ar, ef belur vegnar. Þeirra
slefna og luigsjónamark er
það, að koma atvinnuskipu-
lagi einkarekstursins á ör-
bjargarstig og vonarvöl.
Slíkir skattar allir eru á
þeirra „línu“. — Hitt cr
furðulegra, að þeim skuli
hafa tekizt að veifa miklum
I hlula Sjálfstæðisflokksins —
I þessum yfirlýsta verndar-
, flokk einkareksfursins —
svo léttilega í kring um sig
— eða það finnst okkur.
En s-vo er þó lika á það að
Hta, að veltuskatturin er
hvorki nýmæli, né heldur er
hann einmæli á þessu síðasta
Alþingi okkar, þótt aðrir,
eldri og yngri, veltuskattar
séu meir látnir liggja í þagn-
arþei um ámæli — af hverju
sem það er. Reykjavíkurbær,
og efalaust fleiri bæjar- og
sveitar-félög, hafa notað
þelta skattform kinnroða-
laust og átölulaust — að því
er kunnugt er — við niður-
jöfnun aukaútsvara. Máske
þar sé að leita skýringar á
því, hvað Sjálfstæðisflokk-
urinn á Alþingi reynist sósí-
alistunum auðsveipur og
léttur í togi. — Þeir eru bún-
ir að temja hann svo vel í
bæjarstjórn og niðurjöfnun-
arnefnd.
Og þá kemur að því, hvort
„veltuskatturinn“ sé nýr
sinnar tegundar eða hinn eini
á Alþingi nú.
Fyrir þinginu liggur frum-
varp um stofnun svokaliaðs
Búnaðarmálasjóðs. Frum-
varpið flytur sjálfur formað-
ur Búnaðarfélags íslands á-
samt tveimur góðuin og
gegnum bændum úr Sjálf-
stæðisflokknum. Ekki ætti
að þurfa að gruna flulnings-
mennina um græsku, eUda
er látið svo lieita, að þetta sé
skattinum -
inunur.
En það er annarskonar
nnnnir. Hinn almenni veltu-
skattur er al' mörgum l'or-
dæmdur, veltuskatturinn á
landbúnaðinn er af ýmsum
sömu mönnum liált lofaður;
fluttur al' bændum og bænda-
fulltrúum og ,4nrgylltur“
fyrir baéndum, en þeim —
aumum mönnum - cr ætl-
að að þakka.
Það er ekki ólíklegt, að
sósíalistarnir brosi i laumi —
þarna hefir þeim orðið enn-
þá auðunnari sigur en á
samstarfsflokknum á Alþingi
— þarna hafa þeir fengið
sjálfboðaliða úr samstarfs-
flokki sínum.
Sambærilegt við hina nýju
veltuskalla á Alþingi nú er
útflutningsgjaldið af sjávar-
afurðum og verðjöfnunar-
gjöldin svokölluðu. Hvort-
tveggja eru þáð gamalkunn
gjöld. Veltuskattarnir á Al-
|>ingi nú eru því ekki neit-t
spánnýtt fyrirbrigði. — Og
á þeim greiðendum þessara
gjalda, sem hafa engan afð
eða taprekstur eru þau eign-
arnám, nákvæmlega eins og
veltuskattar, sem falla á tap-
rekstur.
Það lítur svo út sem þing-
mennirnir okkar í borgara-
flokkunum svokölluðu, séu
annaðhvort í römmustu á-j
lögum eða staurblindir. Und- 1
anskiija verður þingmenn i
sósíalistaflokkanna. Þeir
skilja áreiðanlega, hvað þeir
vilja. — Sagan endurlekur
sig. Fyrir 11 árum leppuðu
sósíalistar meirihl. Fram-
sóknarflokksins fvrir stefnú
sína í þjóðstjórnarmálum.
Tiu árum síðar leppuðu þeir
m^irihl. Sjálfstæðisflokksins.
Sjóni.
Nýr Sögreglustjóri
i NoregL
Var áður foringi í hernum.
Þjóðverjar og kvislingar
hafa nú að sögn útnefnt nýj-
an lögregluforingja í stað
Martinsens.
Heitir maður sá Sövik,
sem á að taka að sér stjórn
lögreglunnar. Var hann á'ður
fyrr foringi í hcr Norðmanna,
en var einn hinna fáu, sem
sviku föðurlaiid sitt, þegar
Þjóðverjar gerðu innrásina.
Til þessa hcfir hann verið i
landmæralögreglunni, en
Quisling hefir hækkað hann
i tign og gert hann að ofursta.
(Frá norska blaðafulltr.).
ser
stakt
hagsmunamál
! bændastéttarinnar. Efni
frumvarpsins er það, að
i bændur skuli greiða árlegt
gjald — V-i'/o al' söluverði
j landbúnaðarvara- — af mjólk
(>g mjólkurvörum, kinda-
! kjöti (því ekki líka af nauta-
fog svína-kjöli?) gærum, ull,
grænmeti og gróðurhúsa-
, framleiðslu, garðávöxlum og
eggjum. Þetta gjald á að
•greiða án tillits til þess, hvort
I framleiðsla þessara vara ber
jsig fjárhagslega cða ekki. Á
skatlti þessum sýnist því
énginn eðlismurur og veltu-
ennþá í Noregi.
Um 140.000 manna þýzkur
her í Noregi kemst nú ekki
úr landi vegna árása banda-
manna.
Það eru bæði brezlci flug-
hérinn og floti Breta og
Norðmanna, sem liafa gert
flutninga liðsins ómögulega
með hinum tíðu árásum á
skip meðfram ströndum
Noregs og á járnbrautir þar
i landi. Ilinsvegar er talið,
að Þjóðverjar liafi gelað
komið um 100.000 manna
liði undan lyrr í vetur og hafi
það að mestu leyti verið lið,
sem flutt'var frá Finnlandi.
(Frá norska blaðafulltr).
ódýrari Eg varð þess strax var í gær eflir
! jarðarfarir. að I)!aðið var komið út, að frásögn-
in um bálstofuna og kapelluna, er
retlunin er að reisa i Fossvogskirkjugarði á
sumri komanda, hafði vakið mikla athygli.
Margir menn liringdu til blaðsins út af þessu
máli og einkum því, að þeir gera sér góðar
vonir um að kostnaður við jarðarfarir geti
orðið mun minni i framtíðinni, þegar þetla
verður komið upp. Þó eru inenn ekki á einu
máli um það, hvort hrenna eigi líkin og sumir
munu átgjörlega mótfallnir að nokkurt lik verði
hrennt, því að það muni hefna sín í næsta lífi!
Ekki er npkkur vafi á því, að nauðsynlegt
er að draga ór jarðarfarakostnaðinum. Ilafa
að vísu verið setl hámarksákvæði á hann, eins
og margt flyira, en fólk á bágt með að gera
ágreining ót af reikningum fyrir ótför ástvina
sinna, þótt þeir þyki nokkuð háir, og mun þvi
erfiðara að framfylgja eftirliti með þessu verð-
lagi en á ýmissri annarri þjónustu.
Misræmið Þá er það annað, sem breyting ótfar-
minnkar. a-siðanna mun hafa í för með sér.
Misræmið milli jarðtiS'fara hinna
efnuðu og þeirra, sem liöfðu ór minna að spila
í lifanda lífi ætti að minnka til nokkurra muna.
„Hinn sl.vngi sláttumaður“ fer ekki i mann-
greinarálit, en mennirnir leitast við að jafna
það upp með því fé, sem þeir geta lagt af mörk-
um til að standa straum af ótförinni. En fá-
tældingar liafa reynt að fylgjast með hinum
eftir bezlu getu, og er ekki nema mannlegf,
að þeir vilji láta hina síðustu för ástvinarins
vera sem virðulegasta, þótt það kunni að binda
þeim þungan bagga til margra ára. Nú ætti að
verða síður hætta á því og er þá vel farið.
Só fyrirætlun kirkjugarðssljórnar að gera ót-
farasiðina einfaldari og gefa mönnum kost á
að láta lík standa uppi i líkhúsi kirkjugarðsins,
mun og mælast vel fyrir. Léttir það ýmsum á-
hyggjum og erfiði af því fólki, sem hefir örð-
,ugar aðstæður að einhverju leyti.
*
Baðhús- Xýlega var hér í blaðinu getið um 50
hrayiu'. á. a starfsafmæli Baðhóss Reykjavíkur.
í þvi samhandi má geta þess, að rétt
um atda vótin r.etti Sigurður Thoroddsen verk-
fræðinyur, síSar yfirkennari við Menntaskól-
arn, upp haðhús á lóð sinni/ nr. 3 við Fríkirkju-
veg. Voru þar tveir haðklefar og ótbúnaður
allur góður. Engan styrk fékk Sigurður Thor-
oddsen 1 i 1 þessa, enda fór svo, að eftir þriggja
ára starfrækslu lagði hann fyrirtækið niður.
f gildisvisum, er Þorsteinn Eriingsson kvað
til Sigurðar þann 25. janúar 1901, vikur hann
einmitt að þessu og fer um það svofelldum
orðum:
Þó opnar á himnum englahað,
en ekki er það gróði fyrst í stað,
því sápuna þarf hútí, þessi hjörð,
sem þvoði sér aldrei hér á jörð.
Öll viðleitni til umbóta átti erfitt uppdráttar
um aldamótin og þótt einstaka menn vildu
hrinda þörfum fyrirtækjum í framkvæmd,
mættu þeir misjöfnum skilningi almennings, en
væntanlega kunna menn betur að meta umbæt-
urnar nó á dögum, einkum er þær miða að aukn-
um þrifnáði.
*
Giíman og „Ungur glímumaður“ ritar mér
aldursflokkar. hréf um glimuna og farast hon-
um orð á þessa leið:
„f allfleslum þeirra iþróttafélága, sein eru
starfandi héi> i Reykjavík, er iðkuð glima. Eru
það hæði ungir piltar og fullorðnir menn, sem
hana æfa og stunda. En það er eitt, sem þarna
er ábótavant, og það er, að þeir yngri eru aldrei
látnir keppa opinberlega, en aftur á móti eru
það mest sömuu mennirnir, sem keppa ár frá
ári í glimunni.
Væri ckki athugándi fyrir félögin að taka sig
iil við markvissa flokkaskiptingu og flokk'a
menn niður eftir þyngd, líkt og gert er í hnefa-
leikum, svo að hinir yngri geti keppt cins og
hinir eldri og þeinv verði ekki gert lægra undir
höfði að þessu íeyti. Það mundi áreiðanlega
auka áhuga unglinga fyrir íþróttinni, ef þeir
hafa vonina um að mega keppa einhvern lím-
ann opinberlega. Glíman er svo fögur og góð
íþrótt, að það verður að beita öllum ráðum til
að auka áhuga manna fyrir henni.‘’‘
Eg veit, að oft hefir veríð tálað um að flokka
giímumenn niður eftir þroska og atgervi, en
það hefir líkiega aldrei lcomizt lengra en á
umræðustigið. En nú virðist mér, að' félögin
ættu ekki síður að hafa belti eða skjöld, sein
ungiingar geii keppt um í þjóðaríþrótt okkar.
Þá gæti verið að flelri færu að iðka íþróttiua
og úr mcira yrði að moða fyrir stóru mótin.