Vísir - 22.02.1945, Blaðsíða 6

£_________________________
Kórvilla —
Framh. af 3. síðu.
!córa“ hefir verið stárfandi,
liefir það gefið lit þrjú kór-
Jagahefti, sem innihalda sam-
tals 41 lag, og auk þess hefir
Kantöfukór Ákureyrar gefið
jút kórlagaheftið „Söngva-
Borga“, sem telnr 12 lög. —
t>að sem vakir fyrir L. B. K.
jmeð þessari útgáfustarfsemi
er einkum þetta þrennt: Að
Jcynna og koma á framfæri
íslenzkum kórlögum, svo’sem
föng standa til. Að endur-
lieimta úr djúpi þagnar og
fyrirlitningar úrval ]>eirra
erlendu laga, sem á sínum
fíma áttu virkan þátt í að
vekja tónvitund þjóðarinnar,
og loks að innleiða fögur er-
lend lög, sem ekki hafa fest
Jhér rætur að svo komnu.
En sv.o eg haldi mér við
efnið þá er þess næst að geta,
að á tíma l)ili lcom út, á veg-
íim S. 1. K., tónmálaritið
„Heimir“, hálfgert handa-
hófs- og hundavaðs-rit, eink-
:um hvað vtri frágáng snerti.
Bar rit þetta ótvíræðan vott
}LLm gegndarlitið áhugaleysi
,og hroðvirkni, sérstaklega
xtpp á síðkastið. Var próf-
arkalestur stundum svo hág-
horinn, að það var eklci
manna meðfæri að lesa prent-
villurnar í málið, og eftirlitið
svo trassafengið, að stundum
Jcornu sömu fréttadállcarnir i
jtveimur heftum, hyerju eftir
iannað, endtr lognaðist rit
þiet ta útaf, þegar á fjórða ári,
við lítinn orðstír, og slcal eg
iekki fjölyrða um það frekar.
Hins vegar tel eg ómalcsins
i\ert, að bera Heimi saman
V ið nuverandi tímarit F. 1. T. J
fTónlistina, undir ritstjórn
Hallgríms Helgasonar tón- J
skálds, og hygg eg að flestir
yerði auðsæs munar varir við J
l»ann samanburð, bæði að
<efni og frágangi.
Það eina, sem S. I. K. hefir
Jagt verulega áherzlu á, er
áð haldti uppi raddþjáílun
fmnan sambandskóranna, og
ber það sízt að lasta. Hitt
Igæti aftur orkað tvímælis,
ihvort sú raddþjálfun, sein
þar er kostur á, verði elcki
að slcoðast og metast fremur
,til fordildar en árángurs. Það
<er tæplega hægt að vænta
rnilcils árangurs af því, þótt
slíkt bálcn', sem S. 1. K. er
orðið, haldi einn raddþjálfara
S—9 mánuði á ári. En sú höf-
luðáherzla, sem S. í. K. legg-
i;r á þetta raddþjálfunar-
starf, áréttar hinsvegar fram-
anskárð ummæli um íþrótta-
nuennsku karlalcóranna. Vit-
anlega getur varla hjá j>ví
farið, að stöðug iðlcun, und-
ir leiðsögn sæmilegra söng-
fitjóra, leiði af sér meiri og
jminni þjálfun í raddbeitingu,
enda verður j)að að segjast,
j\ð sumir kóranna, einlcum
þeir, sem beztum söngstjór-
<um hafa á að skipa, hafa
t\áð aÍB erulegri leikni í sam-
fiöng, en aðrir engri, Jæátt
fyrir ágætan eliiivið, því til
isönnunar nægir að benda á
isöngmót, sem „Samh. norð-
ienzlcra karlakóra“ háði hér
á Akureyri s.l. vor. Annars
Jhefir mér virzt aðalhugðar-
jefni karlalcóranna það helzt:
Að efna til söngfara og söng-
Kuóta, slá upp veizlum og
íiæla hver öðrúm, kvcðást
fög hælast á gegnum útvar])
o. s. frv. Hefi eg oft verið
Jheyrnarvottur að öllu því
f-.krumi og löngúm ofhoðið,
jhvað sjálfsánægjan hefir get-
tað komizt langt með annars
Jprýðis-greinda sómamcnn. Ef
VISIR
Fimmtudaginn 22. febrúar 1945.
einhver kæmi aðvífandi utan
frá Marz eða tnnglinu, inn í
slílcar umræður, og slcildi
j>ær, gæti honum cklci bland-
azt hugur um, að lcarlakór-
söngur væri alfa og omega
allrar jarðneskrar tónlistar
og allt j)ar á milli. En í lcrafti
þessarar einhæfni hefir S. 1.
K. gerzt all hirðulaust um
! alla aðra tónræna menningu
j)jóðarinnar, og jafnvel orðið
þrándur í götu liennar beint
og óbeint. Þá hefir bæði Sam-
bandið, sem slíkt, og ýmsir
lcórar j)ess, í flestu falli, sýnt
íslenzkum tónslcáldum og
tónbókmenntum yfirleitt, ó-
viðeigandi og óviðunandi
tómlæti, og j\að svo bert, að
stundum hefir nálgazt fullan
fjandslcap. Og þrátt fyrir alla
karlakóraþvöguna liafa menn
j)að almennt fyrir satt, að af
allri tónbólca-útgáfu hér á
landi sé útgáfa karlalcórlaga
einna öruggast gjaldþrota-
fyrirtæki. Sýnir jætta ljós-
llega hvérjum vinum íslenzk-
ar tónbókmenntir eiga að
fagna í þessum félagsskap.
Að vísu má benda á algerð-
ar undantelcningar hvað
j)etta snertir, og til þeirra
heyrir Karlalcór Reylcjavíkur
alveg sérstaklega, enda er
söngstjóri hans einn al' allra
fremstu tónmenningar-fröm-
uðum j)jóðarinnar.
Þá er ótalið enn eitt í fari
þessarar starfsemi, sem horí'-
ir miðiir en slcyldi, sem sé
j)að: Að lcarlalcórarnir eru
ýnúst, — og [)ó raunar hvort-
tveggja í senn, - staðnaðir
og gengnir á glnpstign.
Staðnaðir að því lcyti, að svo
Yirðist sem [)eir sén sífellt að
lierma hver eltir öðrnm.
Maður getur lcomið á konsert
hjá þessum kór þarna og hin-
nm annarsstaðar, og lengið
svo að segja sömu söng-
slcrána í hendur á báðum
stöðunum. Glapstigirnir lýsa
sér hinsvegar með þeim
hætti, að í stað þess, að halda
sig eingöngu að raunhæfum
viðfangsefnum, beinlínis
karlalcórlögum, — eru lcór-«
arnir, i mörgum tilfellum,
farnir að seilast, á hinn
furðulegasta hátt, út yfir sín
eðlilegu takmörk, í píanólög
og annað slíkt, sem þeir, af
eðlilegum ástæðum, geta clcki
gert nein veruleg slcil. En
aulc jiess er megnið af J)essú
utangarna-söngli þeirra vals-
ar og annar danslagaþvætt-
ingur, sem Ctvarpið birgir
mann sæmilega npp af, þar
sem j)vi er j)á líka oftast skil-
að af stofulú jómsveil eða
öðru j)ví hljóðfæri, sem jæssi
tónlist er samin fyrir. Það
sem lcarlakórar geta skilaö
betur en önnur hljóðfæri og
hljóðfærasambönd, eru, að
sjálfsögðu, J)au tónverlc, sem
sérstaklega eru samin fyrir
j)á. Sania lag telcur sig sjald-
an jafn vel út í t. d. blönduð-
um lcór og karlakór, hversu
óaðfinnanieg sem stílfærsla
|æss a.nnars kann að vera.
Íivað j)á, jægar um fjarslcyld-
ari hljóðfæri er að ræða.
Þetta er einn af leyndardóm-
um listarinnar. En jiað sem
karlakórum lætur alveg sér-
staklcga vel, betur en nokkru
öðru Íújóðfæri, er, að túlka
smálög við styttri eða lengri
l jóð, þar sem jæir geta túlk-
að vísurnar með mismunandi
blæbrigðum svo sem efni
standa til, eins og t. d. „Egg-
ert Ölafsson“, „Ein yngis-
mevjan“ og önnur hliðstæð
ljóð, auk jiess sem engin
verkefni eru betur jfallin til
markvissrar j)jálfunar, bæði
radda og samræmis.
Af framanslcráðu ætti það
að yera nokkurnveginn aug-
ljóst, að þrátt fyrir tón-
menningarlegt gildi karla-
kóranna, sem eg hefi enga til-
hneigingu til að bera brigður
á né gera lítið úr, þá valda
samt- þeirra cðlilegu talc-
markanir j)ví, að þeir duga
elclci til að setja menningar-
brag á kórstarf heillar j)jóð-
ar. Að jskipa öndvegi á þeim
vettvaugi á, að sjálfsögðu, að
vera hlutskipti blönduðu kór-
anna, þar eð jæir liafa slílca
1 yfirhurði yfir j)á fyrrnefndu,
að allur samanhurður ætti að
| vera ójærfur. Blandaður kór
er fulllcomnasta mannsradda-
hljóðfæri (human instru-
ment) sem til er, eins og gef-
ur að skilja, þar sem hagnýtt
er til hins ítrasta raddsvið og
raddblær beggja lcynjanna.
Og með hljómsveitar-undir-
leilc er blandaður lcór viður-
lcenndur sá tjáningar-aðili,
sem fulllcomnastur geti orð-
ið, enda eru öll stórkostleg-
ustu meistaravérlc kórforms-
ins samin fyrir þessa risa-
vöxnu hljóðfæra-samstæðu,
sem karlalcórinn einn er að-
eins brot af.
Með jætta í liuga vænti eg
jæss, að menn innan lcarla-
kóranna, jafnt scm aðrir, láti
sér skiljast, að hér er elclci
al' hótfyndni né illvilja talað,
að lær cr elclci deilt á neinn
sérstalcan mann og varla, auk
heldur á karlakórana eða S.
I. K. sem slíkt, nema þá ó-
beinlínis. Hér er einungis
bent á og gagnrýnt j)að ó-
1 fremdarástand, sem skapazt
I hefir á sviði kórstarfseminn-
ar í landinu fyrir tilveru og
atbeina þessára aðila, eins og
j)að hvorttveggja hefir þró-
azt til þessa.
BÆJARFRETTIB
I.O.O.P. 5.
12G2228'/2 = 9.0.
Fjalakötturinn
sýnir revýúna Allt í lagi, lagsi
i kvöld kl. 8.
Næturlæknir
er i Læknavarðsfofunni. Sími
5030.
Næturvörður
er í Ingólfs Apóteki.
Næturakstur.
Bst. Hreyfill, sínii 1033.
Útvarpið í kveld.
KI. 18.30 Dönskukennsla, 1. fl.
19.00 Enskukennsla, 2. fl. 19.25
Þingfréttir. 19.35 Lesin dagskrá
næstu viku. 20.20 Útvarpshljóm-
sveitin (Þórarinn Guðmundsson
stjórnar): a) Austurlenzkur laga-
flokkur eftir Kriiger. b) Acjuar-
ellen eftir Strauss. c) Marz eftir
Michael. 20.50 Lestur íslendinga-
sagna (dr. Einar ól. Sveinsson).
21.20 Hljómplötur: Lög leikin á
hörpu. 21.30 Frá útlöndum (Axel
Thorsteinson). 21.50 Öljómplöt-
ur: Richard Tauber syngur. 22.00
Fréttir. Dagskárlok.
Ivvöldvaka leikaranna.
Uppselt er á kvöldvöku leikar-
anna í Listaniannaskálanum n.lc.
mánudagskvöld, og þó fengu
færri en 'vildu aðgöngumiða. í
ráði er að halda eina kvöldvöku
í vor.
Appelsxnurnar eru komnar,
og verða seldar í dag. Er fólk
beðið að kaupa þær sem allra
fyrst, því að þær þola illa
geymslu, sérstaklega vegna þess
að sendingin hcfir verið óvenju-
lengi á leiðinni.
Kveðjuhljónxleika
hledur Guðmundur Jónsson í
Gamla Bió föstudag kl. 11,30, og
á sunnudag kl. 1.15 e. h. Hljóm-
leikarnir verða ekki endurteknir.
Um 8000 manns
hafa nú séð,-sýningu Ivjárvals.
Er það einsdæún^að svona mikil
aðsókn hafi verið að málverka-
sýningu liér í bænum. Síðasti
dagur sýningurinnar verður á
Til íálagsmansia KRON:
rdRUJÖFNUN nr. 5.
Þeir félagsmenn Kron, sem þegar liafa vitj-
ttð vöruúthlutunarseðla sinna, fá gegn af-
hendingu vöruúthlutunanniða nr. 5 afhent
i/2 lcg. epli og 4 stlc. appelsínur á hvern fjöl-
slcyldumeðlim.
Dthlutunin hefst fimmtudaginn 22. febrúar
og stendur yfir til mánudags 26. febrúar.
Athugið að stofn vörujöfnunarmiða verðið
þér að sýna til að sanna tölu heimilisfóllcs.
TILKYNNING.
Höfum fengið fjölbi;eytt úrval af enskum
karlmannafataefnum. Þeir, sem ætla að
fá sér íöt fyrir páska, verða að koma sem
fyrst. —- Nýjasta snið.
Hlutaíélagið Föt,
Þverholti 1 7.
moi-gun. Væri fuíl nauðsyn á að
sýningixi gæti verið opin lengur.
SjómannablaSiðr Víkingur,
a 1.-—2. tbl. 1945, er komið út.
Éfni er m. þetta: Ásgeir Sig-
urðsspn: Ilorft fram á veginn.
Guðnnmdur Guðmundsson: Minn-
ingar frá Bolungarvík. Árni Frið-
riksson: Sjómannafræðslán og
bagnýting vísindalegi*ar þekking-
ar. Þegar dvergkafbátarnir réð-
ust á Tirpitz (þýtt). Einar Sig-
urðsson: örugg höfn. O. Henry:
Vopnahlé, smásaga, þýtt. Minn-
ingargreinar, Fréttir í stutlu
máli, á frivaktinni, og margt
fleira.
Vinnan,
..1.—2. tbl. árg. er-nýkomið út.
Efni þess er fjölþætt að vanda.
Hefst það á kvæði eftir rilstjór-
ann Karl ísfeld, „Skútukall", en
annað efni er Við áramót eftir
Hermann Guðmundsson, Grinda-
dráp eftir S. Davidsen, á heim-
leið„ þýdd saga, Þæitir úr bar-
áttu ellefu alda eftir Sigurð Ein-
ai’sson og Sverri Kristjánsson,
Verkakvennafélagið „Eining“ 30
ára, Morðið í Eyjum, glæpasaga
frá 11. öld eftir Guðbrand Jóns-
son, Þolinmæði, þýdd saga,
Fontamara, framhaldssaga, rit-
fregnir, sambandstíðindi o. fl.
Leiðrétting. ,
1 grein minni: „Athugasemd
við Bókarfregn“ i Vísi í gær, hef-
ir prentsmiðjupúkinn gert aig
heimakominn, og brenglað mál
lil baga. — í fjórðu niálsgrein,
gekk eg fi'á handritinu þannig:
— Sama máli gegnir um mat hans
á ljóðum Sigurðar .1. Jóhannes-
sonar, er hann telur f.remri
skáhiskap dr. Sig. Júl. Jóliannes-
sonar. — o. s. frv. — í sjöundu
málsérein: — Ljóð þeirra og
annað lesmál,- er að xnestu leyli
orðið lil í fristundum, frá nauð-
synlegu starfi, iil öflunar lífs-
framfærir, og eigi allfátt af góð-
kvæðum t. d. Stephans G. og
Guttorms, munu hafa orðið lil,
er þeir sátu plóginn. —
Ásgeir Ingimundarson.
Áheit á Slysavarnafélag fslands:
Frá J. K. 10 kr., Ragnheiður
Pétursdóttir 10 kr., Margrét Sig-
urðardóttir Miðfelli 100 kr., I
nafnlausu bréfi 50 kr., N. N. 100
kr., Áheit frá Djúpavik 100 kr„
Pálína Pálsdóttir 15 kr., L. S. 20
kr., Þ. E. 100 kr., Sigurjón Gunn-
arsson 00 kr., Ársæll Þórarins-
son 50 kr„ N. N. Vestmannaeyj-
um 25 kr. Samtals 580 kr.
KROSSGATA m. 5
Skýringar:
Lárétt: 1. Slcemmd, 3. í'ant-
ur, 5. sölcurn, 6. hvað, 7. svað,
8. öðlast, 10. lcomast, 12.
hljóð, 14. hryllt, 15. á hjóli,
17. gríslcur hókstafui’, 18.
sauð.
Lóðrétt: 1. Gleðjasl, 2. í
hálsi (þf), 3. lcouungur. 1.
slæptist, 0. eymd, 9. maður,
11. Ijöni, 13. op, 10. tónn. —
RÁÐNING
Á KROSSGÁTU NR. 4:
Lárétt: Gæs, 3. S. O. S. 5.
óf, 0. olc, 7. áta, 8. af, 10. arfi,
12. rálc, 14. töf, 15. Nói, 17.
Na, 18. hillan.
Lóðrétt: 1. Góðar, 2. æf. 3.
skart, 4. slceifa, G. ota, 9. fáni,
11. fönn, 13. lcól, 16. il.