Vísir - 05.05.1945, Blaðsíða 6

Vísir - 05.05.1945, Blaðsíða 6
VISIR 6 Langardaginn 5. maí 1945. „öfeðruð börn" Framh. af 3. síðu. ingur um þetta atriði við liin erlendu ríki. Til þess að tryggja líf þess- ara barna hefir bæjarstjórn ílcykjavíkur ákveðið að veita jnæðrum þeirra lán, sem ekki teljist sveitarstyrkilr til þeirra, en þess er krafist, að í>ær gefi sakadómara sams- ítonar skýrslur og þær tnundu gefa ef íslenzkur barnsfaðir ætti í hlut og leit- að væri viðurkenningar á faðerni barnsins og úrskurð- ar um barnsmeðlag. Mæðra- styrksnefndin veitir stúlkún- um aðstoð í þessum efnum, ef óskað er, og mætir lög- fræðingur nefndarinnar þá *neð þeim í réttinum. Það er svo fjarri því, að stúlkurnar, sem eiga þessi börn, geti ekki fært fram neinar sannanir jnáli sínu til stuðnings. Þess eru meira að segja dæmi, að íeðurnir hafa sjálfir séð um skírn barnsins og játað fað- crni frammi fyrir prestinum, en hafa þó neitað öllu þegar þeir hafa verið farnir burt úr landinu og yfirmcnn þeirra hafa spurt eftir þessu, \ egna kröfu barnsmóður þeirra um meðlag. Hvernig getur slíkt átt sér stað? Blátt áfram af því, að jnæður þessara barna njóta engrar venjulegrar laga- verndar i þessum málum. — Halda menn ekki að mörg börn myndu vera ófeðruð á íslandi ef íslenzkir feður ó- .skilgetinna barna þyrftu ekki annað en neita faðeminu til þess að málið félli niður? — Kveriréttindafélag . Islands Jiefir fyrir löngu borið fram við ríkisstjórnina áskorun Landsfundar kvenna um það, að leitað yrði samninga við ríki þau, er hér hafa átt setu- lið, um það að barnsfaðernis- mál gegn Iiermönnum fengj- ust rekin fyrir íslcnzkum dómsfólum. Langt er síðan GÆFAN FYLGIR hringunum frá SIGURÞOR Hafnarstræti 4. að félaginu var skrifað að gerðar liefðu verið ráðstaf- anir tii þess að leita slíkra samninga, en ekki hefir enn fréttzt að þetta hafi tekizt. Menn eru liér furðu sinnu- lausir i þessu máli. Það eru ckki eingöngu þessar um- komulausu barnsmæður, sem eru beittar órétti og lítilsyirð- ingu, þetta er ekki srður sjáll'stæðismál liins íslenzka lýðveldis, sem viðurkennt hefir verið frjálst og full- valda af þjóðum þeim, sem hér eiga hlut að máli. Verð- um við þá ekki að vænta þess, að þær virði lög Iands- ins? Það kann að hafa tafið framgang þessa máls, að dómsmálaráðuneytið mun hafa safnað skýrslum um tölu þessara barna og hefir það tekið nokkurn tíma. Þeg- ar gera skal kröfur um end- urgreiðslu hlutaðeigandi ríkja á kostnaði þeim, sem íslandi stafar af börnunum, er auðvitað nauðsynlegt að vita hvað mörg þeirra gætu ])urft að fá meðlög greidd af opinberu fé. En frá mínu sjónarmiði er það ekki aðal- atriðið, hvort Island fær end- urgreiddan allan kostnaðinn af börnunum með stórum fjárframlögum frá þessum erlendu rikjum, heldur hitt, að bætt verði úr órétti þeim, sem hver einstök móðir verð- ur fyrir, þegar henni er mein- að að verja mál sitt fyrir rétti og hún er stimpluð af almenningsálitinu með móðir „ófeðraðs“ barns, en barns- faðir hennar kemst uþp með það að fleygja frá sér öllum sinum skyldum gegn hénni og barninu. Þetta mál er enn alvaríegra vegna þess að am- crískum hermönnum var bannað að giltast íslenzkum stúlkum, og því banni ekki létt fyrr en i marz 1944 — og höfðu íslenzk blöð, bæði áður en bannið komst á og eftir, lýst velþóknun sinni yf- ir því. En í skjóli þessa banns gátu óvandaðir menn lofað stúlkunum öllu fögru, án |)ess að kæmi til nokkurra efnda. Þegar þess er gætt, að Is- lendingar líta öðruvísi á barneignir utan lijónabands en ýmsar nágrannaþjóðirnar, og að óskilgetin börn íslenzk eru miklu rétthærri en hjá þessum þjóðum, ])á er ekki að furða, ])ótt óskilgetnum börnum fjölgaði í landinu, #nöíðíöö mynÉsföskólínn Yoisýnmg 1945. Myndlistadeildin: Blýants-, kol- og krítarteikningar. Vatnslitamyndir. Iiöggmyndir. Kcnnara- og smíðadeildin: Ilúsgögn og búshlutir. Renni- smíði, tréskurðir o. fl. Síðdegis- og kvöldnámskeið: Teikningar barna. Tré- og málmsmíði drengja. Smíði svifflugulíkana. Leður- vinna. Bókband. Tréskurður. Rennismíði. Skraut- málun (,,rósamálun“) húsgagna og búshluta. Tækni- teikning. Fjarvíddarteikning o. fl. Sýningin er í HÓTEL HEKLU. Opin daglega kl. 1—7 og 8—10 síðdegis. — Helmingur af tekjum sýningarinnar verður varið til þess að styrkja efnilegustu nemendur myndlistadeildarinnar og kennaradeildarinnar til fram- haldsnáms erlendis. þegar giftingar voru bannað- ar milli íslenzku stúlknanna i og þessara gesta, sem dvöldu héí* langdvölum og höfðu að- dráttarafl þess ókunna og fjarlæga. En við gætum vænzt þess, að böm þessara amerísku ríkishorgara þyrftu elcki að vera réttlaus, þó þau væru óskilgetin. Það er að minnsta kosti fjarlægt íslenzkum hugsunarhætti. — I bréfi hinna þjóðkunnu kvenna til bæjarstjórnarinn- ar var þessi 200000 meðlags- fúlga, sem veitt var úr bæj- arsjóði, talin sönnun þess að þörf væri á að koma upp uppeldisstofnun fyrir ung- lingsstúlkur, sem væri nokk- urskonar fangelsi, því þær væru skyldaðar til að dvelja þar sér til betrunar. Ekki var þó minnzt á það, hvort marg- ar af barnsmæðrunum væru á þeim aldri, að barnavernd- arlög næðu til þeirra. Það var heldur ekki minnzt á það, að barnsmæðurnar myn<Iu þurfa öðruvísi húsnæði. Eg er frú Guðrúnu Guð- laugsdóttur þakklát fyrir þá djörfung, sem hún hefir sýnt með því að rísa upp gegn þeirri uppástungu, að endur- vakr.i væri svipuð óhæfa og átti sér stað meðan heimilið á Kleppjárnsreykjum var við lýði, ungmennadómurinn slarfaði og frk. Jóhanna Knudsen fékkst við yfir- heyrslur. Eg vil líka þakka fyrrv. ráðherra Einari Arn- órssyni fyrir það drengskap- arbragð, að létta þessu af þjóðinni. Eg efast ekki um, að hinar áðurnefndu þjóðkunnu kon- ur trúi þvi að stefna þeirra 1 þessum málum sé æskunni til góðs. Eg er hinsvegar full- viss um það, að þó reynt væri að vanda sem bezt til þeirrar uppeldisstofnunar, sem þær óska eftir, mundi hver stúlka sem þar hefði verið, bera þess merki alla ævi/Jafnt mundu koma þangað stúlkur, sem ekkert hefðu annað af sér brotið en að lenda í því harn- ungar að verða ástfangnar, og væru jafn saklausar fyrir ])ví, og stúlkur, sem hefðu verið í slæmu umhvérfi og væru óheppilegir félagar fyr- ir hinar. Enginn mundi reyna að setja þá karlmenn á betrunarstofnun, sem hefðu verið í kunningsskap við þessar stúlkur og hætt er við því að ekki þætti ástæða til að senda dætur efnaðra manna á slikt heimili. Þetta yrði þvi til þess að gera mun á körlum og konum, fátæk- um og ríkúm. Hitt er annað mál, að þörf er á dvalarheim- ilum í Reykjavík fyrir ungar aðkomustúlkur, sem hér eru við nám eða stunda liér at- vinnu, og engu síður fyrir pilta. T ómstundaheimilum er þörf á bæði fyrir þctta unga aðkomufólk og æskulýð Réykjavikur, sem býr við þröng húsakynni. Hallveigar- staðir og æskulýðshöllin fyr- irhugaða ætti að geta hætt úr ])eirri þörf. Eg er viss um að engin önnitr ráð muni duga til þess að bæta siðferði unglinga en betri aðbúð og uppelrii barna á öllum alriri og framhaldsnám unglinga, bættir skólar og auknir, betrí húsakynni, hollari og fjöl- hreyttari skemmtanir og end- urbætt hugarfar eldri kyn- slóðarinnar. Þetta er sú á- hyrgð, sem hvílir á okkur öll- um, livort sem við erum for- eldrar eða barnlaus. Ef með- vitundin um þessa ábyrgð væri jafn rílc hjá alménningi eins og umhyggjan um sið- ferði náungans, þá mundum við láta það ganga fyrir öllu að búa æskunni betri kjör, og það mundi takast. 22. ntarz 1945. Laufey Valdimarsdóttir. Frá Hæstarétti. Þann 23. apríl var kveðinn upp dómur í málinu Sigurður Berndsen gegn Pétri Otta- syni. Atvik máls þessa eru þau, að 11. nóv. 1941 var m.b. France, þá eigu áfrýjanda, dreginn á land i drúttarbraut stefnda. Gerði stefndi ráð fyrir að gert yrði við bát- inn og tók hann kr. 500,00 fyrir uppsátur bátsins og geymslu hans til 1. júli 1942. Var fé þetta greitt 15. marz 1942. Aldrei var þó byrjað á hinni fyrirhuguðu viðgerð og kom svo að stcfndi krafði á frýjanda um slyppleigu fyrir tímabilið frá 1. júlí 1942 til 20. nóv. 1943, kr. 15,00 pr. <lag, og kvað stefndi þá upp- hæð evra i samræmi við aug- lýsingu verðlagsstjóra. Nam upphæðin samt. kr. 7155,00. I héraði urðu úrslit málsins þau, að áfrýjandi var dæmd- ur til greiðslu nefndrar fjár- hæðar. Áfrýjandi, Sigurður Berndsen, skaut þá málinu til hæstaréttar og urðu úrslit þess þar, að krafa Péturs Ottasonar var lækkuð í kr. 2500,00, og segir svo í for- sendum hæstaréttardómsins: „Komið er fram í flutningi málsins, að áfrýjandi greiddi stefnda kr. 500,00 fyrir tíma bilið 11. nóv. 1941 til 30. júní 1942, og svarar það til ca. kr. 2,16 dag hvern, og gerir það kr. 1030,32, sem varakrafan er miðuð við. Aðalkrafan cr hinsvegar miðuð við það, að í áðurnefndum kr. 500,00 séu faldar kr. 222,00 fyrir upp- sátur, og því hafi áfrýjandi raunverulega aðeins greitt fyrir geymslu bátsins kr. 272,00, er sv;>ri til ca. kr. 1,17 livern dag, og verði það kr. 558,09. Hið lága gjald fyrir tímann frá 11. nóv. 1941 til 30. jviní 1942 verður að telja miðað við það, að stefnrii gerði við hátinn og hefði á- góða þar af. En 1. júlí 1942 verður að ætla, að einráðið hafi verið, að ekki skyldi við bátinn gert. Áfrj jancli mátti ])á gera ráð fyrir því, að hann yrði framvegis að greiða sanngjarna þóknun fyrir geymslu bátsins, og verður ])á ekki miðað við gjald það, sem áfrýjandi greicírii fyrir tímann 11. nóv. 1941 til 30. júní 1942. Og eigi verður helriur miðað við 15 lcr. gjald það, er í héraðsdómi er lagt til grundvallar, með því að stefndi gerði áfrýjanda eigi viðvart um það, að hann myndi krefjast slíks gjalds, eða að áfrýjandi yrði að hirða bátinn annars kostar. Eigi er ])vi haldið í'ram, að báturinn liafi verið vcrulega fyrir stefnda í starfi hans, en hann lilaut þó að hera ábyrgð geymslumanns á bátnum, og þykir hann ]>ví eiga sann- gjarna þóknun fyrir geymslu hátsins tímabilið frá 1. júlí 1942 til 20. okt. 1943, og þyk- ir hún hæfilega ákveðin kr. 2500,00 með 5% ársvöxtum frá 11. marz 1943 til greiðslu- dags. Eftir þessum málalokum þyldr rétt að dæma áfrýjanda til að greiða stefnda í máls- kostnað fyrir báðum dómum saintals kr. 1000,00.“ BÆJARFRETTIR Næturlæknir er í Læknavarðsi;ofunni, sími 5030. Næturvör-ður er i Lyfjabúðinni Iðunni. Næturaksitur. í nótt annast B.s. Ilreyfill, sími 1033, og aðra nótt B.s. Bifröst, sími 1508. Helgidagslæknir er ólafur Jóhannsson, Njáls- götu 55, sírai 5979. 50 ára er i dag Jónas ólafsson, Berg- staðastræti 9 B. Sendiherra Dana og frú hans taka á móti gest- um í dag eftir kl. 3. Leikfélag Reykjavíkur sýnir gamanleikinn „Kaupmað- urinn í Feneyjum" annað kvöld kl. 8. Fjalakötturinn sýnir „Mann og konu“ á morg- un kl. 2. Leikfélag Templara sýnir vegna áskorana skopleik- inn „SundgarpUrinn“ í G.T.-hús- inu á m'orgun kl. 3 e. h. Barnakór Borganess kemur i bæinn i dag. Ivórinn mun aðeins halda eina söng- skemmtun hér í bænum. Þetta er annar barnakórinn, sem kemur i heimsókn til Reykvikinga. Söngstjóri kórsins er Björgvin Jörensson. Söngskemmiíun kórs- ins verður á morgun kl. 1,15 Síra Halldór Kolbeins var kosinn prestur í Vest- mannaeyjum. Hlaut hann 853 at- kvæði. Börn, sem vilja selja merki barna- starfsemi þjóðkirkjunnar geri svo vel og komi á eftirtalda staði lcl. 10—-12 f. h-: 1 bíósal Austurbæj- arskólans, stofu númer 3 i Mið- bæjarskólanum og í Laugarnes- kirkju. Messur á morgun: Dómkirkjan: KI. 11, sira Frið- rik Hallgrímsson, kl, 2, sira Sig- urjón Árnason ((ferming). Hallgrímssókn: Messa í Dóm- kirkjurini kl. 2 síðd. (ferming). Síra Sigurjón Arnason. Nespresitakall: Messa kl. 2,30 e. h. i Mýrarhúsaskjla. Síra Jón Thorarensen. Laugarnesprestakall: Barna- guðsþjónusta kl. 10 f. li. Síra Garðar Svavarsson. Fríkirkjan: Messað kl. 2 síðd. Sira Árni Sigurðsson. f kaþólsku kirkjunni í Reykja- vík, hámessa ld. 10. 1 Hafnarfirði kl. 9. Hafnarfjarðarkirkja: Messað á morgun kl. 2 (ferming). Sira Garðar Þorsteinsson. Keflavíkurkirkja: Messa kl. 2 e. h. Síra Eiríkur Brynjólfsson. Lágafellskirkja: Messa á morg- un kl. 12.30. Síra Hálfdán Helga- son. Fríkirkjan í Hafnarfirði: Mess- að á morgun kl. 2 (altarisganga). Síra Jón Auðuns. Útvarpið í kvöld. 19.25 HljómplöCur: Samsöngur. 20.20 Leikrit: „Júpíter hlær“ eft- ir A. Gronin (Leikstjóri: Ævar R. Kvaran). 22.00 Fréttir. 22.05 Danslög til miðnættis. Hrl. Gunnar J. Möller flutti málið af hálfu áfrýjanda, en hrl. Gunnar Þorsteinsson af 1 hálfu stefnda.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.