Vísir - 10.07.1945, Qupperneq 7

Þriðjudaginn 10. júlí 1945
VISIR
7

G
3%/oi/d c&. (23ouc/las:

■A
163
var nýkominn frá Gallíu. Gajus prins hafði
veikzt skyndilega undir borðum og innan
klukkustundar var liann liSið lík.
Ullarkaupmennirnir, sem voru sér þess með-
vitandi, að gleypt var við hverju orði af vörum
jþeirra og orðnir dálítið óvarkárari, þar sem aft-
ur hafði verið fyllt á þá hálslöngu, tóku nú að
ræða þetta með spekingssvip, eins og þeir hefðu
sjálfir verið viðstaddir í hinni örlagaríku veizlu.
Auðheyrt var, að þeir voru vel inni í kjafta-
sluðrinu við liirðina, eins og reyndar hver sá
var,' sem kom sér í mjúkinn hjá Jjjónum.
Lítill vafi léki á því, sögðu ullarkaupmenn-
irnir, að prinsinum hefði verið byrlað eitur.
Hann liefði verið við beztu heilsu. Veikindin
hefðu komið snöggt og verið kvalafull. Enginn
ákveðinn hefði verið grunaður. Túlíus her-
foringi, sem þá um kvöldið liefði gengið að
eiga hina ungu dóttur senators Gallíó, systur
Marsellusar herforingja, þess, sem drekkti sér
i sjónum fyrir nokkurum vikuiii, —- liefði tal-
að nokkur reiðiorð við prinsinn fyrr um kvöld-
ið; en þeir hefðu báðir verið svo drukknir, að
engum hefði doltið í Iiug að það samtal hefði
liaft nokkurar afleiðingar.
Sejanus gamli hafði legið andspænis prins-
inum undir borðum og allir vissu, að Sejanus
hefði engin not haft af Gajusi. En allir væru
sammála um það, að ef gamli svikahrappurinn
hefði ætlað að myrða Gajus, væri liann of skyn-
samur til þess, að leggja í þá liættu uridir þess-
um kx’ingumstæðum.
„Ilvernig stendur á þvi, að Kvintus hefir efni
á að búa í höll og halda dýrar veizlur?“ spurði
gestgjafinn og vildi sýna, áð dálítið vissi hann
uiii íiiiia stóru, „Túskus gkmli, faðir lians, er
nú engínn auðmaour. Hefir Ivvintus nokkurn
tíiria auðgazt ? Aldrei hefir liann stýrt herför.“
Ullarkaupmennirnir skiiptusl á spekingslegu
augnaráði og ypptu öxlum með yfirlætissvip.
„Kvintus og prinsinh voru miklir vinir,“
sagði sá feiti, sem réði yfir flöskunni.
„Þú átt við að prinsinn 'og kona Kvintusar hafi
verið miklir vinir,“ sagði sá ófeimni, sem bar
silfurbúinn böfuðbúnað.
„Nú, já, lia, ba!“ sagði gestgjafinn. „Það
skyldi þó aldrei vera að sú hafi verið ástæðan!“
„Ilægan, liægan!“ sagði sá elzti þessara
þriggja digúrbarkalega. „Kvintus var ekki í
veizlunni. Á siðustu sturidu liafði Iiann verið
sendur til Ivapi-i.“
„Og hver sendi hann svo sem ?“ sagði gest-
gjafinn og sat fastur við sinn keip.
„Það er einmilt það, sem alla langar til að
vita,“ sagði sá feiti og hélt upp flöskunni.
„Iiérna! Fylltu hana og spurðu ekki svona
margra spUrninga.“ Hann leit yfir hinn þögla
hóp og augu hans staðnæmdust um stund á
Marsellusi. „Við tölum allir of frjálst," tautaði
hann fyrir munni sér.
Marsellus kallaði til sín gestgjafann og panl-
aði bað og berbergi ýfir nóttina. Þjónn fylgdi
Iionúm iil þröngra og skrautlausra hibýla og
hann tók að afklæðast. Svd að Díana þyrfti
þá ekki framar að óttast ágengni Gajusar. Það
voru mikil gleðitíðindi. Hver myndi nú stjórna
i Róm? Kannske myndi keisarinn útnefna hinn
sparsama Gajanus til að stjórna fyrst uiri sinn.
Svo að Gajusi hafði þá vei-ið bvrlað eitur.
Máske befði Selia gert það. Gajus kynni að hafa
reitt liana til reiði. Hann reyndist engum vel.
Ekki til lengdar. En, nei, Selía liefði ekki gert
það. Líldegra væri, að Kvintus hefði gefið ein-
hverjum þjónanna fyrirskipanir, áður en hann
fór, en logið upp einliverju erindi til Kaprí, til
þcss að geta fært sönnur á, að liann hefði vcrið
fjarsladdur. Kvintus hefði auðveldlega getað
losnað við þjóninn. Skjddi hann hafa hitt
Demetrius á eynni? hugsaði Marsellus. Þótt
svo liefði verið, liefði Demetríus verið fyllilega
fær um að sjá um sig sjálfur.
Og Lúsía var þá gift. Það var gott. Hún hefði
alltaf verið ástfangin af Túlíusi. Marsellus hugs-
aði með sér, hvort Lúsía hefði sagt manni sín-
um fi’á hinum klunnalegu tilraunum Gajusár
til að ná ástum hennar, þegar hún var varla
annað en barn. Ef bún hefði gert það, og hefði
Túllus verið nógu drukkinn til að sýna þá fífl-
dirfsku — nei, nei, Txillus yrði aldrei nógu
drukkinn til þess að gena annað eins. Túllus
hefði notað í’ýting.
Frá mönrium og merkum atburðum:
Mai’sellus fór aftur að hugsa um Seliu og
rifjaði upp fyrir sér allt, sem hann gat um liana,
hvikulu, þungbúnu augun hennar, Irið slóttuga
bros, sem alltaf bjó yfir einhverju, svo að hún
var 'fullorðinslegri og veraldarvanari á svipinn
en sjá mátti af unglegum líkama hennar. Jú,
Selía hefði getað gert það. Hún var slægvitur
eins og frændi hennar Gajanus.
Jæja, en livað scm kveisu prinsins leið, þá
var hann nú dauður, þelta stórliættulega skrið-
kvikindi. Nokkur huggun var i því. Kannske
ætti Róm nú von á réttláttari stjórn. Óhugsandi
væri, að valizt gæti verri stjórnandi heldur en
Gajus Drúsus Agrippa.
XXII KAFLI.
Er liinir fljótu hraðlioðar fluttu þá fregri til
Kapri, að Gajus yæri látinn, var keisarinn, að
sögn Júliu gömlu, of mátlfarinn lil þess, að
honum væru sögð þau sorgartíðindi. Það var
vitleysa ein, vissi keisarádrottningin, þvi að
Tiberius hafði haft hina megnustu óbeit á syni
hennar. Og þessi frétt hefði, í stað þess að
vinná heilsu hins aldraða sjúklings nokkurl
mein, áreiðanlega fjörgað hann til muna.
En öllum kom saman um að það væri rétt
hjá Júlíu að skipa svo fyrir, að þetta yrði ekki
nefnt við hinn máttfarna eiginmann hennar,
þar sem svo sviplegur dauði ríkiserfingjans
hlyti að' vei’a talinn of hörmulegur atburður
til þess að fx-á honum væri skýrt við rúmstokk-
inn hjá dauðsjúkum keisara, enda þótt lelja
yrði það nokkura nýjung, að keisaradrottning-
in sýndi manni sinum slíka riærgætni.
Ekki var ]iað sámt af sömu næi’fxerni gert, er
liún fékk hinum örmagna hundraðshöfðingja,
er flutt hafði sorgartiðindin, brcf i heridur þeg-
ar i stað og bað hann fara í skyndi aftur til
Róiri. Hundraðsliöfðingjanum fannst það súrt í
broti að vera sendur tafai-alaust burt af eynni
án þess að fá svo mikið sem klukkustundar
hvíld og flösku af vini. Hann fckk því ekkert
samvizkubit af því að sýna sínum gamla vini,
hei’bergjastjóranum, utanáskriftina á braðboði
keisaradi’ottningárinnar, en hann hafði fylgt
honum og mönnum hans niður að bryggjunni.
Bréfið var til Kaligúla.
„Stigvéladrisill!“ sagði húndraðhöfðinginn
með fyrirlitningu.
„Sá strákauli!“ sagði berbergjastjórinn, sem
hafði séð dálítið lil sonar Germaníkusar, þegar
hann var tíu ára.
Júlia gamla, sem hafði örlaganornirnar allt.af
á sinu bandi, var uppvæg að fá sonarson sinn
til sin á þessari tvísýnu stund. Hún hafði ekki
fundið svo mjög til þarfarinnar að fá hann til
sín í fyrradag, Jiegar Kvintus hafði allt í einu
stungið upp á því með mikilli- nærfærni, að
keisaradrottningin byði unglingnum þá strax
til lvaprí. Júlía liafði hlegið nærri því dátt.
„Á Gajus kannske vont með .að bemja bann?“
hafði hún spurt hæðnislega. Við skulum samt
lofa Gajusi að bei’a bvrðina, á meðan liann
getur ' í tvo til þrjá mánuði.“
„Urinsinn hélt, að yðar hátign fýsti að fá
Stigvéladrisil til yðar,“ s.agði Kvintus í bænar-
rórni, — „og bað mig um að segja yður, að ekki
myndi liann halda honum, ef yðar hátign —“
„Vér getum beðið,“ hló Júlía.
En í dag höfð'u aðstæðurnar breytzt. Júlia
vildi fyrir livern mun fá Stígvéladrísil til sín.
Hvað þ.að var heppilegt fyrir hann sjálfan, að
hann var tiltækur á slíkri sturidu!
Eins og í’ómverskri konu sómdi og keisara-
droltningu, bar Júlía liarm sinn i hljóði. Hún
taldi stundirnar, sem aldrei ætluðu að líða, og
beið með óþreyju, beið og beið við norður-
glugga sína og borfði út á sundið, Hún missti
nærri þvi stjórn á sjálfri sér, er hún sá ótal-
marga senatora konia upp hæðina til Júpíter-
hallar. Hún hvessti gömlu nugun, ef ske kyilni,
að húri kæmi auga á syarta snekkju, sina eigin
snekkju, skríða yfir flóann frá Puteoli.
Erigum á Kaprí kom til.húgar, er Kaligúlá
kom, að hin metnaðargjania amma hans hefði
nokkuð annað í huga til handa þessuni urig-
lingsdreng en að fá honum i hfendur stjórn til
bráðabirgða sennilega undir umsjá Sejanusar,
þár til búið væri að velja eftirmann Gajusar,
eins og þegar smásveinn fær að halda i tauma-
endana, sem lafa úr lieridi ökumannsins, og
þykjast stjórna yagninqni, Kannske hafði Júliu
Sannleikurinn um uppgjöl ftalíu.
Eftir David Brown.
gönguna við Salerno og að ekki gátu mai’gir dagar
liðið, þar til meginárásin á Suður-Italíu byrjaði. Allt
arinað féllust þeir algerlega á, eftir að hafa hlustr
að á skýringar Castellano.
Itölsku fulltrúarnir tveir lögðu af stað frá Róma-
borg í Savoia-Marchetti flugvél þ. 31. ágúst að
moi’gni. Látið var í veðri vaka, að þeir væru á leið'
til Sardiníu, og að þcir væru að fara þangað í venju-
legum stjórnarerindum. En er flugvélin var komin
kippkorn frá strönd Italíu, var breytt um stefnu og
stefnt til Sikileyjar. I öllum flugstöðvum banda-
manna hal'ði verið tilkynnt, að flugvél þeirra væri
væntanleg til Sildleyjar, og brczkar Spitfireflugvél-
ar og amerískar Invadórflugvélar og Warhawkflug-
vélar, scm á sveimi voru, létu flugvélina vera frjálsa
ferða sinna. Samskonar aðvörun höfðu skytturn-
ar í Tennini-flugstöðinni fcngið, og ekki var hreyft
við neinni loftvarnabyssu, er flugvelin nálgaðist og
flaug nokkra hringi ýfir flugstöðinni, áður en bún
sveif til jarðar og lcnti i flugstöð bandamanna.
Strong hershöfðingi var viðstaddur konm itölsku
fulltrúanna, sem þegar voru leiddir að grænni her-
bifreið, sem á var máluð hvít stjarna, griðarstór, til
leiðbeiningar flugmönnum bandamanna, að um eina
herbifreið bandamanna væri að ræða.
Ekið var frá Termini, sem er á miðri norður-
strönd Sikiléyjar, til Cassibili, sem er nokkrá kíló-
metra fyj’ir vestan Sýrakúsu. Það er ekki löng flug-
leið frá Rómaborg til Sikileyjar, og enn var miður
morgunn.
Hálfri ldukkustund eftir að komið var til Cassi
bili, þar sem bandamynn höfðu eina foringjabæki-
stöð sína, kömu þangað loftleíðis Bedfell Smith hers-
höfðingi og ráðunáutur háns, frá Alsír. Zanussi var
nieð í hópnum.
Þegar samningamcnnirnir fjórir hófu viðræður í
þriðja sinn, vakt framkoma Castellano enn hina
mestu furðu bandamarina. Hann lýsti yfir því ósköp
rólega, að liann bel'ði ekki umboð til þess að úndir-
rita samningana fyrir hönd Badoglio. ’Hins vegar
kvaðst hann kominn til þess að skýra frá því, a&
ítalska stjórnin hefði fallizt á skilmálana, og bæri
sér að taka af allan vafa í því efni.
Bandamenn ákváðu þegar að sýna Caslellano i
tvo heimana. Bandamenn ætluðu sér ekki að þola
það, að frekari dráttur yrði á. Harðorð orðsending
var send til Rómaborgar, þess efnis, að ef Castell-
ano fengi ekki umboð lil þess að undirrita samn-
ingana þegar í stað fyrir hönd Badoglio-stjórnar-
.innar, væri öllum samningaumleitunum þar með"
slitið af hálfu bandamanna. Lagt var fyrir ítölsku
stjórnina, að leggja fratti bjá brezka sendiherran-
um í Vatikan-borginni yfirlýsingu þess efnis, að-
Castellano hefði fengið téð umboð.
Skilyrði til þess að skiptast á loftskeytum höfðu
verið slæm i sólarhring og versnuðu enn. Loftti’ufl-
anir voru mjög miklar. Og meðan loftskeytamenn-
irnir reyndu eftir beztu getu að koma orðsending-
unum áfram, biðu fulltrúar bandamanna áhyggju-
fullir í tjöldum sínurn, og fulltrúar Itala ekki síður.
Eisenhower yfirforingi kom í foringjastöðina í
Cassibile síðdegis þennan dag, og var því sjálfur „á
verðinum“ sem hinir, Smith og Strong og ráðu-
nautar þeirra.
Loks klukkan 4,30 síðdegis var fulltrúum banda-
manna afhent skeyti, sem var frá Badoglio mar-
skálki til Castellano hershöfðingja. I skeytinu skip-
aði Badoglio honum að skrifa undir skilmálana fyr-
ir liönd Itala og tekið var fram, að staðfestingúr-
skjaí þessu viðvíkjandi hefði verið afhent brezka
sendiherranum í Vatikan-borginni.
Og nú var því hin mikla stund kornin, er fullur
árangur kom í Ijós af margra vikna leynilegum
undirbúningi og viðræðunum í Lissabon og á Sikil-
ey. Samningamennirnir og aðrir, sem vei’ið höfðu
þátttakendur eða beitt áhrifum sínum til þess aA
þessi sögulegi viðburður gerðist, gengu inn i tjald-
ið í giíinu milli vínviðanna. Sólskin var og hiti.
Fyrir fráman tjaldið var eins konar hlið með lögun
Sigurstáfsitís (V = Victory).
Castellano skrifaði fyrstur undir, þar næst Sinitk
hershöfðingi. Hinn smávaxni, en hvatlegi Cástellano